مولف:دکتر توفیق ه.سبحانی
اهداف کلی درس:
هدف کلی از درس تاریخ ادبیات 3 آشنایی دانشجو با ویژگی های
شعر و تحول آن در عهد صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه و
گویندگان و نویسندگان مطرح این دوران است.
اهداف رفتاری:
انتظار می رود که دانشجو پس از مطالعه این درس بتواند به
نحوی مستدل درباره تحول شعر در عهد صفوی،افشاریه و..
بحث کند و اطلاعاتی نسبتا مبسوط درباره گویندگان و
نویسندگان مطرح این دوران ارائه دهد.
گفتار اول
ویژگی های شعر و تحول آن در عهد صفوی
ویژگی های شعر:
1-تنوع سبک ها 1:
-وجود شیوه های گوناگون سرایش شعر به دلیل گستردگی منطقه
جغرافیایی(طرز یا سبک شعر پیش از قرن دهم).
-رواج سبک هندی به عنوان سبک رایج شعری.
سرایندگان مقلد سبک ادوار پیشین در شعر حماسی از فردوسی
در قصیده از خاقانی،انوری،در غزل از بابا فغانی،امیر خسرو
دهلوی و حافظ سرمشق گرفته اند.
جاندارانگاری در دوره صفوی از آرایه های غالب شعری است
و این امر بر جنبه تخیل شعر این دوره می افزاید.
زان چهره گل به دامن اندیشه می کنم
خورشید می فشارم و در شیشه می کنم
3-کاربرد تمثیل یا ارسال المثل:
دلیل این امر ورود مضامین مربوط به محیط زندگی و رویدادهای
روزمره آن در شعر است.
مرا کیفیتی زان چشم کافی است
(ریاضت کش به بادامی بسازد)
طالب
4-رواج تک بیت:
در شعر این دوره تک بیت هایی وجود دارد که مثل نیستند اما
حکم مثل سایر یافته اند:
نیست اوج اعتبار پوچ مغزان را ثبات
کوزه خالی فتد زود از کنار بامها
5-سادگی لفظ و تازگی زبان:
بیرون آمدن شعر از محدوده زبان ادبی و انعکاس بسیاری از
لغات و ترکیبات آن دوره درشعر و نزدیک شدن شعر به سطح
ذوق و ادراک عام:
درغربت مرگ بیم تنهایی نیست
یاران عزیز (آن طرف)بیشترند
6-افراط در کاربرد صور خیال:
افراط در استعمال صور خیال(مجاز،تشبیه واستعاره)که موجب
دشواری ادراک مضمون می شود:
دل(دامن مجاورت)چشم تر گرفت
با (طفل اشک)صحبت دیوانه در گرفت
7- رواج سبک هندی:
-ویژگیهای سبکی:تخیل دقیق،الفاظ ساده،کثرت صور خیال،آوردن
مثل.
-وجه تسمیه سبک:شاعران این سبک عمدتا زبان فارسی را در هند
آموخته اند.
شامل 166اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت تاریخ ادبیات 3 (رشته زبان وادبیات فارسی -2واحد درسی)
