لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 7
نگاهی به نحوه قیمتگذاری پودر شوینده
اشاره: آشنایی با صابون به عنوان اولین پاک‌کننده به قرن‌ها پیش برمی‌گردد اما رشد جمعیت و توجه انسان به بهداشت موجب شده که تولید صابون یا شوینده‌های صابونی با منشأ طبیعی پاسخگوی مصرف و نیاز نباشد. در نتیجه، از اوایل قرن نوزدهم مواد شوینده غیر صابونی وارد بازار شد. نخستین شوینده تجاری در سال 1878 میلا‌دی با نام پرزیل از طرف شرکت هنکل وارد بازار آلمان شد. ورود شوینده‌های مصنوعی به بازار مدیون پیشرفت علوم و صنایع شیمیایی در دوران جنگ جهانی اول و همچنین کمبود شدید چربی برای تولید صابون بود. نخستین کشوری که اقدام به تولید شوینده مصنوعی کرد، کشور آلمان بود که آلکیل نفتالین سولفات‌ها را به نام تنساید تولید و عرضه کرد. در اواخر دهه 1920 و اوایل 1930 با ساخت آلکیل آریل سولفانات‌ها و پس از جنگ جهانی دوم با پیدایش آلکیل بنزن سولفانات‌ها زمینه پیدایش پودرهای رختشویی فراهم شد.پودر لباسشویی فوا (FEWA) نخستین شوینده مناسب برای پارچه‌های ظریف بود که در سال 1932 وارد بازار آلمان شد. به دنبال آن در سال 1933 محصول مشابهی به نام درافت در آمریکا به بازار آمد. پس از جنگ جهانی دوم در سال 1964 شرکت پراکتواند گمبل محصول تاید را به بازار معرفی کرد.استفاده از مواد شوینده در کشور ما قدمت طولانی دارد و به دهه 1330 هجری شمسی باز می‌گردد. در حدود سال‌های 1332 تا 1334 با ورود پودرهای شوینده به شهرهای بزرگ کاربرد این مواد به شکل امروزی متداول شد. رشد فرهنگ جامعه از یک سو و افزایش آگاهی استفاده‌کنندگان از تنوع تولیدات شوینده از سوی دیگر، باعث بالا رفتن میزان مصرف محصولا‌ت شوینده در پنج دهه اخیر شده است. این افزایش مصرف، افزایش تولید و ارتقای سطح کیفی محصولا‌ت شوینده را نیز در پی داشته است. در این بین، پودر شوینده به دلیل گستردگی موارد مصرف از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و در همین راستا طی سالیان گذشته همواره از حمایت دولت در قالب پرداخت یارانه ریالی و ارزی بهره‌مند بوده است. همچنین پودر شوینده جزء کالا‌های گروه اول سبد حمایتی است که هر ساله طبق فرآیند مصوب پس از رسیدگی‌های سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان و طرح در هیأت تعیین و تثبیت قیمت‌ها و ستاد بررسی و کنترل قیمت‌ها برای تصویب نهایی ارایه میشود (از ابتدای سال 1384 پودر شوینده یارانه‌ای جزء کالا‌ها و خدمات اساسی مشمول بند «ج» ماده 39 قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی قرار گرفته است.) طی سال‌های اخیر، روند وابستگی صنعت شوینده به خارج از کشور ضعیف‌تر شده و براساس پروژه‌های در دست اجرا در کشور پیش‌بینی میشود فرآیند خودکفایی در سال‌های آتی سریع‌تر از گذشته باشد.وضعیت پودر شوینده در ایرانتولید پودر شویندهنخستین واحد تولید پودر شوینده با ظرفیت 250 کیلوگرم در ساعت در سال‌های پس از 1332 توسط شرکت داروگر راه‌اندازی شد و حدود سال 1341 دومین و سومین واحدهای تولیدی توسط شرکت پاکسان با ظرفیت 500 کیلوگرم در ساعت و شرکت پاکنام (اسنو) با ظرفیت 250 کیلوگرم در ساعت آغاز به کار کرد.در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید پودر لباسشویی در کشور حدود 773 هزار تن است که در سال گذشته با تولید حدود 600 هزار تن به طور تقریبی از80 درصد ظرفیت تولید اسمی بهره‌برداری شده است. همچنین صنعت تولید پودرهای شوینده حدود 400 تا 500 هزار تن ظرفیت تولید در دست ساخت دارد که به تدریج تا 5 سال آینده به بهره‌برداری خواهد رسید. جدول یک ظرفیت اسمی تولید و همچنین میزان تعهد پودر لباسشویی را به تفکیک شرکت‌های تولیدکننده در سال گذشته نشان می‌دهد.چنانکه گفته شد، در سال گذشته با تولید 600 هزار تن انواع پودر شوینده، از حدود 80 درصد ظرفیت اسمی بهره‌برداری شده است. از این میزان تولید، مقدار 400 هزار تن در قالب تعهد این شرکت‌ها در داخل کشور توزیع و مابقی آن به خارج از کشور صادر شده است.توزیع پودر شویندهدر حال حاضر دو نوع پودر دستی و ماشینی در کشور تولید میشود که به لحاظ تفاوت در فرآیند تولید به دو نوع سبک و سنگین تقسیم می‌شوند. برای سال 1385 مقرر شد، 400 هزار تن انواع پودر شوینده توسط 11 واحد تولیدی در کشور تأمین شود. از این میزان، تعهد توزیع پودر دستی معادل 280 هزار تن است که حدود 95 درصد آن پودر دستی سبک است و 5 درصد مابقی اختصاص به پودر دستی سنگین دارد. پودر ماشینی نیز به سه نوع معمولی، با ماده فعال‌کننده و با ماده فعال‌کننده آنزیم‌دار تقسیم میشود که در سال گذشته به میزان 120 هزار تن در داخل کشور تأمین و توزیع شد. جدول 2 میزان توزیع پودر شوینده را به تفکیک دستی و ماشینی طی دهه گذشته نشان می‌دهد.
مصرف پودر شویندهدر حال حاضر مصرف سرانه پودر دستی در کشور 3/4 کیلوگرم و مصرف پودر ماشینی 4/1 کیلوگرم است. درمجموع مصرف سرانه انواع پودرهای شوینده در کشور معادل 7/5 کیلوگرم بوده که این میزان از تقسیم پودرهای توزیع شده بر کل جمعیت کشور به دست آمده است. در همین زمان سرانه مصرف پودر شوینده در چند کشور ازجمله آلمان 8/11 کیلوگرم؛ فرانسه 5/11کیلوگرم؛ سوریه 5 کیلوگرم؛ ایتالیا 5/8 کیلوگرم؛ آمریکا 12 کیلوگرم و ژاپن 12 کیلوگرم بوده است. همچنانکه مشخص است مصرف سرانه پودر شوینده در کشور ما نصف مصرف‌سرانه کشورهای توسعه یافته و صنعتی (حدود 12 کیلوگرم) است که علت عمده آن عدم امکان توسعه و ترویج کالا‌هایی نظیر مایع ماشین لباسشویی، قرص‌های دترجنت و ... است. نکته دیگری که باید به آن اذعان داشت این است که مصرف پودرهای شوینده در استان‌های مرزی کشور نظیر خوزستان، خراسان، ایلام و کردستان به مراتب بیشتر از استان‌های مرکزی است، زیرا این استان‌ها مبادی خروج پودر یارانه‌ای به صورت قاچاق به بازارهای صادراتی منطقه است.واردات پودر شوینده به کشوربه دلیل تعرفه‌های بالای واردات پودرهای شوینده و تولید و عرضه پودر یارانه‌ای در داخل کشور، در عمل میزان پودر وارداتی در سال‌های اخیر بسیار ناچیز بوده است. در جدول 3 سود و عوارض گمرکی واردات پودر لباسشویی لحاظ شده است.در سال 1381 با توجه به کاهش چشمگیر سود و عوارض گمرکی نسبت به سال 1380، شرکت تولی‌پرس به واردات پودر لباسشویی به میزان 250 تن با نام تجاری «تاید» و «آریل» اقدام کرد. واردات پودر در سال‌های بعد تکرار نشد. سازوکار قیمتگذاری و میزان یارانه تخصیصیحمایت‌های دولت از صنایع کشور در برنامه اول به شکل مؤثری شروع شد. این حمایت‌ها در مورد بعضی از صنایع طی برنامه دوم و سوم نیز دنبال شد و یکی از صنایع مورد حمایت دولت، صنعت پودر شوینده بوده که دولت ناگزیر شد با هدف حمایت از مصرف‌کننده در مراحل مختلف تولید، توزیع، قیمتگذاری و مصرف پودر شوینده دخالت کند. به همین منظور دولت برای ثابت (پایین) نگه‌داشتن قیمت پودر در سال‌های اخیر علا‌وه بر یارانه‌های ارزی، مبادرت به پرداخت یارانه ریالی به شرکت‌های تولیدی کرد اما تأخیر در پرداخت یارانه‌ها مشکلات نقدینگی عدیده‌ای برای تولید‌کنندگان این صنعت ایجاد کرد. جدول‌های 4 و 5 تعهد توزیع واحدهای تولیدکننده پودر شوینده، میزان سهمیه L.A.B دریافتی و همچنین میزان یارانه پرداختی توسط دولت به شرکت‌های تولید کننده پودر را برای تثبیت قیمت‌در بازار داخلی، نشان می‌دهد.مقایسه قیمتی پودرهای داخلیبا سایر پودرها در بازارهای منطقههمانگونه که در جدول شماره 6 ملا‌حظه میشود، در برخی از مناطق صادراتی، قیمت پودر دستی نسبت به قیمت پودر یارانه‌ای در بازار داخلی، دارای تفاوت قیمتی به طور میانگین بیش از 600 هزار تومان برای هر تن است. مواد اولیه مورد مصرف در صنعت پودر شویندهمهم‌ترین ماده اولیه در تولید پودرهای شوینده ( L.A.Bآلکیل بنزن خطی) است و شرکت سرمایه‌گذاری صنایع شیمیایی ایران هم اکنون تنها تولیدکننده L.A.B به عنوان ماده اولیه پودرهای شوینده در کشور بوده که با توجه به میزان تعهد توزیع شرکت‌های تولیدکننده پودر شوینده، موظف به ارایه L.A.Bسهمیه‌ای به این واحدهاست که شرکت‌های یادشده به منظور تولید و تحویل سهمیه L.A.B واحدهای تولیدکننده پودر شوینده نفت سفید و بنزن یارانه‌ای دریافت میکنند (البته تا پایان سال 1383.) توضیح اینکه در تولید L.A.B به میزان 3/31 درصد بنزن و 7/68 درصد برشی از نفت سفید مصرف میشود که تا پایان سال 1383 همانند L.A.B مشمول قیمتگذاری بوده است. به غیر از L.A.B که به عنوان مهم‌ترین ماده اولیه در تولید پودرهای شوینده محسوب و به طور کلی در داخل کشور تأمین میشود، مواد دیگری نیز در این صنعت کاربرد دارد که درصدی از آن به صورت واردات از خارج تأمین میشود. طی سال‌های اخیر روند وابستگی صنعت پودر شوینده به خارج از کشور ضعیف‌تر شده و براساس پروژه‌های در دست اجرا در کشور پیش‌بینی میشود که فرآیند خودکفایی در سال‌های آتی سریع‌تر از گذشته باشد. در حال حاضر بیش از 56 درصد مواد اولیه مصرفی در صنعت پودر از داخل تأمین میشود.
به طوری که گفته شد، حدود 50 درصد مواد اولیه مورد نیاز برای تولید پودرهای شوینده L.A.B و سولفات سدیم است که در داخل کشور تولید و نرخ آن از نرخ محصولا‌ت مشابه خارجی کمتر است. این مسأله به اضافه انرژی ارزان و فراوان این مزیت را برای صنعت پودر ایجاد کرده است تا قیمت تمام شده محصولا‌ت داخلی به مراتب کمتر از قیمت تمام شده محصولا‌ت مشابه خارجی باشد. قیمت تمام شده پایین پودر از یک طرف و هزینه حمل بالای پودر به دلیل حجیم بودن این کالا از طرف دیگر موجب شده قوی‌ترین رقبای خارجی نتوانند از نظر قیمت با تولیدات داخلی رقابت کنند. به همین علت است که پودرهای شوینده خارجی در کشور وجود نداشته و حتی اگر میزان تعرفه پودرهای شوینده (به عنوان کالا‌ی نهایی) را صفر در نظر بگیریم، باز هم قیمت پودرهای خارجی در مبادی ورودی کشور حدود 15 درصد بیشتر از قیمت پودرهای داخلی است (در حال حاضر تعرفه پودرهای شوینده 30 درصد است.)مقایسه قیمتی پودرهای داخلی با یک نمونه پودر از کشور چیندر صورتی که پودر لباسشویی دستی، مطابق فرمولا‌سیون تولید داخلی و سفارش به کمپانی‌های خارجی خریداری و در داخل کشور توزیع شود، قیمت داخلی بنگاه‌های فروش به شرح جدول شماره 7 خواهد بود. یک تن پودر وارداتی از کشور چین حدود 190 هزار تومان از پودر داخلی پس از آزادسازی با تعرفه فعلی گران‌تر خواهد بود.در جدول 7 ارزبری هر تن پودر دستی برای تولید در داخل کشور در شرایط آزادسازی، 163 دلا‌ر اعلا‌م شده و نرخ هر دلا‌ر 9250 ریال محاسبه شده است. قیمت پودر وارداتی بدین شرح محاسبه شده است: 5 دلا‌ر هزینه حمل هر تن، 1 درصد بیمه، 2 در هزار مجوز بهداری، نیم در هزار هزینه بازرگانی ثبت سفارش، 30 درصد حقوق گمرکی، تنی 39 هزار ریال هزینه تخلیه و بارگیری (مبدا)C، تنی 26 هزار ریال هزینه ترخیص کالا، 10 درصد کرایه بابت مجوز راه‌و ترابری برای کشتی‌های خارجی، تنی 63 هزار ریال هزینه THC از بندرعباس، تنی 62 هزار ریال هزینه strip کانتینر و در نهایت تنی 10 هزار ریال هزینه تخلیه کانتینر در مقصد. لزوم آزادسازی پودر شویندهبا توجه به مشکلات به وجود آمده در فرآیند تولید و توزیع L.A.B، سهمیه پودر شوینده از جمله بحث قیمتگذاری آن و...، از ابتدای سال 1384 در راستای سیاست‌های کلا‌ن کشور و به منظور شفاف‌سازی پرداخت یارانه، طرح تغییر شیوه پرداخت یارانه پودر شوینده با اهداف شفاف سازی و هدفمند کردن یارانه‌ها، حذف دوگانگی قیمت L.A.B، فرآیند پرداخت یارانه، حذف بار مالی دولت، جلوگیری از به هدر رفتن یارانه‌ها و سرمایه ملی، جلوگیری از ادامه روند قاچاق پودر شوینده و خروج سرمایه ملی، ارتقای کیفی مارک‌های داخلی و توسعه فناوری صنعت پودر شوینده، شفاف شدن آمار تولید و مصرف کشور و ... قیمت L.A.B برای تولید پودر شوینده آزاد شد در حقیقت سال 1384 را باید نقطه عطفی در آزادسازی قیمت پودر شوینده نامید. زیرا هدف از آزادسازی L.A.B برداشتن یک گام اساسی برای لغو قیمتگذاری زنجیره پودر شوینده (بنزن، نفت سفید و بالا‌خره
تحقیق درمورد نگاهی به نحوه قیمت