دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه158
بخشی از فهرست مطالب
چکیده:
ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﯿﺪ، رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨـﺪ. رﻓﺘـﺎر اﯾـﻦ ﻧـﻮعﻣﺨﺎزن در اﺑﺘﺪا ﺑﺼﻮرت ﺗﮏ ﻓﺎزی ﮔﺎز ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداری و اﻓـﺖ ﻓـﺸﺎر در ﻣﺨـﺰن )زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﺷﻮد( ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ ﻧﯿـﺰ در ﻣﺨـﺰن ﭘﺪﯾـﺪار ﻣـﯽﺷـﻮد. ﺑـﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﯾﻦ اﻓﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻘﺪار ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﻓﺎز ﮔﺎزی ﺳﺒﮑﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد.
ﻣﻘﺪﻣﻪ:
در ﭼﻨﯿﻦ ﻣﺨﺎزﻧﯽ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ وﺟﻮد ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎی ﭼﻨﺪ ﻓﺎزی و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺗﺮﮐﯿـﺐ درﺻـﺪ ﻣﺘـﻮاﻟﯽ ﻓﺎزﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺨﺰن، ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن را دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺗﺌﻮری زﯾﺮ در ﻣـﻮرد ﺣﺮﮐـﺖ ﺳـﯿﺎل در ﻣﺨـﺎزن اﺳـﺘﻔﺎده میشود.
فصل اول مخازن گاز
ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز
به ﻃﻮر ﮐﻠﯽ ﻫﺮﮔﺎه دﻣﺎی ﻣﺨﺰن از دﻣﺎی ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎل درون ﻣﺨﺰن ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ، ﺑـﻪ آن ﻣﺨـﺰن ﮔﺎزی اﻃﻼق ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮاﺳﺎس دﯾﺎﮔﺮام ﻫﺎی ﻓﺎز و ﺣﺎﻟﺖ ﻫﺎی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻣﺨﺰن، ﮔـﺎز ﻃﺒﯿﻌـﯽ راﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ اﻧﻮاع ذﯾﻞ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻧﻤﻮد :
اﻟﻒ – ﻣﺨﺰن ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﻓﺎز ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ (ﭘﺪﯾﺪه ﻣﻌﮑﻮس)
ب – ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﻧﺰدﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ
ج – ﮔﺎز ﻣﺮﻃﻮب
د- ﮔﺎز ﺧﺸﮏ
ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ:
ﻣﺨﺎزن ﮔﺎزی ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﻣﯿﻌﺎﻧﺎت از آن ﻫﺎ در ﺳﻄﺢ و ﯾﺎ در ﻣﺨﺰن و ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﺣﺎﻟﺖ ﺑـﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﻪ ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﮔﺎز ﺧﺸﮏ، ﮔﺎز ﻣﺮﻃﻮب و ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﻣﯽوﻧﺪ ﮐـﻪ اﻟﺒﺘـﻪ آﻧﭽـﻪ
ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﻣﯿﻌﺎﻧﺎت در ﺳﻄﺢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ در ﻣﺨﺰن. ﻣﺨﺎزن ﮔﺎزﻣﯿﻌﺎﻧﯽ را ﺷـﺎﯾﺪ ازﻟﺤﺎظ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری ﺑﺘﻮان ﭘﯿﭽﯿﺪه ﺗﺮﯾﻦ داﻧﺴﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺨﺰن ﮔﺎزﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﻣـﯽﺗﻮاﻧـﺪ ﺗﻮﺳـﻂ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﯾﻦ اﺟﺰای ﺧﻮد (اﺟﺰای ﻧﯿﻤﻪ ﺳﻨﮕﯿﻦ و ﺳﻨﮕﯿﻦ) ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺧﻔﻪ ﺷﻮد. اﺷﺒﺎع میعانات دوری ﭼﺎه ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻓﺘﺎدن ﻓﺸﺎر دور ﭼﺎه ﺑﻪ زﯾﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﻬـﺮه دﻫـﯽ ﭼﺎه ﺑﺎ ﺿﺮﯾﺐ دوﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﺑﻪ داﻧـﺴﺘﻦ ﻣﺨـﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﺑﺎ ﻣﺨﺎزن ﮔﺎزی ﺧﺸﮏ ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻣﺮﻃﻮب، ﺿﺮر ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺴﯿﺎر ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﺑـﻪ دﻟﯿـﻞ ﺟـﺎ ﻣﺎﻧﺪن اﯾﻦ ﻣﯿﻌﺎﻧﺎت ارزﺷﻤﻨﺪ درﻣﺨﺰن و ﻫﻤﺰﻣﺎن اﻓﺖ ﺑﻬـﺮهدﻫـﯽ ﭼـﺎه ﮔـﺎزی ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺻـﻨﻌﺖ ﻣﯽﮔﺮدد ﮐﻪ ﺣﺘﯽ ﺑﺎ ﺻﺮف ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎی ﻫﻨﮕﻔﺖ ﺑﺮای ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﺗﺠﻤﻊ ﻣﯿﻌﺎﻧﺎت، ﺑﻪ ﻃﻮرﮐﺎﻣـﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﭘﺬﯾﺮﻧﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻣﯿﻌﺎﻧﺎت ارزﺷﻤﻨﺪ درون ﻣﺨﺰن ﺑﻪ دورﭼﺎه ﮔـﺎز ﻣﯿﻌـﺎﻧﯽ وﮐـﺎﻫﺶ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺎﺧﺺ ﺑﻬﺮهدﻫﯽ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ وﺳﯿﻊ ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌـﺎﻧﯽ - آﻏـﺎر، داﻻن، ﻗـﺸﻢ، ﺳﺮﺧﻮن و ﭼﻨﺪ ده ﻣﻮرد دﯾﮕﺮ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﺟﻮد ﺑﺰرگ ﺗﺮﯾﻦ ﻣﺨﺰن ﮔﺎزی )ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ( دﻧﯿﺎ – ﭘﺎرسﺟﻨﻮﺑﯽ- در ﮐﺸﻮر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﻗﺮن ﻃﻼی ﺳﯿﺎه-ﻧﻔﺖ- ﺑﺎ ﻗﺮن ﮔﺎز از دﯾﺪﮔﺎه ﺻـﺎﺣﺐﻧﻈﺮان، ﻟﺰوم ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪی از ﯾﮏ اﺳﺘﺮاژی ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮای ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﻬﯿﻨﻪ از اﯾﻦ ﻣﺨﺎزن ارزﺷـﻤﻨﺪ را ﺻـﺪ ﭼﻨﺪان ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ.
رﻓﺘﺎر ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ
ﯾﮑﯽ از ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾـﺴﺘﯽ در ﻣﺤﺎﺳـﺒﺎت ﻣﺨـﺰن ﺗﻌﯿـﯿﻦ ﺷـﻮد ﺿـﺮﯾﺐ ﺑﻬـﺮهدﻫـﯽ ﭼـﺎه (Productivity Index)اﺳﺖ. ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر در اﻃﺮاف ﭼﺎه و ﺗـﺸﮑﯿﻞ ﻣـﺎﯾﻊ، ﻧﻔﻮذﭘـﺬﯾﺮیﻧﺴﺒﯽ ﮔﺎز ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ و ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﻬﺮهدﻫﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﯾﻨﮑﻪاﺷﺒﺎع در اﻃﺮاف ﭼﺎه ﻣﺘﻐﯿﺮ اﺳﺖ ﻟﺬا ﺗﺨﻤﯿﻦ ﺿﺮﯾﺐ ﺑﻬﺮهدﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽﺷﻮد. در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ و رﻓﺘﺎر ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎل ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد
ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ
ﻣﺨﺎزن ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری دارای داﻣﻨﻪ ای از ﮔﺎز ﺧﺸﮏ ﺗﺎ ذرات ﺟﺎﻣﺪ ﻧﻈﯿـﺮ ﺗـﺎر و ﻗﯿـﺮ را ﺷـﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﻣﺨﺎزن ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری ﺑﺮ اﺳﺎس رﻧﮓ، ﭼﮕﺎﻟﯽ و ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺎز ﺑـﻪ ﻧﻔـﺖ ﺳـﯿﺎل آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﺻﻮرت زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪی ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ:
1- ﮔﺎز
2- ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ
3- ﻧﻔﺖ ﻓﺮار
4- ﻧﻔﺖ ﺳﯿﺎه
5- ﻧﻔﺖ ﺳﻨﮕﯿﻦ
6- ﻧﻔﺖ و ﻧﻔﺖ ﺟﺎﻣﺪ
7- آﺳﻔﺎﻟﺘﯿﻦ و ﻗﯿﺮ
ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ دﻣﺎی ﻣﺨﺰن ﺑﯿﺸﺘﺮ از دﻣﺎی ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎل ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺨـﺰن ﮔـﺎزی اﺳـﺖ، ﮐـﻪ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺨﺰن ﮔﺎز ﺧﺸﮏ و ﯾﺎ ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در ﺳﺎل 1996، Philipsدر ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎی ﻣﯿﻌـﺎن ﻣﻌﮑﻮس ﺑﻮدن ﻣﺨﺰن ﻧﺴﺒﺖ ﮔﺎز ﺑﻪ ﻧﻔﺖ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮای اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن 3000( (ft3/bbl ﺗـﺎ 150000 ((ft3/bblاﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ APIﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ 40 ﺗﺎ 60 درﺟﻪ اﺳﺖ .رﻧﮓ ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ ﯾﮏ ﺷﻨﺎﺳﺎﮔﺮ ﺧﻮﺑﯽ ﻧﯿﺴﺖ زﯾﺮا رﻧﮓ ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن و رﻧﮓ ﻧﻔﺖ ﺗﻘﺮﯾﺒﺎً ﯾﮑﺴﺎن اﺳﺖ. ﻣﺎﯾﻊﻫﺎی ﺳﻨﮕﯿﻦ اﯾﻦ ﻧﻮع ﻣﺨﺎزن و ﻧﻔﺖ رﻧﮕﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ آب دارﻧﺪ .
شکل 1-1 تقسیم بندی مخازن در نمودار های سه گانه
رﻓﺘﺎر ﺟﺮﯾﺎﻧﯽ
رﻓﺘﺎر و ﺗﻌﺎدل ﻓﺎزی
رﻓﺘﺎر ﺳﯿﺎل ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻓﺎزی ﺳﯿﺎل و ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻓﺎزی ﺳﯿﺎل ﻣﺨـﺰن دارد.در ﺷﮑﻞ 1-1 ﻧﻤﻮدار ﻓﺎزی (P-T)ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻧﻤﻮدار ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮدار ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺒﺎب و ﻧﻘﻄـﻪﺷﺒﻨﻢ اﺳت وﻗﺘﯽ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺶ از ﻓﺸﺎر ﺷﺒﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎل (Criconderbar) و ﯾﺎ دﻣﺎ ﺑـﯿﺶ از دﻣـﺎی ﺷـﺒﻪﺑﺤﺮاﻧﯽ (Criconderterm) ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺳﯿﺎل ﺑﺼﻮرت ﺗﮏ ﻓﺎزی اﺳﺖ. در ﻧﻘـﺎط ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺳـﯿﺎلﻓﺎزﻫﺎی ﮔﺎز و ﻣﺎﯾﻊ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ وزن ﻣﻠﮑﻮﻟﯽ، ﻧﻤﻮدار ﻧﻘﻄﻪ ﺑﺤﺮاﻧـﯽ ﺳـﯿﺎل درﺟﻬﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ.
در واﻗﻊ ﻓﺸﺎر ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎل ﮐﺎﻫﺶ و دﻣﺎی ﺑﺤﺮاﻧﯽ آن اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﮐـﻪ در ﺷـﮑﻞﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺰن ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﻣﺎﯾﻊ در ﻣﺨﺰن اﯾﺠﺎد ﺷﻮد ﯾﺎ ﻧـﺸﻮد.ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻣﺨﺰن از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از آن ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪه اﻧﺒﺴﺎط دﻣﺎی ﺛﺎﺑﺖ ﻓﺮض ﻣـﯽﺷـﻮد. ﻟـﺬا ﺑـﺎ رﺳﻢ ﯾﮏ ﺧﻂ ﻋﻤﻮدی ﻣﯽﺗﻮان ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺰن را ﺑﺪﺳﺖ آورد.
شکل2-1: ﻧﻤﻮدار ﻓﺎزی (P-T) ﺳﯿﺎل ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ اوﻟﯿﻪ ﺳﯿﺎل ﻣﺨﺰن ﻣﯽﺗﻮان ﻧﻮع ﻣﺨﺰن را ﺑﺼﻮرﺗﻬﺎی زﯾﺮ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﮐﺮد:ﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﺧﺸﮏ: وﻗﺘﯽ ﮐﻪ، دﻣﺎی ﻣﺨﺰن ﮔﺎز ﺑﯿﺸﺘﺮ از دﻣﺎی ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎل ﻣﺨﺰن ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺨـﺰن را ﻣﺨﺰن ﮔﺎزی ﺧﺸﮏ ﻣﯽﮔﻮﯾﻨﺪ.
وﻗﺘﯽ ﮐﻪ، دﻣﺎی ﻣﺨﺰن ﮔﺎز ﺑﯿﻦ دﻣﺎی ﺑﺤﺮاﻧﯽ و دﻣﺎی ﺷﺒﻪ ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﻣﺨﺰن ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﺨـﺰن را ﻣﺨـﺰنﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﻣﻌﮑﻮس ﮔﻮﯾﻨﺪ. ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﺨﺎزن ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮری، ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداری از ﻣﺨﺰن و ﮐـﺎﻫﺶﻓﺸﺎر آن، ﺳﯿﺎل ﻣﺨﺰن اﮔﺮ ﮔﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﺒﺴﻂ ﻣﯽﺷﻮد و اﮔﺮ ﻧﻔﺖ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗﺒﺨﯿـﺮ ﻣـﯽﺷـﻮد. اﻣـﺎ درﻣﺨﺎزن ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ ﻣﻌﮑﻮس، اﯾﻦ روﻧﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ 2-1 ﺷﺮاﯾﻂ اوﻟﯿﻪ ﻣﺨـﺰن درﻧﻘﻄﻪ 1 اﺳﺖ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺰن ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﺑﺎﺷﺪ، ﺳﯿﺎل در ﻣﺨﺰن ﺑـﺼﻮرتﺗﮏ ﻓﺎزی ﺟﺮﯾﺎن دارد. ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﻣﺨﺰن ﺗﺎ زﯾﺮ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﺗﻨﺸﻬﺎی ﻣﯿﺎن ﻣﻠﮑﻮﻟﻬـﺎی اﺟـﺰاءﺳﻨﮕﯿﻦ و ﺳﺒﮏ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﺪا ﺷﺪن اﯾﻦ ﻣﻮﻟﮑﻮﻟﻬﺎ و در واﻗﻊ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ در ﻣﺨـﺰن ﻣـﯽﺷـﻮد. ﺤﺮک و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﺎﯾﻊ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪن ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ از ﮔﺎز ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺨـﺰن اﺳـﺖ. زﻣـﺎﻧﯽ ﮐـﻪ اﺷﺒﺎع ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ ﮐﻤﺘﺮ از اﺷﺒﺎع ﺑﺤﺮاﻧﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺤﺮک اﯾﻦ ﻓﺎز ﺻﻔﺮ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﮔﺎز ﺟﺮﯾﺎن دارد ﺑـﺎﺟﺪا ﺷﺪن اﯾﻦ دو ﻓﺎز داﺋﻤﺎً ﻧﻤﻮدار ﻓﺎزی ﺳﯿﺎل ﻣﺨﺰن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﮐﻨﺪ. ﺗﻐﯿﯿﺮات اﺟﺰاء ﺳﯿﺎل ﻣﺨـﺰنﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر و دﻣﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. اﯾﻦ ﻣﯿﻌﺎن ﻣﻌﮑﻮس ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﻣﺨـﺰن ﺑـﻪ ﻧﻘﻄـﻪ 3(ﺷﮑﻞ 2-1) ﺑﺮﺳﺪ اداﻣﻪ دارد و ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺟﺰاء ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺒﺨﯿـﺮ ﻧﺮﻣـﺎل ﺧـﻮد راآﻏﺎز ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و اﯾﻦ ﺗﺒﺨﯿﺮ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻓﺸﺎر ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻧﻤﻮدار اﺳـﺖ اداﻣـﻪﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﮐﻤﺘﺮ ﺷﺪن ﻓﺸﺎر از ﻓﺸﺎر ﻧﻘﻄﮥ ﺷﺒﻨﻢ ﭘﺎﺋﯿﻦ، ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻫﯿﺪروﮐﺮﺑﻮﻧﻬﺎی ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺨﺰن ﺑﺼﻮرت ﮔﺎزﻫﺎﯾﯽ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ .
در ﺷﮑﻞ 2-1 ﺧﻂ 4-1 ﻧﻤﺎﯾـﺎﻧﮕﺮ اﻓـﺖ ﻓـﺸﺎر ﺑـﺼﻮرت ﻫﻤـﺪﻣﺎ (Constant Composition
Expansion)در ﺳﯿﺎل ﮔﺎز ﻣﯿﻌﺎﻧﯽ اﺳﺖ. ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﮐﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺸﺎر، ﺣﺠـﻢﮔﺎز ﺗﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺒﻨﻢ ﺑﺼﻮرت ﻫﻤﺪﻣﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ، زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻓﺸﺎر ﮐﻤﺘـﺮ از ﻓـﺸﺎر ﻧﻘﻄـﻪ ﺷـﺒﻨﻢﺷﺪ، ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻣﺘﺤﺮک ﻧﺒﻮدن ﻓﺎز ﻣﺎﯾﻊ ﻓﻘﻂ ﮔﺎز ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﺷﻮدﮐﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ CVD اﺗﻔ
