ابن منظور از زبان شناسان به نام عرب در کتاب لسان العرب درباره واژه شرک به معنای اصطلاحی آن توجه می دهد و افزون بر معنای حقیقی و واژگانی آن به تعریف اصطلاح شرک به خدا پرداخته می نویسد که شرک به معنای شریک قایل شدن برای خدا در فرمانروایی یا ربوبیت است (لسان العرب، ابن منظور ج 7 ص 100) به نظر می رسد که شرک در ارتباط با خدا می تواند افزون بر شرک در ربوبیت و یا مالکیت در الویت و معبود بودن نیز باشد؛ زیرا شرک در عبادت آن است که کسی را در الوهیت شریک باری تعالی قرار دهیم که این امر خلاف توحید در الوهیت و عبودیت است. راغب اصفهانی که در حوزه واژه شناسی کلمات قرآن استاد و صاحب نظر است می نویسد: شرک انسان در دین دو گونه است: شرک بزرگ یا اثبات شریک برای خدا و شرک کوچک که ریا و نفاق و در نظر گرفتن غیر خدا با او در امور است. (مفردات الفاظ قرآن کریم ص 452 ذیل واژه شرک) شرک بزرگ امری است که ارتباط مستقیمی با مساله توحید و ایمان دارد و کسی که مبتلا به شرک بزرگ باشد از دین توحیدی چون اسلام بیرون است. اما شرک کوچک که بیش تر در عمل خود را نشان می دهد هر چند که دارای خاستگاه شرک ضعیف در بینش و نگرش است ولی می تواند به گونه ای با دین توحیدی جمع شود؛ زیرا به نظر می رسد که بسیاری از انسان ها نمی توانند از ظاهر و پوسته اموری بگذرند و به ملکوت و باطن آن دست یابند. آنان نمی توانند پرده های نازک شرک ظاهری را کنار نهند و در ورای امور خدا را در همه امور به عیان نظاره کنند. از این روست که بسیاری از اعمال نیک و پسندیده حتی مسلمانان همراه با نوعی شرک خفیف و کوچک است و تنها مومنان واقعی که دارای بینش و نگرشی کامل هستند می توانند از شرک خفیف و کوچک در امان بمانند و دارای توحید در همه چیز باشند و بگویند: ان صلاتی و نسکی و محیای و مماتی لله رب العالمین؛ به درستی که نمازم و آیین هایم و زندگی و مرگم تنها برای پروردگار جهانیان است. (انعام آیه 162) زمانی شخص به چنین مرحله ای از توجه می رسد که باور کند «ان الله یابی ان تجری الامور الا باسبابها؛ خداوند خودداری می کند که کارها جز از راه اسباب آن انجام پذیرد؛ از این روست که باور دارد که در پس هر چیزی خداست و در کنه و ذات هر چیزی می بایست خدا را یافت. بر این اساس هرگز گرفتار شرک خفیف و کوچک نمی شود و هرگز به غیر خدا اصالت نمی بخشد و او را در کارها در نظر نمی گیرد بلکه تنها در همه جا و همه چیز ملکوتی را می نگرد که خداوند در آن عیان و ظاهر است و آن چه برای بیش تر مردم در روز مرگ و یا قیامت آشکار می شود و پرده ها کنار می رود و می بینند او در این جهان می بیند و کشف الغطاء در امروز دنیایش اتفاق می افتد نه در روز مرگ و یا آخرت. (ق آیه22)
دانلود پروژه شرک
