طرح توجیهی احداث یک واحد تولیدی فرش دستباف

اختصاصی از رزفایل طرح توجیهی احداث یک واحد تولیدی فرش دستباف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"

فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحات:10

- مقدمه

امروزه صنعت فرش یکی از مهمترین و اشتغال‌زا ترین صنعت در کشور می‌باشد از آنجائیکه بعد از نفت و پتروشیمی عمده‌ترین محصول ایران در بخش صادرات بوده و با توجه به وجود نیروی کار فراوان و ماهر در کشور، سرمایه‌گذاری در این صنعت مقرون به صرفه می‌باشد.

لذا با اجرای طرح فوق حداقل تعداد 60 نفر مشغول به کار می‌شوند. قیمت تمام شده هر متر مربع قالی بطور متوسط برای این 2500 متر مربع حدود 1.400.000 ریال و قیمت فروش حداقل2.200.000 ریال برآورده گردیده است.

2- محاسبه نقطه سر به سر فروش و نسبت سرمایه‌گذاری به اشتغال:

هزینه‌های ثابت طرح

هزینه‌های متغیر

فروش کل

 

                                       نقطه سر به سر فروش

که معادل 45 % فروش در ظرفیت کامل می‌باشد.

میلیون ریال2445نقطه سر به سر فروش

میلیون ریالنسبت سرمایه‌گذاری به اشتغال برای هر نفر

اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف

اختصاصی از رزفایل اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف - 2

86/11/23 - کارپتور        فصل چهارم :    تاثیر مواد شیمیایی بر الیاف طبیعی فرش         الف – اثر مواد شیمیایی بر الیاف پشم :    اثر اسید بر روی پشم:    اسید غلیظ و قوی مانند اسید سولفوریک باعث هیدرولیز و شکستن پیوندهای پیتیدی - -CO-NH در زنجیره های پروتئینی پشم می شود.    گستردگی و دامنه هیدرولیز توسط اسید را نمی توان به طور دقیق مشخص نمود. در هر صورت شکستن اتصالات و پیوندهای پیتیدی باعث کوتاه شدن زنجیره ها و کاهش استحکام الیاف می شود .    در کل اثر اسید بر روی پشم به عواملی نظیر : غلظت – دما – زمان – نوع اسید بستگی دارد، به عنوان مثال : اسید سولفوریک رقیق (10-5) درصد حتی در دمای بالا اثر چندان زیادی بر روی پشم ندارد به همین دلیل، در عملیات کربونیزاسیون از اسیدسولفوریک رقیق استفاده می شود و یا حتی در رنگرزی پشم با رنگهای اسیدی یکنواخت شونده در دمای جوش تا (4) درصد اسید نیز استفاده می شود. (نکته: کربونیزه کردن، از بین ناخالصیهای سلولزی پشم که بوسیله اسید انجام می شود).    اسید رقیق با گروههای انتهایی و جانبی و زنجیره های پیتیدی واکنش داده و گروه های سولفات و سولفامیک ایجاد می کنند. ایجاد این گروهها باعث جذب نشدن رنگ در آن نواحی می شود، بنابراین اگر عمل کربونیزاسیون بصورت نایکنواخت انجام داده شود احتمال رنگرزی نایکنواخت وجود دارد.    اسید غلیظ علاوه بر پیوندهای پیتیدی ، پیوندهای دی سولفیدی (اتصالات عرضی بین زنجیره ها) را نیز می شکند . شکسته شدن این پیوندها باعث افزایش حلالیت پشم در قلیا می شود.        اثر قلیا بر روی پشم:    میزان اثر قلیا بر روی الیاف پشم به غلظت – دما – زمان – نوع قلیا بستگی دارد. به عنوان مثال:    قلیای ضعیف مانند کربنات سدیم (na2co3) در دمای محیط برای شستشوی پشم ، همراه با صابون استفاده می شود . البته اگر غلظت کربنات زیاد باشد و مدت زمان واکنش نیز طولانی گردد ، میزان آسیب وارده به پشم زیاد خواهد بود.    محلول قلیای قوی خیلی غلیظ (سود سوز آور 40-37درصد) در دمای محیط در مدت زمان کوتاه (5دقیقه) اثر تخریبی شدید بر روی پشم نشان نمی دهد ، بلکه فقط فلسهای پشم را جدا می کند از این روش در حدود (40) سال قبل برای فلس زدایی استفاده می شده است.    محلول سود سوز آور 5% در مدت زمان حداکثر 5 دقیقه در دمای جوش الیاف پشم را حل می کند ، زیرا در دمای بالا منافذ الیاف باز می شوند و مواد الیاف شده و راحتتر الیاف را تخریب می کنند.در صورتی که در دمای پایین این تخریب کمتر است.بعد از انجام هر عملیات قلیایی ، خنثی سازی با اسیداسیتیک ضروری است ، چون قلیای باقیمانده در مدت زمان طولانی به مغز الیاف نفوذ کرده و باعث تخریب پشم می شود.    بر اثر استفاده از قلیا پشم زبر می شود ، چرا که چربی های آن توسط قلیا هیدرولیز خواهد شد .برای جبران این مورد مواد نرم کننده (کاتیونی) به پشم اضافه می نمایند.        اثر مواد احیا کننده بر روی پشم:    مواد احیا کننده ابتدا پیوندهای دی سولفیدی (-s-s-) در پشم را می شکنند و بعد ایجاد گروههای متول (-s-h) می نمایند.    شکستن پیوندهای دی سولفیدی باعث کاهش مقدار کمی از مقاومت الیاف پشم می شود ، ولی باعث افزایش میزان حلالیت پشم در قلیا می گردد.    از هیدروسولفید برای رنگبری و سفیدگری استفاده می نمایند.    عمل احیا هم د رph اسیدی و هم در ph قلیایی امکان پذیر است ، در محدوده phبین (6-2) مقدار کمتری از پیوندهای دی سولفیدی احیا می شوند، ولی با افزایش phاین مقدار زیادتر می گردد. بهترین راندمان در (ph=5/5) است ، زیرا در این ph کمترین میزان تخریب بر روی پشم می شود.    عمل احیا پیوندهای دی سولفیدی برگشت پذیر است که به مرور زمان توسط اکسیژن هوا پیوندهای دی سولفیدی شکسته شده، دوباره ایجاد می گردد. (عمل اکسیداسیون)    R-sh+r-sh-----r-s-s-r+h2o    همانطور که عنوان کردیم پیشرفت واکنش احیا بصورت تعادلی است پس اگر لازم باشد حدود60% پیوندهای دی سولفیدی احیا گردد، باید محلول احیا کننده بصورت تازه و در چند مرحله مصرف شود.     برخی از مواد احیا کننده برای سفیدگری پشم مورد استفاده واقع می شوند عبارتند از :     سدیم تیوسولفاتna2s2o3    سدیم هیدروسولفیتna2s2o4    سدیم متابی سولفیتna2s2o5    سدیم تتراتیونات دی هیدرات na2s2o6    در ساختمان مواد احیا کننده باید هیدروژن وجود داشته باشد به همین خاطر مواد فوق را با آب واکنش میدهند و مصرف می کنند.    Na2s2o5+h2o-----2nahso3    سدیم بی سولفیت سیدم متابی سولفیت    سدیم هیدروسولفیت و سدیم متابی سولفیت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند . ولی سدیم هیدروسولفیت قویتر است .            از مواد اکسید کننده بر روی پشم:    از مواد اکسید کننده نیز برای سفید گری پشم استفاده می شود.این مواد اگر در شرایط ملایم یعنی غلظت و دمای پایین و زمان کوتاه استفاده شوند، اثر تخریبی چندان زیادی بر روی پشم ندارند . ولی اگر شرایط حاد باشد ، یعنی زمان و دما و غلظت بالا باشد عمل اکسیداسیون بر روی پیوندهای دی سولفیدی اتفاق می افتد ، یعنی پیوندهای دی سولفیدی شکسته میشوند.    عمل اکسیداسیون برگشت پذیر نیست.    (نکته : گروه های سولفونیک(-so3h )ایجاد شده باعث کاهش تمایل جذب رنگهای اسیدی می شود ، زیرا رنگهای اسیدی دارای بار منفی بوده و همچنین بار(-so3) پشم نیز منفی است ، پس همدیگر را دفع کرده و جذب رنگ پایین می آید.    از جمله موارد دیگر که برای سفیدگری پشم به کار می رود ، آب اکسیژنه (h2o2) است که در محیط خنثی واکنش آن با پشم کند است و در محیط قلیایی چون آّب اکسیژنه بیشتری جذب پشم می شود شدت واکنش افزایش افزایش می یابد.    ترکیبات اکسید کننده دیگر مانند پر استیک اسید (آب اکسیژنه + اسیدداسیتک) که اکسید کننده های قویتری هستند باعث شکستن پیوندهای سولفیدی و تجزیه اسیدهای آمینه تریپتوفن و میتوفن نیز می شود.    پراستیک اسید ch3coooh    کلر موجود در هیپوکلریک سدیم یا آب ژاول nacl و هیپوکلریک سدیم (ocl)ca از قدرت اکسید کنندگی بالایی برخوردار است به نحوی که علاوه بر شکسته شدن پیوندهای دی سولفیدی ، اسید آمینه های سیستئین ، تیروزین ، هیزتیدین ، تریپتوفن ، فنیل آلاتین نیز تخریب می شوند.    کوتیکول یا فلس پشم غنی از اسید آمینه سیستئین و پروزین است و پیروزین است و چون فلس در سطح الیاف قرار دارد ، فلس شدیدا توسط تخریب شده و از پشم جدا می شود.    در صورت طولانی بودن زمان واکنش یا بالا بودن دما و غلظت کلر ، کلر بیشتری به مغز الیاف نفوذ کرده و پشم صدمه دیده و استحکام آن کاهش می یابد.    (نکته : میزان فعالیت کلر شدیدا به phمحلول بستگی دارد به طوری که در ph اسیدی یا خنثی تمام پیوندهای دی سولفیدی توسط کلر اکسید می شود ، زیرا در این ph کلر سریعا آزاد می شود ولی در (25-10) درصد پیوندهای دی سولفیدی شکسته می شود . در phشدیدا قلیایی خود قلیا نیز خود عامل تخریب کننده است برای جلوگیری از تخریب بیشتر الیاف مناسبترین ph در حدود 10 می باشد.)    با توجه به کلر اکسید کننده قوی و مخرب پشم است، میتوان تحت شرایط کنترل شده برای فلس زدایی (براق کردن) پشم از آن استفاده نمود.            روشهای ممکن عبارتند از:    1 – استفاده از اسید فرمیک hchooh    Ph اسید فرمیک در حدود 4 است و یک اسید احیا کننده نیز هست . این خاصیت اسید فرمیک باعث کند شدن سرعت اکسید اسیون کلر می شود و از مخرب کننده کلر جلوگیری میکنند.        2 – استفاده از محلول نمک اشباع شده همراه با کلر    محلول اشباع شده نمک از تورم الیاف جلوگیری می کند . پس کلر به مقدار کم به داخل لیف نفوذ می کند و بیشتر در سطح پشم فلسها را جدا می کند .    -اثر نوری روی پشم:    نور باعث ایجاد تغییرات شیمیایی و فیزیکی در الیاف پشم می شود .اثر شیمیایی نور بیشتر به امواج ماوراء بنفش (UV) مربوط می شود که باعث خرد شدن فلسها . خود الیاف می شود.    نور خورشید پیوندهای دی سولفیدی را شکسته و گروههای تیول ایجاد می کنند که این گروهها در رنگرزی الیاف اثر نا مطلوب می گذارند .نور زیاد و طولانی باعث جدا شدن گوگرد و اکسید شدن آن میگردد و بعد در اثر رسیدن رطوبت ، اسید سولفورو HSO3 و اسید سولفوریک H2CO4 تولید می شود که بر روی پشم اثر تخریبی دارد.    ( نکته : پشم تنه الیافی است که گوگرد دارد . )        اثر گرما روی پشم:    الیاف پشم در اثر گرما کوتاه می شوند ، زیرا کراتین B به کراتین Xتبدیل می شود. دمای خشک زیر 150C در زمان کمتر از نیم ساعت اثر چندان زیادی روی پشم ندارد ، اما با افزایش دما و زمان شکسته شدن پیوندهای دی سولفیدی را شاهدیم.    گرما در شرایط مرطوب حتی در 100C باعث شکسته شدن پیوندهای دی سولیدی می شود.    (نکته: الیاف مرطوب باید در دمای زیر 4 درجه خشک شوند.)        اثر حلالهای آلی بر روی پشم:    اثر چندان زیادی روی پشم ندارند به همین دلیل البسه های پشمی ترجیحا با حلالهای آلی خشک شوئی می شوند. ضریب این حلالها برآبر در این است که باعث کوتاه شدن و آب رفتگی پشم نمی شود و به علت غیر قطبی بودن ، قدرت تمیز کنندگی بالایی دارند.        ساختمان شیمیایی الیاف پشم:    الیاف پشم از ماکرومولکولهای طبیعی ((پلی پیتیدها)) تشکیل شده اند که خود پلی پیتیدها از اتصال 21 نوع اسد آمینه مختلف تشکیل می شود .    (جدول صفحه 10و 11)                پیوندها و نیروهای بین مولکولی در پشم:    1 پیوندهای سولفیدی ، یک پیوند کووالانس ما بین دو اسید آمینه سیستئین است که نتیجه آن نیز ایجاد آمینه سیستئین است و بر عکس این حالت نیز یعنی شکستن پیوند کووالانس بین گوگرد و گوگرد تولید اسید آمینه سیستئین می نماید.        2- پیوندهای یونی یا نمکی :    هر گاه یک عامل اسیدی آزاد از گروه جانبی یک زنجیره در مقابل یک قلیایی آزاد از گروه جانبی زنجیره پیتیدی دیگر قرار گیرد ، در اثر نیروی الکترواستاتیکی بین آنها پیوند یونی حاصل می شود . به عنوان مثال: میتوان از اسید آمینه اسید اسپارتیک یا اسید گلوتامیک در یک در یک زنجیره به عنوان عامل اسیدی آزاد و از اسید آمینه گلوتامین و آسپارجین یا آرج نین از زنجیره دیگر به عنوان یک عامل قلیایی آزاد نام برد که باعث ایجاد پیوند یونی می شود.    پیوند یونی در فاصله (8-4) = PH پایدار می باشد ، که به آن نقطه ایزوالکتریک پشم نیز گفته می شود که تمام گروه های اسیدی و قلیایی بصورت یونیزه می باشند.        3- پیوند هیدروژنی:    این پیوند اغلب ما بین اتمهای هیدروژن گروه های و اتمهای اکسیژن گروههای کربونیل در زنجیره های پیتیدی تشکیل می شود. این پیوند می تواند ما بین گروه های دیگر از جمله گروه های هیدروکسیل مانند اسید آمینه تیتروزین با گروههای کربونیل در زنجیره پیتیدی بر قرار شود. پیوند هیدروژنی به موازات محور اصلی زنجیره های پیتیدی تشکیل می شود . پیوندهای ضعیفی هستند ولی تعداد زیاد آنها در پایداری پشم موثر است.    پیوند هیدروژنی در آب از بین می رود زیرا زمانی که آب بین دو مولکول پشم وارد شود بخاطر کم شدن فاصله بین مولکول پشم و آب ، پیوند هیدروژنی جدید بر قرار می شود. (پشم در آب راحت ترکشیده میشود.)        4- نیروی واندروالس:    این نیرو عبارت از تمام نیروهای جذب کننده ما بین مولکولها (غیر از پیوندهای نمکی و هیدروژنی) می باشد که به آن پیوند روغنی (هیدروفوبیک HJDROPHOBOC) نیز می گویند .    پیوندهای دی سولفیدی،هیدروژنی،یونی،و نیروی واندروالس داخل یک زنجیره نیز می توانند به وجود بیایند چون در پشم در حالت طبیعی زنجیره ها بصورت آلفا (فندی شکل) می باشد و در اثر کشش ، زنجیره کشیده و صاف شده و به فرم بتا تبدیل می شود ، که در این حالت پیوندهای فوق از بین می روند در اثر گرما پشم جمع شده و حالت زنجیرهها به تبدیل می گردد.        ب- اثر موا شیمیایی بر روی پنبه:    1- اثر اسید:        پنبه برعکس پشم در برابر اسید شدیدا آسیب پذیر است.فاکتورهایی مانند : دما،زمان و غلظت اسید عوامل تعیین کننده در شدت و میزان تخریب است.    اسید سولفوریک 75% درصد در دمای محیط حداکثر ظرف مدت یک ساعت پنبه را در خود حل می کند.    بدین ترتیب که در شرایط ملایم اسید غلیظ پیوند هیدروکسیلی بین حلقه های گلوکز را می شکند و زنجیره سلولزی به واحد های گلوکزی محلول در آب تبدیل می شود.    در صورت افزایش دما با افزایش غلظت اسید شدت واکنش بالا بوده و باعث سیاه شدن پنبه می شود که در اصطلاح به آن سوختن پنبه می گویند. اسیدهای ضعیف رقیق نیز در مدت زمان طولانی باعث شکستن زنجیره های سلولزی و تخریب پنبه می شوند.    اسیدهای ضعیف مانند اسید اسیتیک اثر تخریبی چندان زیادی روی پنبه ندارند ولی اسید نسبتا قوی مانند اسید فرمیک در مدت زمان طولانی باعث تخریب پنبه می شود.        2- اثر قلیا:    پنبه بر عکس پشم در برابر قلیا مقاومت بالایی دارد . به همین دلیل برای شستشو و سفید گری پنبه خام بصورت نخ یا پارچه از قلیای قوی مانند سود سوزآور استفاده می شود.     در دمای جوش در مدت نیم الی یک ساعت سودسوزآور واکس و چربی پنبه را جدا می کند . در حالیکه در این شرایط حاد اثر چندان نامطلوبی روی پنبه باقی نمی گذارد و یا حتی از سود و سوزآور 18 درصد در دمای محیط برای مرسریزه کردن پنبه استفاده می شود .    3- اثر حرارت :    مقاومت پنبه در باربر حرارت بالا بوده به نحوی که در دمای 120 درجه سانتیگراد پس از گذشت چند ساعت پنبه کمی زرد می شود و در دمای 15 درجه سانتیگراد در اثر اکسیداسیون توسط هوا پیوندهای گلوکزی شکسته و الیاف پنبه شروع به تجزیه شدن می کند . در دمای 240 درجه سانتیگراد پنبه شدیداً آسیب دیده و از بین می رود .        4- اثر نور خورشید :    اشعه ماوراء بنفش (uv)به خاطر پرانرژی بودن مانند حرارت ، باعث تجزیه شدن و زرد شدن پنبه و همچنین کاهش استحکام الیاف می شود . هوای مرطوب عمل تخریب و تجزیه شدن پنبه را تشدید می کند .        5- اثر حلالهای آلی :    این حلالها روی پنبه اثر چندان زیادی ندارند .    حلال پنبه دی سولفیدکربن CS2 است .        6- اثر مواد اکسید کننده :    مواد اکسید کننده ، باعث تجزیه مولکولی می شود در نتیجه طول زنجیره کوتاه شده و استحکام پنبه کاهش می یابد . از مواد اکسید کننده مختلف مانند آب اکسیژنه در شرایط قلیایی در زمان حدود یک ساعت برای سفیدگری پنبه استفاده می شود که اثر چندان نامطلوبی روی پنبه ندارد .    البته از آب ژاول Naocl نیز برای سفیدگری پنبه استفاده می شود که به خاطر وجود کلر نسبت به آب اکسیژنه مخرب تر است . کلر باقیمانده بر روی پنبه باعث زرد شدن پنبه می شود ، چون رنگ کلر زرد رنگ است . کلر باقیمانده در دراز مدت تولید اسید کلریدریک HCL می نماید که باعث تجزیه پنبه می شود .        ج- اثر مواد شیمیایی بر روی ابریشم :    1- اثر اسید و قلیا:    ابریشم از نظر ساختمان شیمیایی شباهت زیادی با پشم دارد ، با این تفاوت که در ابریشم اسید آمینه های سیستئین و تریپتوفن و متایونین وجد ندارد ، به همین دلیل ابریشم نسبت به پشم در برابر مواد شمیایی آسیب پذیر است .    اسید و قلیا هر دو باعث هیدرولیز (تجزیه ) ابریشم می شوند ، البته اثر قلیا شدیدتر است به نحوی که قلیا با غلظت 5% در دمای جوش حداکثر در مدت زمان 5 دقیقه ابریشم را حل می کند .    ابریشم نسبت به پشم در مقابل اسید حساس تر است ، که یکی از دلایل آن عدم وجود اسید آمینه سیستئین می باشد . کمترین میزان تخریب بر روی ابریشم در PH بین (8-4) اتفاق می افتد . اسید معدنی قوی بشدت ابریشم را تخریب می کند ، البته اسیدهای رقیق نیز در دمای بالا و زمان طولانی باعث تجزیه شدن ابریشم می گردند . به همین دلیل در رنگرزی ابریشم با رنگهای اسیدی دمای رنگرزی حداکثر (95-90) درجه و مدت زمان رنگرزی کمتر از یک ساعت پیشنهاد می شود تا در اثر اسید موجود در محلول رنگرزی ابریشم صدمه نبیند .        2- اثر مواد اکسید کننده :     مواد اکسید کننده مانند آب اکسیژنه ، آب ژاول و پراستیک ها باعث شکسته شدن پیوندهای پتپیدی (زنجیره پروتئینی )

تحقیق و بررسی در مورد فرش دستباف قفقاز و ارمنستان

اختصاصی از رزفایل تحقیق و بررسی در مورد فرش دستباف قفقاز و ارمنستان دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 20

فرش دستباف قفقاز و ارمنستان

شاخه بزرگ رشته کوههای قفقاز از ساحل شمال غربی دریای سیاه به طول 1100 کیلومتر و عمق میدان 100 تا 160 کیلومتر به طرف جنوب شرق و دریای مازندران(خزر) امتداد دارد به موازات آن و به طرف جنوب، قفقاز سفلی(شاخه کم ارتفاع) کشیده شده است که مرز شمالی منطقه ارمنستان را تشکیل می دهد قفقاز سفلی تعداد زیادی آتشفشان خاموش دارد که ارتفاع آنها به حدود 4000 متر می رسد.

برف و باران فراوان در قفقاز غربی، جنگل های انبوهی را به وجود آورده است. در قفقاز شرقی، میزان بارندگی کم و پوشش جنگلی منطقه محدود است. اما در این منطقه مانند تپه ماهورهای ارمنستان وجود مراتعی غنی شرایط و انگیزه لازم برای پرورش گوسفند را فراهم کرده است. به همین سبب تولید فرش در..... شرقی قفقاز متمرکز می باشد. پنبه محصول شیروان در فرشهای تولیدی این منطقه به کار برده شده و شیروان و قره باغ سابقه ی زیادی در تولید ابریشم دارند.

بر مبنای یک گزارش، سیصد و پنجاه ایل در منطقه قفقاز زندگی می کنند. تا قرن نوزدهم میلادی، دره های صعب العبور منطقه، تعدادی از ایلات را در مقابل نفوذ ایرانیها، ترکمنها، ترک ها و روسها محافظت می کردند. به سبب انزوای این ایلات، صنعت فرش بافی و طرح و نقش فرشهای آنها تا اوایل قرن بیستم میلادی بدون تغییر و تحول باقی ماند.

احتمالاً در اواخر قرن هیجدهم پیش از میلاد، اقوام هند و اروپایی مهاجرت به ارمنستان را آغاز کردند. در قرن هشتم قبل از میلاد، اقوام هند و اروپایی سیمرCimmerians و سیت Scyth به قفقاز هجوم آوردند. حدود ششصد سال پیش از میلاد، ارامنه به منطقه ای پر از تپه ماهور که نام آنها را بر خود دارد. کوچ کردند. آنها فرهنگی غنی را توسعه و گسترش دادند. مهارت آنان در عصاره گیری(از رنگهای گیاهی) و رنگرزی پشم، بدون تردید سهم بزرگی در شکوفایی و رونق هنر فرش بافی در این منطقه داشت.

فرمانروایان سلوکی، پادشاهی مستقل ارمنستان را تأسیس کردند. مرزهای ارمنستان بزرگ، گاه تا سواحل دریای خزر می رسید. پارتها و ساسانی ها، قفقاز را به طور کامل ضمیمه امپراطوری ایران کردند. در حدود سال 300 بعد از میلاد، کلیسای مسیحی ارمنی تأسیس شد.

قفقاز، در قرن سیزدهم میلادی توسط مغول ها و در قرن پانزدهم میلادی توسط ایرانیها تسخیر شد. در قرن شانزدهم میلادی ترکها آن را به ویرانی کشیدند. در سال 1590 میلادی، شاه عباس ناچار به ساز با ترکها شد. او قفقاز و ارمنستان و آذربایجان را به ترکها واگذار کرد و قرار شد هر سال دو هزار عدل ابریشم محصول قره باغ و شیروان، و همچنین مقدار زیادی فرش، به عنوان خراج به ترکها تحویل گردد. بعد از این واقعه، در بسیاری از ایلات فعالیت کارگاههای قالیبافی رو به زوال گذاشت.

قفقاز در دوره تسلط ترکها، سالهای سختی را سپری کرد. در سال 1603 میلادی شهر جلفا Julfa شاه عباس را به عنوان نجات دهنده خود به گرمی و اشتیاق پذیرا شد. در مراسم استقبال از وی، شهر جلفا با فرشهای زربفت، پارچه های ابریشمی زربفت، ساتن و ابریشم آذین بندی شده بود.

شهر جلفا در محل تلاقی راههای کاروان رو واقع شده و از طریق تجارت فرش، ابریشم، رنگهای گیاهی و اسب با روسیه و اروپا و چین، ثروت هنگفتی اندوخته بود. شاه عباس مصمم شد تا از صنعت و مهاجرت مردم ارمنستان به نفع ایران بهره گیرد. سیصد و پنجاه هزار ارمنی به داخل خاک ایران کوچ داده شدند. اهالی شهر جلفا به جلفای جدید، که درست در مقابل اصفهان پایتخت ایران بنا شده بود. منتقل شدند. مردم صنعتگر و توانمند جلفا، صنعت پر رونق فرشبافی(ایران) را تحرک تازه ای بخشیدند و صادرات فرش را تا نقاط دور دست توسعه دادند.

برای مدت دویست سال، قفقاز مجدداً مرز شمالی ایران شد. در این ایالت ثبات سیاسی- اجتماعی، رونق اقتصادی را سرعت بخشید، کارگاههای فرشبافی احیاء شدند. به ویژه به این علت که توسعه این کارگاهها برای خان ها شهرت و اعتبار به همراه می آورد.

سلیقه خانها و تقاضای آنها برای طرح و نقش های ایرانی، بر فرشبافی منطقه تاثیر گذاشت تعداد بیشماری از عناصر ایرانی در طرح و نقش فرشهای تولیدی به کار گرفته شدند که هنوز هم در فرشهای قفقاز دیده می شوند. اگر چه کم و بیش استلیزه شده اند. نام خاناتی که فرشبافی در آنها اعتبار و اهمیت داشت، امروزه، هم در عناوین فرشهای گنجه Gendje شیروان Shervan، کوبا Kuba، ایروان Erivan، نخجوان Nakhichevan، باکو Baku، تالش Talish، با لنکران Lenkoran و قره باغ Karabagh، با شوشا Shusha باقی مانده است.

در ربع اول قرن نوزدهم میلادی، روسیه، قفقاز و ارمنستان و آذربایجان را تصرف کرد. در آستانه قرن بیستم، صنعت فرشبافی برای بعضی از نواحی، مهمترین منبع تأمین درآمد بود و بیش از نیمی از جمعیت این نواحی در این حرفه اشتغال به کار داشتند. امروزه، در منطقه قفقاز شرقی جمهوری های گرجستان Georgin، ارمنستان، آذربایجان و

تحقیق و بررسی در مورد اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف

اختصاصی از رزفایل تحقیق و بررسی در مورد اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 8

اصول غبارگیری و شستشوی فرش دستباف - 2

86/11/23 - کارپتور        فصل چهارم :    تاثیر مواد شیمیایی بر الیاف طبیعی فرش         الف – اثر مواد شیمیایی بر الیاف پشم :    اثر اسید بر روی پشم:    اسید غلیظ و قوی مانند اسید سولفوریک باعث هیدرولیز و شکستن پیوندهای پیتیدی - -CO-NH در زنجیره های پروتئینی پشم می شود.    گستردگی و دامنه هیدرولیز توسط اسید را نمی توان به طور دقیق مشخص نمود. در هر صورت شکستن اتصالات و پیوندهای پیتیدی باعث کوتاه شدن زنجیره ها و کاهش استحکام الیاف می شود .    در کل اثر اسید بر روی پشم به عواملی نظیر : غلظت – دما – زمان – نوع اسید بستگی دارد، به عنوان مثال : اسید سولفوریک رقیق (10-5) درصد حتی در دمای بالا اثر چندان زیادی بر روی پشم ندارد به همین دلیل، در عملیات کربونیزاسیون از اسیدسولفوریک رقیق استفاده می شود و یا حتی در رنگرزی پشم با رنگهای اسیدی یکنواخت شونده در دمای جوش تا (4) درصد اسید نیز استفاده می شود. (نکته: کربونیزه کردن، از بین ناخالصیهای سلولزی پشم که بوسیله اسید انجام می شود).    اسید رقیق با گروههای انتهایی و جانبی و زنجیره های پیتیدی واکنش داده و گروه های سولفات و سولفامیک ایجاد می کنند. ایجاد این گروهها باعث جذب نشدن رنگ در آن نواحی می شود، بنابراین اگر عمل کربونیزاسیون بصورت نایکنواخت انجام داده شود احتمال رنگرزی نایکنواخت وجود دارد.    اسید غلیظ علاوه بر پیوندهای پیتیدی ، پیوندهای دی سولفیدی (اتصالات عرضی بین زنجیره ها) را نیز می شکند . شکسته شدن این پیوندها باعث افزایش حلالیت پشم در قلیا می شود.        اثر قلیا بر روی پشم:    میزان اثر قلیا بر روی الیاف پشم به غلظت – دما – زمان – نوع قلیا بستگی دارد. به عنوان مثال:    قلیای ضعیف مانند کربنات سدیم (na2co3) در دمای محیط برای شستشوی پشم ، همراه با صابون استفاده می شود . البته اگر غلظت کربنات زیاد باشد و مدت زمان واکنش نیز طولانی گردد ، میزان آسیب وارده به پشم زیاد خواهد بود.    محلول قلیای قوی خیلی غلیظ (سود سوز آور 40-37درصد) در دمای محیط در مدت زمان کوتاه (5دقیقه) اثر تخریبی شدید بر روی پشم نشان نمی دهد ، بلکه فقط فلسهای پشم را جدا می کند از این روش در حدود (40) سال قبل برای فلس زدایی استفاده می شده است.    محلول سود سوز آور 5% در مدت زمان حداکثر 5 دقیقه در دمای جوش الیاف پشم را حل می کند ، زیرا در دمای بالا منافذ الیاف باز می شوند و مواد الیاف شده و راحتتر الیاف را تخریب می کنند.در صورتی که در دمای پایین این تخریب کمتر است.بعد از انجام هر عملیات قلیایی ، خنثی سازی با اسیداسیتیک ضروری است ، چون قلیای باقیمانده در مدت زمان طولانی به مغز الیاف نفوذ کرده و باعث تخریب پشم می شود.    بر اثر استفاده از قلیا پشم زبر می شود ، چرا که چربی های آن توسط قلیا هیدرولیز خواهد شد .برای جبران این مورد مواد نرم کننده (کاتیونی) به پشم اضافه می نمایند.        اثر مواد احیا کننده بر روی پشم:    مواد احیا کننده ابتدا پیوندهای دی سولفیدی (-s-s-) در پشم را می شکنند و بعد ایجاد گروههای متول (-s-h) می نمایند.    شکستن پیوندهای دی سولفیدی باعث کاهش مقدار کمی از مقاومت الیاف پشم می شود ، ولی باعث افزایش میزان حلالیت پشم در قلیا می گردد.    از هیدروسولفید برای رنگبری و سفیدگری استفاده می نمایند.    عمل احیا هم د رph اسیدی و هم در ph قلیایی امکان پذیر است ، در محدوده phبین (6-2) مقدار کمتری از پیوندهای دی سولفیدی احیا می شوند، ولی با افزایش phاین مقدار زیادتر می گردد. بهترین راندمان در (ph=5/5) است ، زیرا در این ph کمترین میزان تخریب بر روی پشم می شود.    عمل احیا پیوندهای دی سولفیدی برگشت پذیر است که به مرور زمان توسط اکسیژن هوا پیوندهای دی سولفیدی شکسته شده، دوباره ایجاد می گردد. (عمل اکسیداسیون)    R-sh+r-sh-----r-s-s-r+h2o    همانطور که عنوان کردیم پیشرفت واکنش احیا بصورت تعادلی است پس اگر لازم باشد حدود60% پیوندهای دی سولفیدی احیا گردد، باید محلول احیا کننده بصورت تازه و در چند مرحله مصرف شود.     برخی از مواد احیا کننده برای سفیدگری پشم مورد استفاده واقع می شوند عبارتند از :     سدیم تیوسولفاتna2s2o3    سدیم هیدروسولفیتna2s2o4    سدیم متابی سولفیتna2s2o5    سدیم تتراتیونات دی هیدرات na2s2o6    در ساختمان مواد احیا کننده باید هیدروژن وجود داشته باشد به همین خاطر مواد فوق را با آب واکنش میدهند و مصرف می کنند.    Na2s2o5+h2o-----2nahso3    سدیم بی سولفیت سیدم متابی سولفیت    سدیم هیدروسولفیت و سدیم متابی سولفیت بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند . ولی سدیم هیدروسولفیت قویتر است .            از مواد اکسید کننده بر روی پشم:    از مواد اکسید کننده نیز برای سفید گری پشم استفاده می شود.این مواد اگر در شرایط ملایم یعنی غلظت و دمای پایین و زمان کوتاه استفاده شوند، اثر تخریبی چندان زیادی بر روی پشم ندارند . ولی اگر شرایط حاد باشد ، یعنی زمان و دما و غلظت بالا باشد عمل اکسیداسیون بر روی پیوندهای دی سولفیدی اتفاق می افتد ، یعنی پیوندهای دی سولفیدی شکسته میشوند.    عمل اکسیداسیون برگشت پذیر نیست.    (نکته : گروه های سولفونیک(-so3h )ایجاد شده باعث کاهش تمایل جذب رنگهای اسیدی می شود ، زیرا رنگهای اسیدی دارای بار منفی بوده و همچنین بار(-so3) پشم نیز منفی است ، پس همدیگر را دفع کرده و جذب رنگ پایین می آید.    از جمله موارد دیگر که برای سفیدگری پشم به کار می رود ، آب اکسیژنه (h2o2) است که در محیط خنثی واکنش آن با پشم کند است و در محیط قلیایی چون آّب اکسیژنه بیشتری جذب پشم می شود شدت واکنش افزایش افزایش می یابد.    ترکیبات اکسید کننده دیگر مانند پر استیک اسید (آب اکسیژنه + اسیدداسیتک) که اکسید کننده های قویتری هستند باعث شکستن پیوندهای سولفیدی و تجزیه اسیدهای آمینه تریپتوفن و میتوفن نیز می شود.    پراستیک اسید ch3coooh    کلر موجود در هیپوکلریک سدیم یا آب ژاول nacl و هیپوکلریک سدیم (ocl)ca از قدرت اکسید کنندگی بالایی برخوردار است به نحوی که علاوه بر شکسته شدن پیوندهای دی سولفیدی ، اسید آمینه های سیستئین ، تیروزین ، هیزتیدین ، تریپتوفن ، فنیل آلاتین نیز تخریب می شوند.    کوتیکول یا فلس پشم غنی از اسید آمینه سیستئین و پروزین است و پیروزین است و چون فلس در سطح الیاف قرار دارد ، فلس شدیدا توسط تخریب شده و از پشم جدا می شود.    در صورت طولانی بودن زمان واکنش یا بالا بودن دما و غلظت کلر ، کلر بیشتری به مغز الیاف نفوذ کرده و پشم صدمه دیده و استحکام آن کاهش می یابد.    (نکته : میزان فعالیت کلر شدیدا به phمحلول بستگی دارد به طوری که در ph اسیدی یا خنثی تمام پیوندهای دی سولفیدی توسط کلر اکسید می شود ، زیرا در این ph کلر سریعا آزاد می شود ولی در (25-10) درصد پیوندهای دی سولفیدی شکسته می شود . در phشدیدا قلیایی خود قلیا نیز خود عامل تخریب کننده است برای جلوگیری از تخریب بیشتر الیاف مناسبترین ph در حدود 10 می باشد.)    با توجه به کلر اکسید کننده قوی و مخرب پشم است، میتوان تحت شرایط کنترل شده برای فلس زدایی (براق کردن) پشم از آن استفاده نمود.            روشهای ممکن عبارتند از:    1 – استفاده از اسید فرمیک hchooh    Ph اسید فرمیک در حدود 4 است و یک اسید احیا کننده نیز هست . این خاصیت اسید فرمیک باعث کند شدن سرعت اکسید اسیون کلر می شود و از مخرب کننده کلر جلوگیری میکنند.        2 – استفاده از محلول نمک اشباع شده همراه با کلر    محلول اشباع شده نمک از تورم الیاف جلوگیری می کند . پس کلر به مقدار کم به داخل لیف نفوذ می کند و بیشتر در سطح پشم فلسها را جدا می کند .    -اثر نوری روی پشم:    نور باعث ایجاد تغییرات شیمیایی و فیزیکی در الیاف پشم می شود .اثر شیمیایی نور بیشتر به امواج ماوراء بنفش (UV) مربوط می شود که باعث خرد شدن فلسها . خود الیاف می شود.    نور خورشید پیوندهای دی سولفیدی را شکسته و گروههای تیول ایجاد می کنند که این گروهها در رنگرزی الیاف اثر نا مطلوب می گذارند .نور زیاد و طولانی باعث جدا شدن گوگرد و اکسید شدن آن میگردد و بعد در اثر رسیدن رطوبت ، اسید سولفورو HSO3 و اسید سولفوریک H2CO4 تولید می شود که بر روی پشم اثر تخریبی دارد.    ( نکته : پشم تنه الیافی است که گوگرد دارد . )        اثر گرما روی پشم:    الیاف پشم در اثر گرما کوتاه می شوند ، زیرا کراتین B به کراتین Xتبدیل می شود. دمای خشک زیر 150C در زمان کمتر از نیم ساعت اثر چندان زیادی روی پشم ندارد ، اما با افزایش دما و زمان شکسته شدن پیوندهای دی سولفیدی را شاهدیم.    گرما در شرایط مرطوب حتی در 100C باعث شکسته شدن پیوندهای دی سولیدی می شود.    (نکته: الیاف مرطوب باید در دمای زیر 4 درجه خشک شوند.)        اثر حلالهای آلی بر روی پشم:    اثر چندان زیادی روی پشم ندارند به همین دلیل البسه های پشمی ترجیحا با حلالهای آلی خشک شوئی می شوند. ضریب این حلالها برآبر در این است که باعث کوتاه شدن و آب رفتگی پشم نمی شود و به علت غیر قطبی بودن ، قدرت تمیز کنندگی بالایی دارند.        ساختمان شیمیایی الیاف پشم:    الیاف پشم از ماکرومولکولهای طبیعی ((پلی پیتیدها)) تشکیل شده اند که خود پلی پیتیدها از اتصال 21 نوع اسد آمینه مختلف تشکیل می شود .    (جدول صفحه 10و 11)                پیوندها و نیروهای بین مولکولی در پشم:    1 پیوندهای سولفیدی ، یک پیوند کووالانس ما بین دو اسید آمینه سیستئین است که نتیجه آن نیز ایجاد آمینه سیستئین است و بر عکس این حالت نیز یعنی شکستن پیوند کووالانس بین گوگرد و گوگرد تولید اسید آمینه سیستئین می نماید.        2- پیوندهای یونی یا نمکی :    هر گاه یک عامل اسیدی آزاد از گروه جانبی یک زنجیره در مقابل یک قلیایی آزاد از گروه جانبی زنجیره پیتیدی دیگر قرار گیرد ، در اثر نیروی الکترواستاتیکی بین آنها پیوند یونی حاصل می شود . به عنوان مثال: میتوان از اسید آمینه اسید اسپارتیک یا اسید گلوتامیک در یک در یک زنجیره به عنوان عامل اسیدی آزاد و از اسید آمینه گلوتامین و آسپارجین یا آرج نین از زنجیره دیگر به عنوان یک عامل قلیایی آزاد نام برد که باعث ایجاد پیوند یونی می شود.    پیوند یونی در فاصله (8-4) = PH پایدار می باشد ، که به آن نقطه ایزوالکتریک پشم نیز گفته می شود که تمام گروه های اسیدی و قلیایی بصورت یونیزه می باشند.        3- پیوند هیدروژنی:    این پیوند اغلب ما بین اتمهای هیدروژن گروه های و اتمهای اکسیژن گروههای کربونیل در زنجیره های پیتیدی تشکیل می شود. این پیوند می تواند ما بین گروه های دیگر از جمله گروه های هیدروکسیل مانند اسید آمینه تیتروزین با گروههای کربونیل در زنجیره پیتیدی بر قرار شود. پیوند هیدروژنی به موازات محور اصلی زنجیره های پیتیدی تشکیل می شود . پیوندهای ضعیفی هستند ولی تعداد زیاد آنها در پایداری پشم موثر است.    پیوند هیدروژنی در آب از بین می رود زیرا زمانی که آب بین دو مولکول پشم وارد شود بخاطر کم شدن فاصله بین مولکول پشم و آب ، پیوند هیدروژنی جدید بر قرار می شود. (پشم در آب راحت ترکشیده میشود.)        4- نیروی واندروالس:    این نیرو عبارت از تمام نیروهای جذب کننده ما بین مولکولها (غیر از پیوندهای نمکی و هیدروژنی) می باشد که به آن پیوند روغنی (هیدروفوبیک HJDROPHOBOC) نیز می گویند .    پیوندهای دی سولفیدی،هیدروژنی،یونی،و نیروی واندروالس داخل یک زنجیره نیز می توانند به وجود بیایند چون در پشم در حالت طبیعی زنجیره ها بصورت آلفا (فندی شکل) می باشد و در اثر کشش ، زنجیره کشیده و صاف شده و به فرم بتا تبدیل می شود ، که در این حالت پیوندهای فوق از بین می روند در اثر گرما پشم جمع شده و حالت زنجیرهها به تبدیل می گردد.        ب- اثر موا شیمیایی بر روی پنبه:    1- اثر اسید:        پنبه برعکس پشم در برابر اسید شدیدا آسیب پذیر است.فاکتورهایی مانند : دما،زمان و غلظت اسید عوامل تعیین کننده در شدت و میزان تخریب است.    اسید سولفوریک 75% درصد در دمای محیط حداکثر ظرف مدت یک ساعت پنبه را در خود حل می کند.    بدین ترتیب که در شرایط ملایم اسید غلیظ پیوند هیدروکسیلی بین حلقه های گلوکز را می شکند و زنجیره سلولزی به واحد های گلوکزی محلول در آب تبدیل می شود.    در صورت افزایش دما با افزایش غلظت اسید شدت واکنش بالا بوده و باعث سیاه شدن پنبه می شود که در اصطلاح به آن سوختن پنبه می گویند. اسیدهای ضعیف رقیق نیز در مدت زمان طولانی باعث شکستن زنجیره های سلولزی و تخریب پنبه می شوند.    اسیدهای ضعیف مانند اسید اسیتیک اثر تخریبی چندان زیادی روی پنبه ندارند ولی اسید نسبتا قوی مانند اسید فرمیک در مدت زمان طولانی باعث تخریب پنبه می شود.        2- اثر قلیا:    پنبه بر عکس پشم در برابر قلیا مقاومت بالایی دارد . به همین دلیل برای شستشو و سفید گری پنبه خام بصورت نخ یا پارچه از قلیای قوی مانند سود سوزآور استفاده می شود.     در دمای جوش در مدت نیم الی یک ساعت سودسوزآور واکس و چربی پنبه را جدا می کند . در حالیکه در این شرایط حاد اثر چندان نامطلوبی روی پنبه باقی نمی گذارد و یا حتی از سود و سوزآور 18 درصد در دمای محیط برای مرسریزه کردن پنبه استفاده می شود .    3- اثر حرارت :    مقاومت پنبه در باربر حرارت بالا بوده به نحوی که در دمای 120 درجه سانتیگراد پس از گذشت چند ساعت پنبه کمی زرد می شود و در دمای 15 درجه سانتیگراد در اثر اکسیداسیون توسط هوا پیوندهای گلوکزی شکسته و الیاف پنبه شروع به تجزیه شدن می کند . در دمای 240 درجه سانتیگراد پنبه شدیداً آسیب دیده و از بین می رود .        4- اثر نور خورشید :    اشعه ماوراء بنفش (uv)به خاطر پرانرژی بودن مانند حرارت ، باعث تجزیه شدن و زرد شدن پنبه و همچنین کاهش استحکام الیاف می شود . هوای مرطوب عمل تخریب و تجزیه شدن پنبه را تشدید می کند .        5- اثر حلالهای آلی :    این حلالها روی پنبه اثر چندان زیادی ندارند .    حلال پنبه دی سولفیدکربن CS2 است .        6- اثر مواد اکسید کننده :    مواد اکسید کننده ، باعث تجزیه مولکولی می شود در نتیجه طول زنجیره کوتاه شده و استحکام پنبه کاهش می یابد . از مواد اکسید کننده مختلف مانند آب اکسیژنه در شرایط قلیایی در زمان حدود یک ساعت برای سفیدگری پنبه استفاده می شود که اثر چندان نامطلوبی روی پنبه ندارد .    البته از آب ژاول Naocl نیز برای سفیدگری پنبه استفاده می شود که به خاطر وجود کلر نسبت به آب اکسیژنه مخرب تر است . کلر باقیمانده بر روی پنبه باعث زرد شدن پنبه می شود ، چون رنگ کلر زرد رنگ است . کلر باقیمانده در دراز مدت تولید اسید کلریدریک HCL می نماید که باعث تجزیه پنبه می شود .        ج- اثر مواد شیمیایی بر روی ابریشم :    1- اثر اسید و قلیا:    ابریشم از نظر ساختمان شیمیایی شباهت زیادی با پشم دارد ، با این تفاوت که در ابریشم اسید آمینه های سیستئین و تریپتوفن و متایونین وجد ندارد ، به همین دلیل ابریشم نسبت به پشم در برابر مواد شمیایی آسیب پذیر است .    اسید و قلیا هر دو باعث هیدرولیز (تجزیه ) ابریشم می شوند ، البته اثر قلیا شدیدتر است به نحوی که قلیا با غلظت 5% در دمای جوش حداکثر در مدت زمان 5 دقیقه ابریشم را حل می کند .    ابریشم نسبت به پشم در مقابل اسید حساس تر است ، که یکی از دلایل آن عدم وجود اسید آمینه سیستئین می باشد . کمترین میزان تخریب بر روی ابریشم در PH بین (8-4) اتفاق می افتد . اسید معدنی قوی بشدت ابریشم را تخریب می کند ، البته اسیدهای رقیق نیز در دمای بالا و زمان طولانی باعث تجزیه شدن ابریشم می گردند . به همین دلیل در رنگرزی ابریشم با رنگهای اسیدی دمای رنگرزی حداکثر (95-90) درجه و مدت زمان رنگرزی کمتر از یک ساعت پیشنهاد می شود تا در اثر اسید موجود در محلول رنگرزی ابریشم صدمه نبیند .        2- اثر مواد اکسید کننده :     مواد اکسید کننده مانند آب اکسیژنه ، آب ژاول و پراستیک ها باعث شکسته شدن پیوندهای پتپیدی (زنجیره پروتئینی )

دانلود مقاله فرش دستباف

اختصاصی از رزفایل دانلود مقاله فرش دستباف دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نزد ایرانیان فرش یکی از جلوه‌های منحصر به فرد به شمار می‌رود. شماری از فرش‌های دست بافت ایرانی، درزمره‌ی برجسته ترین آثار هنری آفریده شده به دست بشر هستند. امروزه علیرغم بازار رقابت شدید، مشغله‌های دنیای جدید و دغدغه‌های جهان صنعتی، چه در ایران و چه در خارج از ایران، نام ایران با نام فرش گره خورده است. خانه‌ی یک ایرانی بدون فرش، خانه‌ای بی روح و خالی جلوه می‌کند و این نمونهای کم نظیر و پیوند یک قوم با هنر ملی خود است. این نوشته بر آن است تا مختصری از تاریخچه فرش در ایران را مرور کند و شماری از آثار برجسته و ماندگار فرش ایران را معرفی کند.
تاریخ شروع بافت فرش، به درستی معلوم نیست و ضمناً مشخص نیست که بافت فرش از کدام منطقه شروع شد. قدرمسلم این است که ایرانیان از جمله اولین اقوامی هستند که بافت فرش را شروع کرده اند. در واقع تبحر منحصر به فرد ایرانیان امروز، در امر فرش بافی دستاورد بیش از 2500 سال تلاش و تجربه در این زمبنه است. ردیابی تاریخ فرش در ایران، به مثابه مطالعه ی مسیر رشد و بالندگی فنی یکی از بزرگترین تمدنهای جهان است.
شواهد حاکی از آن است که فرش برای مقاصد صرفا کاربردی نظیر حفاظت خانه ی روستاییان از سرما و نم به وجود آمد و کم کم راه خود را به عنوان یک اثر زینتی و نشانه ای از تحول در خانه های اشراف و اعیان باز کرد. اولین نشانه های کاربرد فرش به عنوان یک اثر زیستی مربوط به حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح می باشد.
دوره ی شکوفایی هنر فرشبافی در ایران، مقارن حکومت صفویان (حدود قرن 15 و 16 میلادی ) و به خصوص دوران شاه طهماسب و شاه عباس می باشد. فرشهای بسیار نفیس و ارزشمندی از این دوران در موزه های سراسر جهان بیادگار مانده است. تحول عمده ی صشنعت فرشبافی در قرون چهاردهم و پانزدهم میلادی در ایران و ترکیه آغاز شد و سپس دامنه ی آن در قرن شانزدهم به هند و در قرن هفدهم میلادی به چین رسید. در آمریکای شمالی برای اولین بار فرش دست بافت در سال 1861 در نمایشگاهی در فیلادلفیا در معرض دید عموم قرار گرفت. تأثیر این نمایشگاه در مردم به اندازه ای بود که یک تاجر آمریکایی تمام فرش های نمایشگاه را خرید و اوّلین خرده فروشی فرش را در آمریکای شمالی راه اندازی کرد.
قدیمی ترین فرش موجود در جهان
به نظر می رسد که قدیمی ترین فرش موجود در جهان، فرشی باشد که در سال 1949 توسط باستان شناسان اتحاد جماهیر شوروی سابق در سیبری و در نزدیکی مغولستان کشف شد. این فرش حدود 2500 سال در زیر یخ مدفون بود و بهمین دلیل به نحو حیرت انگیزی از تخریب در امان مانده است.
بسیاری از باستان شناسان بر این عقیده اند که محل بافت این فرش در ایران بوده است، گرچه تردیدهایی نیز در این مورد وجود دارد. این فرش در ابعاد 1.5x1.8 متر مربع می باشد و با گره های موسم به گره ترکی بافته شده است.
طرح فرش شامل تکرار نقش هایی در وسط، همچون موزاییک است که با نقش های اسب، آدم و گوزن در حاشیه تزیین شده است. این فرش دارای حدود 29 گره در هر سانتی متر مربع است. از فن آوری پیشرفته ای که در بافت این فرش بکار گرفته شده، می توان نتیجه گرفت که صنعت فرش بافی یرای مدت زمان قابل توجهی قبل از تاریخ بافت این فرش، رایج بوده و رشد و نمو یافته است.

قدیمی ترین فرش جهان

نمونه های نفیس فرش

کارشناسان عقیده دارند که تعداد شش یا هفت فرش دست بافت موجود در جهان، از دید هنری و تکنیکی دارای ارزش بسیار زیادی هستند. از جمله ی این فرش ها می توان به فرشی که زینت بخش کاخ پادشاهی دانمارک است اشاره کرد، که مراسم تاج گذاری پادشاهان دانمارک، بر روی آن انجام می شود. تمام نقش های این فرش بر روی تار و پودی از طلا بافته شده اند. فرش بسیار نفیس دیگری که در موزه ی وین نگاهداری می شود، فرش شکار نامیده می شود. این فرش ریز بافت ترین قالی موجود است که دارای حدود 125 گره در هر سانتی متر مربع است.
شاید معروف ترین فرش جهان، فرش اردبیل، باشد که در موزه ویکتوریا و آلبرت در شهر لندن نگاهداری می شود. این فرش ازاین جهت بسیار مشهوراست که از روی آن نسخه برداری های بسیار متعددی انجام شده است، به طوری که امروزه در بسیاری از منازل، فرش هایی با طرح فرش اردبیل دیده می شود. به طور مثال نمونه ی نسخه برداری شده از این فرش در منزل نخست وزیر انگلیس (10 Downing street ) وجود دارد و آدولف هیتلر نیز نمونه ای از آن را در دفتر کار خود در برلین داشت. این فرش و جفت آن که در موزه ای در لس آنجلس نگهداری می شود، در دوران شاه طهماسب صفوی، بافته شده اند (حدود سال 1540 میلادی). فرش اردبیل توسط هنرمندی بنام مسدوک کاشانی، برای پوشش صحن آرامگاهی در شهر اردبیل بافته شده است . از قطعات یکی از این فرش ها برای مرمت دیگری استفاده شده است . به همین جهت، نسخه موجود در شهر لندن نمونه کامل تری می باشد. این فرش دارای تقارن مرکزی بوده و دقّت به کار رفته در بافت، آن را در زمره ی یکی از بی نظیرترین آثار هنری در آورده است. این اثر منحصر به فرد دارای حدود 50 گره در هر سانتی متر مربع است و در زمره فرش هایی است که به نام ترنجی خوانده می شوند. در هر طرف قسمت میانی این فرش یک چراغ بافته شده، که یک چراغ کوچک تر از دیگری است. بافنده این فرش در نظر داشته، که فرش اردبیل در صحن یک آرامگاه استفاده می شود، به همین جهت چراغی را که در طرفی که عموم مردم در آن می نشسته اند کوچکتر بافته است و کسی که بر روی این فرش نشسته است، ابعاد دو چراغ را هماهنگ می بیند.

فرش اردبیل، معروفترین فرش جهان، موزه ویکتوریا

شواهد حاکی از آن است که این فرش ها از آرامگاه شیخ صفی الدّین اردبیلی و شاه اسماعیل صفوی به موزه های مذکور انتقال داده شده اند. فرش اردبیل دارای ابعاد 11.52x5.34 متر مربع بوده و از ریز بافت ترین فرشهای به جا مانده از دوره ی صفوی به شمار می روند.
بزرگ ترین فرش جهان
حسن ختام نوشته حاضر، مرور کوتاهی خواهد بود بر بزرگ ترین فرش موجود در جهان. این فرش در زمره ی نفیس ترین فرش های موجود در دنیا است و به نام فرش عجایب (The carpet of wonder) نامیده می شود. فرش عجایب دارای ابعاد 60.9x70.5 متر مربع است که مساحتی بالغ بر4347 متر مربع را می پوشاند (مساحت فرش اردبیل که فرش بزرگی محسوب می شود حدود 5/61 مترمربع می باشد). تعداد گره های این فرش حدود 35 گره در هر سانتی متر مربع است.

فرش عجایب، بزرگ ترین فرش جهان
تصویر فرش عجایب نشان می دهد که قسمت مرکزی این فرش براساس طرح داخلی سقف مسجد شیخ لطف الله، در اصفهان بافته شده است. سقف مسجد شیخ لطف الله (که در سال 1603 به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است) یکی از برجسته ترین تجلی های هنر ایرانی – اسلامی به شمار می رود. یکی از پیچیده ترین عملیات مربوط به این فرش، پیاده کردن حجم خمیده ی سقف مسجد بر روی سطح دو بعدی فرش بوده است. در سقف مسجد نقش های شعاع های خارج شده از قسمت میانی سقف دارای ابعاد مساوی هستند . جهت القا حالت این سقف بر روی نقش فرش، ابعاد نقشها به نسبت شعاع از مرکز افزایش پیدا می کند. به این ترتیب تصویر نقش روی فرش عینا مشابه تصویری است که بیننده ای که از پایین به سقف مسجد نگاه می کند، می بیند . این کار دارای چنان پیچیدگی بود، که شرکت فرش ایران (بافندة فرش) حقوق مادّی این عملیات را به نام خود ثبت کرده است.

نمای دیگری از فرش عجایب، بزرگ ترین فرش جهان

بافت فرش عجایب از سال 1996 آغاز شد و بعد از سه سال به پایان رسید. مساحت 4347 متر مربعی فرش عجایب توسط حدود 7/1 میلیارد گره ایجاد شده است.جهت بافت فرش، شرکت فرش ایران 600 کارگر شامل 500 بافنده را برای مدت سه سال به کار گمارد. این گروه موفق شد بافت فرش را با صرف حدود 12 میلیون نفر ساعت بپایان ببرد. وزن این فرش حدود 22 تن است و در حال حاضر زینت بخش صحن اصلی بزرگ ترین مسجد جهان در شهر مسقط پایتخت عمان می باشد.

تاریخ شروع بافت فرش، به درستی معلوم نیست و ضمناً مشخص نیست که بافت فرش از کدام منطقه شروع شد. قدرمسلم این است که ایرانیان از جمله اولین اقوامی هستند که بافت فرش را شروع کرده اند. در واقع تبحر منحصر به فرد ایرانیان امروز، در امر فرش بافی دستاورد بیش از 2500 سال تلاش و تجربه در این زمینه است. ردیابی تاریخ فرش در ایران، به مثابه مطالعه ی مسیر رشد و بالندگی فنی یکی از بزرگترین تمدنهای جهان است.
شواهد حاکی از آن است که فرش برای مقاصد صرفا کاربردی نظیر حفاظت خانه ی روستاییان از سرما و نم به وجود آمد و کم کم راه خود را به عنوان یک اثر زینتی و نشانه ای از تحول در خانه های اشراف و اعیان باز کرد. اولین نشانه های کاربرد فرش به عنوان یک اثر زیستی مربوط به حدود 800 سال قبل از میلاد مسیح می باشد.
دوره ی شکوفایی هنر فرشبافی در ایران، مقارن حکومت صفویان (حدود قرن 15 و 16 میلادی ) و به خصوص دوران شاه طهماسب و شاه عباس می باشد. فرشهای بسیار نفیس و ارزشمندی از این دوران در موزه های سراسر جهان بیادگار مانده است. تحول عمده ی صنعت فرشبافی در قرون چهاردهم و پانزدهم میلادی در ایران و ترکیه آغاز شد و سپس دامنه ی آن در قرن شانزدهم به هند و در قرن هفدهم میلادی به چین رسید. در آمریکای شمالی برای اولین بار فرش دست بافت در سال 1861 در نمایشگاهی در فیلادلفیا در معرض دید عموم قرار گرفت. تأثیر این نمایشگاه در مردم به اندازه ای بود که یک تاجر آمریکایی تمام فرش های نمایشگاه را خرید و اوّلین خرده فروشی فرش را در آمریکای شمالی راه اندازی کرد.
قدیمی ترین فرش جهان
به نظر می رسد که قدیمی ترین فرش موجود در جهان، فرشی باشد که در سال 1949 توسط باستان شناسان اتحاد جماهیر شوروی سابق در سیبری و در نزدیکی مغولستان کشف شد. این فرش حدود 2500 سال در زیر یخ مدفون بود و بهمین دلیل به نحو حیرت انگیزی از تخریب در امان مانده است.
بسیاری از باستان شناسان بر این عقیده اند که محل بافت این فرش در ایران بوده است، گرچه تردیدهایی نیز در این مورد وجود دارد. این فرش در ابعاد 1.5x1.8 متر مربع می باشد و با گره های موسم به گره ترکی بافته شده است.
طرح فرش شامل تکرار نقش هایی در وسط، همچون موزاییک است که با نقش های اسب، آدم و گوزن در حاشیه تزیین شده است. این فرش دارای حدود 29 گره در هر سانتی متر مربع است. از فن آوری پیشرفته ای که در بافت این فرش بکار گرفته شده، می توان نتیجه گرفت که صنعت فرش بافی یرای مدت زمان قابل توجهی قبل از تاریخ بافت این فرش، رایج بوده و رشد و نمو یافته است.
نمونه های نفیس فر

...

مقدمه...........................................   1 

قدیمی ترین فرش موجود در جهان ................... 2

نمونه های نفیس فرش .............................. .3

بزرگ ترین فرش جهان.............................. 4
عمر مرمت........................................ 9

. "مرمت فرش دستباف.............................. 13

دو گره.......................................... 13

دو گره سوزنی ................................... 14

گره نخودی ....................................... 15

گره پنجره‌ای..................................... 16

انواع پود ...................................... 17

مرمت فرش دستباف ................................ .18

کمک به عملیات تکمیلی فرش ....................... 18

لوازم مورد نیاز جهت مرمت فرش دستباف............. 19

آماده سازی فرش ................................. 21

نکات ایمنی ....................................... 21

حفظ و نگهداری فرش دستبافدار کشی ................ .28

رسان غیر زنده ................................... ..31

 مواد آلوده کنندة هوا........................... 33

    گرما و رطوبت.................................. 34

عوامل آسیب رسان زنده...................................................................................................35

رفوگری و ترمیم فرش و عملیات تکمیلی آن........... 38

دار کشی......................................... 39

    سوختگی قسمتی از فرش .......................... 41

    در مورد آسیب دیدگی نوع کم (آسان - درجه سه).... .41

    آسیب دیدگی نوع متوسط (درجه دو)................ .42

    آسیب دیدگی زیاد (سخت - درجه یک ) ............. 42

دار کشی......................................... 46

 فرش ماشینی یا دستباف ؟......................... .47

درباره فرش...................................... 50

چگونه از فرش نگهداری کنیم....................... 51

آموزش / بهداشت حرفه ای در کارگاه های قالی بافی..... ..52

بهداشت محیط کارگاه................................ .56

 65 ص فایل Word