تحقیق درباره آبخیزداری طـرح تفصیلی اجـرایـی حوزه‌ آبخیز لوه 54 ص

اختصاصی از رزفایل تحقیق درباره آبخیزداری طـرح تفصیلی اجـرایـی حوزه‌ آبخیز لوه 54 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 54

10ـ پیشنهادات :

10ـ1ـ پیشنهادات سازه حوزة آبخیز لوه :

یکی از روشهای کنترل سیل و رسوب احداث سازه‌های اصلاحی بوده که براساس وضعیت منطقه و نوع آبراهه و سایر عوامل از جمله نوع خاک، وضعیت زمین‌شناسی و... در نظر گرفته می‌شود. این نوع سازه‌ها شامل بندهای خاکی، بتنی، سنگی، ملاتی، گابیونی، خشکه‌چین بوده که هر یک بسته به نوع کاربری و میزان مقاومت در برابر نیروهای وارده از طرف آب و وضعیت پایداری آنها پیشنهاد می‌گردند.

عموماً در حوزه‌های آبخیز بحرانی که معضل سیل و فرسایش در آنها سبب ایجاد خسارات به اراضی پایین‌دست و مجاور آبراهه اصلی و تاسیسات، راههای ارتباطی و... می‌گردد یکی از ساده‌ترین راه‌حلهای کنترل، سازه‌های مرتبط می‌باشد که این سازه‌ها علاوه بر اینکه سریعاً احداث می‌گردند از لحاظ هزینه احداث نیز نسبت به سایر سازه‌های مرتبط با مهندسی رودخانه دارای هزینه کمتری بوده و نتایج حاصله از احداث آنها نیز سریعاً عمل می‌نماید. بنابراین براساس شرح خدمات مرتبط با اهداف آبخیزداری این نوع سازه‌ها پیشنهاد می‌گردد، لذا در صورت نیاز به عملیات اصلاح مسیر و مهندسی رودخانه در سطح گسترده که در حیطة وظایف دستگاه‌های اجرایی همچون آب منطقه‌ای می‌باشد پیشنهادات درصد لزوم در طرح منظور می‌گردد.

حوزه مورد مطالعه یکی از زیر حوزه های آبخیز سد گلستان و از واحدهای هیدرولوژیکی رودخانه مادرسو می‌باشد که در سیلهای استثنائی سالهای 80 ـ 79 و 81 ـ 80 شاهد عظیم‌ترین سیل در دورة بازگشت مشاهده شده بوده که سبب ایجاد خسارات در سطوح گسترده اراضی زراعی، مناطق مسکونی، تاسیسات و راههای دسترسی، دام و خسارات جانی گردید.

10ـ1ـ1ـ تعیین و ارائه اهداف اجرایی مکانیکی :

عموماً در آبخیزداری براساس نتایج حاصله از مطالعات پایه کلیه آمار و اطلاعات، جمع‌آوری و براساس وضعیت آبراهه از لحاظ بحرانی یا عدم بحرانی بودن و متناسب با مصالح مورد نیاز و راه دسترسی و اهداف اقتصادی پروژه، مکان‌یابی انجام گردیده و نوع سازه پیشنهاد می‌گردد. و حدالامکان سعی گردیده که براساس شواهد موجود در طبیعت و وضعیت آبراهه و میزان پتانسیل سیلخیزی و حمل رسوبات، خطرات احتمالی این مکانها در نظر گرفته ‌شود.

طی بازدیدهای صحرایی و میزان مواد محموله در هر آبراهه و مورفولوژی بستر، سازه‌های مورد نظر پیشنهاد گردیده است. با توجه به اینکه در آبخیزداری احداث سدهای اصلاحی یکی از راه‌ حلهای کنترل سیل و رسوب می‌باشد و با در نظر گرفتن اینکه در آبراهه‌ها می‌توان با احداث سازه‌های فوق و به منظور تثبیت پروفیل طولی و کاهش سرعت آب و کم نمودن حجم سیلاب و میزان ذخیره‌سازی در مخزن هر یک از سازه‌های فوق از قدرت تخریبی سیل کاست همچنین با توجه به هزینه‌های مورد نیاز در احداث این نوع سازه‌ها و براساس اهداف اقتصادی پروژه در حوزه مورد مطالعه، سازه‌هایی از قبیل سازه های سنگی - ملاتی و گابیونی پیشنهاد گردید که هر یک با توجه به وضعیت مورفولوژی آبراهه و متناسب با نوع سازه و وضعیت سیل و تولید هرزآب می‌توانند عملکرد مناسبی را در برابر کاهش خسارات سیل داشته باشند که در این طرح به بررسی همه جانبه عوامل پایداری و میزان عملکرد آنها پرداخته می‌شود.

10ـ1ـ2ـ تهیه پروفیل طولی آبراهه‌های مورد نیاز :

پروفیل طولی آبراهه‌ها نشانگر وضعیت آبراهه و انتخاب نوع سازه پیشنهادی می‌باشد چرا که در آبراهه‌های با عرض متوسط بیش از 20 متر و شیب ملایم حداکثر تا 5 درصد امکان احداث سازه‌های خاکی با توجه به سایر شرایط از جمله خاکشناسی، زمین‌شناسی و… وجود دارد. شیب بستر آبراهه نشانگر حجم ذخیره‌سازی در سازه‌های مذکور می‌باشد چرا که در شیب‌های ملایم حداکثر تا 10 درصد تثبیت پروفیل طولی دارای مفهوم خاصی نبوده بلکه در این آبراهه‌ها با احداث سازه‌های خاکی و یا ذخیره‌ای بزرگ امکان ترسیب رسوبات و یا ذخیره‌سازه‌ی آب از اولویت بالایی برخوردار می‌باشند. لذا درحوزة آبخیز لوه کلیه عوامل لازم در انتخاب کلیدی سازه های اصلاحی از جمله نوع مصالح مورد نیاز، وضعیت بستر آبراهه، شیب بستر آبراهه و… در نظر گرفته شده که پروفیل طولی هر یک از این آبراهه‌ها مشخص گردیده است. در آبراهه‌هایی که با شیب بیش از 10 درصد بوده و این آبراهه‌ها از عرض کم بستر و شیب نسبتاً بالا برخوردار می‌باشند آبراهه جوان و یا بالغ محسوب شده و شرایط فرسایشی و سرعت جریان در این نوع آبراهه‌ها حالت بحرانی و خاص خود را داشته لذا به منظور جلوگیری از تغییر بستر آبراهه و یا انجام کنش (فرسایش بستر) عموماً با احداث سازه‌های اصلاحی کوچک نظیر سازه‌های ملاتی، سنگی، گابیونی نسبت به حفظ بستر و یا تثبیت پروفیل طولی آبراهه به منظور کاهش سرعت جریان و یا جلوگیری از فرسایش شدید بستر و کناره‌ها، حفظ پروفیل طولی و بررسی آن حائز اهمیت می‌باشد در این آبراهه‌ها ذخیره‌سازی آب مد نظر نبوده بلکه تثبیت پروفیل طولی مورد نظر است که در حوزه آبخیز لوه با پیشنهادات اجرایی سازه‌های گابیونی، ملاتی ـ سنگی در آبراهه‌های بحرانی سعی در تثبیت پروفیل طولی آبراهه شده است که مشخصات پروفیل طولی در آبراهه‌های مورد نظر بشرح نمودارهای شماره 1 تا 5 می‌باشد.

10ـ1ـ3ـ ارائه اطلاعات فیزیوگرافی و هیدروگرافی آبراهه‌‌های مورد نظر :

حوزة آبخیز لوه با مساحتی بالغ بر 58/2246 هکتار بصورت یک واحد هیدرولوژیکی مستقل است که این حوزه دارای حداقل ارتفاع250 متر و حداکثر ارتفاع 1850 متر از سطح دریا بوده و ارتفاع متوسط وزنی آن 23/1198 متر از سطح دریا می‌باشد. شیب متوسط وزنی حوزه 11/30 درصد و شیب متوسط وزنی آبراهه اصلی 16/14 درصد می‌باشد. طول آبراهه اصلی بالغ بر 946/10 کیلومتر بوده که براساس محاسبات انجام شده زمان تمرکز در کل حوزه برابر با 78/2 ساعت (8/166 دقیقه) می‌باشد و جهت غالب شیب بصورت شمالی است.

براساس اطلاعات و تجزیه و تحلیل انجام شده در بخش مطالعات هیدرولوژی مقادیر دبی پیک سیلاب تولید شده در این حوزه به شرح جدول 29 می‌باشد.

جدول شماره 29 ـ مقادیر مختلف دبی پیک سیلاب

و دبی ویژه سیلاب در کل حوزه مورد مطالعه

دورة بازگشت

دبی پیک سیلاب m3/s

دبی ویژه سیلاب

‌m3/s/km2

2

8/0

035/0

5

93/5

262/0

10

77/11

52/0

25

41/21

945/0

50

89/29

32/1

100

27/39

73/1

200

37/49

18/2

500

96/63

82/2

1000

53/75

33/3

با در نظر گرفتن اطلاعات فیزیوگرافی و هیدروگرافی در منطقه مورد مطالعه و نوع سازه‌های پیشنهادی و پارامترهای لازم در طراحی و پایداری این سازه‌ها مطالعات لازم صورت پذیرفته، لذا کلیه اطلاعات مورد نیاز در جدول 30 درج شده است. لازم به ذکر است میزان دبی سیلاب در محل سازه‌های پیشنهادی در طرح مطالعه هیدرولوژی و سیل‌خیزی با ذکر مساحت حوزه آبخیز بالادست و میزان دبی سیلاب با دوره‌های بازگشت مختلف محاسبه و درج گردیده است.

تحقیق درمورد حوزه آبخیز کمرچه شهرستان تربت جام 33 ص

اختصاصی از رزفایل تحقیق درمورد حوزه آبخیز کمرچه شهرستان تربت جام 33 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 33

حوزه آبخیز کمرچه شهرستان تربت جام در موقعیت جغرافیایی 30 35 تا 36 35 ، 42 64، 46 64 واقع شده است. ساده ترین راه دسترسی به حوزه از طریق جاده آسفالته موسی آباد تربت جام می باشد که حدود 20 کیلومتر از این جاده دسترسی شوسه می باشد تحت اعظم این حوزه دارای امتدادی شمالی ـ جنوبی و کمی شرقی ـ غربی می باشد. جزء حوزه های کشیده و پهن به شمار می آید. این حوزه دارای 5 زیر حوزه هیدرولوژیکی و 2 زیر حوزه غیر هیدرولوژیکی تفکیک شده است. ساخت حوزه برابر 35/ 45 کیلومتر مربع می باشد. که از 5 زیر حوزه هیدرولوژیکی زیر حوزه های A1 , A2 دارای شباهت از نظر ارخنمون سنگی – پوشش گیاهی – زمن شناسی.و زیر حوزه های B1, B2, B3 دارای شباهت نزدیک به هم دارند.

نکته قابل توجه و تذکر در رین گزارش ، وقوع تگرگ بهار سال 84 است که باعث کوبیدگی خاک سطحی حوزه و همچنین از بین رفتن گیاهان یکساله چمنی شده است. بطوریکه این تگرگ قسمت اعظم ریزدانه ها و حتی سنگ ریزه های با قطره های مختلف و متفاوت را از مناطق بالادست کنده و به مناطق پایین دست حمل کرده است که وقوع این امر مم را در مطالعه ژوشش گیاهی با مشکل مواجه کرد. بطوریکه تخریب تگرگ ذکر شده در زیر حوزه A1, A2 بسیار مشهود بود که باعث شکسته شدن بندهای خاکی در خروجی این رو زیر حوزه شده بود. برون زدگی سنگی در زیر حوزه A1 بخصوص در دامنه های شمالی ـ جنوبی- در حد 60% به چشم می خورد.

در زیر حوزه های B1, B2 , B3 یک لایه مارنی در فاصله بین اراضی دیمزارها و نقاط ارتفاعی (1440- 1760 متر) قرار داده است که این لایه مارنی از پوشش گیاهی ضعیفی برخوردار می باشد که این لایه به دلیل از بین رفتن خاک، در اثر فرسایش می باشد. بیشتر اراضی حوزه در مناطق تپه ماهوری قرار گرفته است از مسائلی دیگر که در این حوزه به چشم می خورد وجود دیمزارهای فاوان در شیب های مختلف و متعدد می باشد. کل اراضی مرتعی حوزه در چهار سامان عرضی قرار گرفته که سامان عرضی چشمه گل بیشترین سطح اراضی حزه ربا در بر گرفته است به واسطه شدت بهرا برداری از اراضی مرتعی حوزه شرایط کاملاً نامناسبی در اکثریت مراتع حوزه دیده می شود. شرایط اقتصادی دامداران باعث شده تا مراتع حوزه در اکثر اوقات سال مورد بهره برداری و تحت چرای شدید دامها واقع شوند. که در شرایط تخریب شده ها در آنها بواسطه همین شدت بهره برداری و زمان نامناسب چرا می باشد.

از کل سطح حوزه حدود 2/2518 هکتار مراتع را تشکیل می دهند. که در قالب 6 تیپ گیاهی قرار گرفته که در جدول شماره 1 ذکر شده است. منظور از سطح مراتع که در 6 تیپ بیان شده است در واقع مراتعی که در زیر حوزه های هیدرولوژیکی می باشد. از کل مساحت حوزه که 4535 هکتار است از حدود 3454 هکتار حوزه هیدرولوژیکی و حدود 1080 هکتار از سطح حوزه غیر هیدرولوژیکی است . با توجه به نقشه فیزیو گرافی حوزه که توسط گروه آقای محسن ظهوری تهیه شده، 5 زیر حوزه هیدرولوژیکی و 3 زیر حوزه غیر هیدرولوژیکی تقسیم شده است . با توجه به اهمیت یکی از زیر حوزه های غیر هیدرولوژیکی جهت مطالعه و برآورد پوشش گیاهی با زیر حوزه B1 هیدرولوژیکی ادغام شده است. و دو زیر حوزه غیر هیدرولوژیکی دیگر به این قسنت اعظم آن از اراضی دیم تشکیل شده حدود 88% ، و 12% باقی مانده مرتع می باشد که جهت براورد و محاسبات صرف نظر شده است و تأثیر چندانی در کت سطح حوزه ندارد.

مقدمه

در مناطق خشک و نیمه خشک که بخش اعظمی از سطح مراتع کشورها در این گونه مناطق واقع شده است . محدودیت هایی از جهت شرایط اقلیمی و به طبع آن ، شرایط خاک، باعث شده است تا ضعیت پوشش گیاهی این گونه مراتع دارای ثبات زیادی نبوده و تحت تأثیر تغییر بعضی از عوامل اصلی حالت شکننده ای داشته باشد به این صورت که با کمترین فشار بر روی گونه های مرتعی در هنگام بهره برداری از آن ، مراتع مذکور سیر قهقرایی را می پیماید لذا با تمام سعی و تلاش بیشتر که در راستای اصلاح و احیای مراتع صورت می گیرد . بازکشت آنها به شرایط اولیه براحتی مقدور نمی باشد. از حالت ویژگی های مناطق خشک و بعضاً نیمه خشک حضور گونه های گیاهی مقاوم به شرایط خشکی وکم آبی است. که معمولاً دارای مکانیسم های تنظیم شده طبیعی برای سازگاری با این شرایط می باشند و عدم تنوع زیاد در نوع و فراوانی گونه های گیاهی و همچنین وجود گونه های بوته ای و باشتکی در قسمت های مرتفع این مراتع از دیگر خصوصیات این مناطق می باشد. استان خراسان نیز که وسعت زیادی از جنوب وتا حدودی شرق آن در مناطق خشک قرار گرفته است، دارای این شرایط سخت اقلیمی بوده که همواره تأثیرات خود را در وضعیت پوشش داشته است. اینگونه مراتع بواسطه شرایط اقتصادی و اجتماعی ساکنین مناطق وابسته نه تنها تحت تأثیر شدت چرای دامها قرار دارند. بلکه با وجود میزان بارندگی محدود و کاملاً با پراکنش نامناسب تحت تغییر نوع کاربردی به صورت تبدیل به اراضی دیمزار و بعد از مدتی بهره برداری ناچیز رها و تخریب می شود. پس از نتایج این دخالت های غیر معقولانه انسان نسبت به طبیعت می توان به موارد ذیل اشاره نمود.

وقوع سیلابهای مخرب و وحشتناک

وقوع انواع فرسایشهای آبی و بادی

حمل رسوبات ریز دانه به مناطق پایین دست و پر شدن مخازن سدهای خاکی

تخریب پوشش گیاهی

از بین رفتن منابع آبی و خاکی

مهاجرت ساکنین این مناطق به شهرها

(صفحه 4 نانوشته)

هدف:

هدف از مطالعه پوشش گیاهی حوزه آبخیز روستا کمرچه در درجه اول تهیه و جمعآوری اطلاعات لازم از پوشش گیاهی منطقه و ارتباط آن با دامهای تعلیف کننده موجود در حوزه و همچنین اثرات متقابل این دو و تعادل دام و مرتع و سایر عوامل و مسائل دیگر می باشد. در درجه دوم بررسی و نقش دخالتهای مختلف و عوامل اکولوژیک در مرتع ، لذا با عنایت به مساول فوق قبل از تعیین هر نوع خط مشی برای منطقه باید نسبت به شناسایی پوشش گیاهی آن اقدام نمود. روی این اصل بررسی پوشش گیاهی به منظور رسیدن به اهداف زیر انجام می گیرد.

شناسایی و جمع آوری گیاهان منطقه و تهیه لیست فلور(FLORESTIC LIST)

تهیه نقشه اجمالی پوشش گیاهی و تیپ های رستنی منطقه (Rang type map)

محاسبه درصد پوشش گیاهی منطقه(plant cover)

انجام عملیات ‍آنالیز و ارزیابی مراتع شامل تعیین گرایش ، وضعیت و ظرفیت مراتع منطقه

تعیین فصل و تناوب تعلیف دام از مراتع منطقه و روش های بهره برداری

بررسی تعادل دام و مرتع در کل محدوده و تناسب دام با مراتع

جمع آوری اطلاعات و بررسی نقشه های مورد نیاز اعم از نقشه های توپوگرافی ، زمین شناسی ، شیب، جهت و …

مطالعات پوشش گیاهی شامل پارامترهای مختلفی همچون تهیه لیست فلور ، تیپ بندی مراتع، موقعیت و ساحت تیپ ها ، وضعیت گرایش آن ، مشخص کردن سایر کاربری های اراضی زراعی ( آبی ، دیم) اراضی جنگلی ، بیشه زارها، رخنمون سنگی ، اراضی بدون پوشش گیاهی و بررسی تعادل دام و مرتع ، ارائه برنامه های مدیریتی و اجرایی و… می باشد. لذا جهت بررسی و مطالعه دقیق موارد برآورده شده نیاز به برخی مطالعات پایه حوزه همچون ، فیزیوگرافی، هواشناسی، زمین شناسی، اقتصادی و اجتماعی و نقشه های پایه ، جهت شیب ، شیب، زمین شناسی و ژئومورفولوزی، کاربری اراضی، سامان عرضی و نقشه های توپوگرافی 50000/1 و یا عکس های هوایی 50000/1 یا 20000/1 و تصاویر ماهواره ای 100000/1 حوزه مورد مطالعه می باشد. که قبل از عزیمت به حوزه جهت تهیه اولیه در حین مأمریت به منظور کنترل و پس از انجام عملیات جهت نقشه نهایی و تدوین گزارش لازم می باشد. بدین جهت تمام گزارشات و نقشه های یاد شده در طول انجام مطالعات جهت تدوین و تهیه نقشه پوشش گیاهی مورد بررسی و استفاده قرار می گیرد.

2-روش انجام کار( متدولوژی)

تهیه نقشه تیپ های گیاهی جزء مراحل اولیه انجام مطالعات پوشش گیاهی حوزه مورد نظر می باشد. برای این منظور ابتدا باید نقشه های پایه که در پارامتر اولی ذکر گردید. ( جمع آوری اطلاعات و بررسی نقشه 5) تهیه شود. سپس در عملیات صحرایی با ارزیابی انوانتری مراتع با توجه به ترانسکت گذاری 20 متری و یا پلات اندازی (1.1)یا ( 2.2متری) بصورت تصادفی و سیستماتیک گونه های غالب و همراه مرتعی تعیین و در نتیجه تیپ های مرتعی مشخص می گردد . و مرز مقدماتی در نقشه اولیه با کنترل دقیق و لازم تصحیح شده و نقشه پوشش گیاهی پس از مشخص شدن اراضی زراعی (آبی و دیم ) از نقشه کاربری اراضی بصورت نهایی تهیه می گردد. در عملیات ترانسکت اندازی و یا پلات گذاری لرزیابی و انوانتری مراتع ، فاکتورهای همچون در صد تاج پوشش گیاهی خاک سخت ، سنگ ریزه ، لا شبرگ وضعیت تجربه حیات گونه ها ، توسط روش چهار فاکتوری ( فرسایش خاک ، ترکیب گیاهی ، بنیه و شادابی ، در صد پوشش گیاهی ) و تعیین وضعیت مرتع ، توسط فرم گرایش مرتع با توجه به علائم قهقرا در گیاهان و خاک مرتع ، گرایش هر تیپ مرتعی مشخص می گردد . در این حوزه جهت تعیین میزان علوفه تولیدی و ظرفیت به دلیل چرای بیش از حد و مداوم بناچار از روش تعیین ظرفیت مرتع با توجه به درجات وضعیت مرتع و میزان بارندگی استفاده شده است .

تهیه لیست فلور گیاهی حوزه آبخیز کمرچه علیا و سفلا :

برای رسیدن به این هدف در طی انجام عملیات آنالیز و ارزیابی مراتع و تیپ بندی مراتع و بازدیدهای صحرایی و با استفاده از کتابچه مطالعاتی موسی آباد که در مجاورت این حوزه قرار گرفته است . و همچنین بر اساس تقسیم بندی مناطق ( بیابانی – نیمه بیابانی – استپی – نیمه استپی – مناطق مرتفع – و …) و گیاهان موجود در این ، مناطق حوزه مورد نظر اقلیم استپی قرار گرفته و لیست گیاهان موجود در منطقه بر اساس پارامترهای فوق تهیه گردیده است . لازم به ذکر است با

دانلود پاورپوینت آبخیز و آبخیزداری

اختصاصی از رزفایل دانلود پاورپوینت آبخیز و آبخیزداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: PowerPoint (قابل ویرایش و آماده پرینت)

 تعداد اسلاید438

مفاهیم آبخیز و آبخیزداری

تاریخچه آبخیزداری

تقسیم بندی حوزه های آبخیز در ایران

طبقه بندی آبخیزها و خصوصیات آنها

اهمیت و ضرورت آبخیزداری

لینک دانلود  کمی پایینتر میباشد

پاورپونت در مورد آبخیز و آبخیزداری

اختصاصی از رزفایل پاورپونت در مورد آبخیز و آبخیزداری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

ینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: PowerPoint (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد  اسلاید438

مفاهیم آبخیز و آبخیزداری

تاریخچه آبخیزداری

تقسیم بندی حوزه های آبخیز در ایران

طبقه بندی آبخیزها و خصوصیات آنها

اهمیت و ضرورت آبخیزداری

لینک دانلود  کمی پایینتر میباشد

دانلود پایان نامه رشته جغرافیا - حوزه آبخیز رودخانه بیرجند با فرمت ورد

اختصاصی از رزفایل دانلود پایان نامه رشته جغرافیا - حوزه آبخیز رودخانه بیرجند با فرمت ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

طرح مسأله

حوزه آبخیز رودخانه بیرجند در استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. این رودخانه از ارتفاعات شرق بیرجند سرچشمه گرفته و بعد از عبور از شهر بیرجند به سمت غرب جریان می‌یابند و بعد از پیوستن چندین رودخانه دیگر به آن با نام رود شور بیرجند سیلاب آنها به کویر لوت می‌ریزد.

رودخانه بیرجند خشکرودی فصلی است و دبی آن در محل خروج از دشت حدود 300 لیتر در ثانیه گزارش شده است و با توجه به آمار هواشناسی (2003-1956) متوسط دمای سالانه آن 4/16 درجه و متوسط بارندگی سالانه آن 91/170 میلیمتر برآورد شده است.

قدیمی‌ترین سازندهای حوزه متعلق به دوران دوم زمین‌شناسی، از آمیزه‌های رنگین، آهک و پریدونیت تشکیل شده و بیشتر در ارتفاعات جنوبی رخنمون دارند. سازندهای دوران سوم از توف آندزیت، آهکهای فومولیتی، مارن و کنگلومرا تشکیل شده و در ارتفاعات شمال و شرق حوزه دیده می‌شوند.

فرسایش و کاهش حاصلخیزی خاک از جمله مسائلی است که دست‌یابی به توسعه کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست را با مشکل روبرو می‌سازد. شناخت و بررسی ساز و کار فرسایش در حوزه‌های آبخیز و جلوگیری از به هدر رفتن یکی از غنی‌ترین و با ارزش‌ترین منابع طبیعی کشور یعنی خاک و مبارزه با این فرایند اهمیت زیادی دارد. عملکرد وسیع فرایندهای هوازدگی و فرسایش سیلابهای فصلی که به علت عدم پوشش گیاهی مناسب در طی زمان ایجاد می‌شود سبب تغییرات وسیعی در ساختمان ژئومورفولوژی این حوزه گردیده است علاوه بر عوامل اقلیمی و محیطی استفاده منطقی انسان از طبیعت و مسائل سنتی کشاورزی و چرای بی‌رویه باعث تسریع فرسایش و تغییرات ژئومورفولوژیکی حوزه شده است. فرسایش خاک و سپس کاهش بیش از اندازه منابع طبیعی در آینده باعث بروز بحران در حوزه‌های آبخیز خواهد شد. دورنمای کاهش بحران هنگامی می‌تواند به چشم آید که انسان امروز به پیشگیری بپردازد و آن استفاده‌ای را از طبیعت به عمل آورد که ویژگیهای طبیعی سرزمین دیکته می‌نماید و بعد این ویژگیها را با نیازهای اقتصادی و اجتماعی خود وفق دهد برای برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار و جلوگیری از فرسایش باید نقش هر کدام از عوامل طبیعی و انسانی مشخص گردد و با توجه به آن عوامل اقدامات آبخیزداری در حوزه‌ها انجام پذیرد.

یکی از زیر حوزه‌های رودخانه بیرجند حوزه آبخیز بند دره است که در جنوب و در ارتفاعات باختران قرار دارد در این حوزه بندی قدیمی به همین نام وجود دارد که براثر فرسایش و رسوبات سطح دریاچه آن پیر شده و عملاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. از آنجا این بند یکی از میراثهای تاریخی است و همچنین جنبه تفرجگاهی دارد لذا در وهله اول نیازمند انجام اقدامات آبخیزداری برای جلوگیری از فرسایش و ایجاد رسوب و سپس خارج کردن رسوبات از آن ضروری به نظر می‌رسد. و در این تحقیق به بررسی وضعیت فرسایش به روش پسیاک در این حوزه مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 2ـ1 فرضیه‌ها

1ـ همزمان با فعالیت نیروهای تکتونیکی (دینامیک درونی) شرایط اقلیمی (دینامیک بیرونی) بیشترین نقش را در شکل‌گیری اشکال ژئومورفولوژی داشته است.

2ـ عدم کنترل آبهای جاری و دخالتهای انسانی سبب بوجود آمدن انواعی از فرسایش‌های تشدیدی و از بین رفتن حاصلخیزی خاک شده است.

 3ـ1 ضرورت و اهداف تحقیق

آب و خاک از مهمترین منابع طبیعی و سرمایه ملی هر کشور به شمار می‌روند امروزه حفاظت و بهره‌برداری منطقی و مدیریت عالمانه این منابع طبیعی، محور مطالعات و رئوس برنامه‌های عمرانی کشورهای مختلف را تشکیل می‌دهند.

از آنجایی که هر تحقیق و پژوهشی هدف یا اهدافی را دنبال می‌کند، تحقیق حاضر نیز از این قاعده مستثنا نیست. اهدافی که در این تحقیق مورد نظر قرار گرفته‌اند عبارتند از:

ـ شناسایی و طبقه‌بندی اشکال ژئومورفیک حوزه و فرایندهای حاکم بر آنها

ـ شناسایی اشکال و میزان فرسایش و ارائه راه حلهای مناسب جهت پیشگیری از فرسایش خاک در این حوزه، چرا که با اندک بارندگی سیل ایجاد شده و باعث خارج شدن هزاران تن خاک از منطقه می‌گردد و این امر خسارات جبران‌ناذپیری بر منابع طبیعی بوجود می‌آورد.

 4ـ1 روش تحقیق

روش شناسی بررسی‌های ژئومورفولوژیکی تا چند دهه قبل براساس روش استقرار و تبیین زمانی پدیده‌ها استوار بود (از جمله مدل چرخه فرسایشی دیویس) اما پیشرفتهای اخیر در علم ژئومورفولوژی باعث شد تا این دانش روش علمی قیاسی را به عنوان روش شناسی پژوهش اختیار کند لذا بررسی و مطالعه فرسایش نیز از این قاعده مستثنا نمی‌باشد.

در روش علمی قیاسی براساس تجربیات ادراکی و بررسی‌های اولیه تصویری از ساختار و ساز و کار پدیده فرسایش در این حوزه ارائه می‌شود براساس این تصویر مدلی ارائه می‌شود که این مدل براساس فرضیاتی استوار است که برای اثبات یا رد آنها تعاریف، طبقه‌بندی‌ها و اندازه‌گیری‌ها و بررسی‌هایی در مورد فاکتورهای موثر در مدل و طرح اولیه صورت می‌گیرد و در مرحله بعدی اطلاعات و داده‌ها باید گردآوری شود و در مدل مورد نظر بکار گرفته شود. با توجه به روش‌شناسی پژوهش، ابزار و مواد مورد استفاده در این تحقیق به قرار زیر هستند.

الف: مطالعات نظری و کتابخانه‌ای (اسنادی)

مطالعات نظری و اسنادی به عنوان اولین گام، در پژوهش حاضر در نظر گرفته شده است بدین جهت در مرحله اول نسبت به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات زیر از سازمانهای ذیربط اقدام گردیده است.

1ـ نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:50000 برای کل حوزه

2ـ نقشه توپوگرافی به مقیاس 1:25000 برای حوزه بند دره

3ـ نقشه زمین‌شناسی به مقیاس 1:100000 و 1:250000 بیرجند

در جریان مطالعات، نقشه‌های جدیدی همچون نقشه شیب، طبقه‌بندی ارتفاعی و جهت دامنه‌ها نقشه ژئومورفولوژی، پوشش گیاهی، نیز تهیه و مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

4ـ تهیه داده‌ها و آمار هواشناسی مربوط به ایستگاه‌های موجود در حوزه و اطراف آن

5ـ تهیه تصاویر ماهواره‌ای منطقه Tm از سازمان جغرافیایی

ب: کارهای میدانی

در تحقیقات ژئومورفولوژی، مطالعات میدانی مکمل مطالعات کتابخانه‌ای محسوب می‌شود و می‌تواند محقق را در شناخت، بررسی و تجزیه و تحلیل مکانیسم پیدایش پدیده‌ها یاری رساند و منجر به جمع‌آوری اطلاعات به شرح زیر گردد.

1ـ تهیه عکس از پدیده‌ها ژئومورفولوژیکی و مناظر فرسایش حوزه.

2ـ فراهم شدن دید کلی از وضعیت ژئومورفولوژیکی منطقه و فرمها و فرایندهای حاکم بر آنها جهت تهیه نقشه ژئومورفولوژی

3ـ تشخیص تغییرات انسانی بستر حوزه‌ها و اصلاح آنها در نقشه از جمله تغییر مسیلها و اندازه‌گیریهای لازم برای مدل پسیاک.

ج: کارهای رایانه‌ای

این مرحله از کار شامل وارد کردن اطلاعات پایه و نقشه‌های مختلف به سیستم کامپیوتری است که بوسیله نرم‌افزارهایی همچمون Arc View ـ Arc Gis و Geomatica صورت گرفته است و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از برنامه‌هایی نظیر smada-spess و Excel استفاده شده است.

 5ـ1 پیشینه تحقیق

هر فعالیت پژوهشی باید با مدنظر قرار دادن تحقیقات پیشین، مسیری جدید با هدف جدید را بپیماید، تا از یک طرف موجب تکمیل مطالعات قبلی گردد و از طرف دیگر مجهولاتی را که در تحقیقات قبلی بنا به مقتضیات زمانی و امکانات وجود داشته است، برطرف سازد. همچنین توجه به مطالعات قبلی در هر فعالیت تحقیقی، سبب می‌شود که محقق بر حیطه موضوع خود اشراف کامل داشته و در تجزیه و تحلیل مسائل مطرح شده از توان علمی بالایی برخوردار باشد. تحقیقات و مطالعات انجام گرفته در حوزه مورد مطالعه بسیار اندک می‌باشد و فقط در قالب چند پایان‌نامه و مقاله مطالعاتی درباره رشته کوههای جنوبی و شمالی حوزه صورت گرفته و همچنین نقشه‌های زمین‌شناسی به مقیاس 1:100000 و 1:250000 توسط سازمان زمین‌شناسی تهیه شده است. پژوهش در فرسایش خاک به صورت کمی و معادلات چند عاملی برای اولین بار در سال 1915 wollny اولین تحقیق را انجام داده است. (احمدی 1374)

بعد از این انواع روشهای کمی با در نظر گرفتن پارامترهای متفاوت در رابطه با موضوع فرسایش ارائه شده است اولین گزارش نسبتاً کامل در مورد فرسایش خاک و لزوم حفاظت آب و خاک در ایران در سال 1327 توسط دوان و ریبن[1] کارشناسان FAO به زبان انگلیسی تهیه و منتشر شد این کارشناسان پس از مطالعه خاکهای مختلف ایران و تهیه گزارش، لزوم ایجاد مؤسسه‌ای به منظور حفاظت خاک را پیشنهاد کردند. (رفاهی، 1378) از جمله منابعی که در ارتباط با موضوع تحقیق به رشته تحریر در آمده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

L.J.LANE and Etal (1981)، در مقاله‌ای با عنوان «فرسایش حوزه آبریز و اثرات رسوب حاصل از آن در انتقال آلاینده‌ها» مدلهای برآورد فرسایش و رسوب را بررسی کرده‌اند. به اعتقاد نامبردگان کاربرد مدل USLE[2] نسبت به مدلهای دیگر نسبتاً آسان بوده و در اکثر حوزه‌های آبخیز قابل استفاده است. این محققان در کنار مدل مذکور مدل PSIAC را نیز جهت برآورد رسوب توصیه کرده‌اند.