مقدمه:
ورزش و تربیت بدنی و اصولاً فعالیت های جسمانی در دنیای امروز نه تنها به دلیل داشتن اثرات تربیتی و بهداشتی بلکه به دلیل نیاز انسان به حرکت و فعالیت دارای موقعیت های ممتازی می باشد.
ورزش به عنوان یک رفتار مرتبط با سلامتی و نشاط مورد توجه و امعان نظر می باشد، به گونه ای که بسیاری از مؤسسات زیبایی و سلامتی در نقاط مختلف دنیا، با استفاده از علوم روان شناختی و جامعه شناختی پیرامون علل و عوامل گرایش و مشارکت در فعالیت های بدنی و نیز شناسایی عوامل مؤثر بر آن تحقیقات دامنه داری را آغاز نموده اند.
تحقیقات انجام شده در مورد اثر فعالیت های ورزشی بر سلامتی جسمی و روانی، طول عمر، شادابی، گسترش روابط اجتماعی، غنی سازی اوقات فراغت باعث شده تا مشارکت مردم در ورزش ها و به ویژه شرکت آنها در انواع ورزش های همگانی در جهان افزایش یابد و به همین دلیل است که امروز اغلب کشورهای پیشرفته جهان در برنامه ریزی و سازماندهی ورزش همگانی کشور خود با دیگر کشورها رقابت می کنند و مرتباً در حال ارایه برنامه های خلاق برای رشد این ورزش هستند. بدیهی است هر کشوری از این موج فزاینده عقب بیافتد، به هیچ وجه نمی تواند خلاء ایجاد شده را پر نماید و نهایتاً تفاوت ها در بهره وری از تأثیرات ورزش و فعالیت های حرکتی روشن و واضح خواهند بود.
در پژوهشی که در دانمارک انجام شده معلوم گردید انگیزه مردم از شرکت در فعالیت های ورزشی، رسیدن به درجات بالا و دستیابی به شعار المپیک (سریع تر، بالاتر و قوی تر) نیست بلکه تندرستی، نشاط و روابط اجتماعی دلایل مهم شرکت در ورزش اند (لارسن گراد، 2002).
این پژوهش با اولویت سنجی چنین موضوعی و با در نظر گرفتن اهمیت مضاعف ورزش همگانی برای عموم مردم درصدد است تا در نخستین گام های اعتلای فرهنگ ورزش همگانی سهیم باشد. زیرا ارتقای فرهنگ مشارکت های ورزشی، مستلزم نگرش علمی افراد نسبت به ورزش و بهره مندی مفید و مؤثر از آن می باشد. هدف پژوهش حاضر سنجش انگیزه مردم از مشارکت در ورزش همگانی باشد، لذا شناخت این عوامل و مقایسه آن در زنان و مردان شرکت کننده شاید بتواند زمینه های لازم را برای توسعه هرچه بیشتر این ورزش که یک تقاضا و نیاز اجتماعی است فراهم آورد.
بیان مسأله
بدون شک سلامت یک جامعه به میزان گرایش مردم به فعالیت های سالم ورزشی و تحرک جسمی آن ها وابسته است و به طور یقین تربیت بدنی و ورزش یکی از سالم ترین و مفیدترین فعالیت هایی است که افراد جامعه می توانند در اوقات فراغت به آن روی آورند.
ایجاد انگیزه در اقشار مختلف مردم برای انجام فعالیت های ورزشی امکانات وسیعی را طلب می نماید و در صورتی که این علاقه در بین جامعه ایجاد شود، بسیاری از ناهنجاری های اجتماعی از بین خواهد رفت، اعتیاد و فساد اجتماعی کم خواهد شد. همچنین نسل های آینده از نظر قوای ذهنی و استعدادهای بدنی در سطح بالاتری قرار خواهند گرفت و توانایی مبارزه با مشکلات اجتماعی و تحمل در مقابل سختی ها در نزد افراد افزایش خواهد یافت (کوزه چیان ، 1380) .
ورزش و فعالیت های بدنی وسیله ارزشمندی است که امروزه پرکننده بخش اعظم اوقات فراغت میلیون ها نفر از مردم جهان است. اوقات فراغت فرصت بسیار مناسب و مطلوبی جهت پرداختن به ورزش است. تقاضا برای خدمات فراغتی و تفریحی در طی پانزده سال گذشته طوری توسعه یافته که بخش های خصوصی و همگانی آن شش میلیون شغل را به خود اختصاص داده است (وید ، 1995).
قرن بیستم به زعم رئیس انجمن بین المللی ورزش همگانی سلامت و آمادگی جسمانی، قرن ورزش المپیکی بود و قرن بیست و یکم قرن ورزش همگانی و تفریحی است. در روسیه مردم علاقه خود را از ورزش های شدید و تماشای فعالیت های ورزشی به تفریحات آخر هفته و فعالیت در فضاهای ورزشی – تفریحی معطوف کرده اند (دیوس، 2000) .
مطالعات تفضیلی توسعه ورزش همگانی و تفریحی در سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران نشان می دهد که تاکنون آمار دقیقی از تعداد افرادی که در ایران به ورزش همگانی می پردازند در دسترس نمی باشد (سازمان تربیت بدنی جمهوری اسلامی ایران، 1382).
در حالی که در دانمارک تأکید دولت از فعالیت های رقابتی به سمت ورزش های آزاد تغییر کرده است. برنامه ریزان و سیاست گذاران ورزش کشور نمی دانند که مردم چه فعالیت هایی را در اولویت می دانند؟ آیا علاقه و نیاز مردم به ورزش همگانی است یا رقابتی؟ با شناخت ماهیت ورزش و نیازهای اجتماعی برنامه ریزی برای آن کاملاً روشن می شود.
برای برنامه ریزی اصولی ورزش همگانی در میان اقشار مختلف جامعه، بررسی علل گرایش افراد به این ورزش، به عنوان یکی از راهکارهای ممکن در این مقطع زمانی به حساب می آید. لذا این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال است که انگیزه مردان و زنان از پرداختن به ورزش همگانی در شهر مشهد چه می باشند و آیا بین انگیزه آنها در پرداختن به ورزش همگانی تفاوتی وجود دارد یا خیر؟
به نظر می رسد پاسخ به این سوالات بتواند متخصصان این رشته را برای ترسیم سیاست و راهبردهای مربوطه کمک نماید.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول – طرح تحقیق
مقدمه 2
بیان مسأله 3
ضرورت و اهمیت پژوهش 5
اهداف پژوهش 7
هدف کلی پژوهش 7
اهداف ویژه پژوهش 7
فرضیه های پژوهش 8
فرضیه اصلی پژوهش 8
فرضیه های فرعی پژوهش 8
پیش فرض های پژوهش 9
محدودیت های پژوهش 9
تعاریف نظری 11
تعاریف عملیاتی 13
فصل دوم – ادبیات و پیشینة تحقیق
مقدمه 17
بخش اول : مبانی نظری پژوهش 18
مفهوم تربیت بدنی 18
تعریف ورزش 19
ورزش 19
تعاریف ورزش همگانی 23
مفهوم جهانی ورزش 26
مفهوم ورزش 27
کیفیت زندگی 29
حق به دنبال خوشحالی بودن 30
انگیزه و گرایش مردم کشورهای مختلف جهان به ورزش همگانی 31
فوائد شرکت در فعالیتهای ورزش همگانی 36
تأثیر ورزش همگانی در تغییر رفتار 38
طبقه بندی ورزش های همگانی 39
گرایش به ورزش همگانی به عنوان فعالیتی برای اوقات فراغت 42
تعادل در ورزش 43
مفهوم فراغت 44
توسعه تاریخی ورزش همگانی در کشورهای جهان 49
فدراسیون ورزش های همگانی ایران و اهداف آن 54
نگرش و چارچوب مفهومی آن 57
تعریف نگرش 58
گرایش به ورزش و فعالیت بدنی 59
انگیزش و گرایش به مشارکت ورزشی 61
بخش دوم : بررسی پیشینه پژوهش 65
الف) بررسی پژوهش های انجام شده در داخل کشور 65
ب) بررسی پژوهش های انجام شده در خارج کشور 78
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
مقدمه 90
روش پژوهش 91
جامعه آماری 92
نمونه آماری و روش نمونه گیری 93
ابزار پژوهش 96
متغیرهای پژوهش 97
اعتبار و روایی ابزار پژوهش 98
شیوه جمع آوری داده ها 99
روش های آماری 99
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های آماری
بخش اول : توصیف آماری متغیرهای تحقیق 102
الف) مشخصات فردی افراد تحت بررسی 102
ب) بررسی پاسخ به سؤالات انگیزه مردم به ورزش همگانی 114
ج) توزیع فراوانی سؤالات دو وجهی 132
د) مقایسه عوامل مؤثر در گرایش مردم به ورزش همگانی 134
بخش دوم : استنباط فرضیه های تحقیق 136
سایر یافته های پژوهش 151
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
مقدمه 161
خلاصه ی پژوهش 161
یافته های اصلی پژوهش 161
سایر یافته های پژوهش 163
بحث و تحلیل و نتیجه گیری 166
روش های گسترش ورزش همگانی 171
پیشنهادهای مبتنی بر یافته های پژوهش 173
پیشنهادات برای محققین دیگر 173
منابع و پیوست
پایان نامه ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی - مقایسه انگیزه مشارکت زنان و مردان مشهد به ورزش همگانی-با فرمت word
