مقاله انواع گلها و نماد آنها در دیوان شاعران

اختصاصی از رزفایل مقاله انواع گلها و نماد آنها در دیوان شاعران دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)

تعداد صفحات:44

فهرست مطالب:

مقدمه:
بررسی انواع نماد گلها در شعر شعرای معاصر
نیلوفر
شقایق یا لاله
شبدر
گل سرخ
گل و انواع نماد گل در دیوان اشعار دوران انقلاب
تحوّل محتوا در غزل انقلاب
شعر انقلاب در فرایند تحوّل عناصر و مصالح تصاویر
تحوّل رنگها
انواع گل در دیوان اشعار دوره چهار و پنج
فرمان شکفتن
نتیجه گیری
منابع



مقدمه:
شاعری نیست که بنا بر اندیشه و برداشت خود از بهار و نوروز سخن نگفته باشد. این موضوع تمام شاعران ایران از قدیمی ترین شاعر کلاسیک گرفته تا شاعر امروزی را با هر اندیشه و تفکر و آیینی که باشند در بر می گیرد. "ابوالنجم احمد بن قوس بن احمد منوچهری دامغانی" شاعر بزرگ و توانا، خوش قریحه و همیشه شادِ سده های چهارم و پنجم هجری قمری، شاعری است که در تمام دیوانش نشانی از غم و اندوه و غصه و یأس نمی بینیم. هر چه هست شادی و سرور و نمادهای زیبایی، خرمی، خوشی، نوآوری و سخن از بهار و نوروز و اعیاد دیگر مانند مهرگان، سده، بهمنجنه و نیز نگارگری زیبا و شاعرانه است. چه آن هنگام که از شب سخن می گوید، زیباترین تشبیهات، استعارات و دیگر صنایع شعری را به کار می گیرد. 1
بررسی انواع نماد گلها در شعر شعرای معاصر
در آثار هیچ شاعری به اندازه ی "منوچهری" با نام های گل ها، پرندگان و دستگاه های موسیقی روبرو نمی شویم. تمام دستگاه های موسیقی متداول در آن زمان، نام تمام گُل ها و پرندگان دیده و شناخته شده تا آن روزگاران در شمال کشور آمده است و بی تردید "منوچهری" شادترین شاعر ایرانی است که تاریخ ادب ما به خود دیده است.2
 
و به راستی "منوچهری" نقاشی است چیره دست، شاعری است توانا و جاودانه، تصویرگری کم نظیر و خلاق و پُر استعداد. در شعر او آب و گُل، نسیم و خاک، ابر و باد و طوفان و سیل سیّالند و سخن می گویند.
و اما آن چه که بیش از همه در اشعار "منوچهری" بارز و آشکار است، وصف بهار و نوروز می باشد. هیچ شاعری به اندازه ی او از بهار و نوروز و شادی های این فصل و روزها سخن نگفته است. او از هر فرصتی بهره می گیرد تا از بهار و نوروز و دیگر جشن های ایرانی سخن سرایی کند. "منوچهری" به آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی عشق می ورزد و در نگهداری آن می کوشد. هر چند که مدح می گوید، اما مدیحه سرایی که نوعی از شعر آن روزگاران است قابل توجیه و قبول است. شاعر می خواهد آثارش باقی بماند، می خواهد شعرش به گوش جهانیان برسد و جاودانه ثبت گردد. شاعر می خواهد زندگی کند و برای حفظ آثار، چه جایی بهتر از کتابخانه ی سلطنتی. بگذریم، که این خود بخشی مفصل می طلبد. پس شادی، نوروز، بهار و خوشی و خوش گذرانی، زمینه و چهار چوب اصلی شعر "منوچهری" را تشکیل می دهد. در صفحه صفحه ی دیوانش این نماد و نمودها و زیبایی ها را به خوبی می بینیم. از یاد نبریم که نمادها و سمبل ها، معنی و اصطلاحات و نحوه ی برخورد با اندیشه ها در سبک خراسانی با سبک عراقی و هندی تفاوت بسیار دارد که جای بحث آن هم در این مقال نیست.
باری؛ دیگران هم از بهار و نوروز و شادمانی گفته اند و سروده اند، اما نه آن چنان که "منوچهری" داد سخن داده است. دیوان "منوچهری" را که می گشاییم اولین شعرش که در بحر «رمل» آمده در وصف بهار است. او مدج «ابوالحسن»(1) را وسیله ای برای وصف بهار قرار می دهد. بهاری که زندگی آفرین و مظهر و نماد زیبایی هاست. و به راستی که قصیده ای زیبا، مطنطن و پُر نشاط است و در همین قصیده با نام بسیاری از آهنگ های موسیقی، گل ها و پرندگان آشنا می شویم.(2)
سپهری شاعر دوران معاصر ما از کسانی است که توانسته در سلوک خود با طبیعت، پیوند برقرار کند و از این طریق معشوقه‌های غزل فارسی را که جانفزایی‌شان در ظاهر محدود به خط و خال و چشم و ابرو می‌شد به سمت طبیعت سوق دهد تا عناصر حیات بخش زندگی مثل آب، درخت، گیاهان و گل‌ها در شعرش روح‌فزا باشند. او توانست از طریق طبیعت خود را با بیکرانگی کل مرتبط کند. می‌گوید: ... من پر از نورم و شن/ و پر از دار و درخت/ پرم از راه از پل از رود از موج/ پرم از سایه برگی در آب... .
این نوشتار یک بررسی نمادشناسانه بر شعر سهراب سپهری است که از منظر حضور نمادین برخی از صور خیال که در عالم واقع، مابه‎ازای آنها را گل می‎نامیم، مروری به برخی از شعرهای سهراب کرده است.
نیلوفر
گلی که بیشترین تاثیر‌گذاری و کاربرد را در شعر سپهری دارد، نیلوفر است. نیلوفر از گل‌هایی است که به‌علت ویژگی‌های خاص خود در طبیعت باعث شده است که خصوصاً در دین بودا، نمادین به حساب‌ آید،  البته نمی‌توان قدمت و تاثیر‌گذاری نیلوفر را محدود به بودا کرد‌ زیرا در اسطوره‌های ایرانی داریوش در یک دستش عصای شهریاری دارد و در دست دیگرش گل نیلوفر آبی. (اسطوره در اشعار سهراب سپهری ص134) و یا در اساطیر کهن هندی، نیلوفر نشانه بزرگ آفرینش بوده است.(اسطوره در اشعارسهراب سپهری ص133( 1
 

برای این گل با توجه به ویژگی‌های خاص‌اش اعتقاداتی نیز ایجاد شده است. اگرچه نیلوفر هر روز با طلوع خورشید باز و با غروب آن بسته می‌شود  ولی صاحب برهان می‌آورد که:  وقتی این گل بسته می‌شود، پرنده‌ای داخل آن می‌رود و صبح در هنگام باز شدن پرنده از آن بیرون می‌پرد بدون اینکه هیچ آسیبی ببیند.(اسطوره در اشعار سهراب سپهری ص134(
نیلوفر عموماً نماد عارفی است که توانسته خود را از پستی‌ها و آلودگی‌های مادی رها کند، بدون آنکه وجود پاکش در این رهایی آغشته به کثافت‌ها شده باشد زیرا نیلوفر هم از مرداب سر بیرون می‌کشد، بدون اینکه ذره‌ای گلبرگ‌هایش با لجن‌ها آلوده شده باشد. این گل وقتی خود را از لجنزار بیرون می‌کشد می‌تواند سهمش را از آفتاب بگیرد و شکوفا شود و این همانند نتیجه دریافت‌های یک عارف پس از رسیدن به منبع حقیقت است.
در شعر نیلوفر، سپهری برای نخستین بار به‌طور مستقیم به این گل اشاره می‌کند که شاید بتوانیم بگوییم که این شعر آغازگر دوره آشنایی او با بودیسم است.
در اینجا نیلوفر نماد شکوفایی و بیداری است که مژده رهایی از اندیشه سود و زیان زندگی را به شاعر می‌دهد. و بعد سپهری در مسیر عرفان، ر‌هرویی می‌شود که با شناخت‌های اصیل از پستی‌ها رها می‌شود.