مقدمه :
بچه با حرکات دست و پا کم کم مهارتها را یاد می گیرد و با مشاهده رفتار و حرکات اطرافیان , عادات و آداب آنها را جذب میکند و با رد یا قبول دنیایی که برای خود ساخته , آن را تجربه می کند . پس بیشتر از طریق آزمایش تا خطا , شادی تا غم , تجربه تا تلقین و گفتگو تا هدایت , مسائل را فرا می گیرد .
در نتیجه کودک بیشتر از طریق عشق ,از راه شکیبایی ,از طریق درک و فهم ,از راه احساس تعلق داشتن به دیگری ,از طریق عملی و از راه احساس موجودیت کردن ,مسائل را می آموزد .با گذشت هر روز از زنمدگی ,طفل اندکی از آنچه از دیگران می دانند ,می اندیشند و درک می کنند ,را فرا می گیرد .
اگر خوب دقت کنیم می بینیم بچه ها از نظر استعدادها یی که دارند با یکدیگر متفاوتند .دو کودک را نمی توان پیدا کرد که از همه لحاظ شبیه هم باشند .مثلاً اگر در کلاس درس سوالاتی از آنان شود هر کدام از این دانش آموزان به وسیله هوش و استعداد های ذاتی که دارند ,جوابهای گوناگونی را خواهند داد.
لذا روانشناسان و جامعه شناسان با کمک علم زیست شناسی ,پرونده تحصیلی را جهت هر یک از محصلین اتداع نموده اند که هر یک از این پرونده ها ,می توانند بیانگر خصوصیات و شایستگی های فرد فرد دانش آموزان باشد .
امروزه همه تلاش ها کنکا شها و تحقیقات به این جهت است که تمام نو نهالان برای تعلیم و تربیت بهتر و ترقی و تکامل باید از همه متمایز و شناخته شوند .
آگاهی از تفاوتهای فردی می تواند ما را در حل بسیاری از دشواریها یاری دهد ,وقتی قبول کردیم که انسانها از نظر تواناییهای ذاتی و اکتسابی تفاوت دارند ,در پی این نخواهیم بود که از همه ,رفتارهای یکسانی را انتظار داشته باشیم .
اگر کلاس بندی هر یک از دانش آموزان در پایه ها و مقاطع تحصیلی به صورت به صورت علمی و شایسته انجام گیرد ,امکان غفراگیری و کسب مهارت ,با توجه به کلاس بندی صحیح و مدون ,وجود خواهد داشت .
دنیای ما دریاست هر کودکی ماهیست
دنیای بی ماهی یک ذره زیبا نیست
هر ماهی دریا رنگی به خود دارد
بعضی سفید و سرخ بعضی سیاه و زرد
این ماهیان با هم یک رو و یک رنگند
بیگانه با گینه بیگانه با جنگد
آنها نمی خواهند دریا شود بی آب
از غصه می میرند در خشکی و دریا
حیف است اگر ماهی باشد زدریا دور
ماهی گریزان است از حوض و بنگ و تور
زیبایی ماهی زیبایی دریاست
با آب و آزادی دنیای ما زیباست
اسد الله شعبانی
تاریخچه تشکیل مدارس در ایران
در زمانتهای قدیم که تقریبأ مردم بی سواد بوده و حتی از سواد خواندن قران نیز بی بهره بودند ,در کشور های آسیایی و کم کم در ایران و هند ثروتمندان کم کم به فکر تحصیل سواد افتاده و علاقمند وراغب به تحصیل قران و سایر کتب مذهبی گردیدند .ثروتمندان آن زمان ,فرزندذان خود را برای تعلیم و قران و سایر فرائض دینی به مکانهایی که بعدأ به نام مکتب خوانده شد ,می فرستادند .مکتب خانه های اولیه ,عموماً تاریک و بدون نور و روشنایی بوده است ,مردم هم بدون در نظر گرفتن شرایط ,فرزندان پسر خود را به مکتب خانه می فرستادند .گاهی به مکتب خانه ملاخانه گفته می شد .ماهانه مبلغی به عنوان شهریه به ملا می پرداختند و کسانی که پول برای پرداخت شهریه فرزندان خود را نداشتند ,مقداری مایحتاج روزانه از قبیل تخم مرغ ,برنج ,…..را به جای پول به ملا می دادند .
بچه ها در اتاقهای کوچک و تاریک ,روی فرش های کهنه و پوسیده ای که اغلب از جنس حصیر ,گلیم و جاجیم بود می نشستند و تعداد آنها در اتاقهای کوچک گاهی بالغ بر 50 الی 60 نفر می شد . به مدرس مکتب خانه ,آخوند می گفتند ,که بعد ها به او ""آمیرزا "لقب دادند .
عمل خواندن و نوشتن از کنج مساجد و یا تکایای مذهبی به بعضی از خانه ها رسوخ پیدا کرد , و این عمل کم کم در شهرهای کوچک و حتی در قصبات و روستاها انجام می گرفت . البته اهالی محل از فرستادن دختران خود به این مکتب خانه ها ابا می کردند .
در این میان زنان قدیمی , فقط قرآن را به صورت طوطی وار می خواندند و از نعمت نوشتن محروم بودند . کم کم بر اثر روابط با کشورهای همجوار و حتی با اروپا و بر اثر مطالعه کتب روان شناسی و علوم دیگر , مردم این زمان به این فکر افتادند که نشستن بر روی حصیر های کهنه و فرسوده و یا روی زمینی که رطوبت دارد , فرزندان آنها را به عوارض جسمی از قبیل رماتیسم و بیما ریهای قلبی مبتلا می سازد .
بعضی فرنگ رفته های آن دوره که به ایران آمده بودند , و مطالعات اندکی در امر تعلیم و تربیت داشتند , کم کم به فکر تاسیس مدارس نیمه رسمی و نیمه ملی در ایران افتادند ,
که معروفترین آنها مرحوم میرزا حسن رشدیه است . حاج میرزا حسن رشدیه به پسر میرزا مهدی در سال 1276 در تبریز متولد شد , پدرش از مجتهدین با سواد
آن عهد بود و فرزند خود را از کودکی با علوم دینی آشنا ساخت .
میرزا حسن به سبب حافظه قوی که داشت در مکتب خانه آن شهر از روزهای آغازین درس , به جانشینی مدرس بر گزیده شد . تحصیل اولیه او با آموزش کتابهای جامع عباسی –ابواب الجنان –گلستان –جامع المقدمات –ترسل شروع شد
به زودی ابو نصر فراهانی جوانی رشید شد و عمامه بر سر گذاشت و بر منبر رفت . پدر او را به بیروت فرستاد . و در سال 1298 هجری قمری در بیروت داخل یکی از مدارس فرانسویان شد و با اصول جدید اروپایی به ادامه تحصیل پرداخت .
در همین سالها آرزوی ایجاد مدارس به سبک جدید در ایران در دل او پیدا شد .
وی در جایی می نویسد : ( در اروپا از هر صد نفر یک نفر با سواد , و در ایران از هر ده هزار نفر یکنفر با سواد است . پس عیب در مکتب خانه ها است . باید مدارسی به سبک جدید بسازیم . در سال 1300 به شهر اسلامبول رفت و مدارس آنها را بازدید کرد و با روش اداره آنها آشنا شد .و همچنین با سازمان و تشکیلات آنها آشنا شد و سازمان و تشکیلات آنها را پسندید و تصمیم گرفت به ایران بیاید و مدارس شبیه آن مدارس را ایجاد کند . در سر راه به ایران اول به ایروان رفت و در آنجا آشنایی داشت و برای ایرانیان مدرسه ای با اصول جدید تاسیس کرد .
چهار سال بعد از تاسیس این مدرسه ناصر الدین قاجار هنگام بازگشت از سفر فرنگ از آن مدرسه بازدید کرد .
اما ناصر الدین شاه این مدرسه ( رشدیه ) را نپسندید و دستور تعطیل مدرسه و اعزام رشدیه به تبریز کرد . پس از آمدن رشدیه به تبریز با شخصیتی به نام میرزا عبد الرحیم نجار زاده طالبوف کتابی به نام کتاب احمد اولین بار برای کودکان نوشت . کتاب غنه سپهری ( تاریخ اسلام و پیامبر ) و در فیزیک نیز کتاب نوشته است و با کمک و دستیاری او در تبریز مدرسه ای به نام مکتب رشدیه باز می کند اما متاسفانه طالبوف به کلات تبعید می شود و مکتب به حالت نیمه تعطیل در می آید . تا آن که یکی از سران دولت قاجار معروف به امین الدوله که مردی خیر خواه و دور اندیش بود رشدیه را به تهران دعوت می کند و به او کمک می کند تا مدرسه اش را در سال 1315 قمری در تهران پی ریزی کند و بسیاری ازآزاد اندیشان تهران نیز به یاری او می شتابند و گذشته از آنکه محل مناسبی را در اختیارش می گذارند ( باغ کربلای عباس علی ) کمکهای مالی دولتی و غیر دولتی نیز به او می شود و نیز به همت امین الدوله هیئت امنای مدرسه رشدیه تشکیل می شود که بعد ها به وزارت علوم منتقل می گردد و هسته اصلی انجمن معارف را تشکیل می دهد .
اما متاسفانه بعد از عزل امین الدوله رشدیه مورد بی مهری واقع می شود و در سال 1319 بعد از انحلال مدرسه تهران را به قصد زیارت خانه خدا ترک می گوید رشدیه در سالهایی که پس از میرزا علیخان امین الدوله در تهران زندگی می کرد در گیرودار سیاست نیز افتاد و فعالانه در جامعه حضور یافت و در کنار فعالیتهای سیاسی خود به تاسیس دیگر مدارس دست زد و تا پایان عمر زندگی پر فراز و نشیبی را گذراند . و بارها تبعید شد و با زندان افتاد و الحق او را می توان بنیان گذار و یا یکی از بانیان آموزش و پرورش جدید در ایران نامید .
مرحوم رشدیه در سال 1323 شمسی در قم از دنیا رفت . بعد ها مدارسی به افتخار آن مرحوم به نام رشدیه در مشهد , قم , اهواز , اردبیل , خوی و نیز در تهران تاسیس شد که در زمان طاغوت به مدرسه مروی تبدیل شد .
از مدارس تهران قدیم که نامی از آنها در تاریخ مانده می توان چند مدرسه زیر را نام برد :
1- مدرسه حکیم باشی که در میدان ارک قرار داشت
2- مدرسه امامزاده زید که در اوایل دوره قاجار تاسیس شده بود .
3- مدرسه پا منار در محله پا منار .
4- مدرسه دار الشفا.
5- مدرسه امین الدوله در محله چال میدان .
در کنار این مدارس , مدارسی نیز وجود داشت که از سوی خارجیان تاسیس شده بود این نوع مدارس پیش از تهران در مناطقی مسیحی نشین , در ارومیه تاسیس شده بود و در دوره محمد شاه قاجار در تهران دو مدرسه یکی از سوی انگلیسی ها بنام کالج تاسیس گردید . در کنار این مدارس از سوی اندیشمندان و صاحبنظران تعلیم و تربیت در تهران مدارسی جهت تدریس علوم جدید به شیوه نوین تاسیس شد که نخستین آن مدارسی بنام رشدیه که از سوی میرزا حسن رشدیه اول در تبریز و سپس در تهران تاسیس یافت . شیوه تدریس در مدارس رشدیه به این صورت بود که در کنار صرف و نحو عربی , دانش جدید اروپایی نیز تدریس می شد و مدارس با نظم و انضباط خاصی اداره می شد .
تاریخچه کلاس بندی در ایران
در زمانهای نه چندان دور , در دوره قاجار کلاس بندی با توجه به سن و قد کودکان صورت می گرفته , بدون آنکه کیفیت تحصیلی آنه در نظر گرفته شود .
یعنی کلاسها را به دو یا سه قسمت تقسیم می کردند و دانش آموزان را از لحاظ بزرگی و کوچکی و کوچکی قد و هیکل تقسیم می نمودند , بدون اینکه استعدادهای ذاتی آنها در نظر گرفته شود .
کم کم در اثر پیشرفت علم و کشفیات گو نا گون و به وجود آمدن شناسنامه , که تاریخ تولد و مشخصات هر کس در آن مشخص و معلوم بود , کلاس بندی به صورت الفبایی و یا با توجه به چگونگی پیشرفت تحصیلی دانش آموزان صورت گرفته است و تا به امروز که ملاکها , میزان تحصیلات والدین , شغل والدین , وضعیت اقتصادی , نوع مسکن , خصوصیات علمی و اخلاقی دانش آموز , سلامت جسمی و سلامت روانی و … را می توان نام برد .
مساله تحقیق :
بیان مساله :
در این تحقیق ما در پی پاسخ این سوال هستیم که کلاس بندی بهینه چیست و چه تاثیری در ارتقا و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره ابتدایی دارد :
دبستان خانه شاگرد و معلم و محلی است که بنای زندگی اطفال در آن پی ریزی می شود و یادگارهای گوناگون از دوره پرشور و هیجان طفولیت در خاطره ها به جای می گذارد . در همین خانه بزرگ است که مغز کوچک اطفال شکل اجتماعی
می گیرد و به آهنگ با انضباط زندگی آشنا می شود .
اگر دبستان را به ساده ترین صورت آن در آوریم , واحد کوچکی از آن باقی می ماند که کلاس درس نامیده می شود . آنجا نیز قاعدتا"" عده ای طفل خرد سال با شخصی به نام معلم گرد هم نشسته اند و مقدمات کتاب زندگی را ورق می زنند
طبقه بندی شاگردان در دبستانهای معمولی از مهمترین وظایف مدیر دبستان است .
در طبقه بندی باید به رشد جسمی و قدرت فکری و عقلی و رشد ذهنی و اجتماعی و سازگاری روحی و اخلاقی کودکان توجه شود , تا اطفال که بهتر می توانند با یکدیگر کار کنند در یک اتاق قرار گیرند و بین آنان اختلافاتی که به ناسازگاریها منجر می شود , بوجود نیاید .
حال باید دید که :
اگر کلاس بندی صرفا""بر مبنای تراز علمی صورت گیرد و معدل کل دانش آموزان در سال قبل ملاک باشد , آیا این کلاس بندی ایده آل است ؟
اگر کلاس بندی صرفا بر مبنای تراز اخلاقی صورت گیرد و چگونگی رفتار دانش آموزان با دیگران و سازگاری وی با محیط مدرسه و کلاس مد نظر باشد , و دانش آموزانی که برای مدرسه ایجاد مشکل می کنند , در کلاسهای هم پایه به نسبت تساوی تقسیم شوند , آیا چنین کلاس بندی می تواند مناسب باشد ؟
اگر در کلاس بندی , فقط شرایط سنی دانش آموزان در نظر گرفته شود , آیا این کلاتس بندی بهینه است ؟
و یا اگر در کلاس بندی و تقسیم دانش آموزان بین کلاسها , صرفا به میزان تحصیلات والدین دانش آموز توجه شود , آیا چنین کلاس بندی می تواند موفق باشد و موجب هم تراز بودن کلاسها شود و رضایت معلمین همپایه را به دنبال داشته باشد .
برای رسیدن به این پاسخ , در تهران به مناطق مختلف آموزش و پرورش رفته و از نزدیک با نحوه کلاس بندی مدارس آشنا شدیم , که متعاقبا به ذکر آنها خواهیم پرداخت .
اهمیت و ضرورت تحقیق
دکتر ابراهیمی استاد دانشگاه تهران می گوید :
((در بعضی از مدارس , بخصوص در امر کلاس بندی پایه اول دبستان , نحوه تقسیم دانش آموزان در بین کلاسها , فقط بر مبتای تحصیلات والدین صورت می گیرد و دلیلشان این است که دانش آموزانی که پدر و مادر تحصیلکرده باشد , هیچ گونه زحمتی بر دوش معلم ندارد و معلم فقط باید به دانش آموزانی رسیدگی کند که دارای پدر و مادر بی سواد یا کم سواد هستند ))
در بیشتر مدارس ما , کلاس بندی بر اساس معدل کل دانش آموزان صورت می گیرد , باید دید که آیا این روش کمی تواند در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان موثر باشد .
فرضیه های تحقیق :
1- بین مدارسی که کلاس بندی دارند , با مدارسی که کلاس بندی ندارند از نظر آموزشی تفاوت وجود دارد
2- سن و جنس دانش آموزان بر روی کلاس بندی آنان تاثیر می گذارد .
تعریف عملیاتی اصطلاحات تحقیق :
دانش آموز : افرادی که در یکی از پایه های تحصیلی , مشغول کسب علم و دانش هستند
معدل کل : مجموع نمرات درسی تقسیم بر تعداد دروس
پیشرفت تحصیلی : رفتن دانش آموز از پایه ای تحصیلی به پایه ای بالاتر و کسب معدل بالای 15
کلاس بندی : تقسیم دانش آموزان در بین کلاسها بر مبنای معدل کسب کرده در سال قبل که این معدل کسب شده باید :
- دانش آموزانی که معدل سال قبل آنها بالاتر از 18 باشد در یک کلاس
- دانش آموزانی که معدل سال قبل آنها بین 18 تا 14 باشد در یک کلاس
- دانش آموزانی که معدل سال قبل آنها کمتر از 14 باشد در یک کلاس
طرح تحقیق :
در کشور ما چندین مدرسه وجود دارد که از نظر کلاس بندی با مشکل مواجه هستند ما بر آنیم تا روش صحیحی برای حل این مشکل بیابیم .
در ابتدا باید بدانیم که کلاس بندی چیست و چه نقشی بر پیشرفت تحصیلی دارد و بین مدارسی که کلاس بندی دارند با دیگر مدارس چه تفاوتی وجود دارد و وظایف معلمان در اینگونه مدارس چگونه است .
در این تحقیق منظور ما از کلاس بندی تقسیم دانش آموزان در بین کلاسها بر اساس معدل سال قبل آنها می باشد . ما می خواهیم بدانیم آیا این روش صحیح است یا خیر؟
بهمین دلیل به سراغ پایه های ابتدایی در چند مدرسه تهران رفته ایم و تحقیق خود را با پرسشنامه و پرونده تحصیلی دانش آموزان شروع کرده ایم .
فصل دوم :
پیشینه تحقیق :
لطف آبادی (1374 ) بر روی نقش کلاس بندی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحقیق کرده است او می گوید :
در نحوه کلاس بندی باید خیلی دقت کرد . چون اولین و مهمترین کار در تحصیل می باشد نباید دانش آموزان زرنگ و تنبل را از یکدیگر جدا کرد . چون بتعث سر خوردگی در دانش آموزان ضعیف می شود و اشتیاق درس خواندن را از همان ابتدا از آنها می گیرد و در دانش آموزان قوی باعث بوجود آمدن غرور می شود و باعث می شود آنها به خود مغرور شوند و در خواندن درس کاستی نشان دهند .
بایددر هر کلاس به طور متوسط از هر سه گروه : زرنگ , متوسط و ضعیف دانش آموزان استفاده شود تا شاهد رقابت و پیشرفت تحصیلی آنان باشیم .
فصل سوم :
روش تحقیق :
ما در این تحقیق از روش همبستگی استفاده کرده ایم .
جامعه آماری :
تمام مدارس ابتدایی شهر تهران
نمونه آماری :
از مدارس ابتدایی شهر تهران که از منطقه 20و16 آموزش و پرورش را انتخاب کرده ایم و 100 نفر از دانش آموزان این منطقه که 50 نفر آنها دختر و 50 نفر آنها پسر می باشند .
حجم نمونه و روش آمارگیری :
حجم نمونه ما 100 نفر دانش آموز می باشد و در این تحقیق از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله استفاده می کنیم .
ابزارهای تحقیق :
ابزارهای تحقیق ما در این تحقیق عبارت اند از :
پرسشنامه و پرونده تحصیلی دانش آموزان
روش تجزیه و تحلیل :
در این تحقیق برای گزارش ویژگی های جمعیتی آزمودنی ها از شیوه های آمار توصیفی استفاده خواهد شد . اما در تحلیل نتایج از آمار استنباطی استفاده خواهیم کرد .
طرح کلاس بندی دانش آموزان اول دبستان (منطقه 20 طرح)
در سال تحصیلی 73-72 طرحی از طرف گروههای آموزشی منطقه 20 , به مدارس تابعه ارسال شده که در آن نحوه تست کودکان سال اول دبستان , بیان شده است . در این طرح از آزمون بینه – سیمون استفاده شده که از سن سه سالگی شروع می شود و تا ده سالگی ادامه دارد . این طرح شامل موارد زیر است :
1- در مورد کودکان سه ساله , شامل :
گفتن نام خانوادگی , بازگو کردن دو عدد , نام بردن اجزای یک تصویر ,
بازگو کردن جمله شش سیلابی , نشان دادن بینی , چشم و دهان .
2- در مورد کودکان چهار ساله , شامل :
بازگو کردن سه عدد , بیان جنسیت , نام بردن اسم چند شئ , مقایسه طول دو خط
3- در مورد کودکان پنج ساله شامل :
بازگو کردن جملات ده سیلابی , شمردن چهار سکه ساده , مقایسه دو وزن با هم , ترسیم یک مربع از روی مدل , تنظیم تصاویر .
4- در مورد کودکان شش ساله , شامل :
شمردن سیزده سکه , توصیف از نظر کار برد , تشخبص صبح و عصر , ترسیم یک لوزی از روی مدل مقایسه از نظر زیبایی .
5- در مورد کودکان هفت ساله , شامل :
توصیف یک تصویر , شمردن سکه ای که سه عدد آن مضاعف باشد , تشخیص دست راست و گوش چپ , تشخیص چهار رنگ , اجرای سه دستور .
6-در مورد کودکان هشت ساله , شامل :
بازگو کردن پنج عدد, شمردن معکوس از بیست به صفر , تشخیص کمبود تصویر , تاریخ روز , مقایسه دو چیز به طور ذهنی .
6- در مورد کودکان نه ساله , شامل :
تشخیص سکه های پول , برگرداندن بقیه از پنج تومان , توصیف بدون در نظر گرفتن مصرف , چرا باید درس خواند , در خانه چه کسی را بیشتر دوست داری ,
نام بردن ماههای سال .
7- در مورد کودکان ده ساله , شامل :
اگر به جایی که می خواهیم برویم دیر شد چه کنیم , ردیف کردن پنج عدد , ترسیم حفظی دو تصویر , انتقاد جملات احمقانه و سه کلمه در دو جمله جداگانه ( ر.ک به بخش ضمائم ضمیمه شماره 1و2 )
البته برای هر یک از موارد یاد شده , امتیازی در نظر گرفته شده و از طریق مجموع امتیازات کودک , بهره هوشی او محاسبه می گردد , و بر حسب بهره هوشی بدست آمده در بین کلاسها تقسیم می شود .
100 × = IQ بهره هوش
البته بر حسب جدول ذیل , مشخص می شود که این دانش آموز از نظر بهره هوشی به چه گروهی تعلق دارد .
ایزوله 25-0
تربیت پذیر 50-25
آموزش پذیر 75-50
مرزی 90-75
متوسط ضعیف 110-90
خوب 120-110
تیز هوش 140-120
نابغه 200-140
همان طور که اشاره شد , طرح فوق فقط مربوط به کلاس بندی دانش آموزان پایه اول بوده و هیچ گونه طرح مدونی در مورد کلاس بندی سایر پایه ها , از طرف اداره , به مدارس تابعه , ارسال نشده است . در ضمن همانطورکه می دانیم اجرای یک تست به خصوص در مورد یک کودک کاری به غایت حساس است .
اجرای صحیح یک تست همواره مستلزم تحقق دو شرط اساسی است :
1- کودک مورد آزمایش باید تست را با طیب خاطر انجام دهد و در اجرای آن دقت لازم را بزه کار بندد .
2- کودک نباید از تست یا از اجرا کننده آن بیمناک , وحشت زده یا به نحوی ناراحت باشد . باید علاقه کودک را علیرغم خود او به آزمایش مورد نظر جلب کرد .
لذا در میان صفات مختلف یک تست خوب این جنبه که برای کودک سرگرم کننده و جالب باشد نباید مورد غفلت قرار گیرد . لازم به تذکر است که آزماینده باید کودک را با روی خوش بپذیرد , فراموش نکنیم که مفداری خوردنی خواه قبل از اجرای تست برای جلب همکاری کودک به وی داده شود خواه به او وعده دهند که در صورت موفقیت به وی داده خواهد شد می تواند مفید واقع شود . بدیهی است که باید از هر گونه تذکری در حضور کودک خود داری شود , کودکی که احساس می کند در انجام کار معینی شایستگی لازم را از خود نشان نداده است , آرامش روانی را که برای اجرای موفقیت آمیز آزمایشهای بعدی , ضروریست از کف خواهد داد .
حضور والدین , برادر یا خواهر بزرگتر یا یکی از معلمان کودک , ممکن است او را به طور قابل ملاحظه ای مشوش نماید . فراموش نخواهیم کرد که کودک بخصوص اگر با آزمایشهای طولانی که تمایل او به بازی را ارضا نمی کند سر و کار داشته باشد زود خسته می شود . و در این صورت باید جلسه آزمایش را قطع کرد و آنرا در فرصت مناسبی از سر گرفت . تستها باید حتی الامکان بطور انفرادی اجرا شوند و کودکان آنرا یکی بعد از دیگری بگذرانند .
چه کسی باید تستها را اجرا کند ؟
آیا باید برای انجام این منظور از روانشناس حرفه ای استمداد کرد یا معلمان می توانند این وظیفه را به عهده بگیرند .
قبلا"" به این نکته اشاره کردیم که اجرای تست کاری به غایت حساس و دقیق است , اما دلیلی وجود ندارد که یک معلم نتواند برای بعهده گرفتن این و.ظیفه آماده شود و در این باره ورزیدگی کافی کسب نماید. معذالک باید در این مورد تاکید لازم بعمل آید که یک دوره کار آموزی عملی شرط لازم آن است که بتوان روی نتایج حاصله حساب کرد .
باید علاوه بر آن تکنیک تست مورد نظر بطور دقیق برای آزمایش کننده معلوم باشد تا بتواند آنرا با دقت هر چه تمامتر بصورتی که هنگام میزان کردن و فرم گیری تست مورد عمل بوده اجرا کند .
وانگهی بسیاری از این مسائل با نوع تست بستگی دارد . مشکلات اجرایی از تستی تا تست دیگر متفاوت است . در مورد تستهای بینه – سیمون , کدار معتقد است که حتی افراد تازه کار می توانند از اجرای آنها نتایج مفیدی به دست آورند .
و.لی تحصیل نتایج دقیق از این تست مستلزم آن است که شخص مامور اجرای آنها در کار خود بسیار ورزیده باشد .
بعضی از مولفان از جمله لیپمن معتقدند که تنها روانشناسان حرفه ای باید مجاز باشند دانش آموزان را تست کنند . بدیهی است که معلمان باید برای کسب صلاحیت در این مورد دوره کار آموزی بخصوص ببینند . ولی آیا کسب چنین تبحری برای همه معلمان مطلوب نیست ؟ پس اگر به منظور جوابگوئی به احتیاجات ناشی از اجرای تستها بتوانیم این هدف پر ارزش را تحقق بخشیم , بطور غیر مستقیم به عالم تعلیم و تربیت نیز خدمت کرده خواهیم بود .
نحوه کلاس بندی در دبستان پسرانه ایمان (منطقه 20 )
طی گفتگوئی که با مسئول دبستان ایمان در مورد جگونگی انجام کلاس بندی در این مدرسه , به عمل آمد , اظهار داشتند : کلاس بندی پایه اول بر اساس طرحی که از منطقه ارسال شده است , انجام می گیرد .
در سالهای گذشته هیچ گونه طرح مدونی در زمینه کلاس بندی از طرف منطقه به مدارس ارسال نشده بود و مسئول دبستان , به ابتکار خود , در این زمینه طرحی را به مرحله عمل در آورده اند .
در سال تحصیلی 72-71 تستی را برای سنجش میزان هوش دانش آموزان کلاس اول تهیه کرده بودند که شامل مراحل ذیل بود :
- شمردن مهره ها از یک تا چهارده
- نشاندادن قسمتهای مختلف بدن ( چشم , گوش , دست , پا و … )
- شناخت جهتها ( بالا , پایین , چپ , راست و … )
- شناخت بلندی , کوتاهی و تساوی
- شناخت سبکی و سنگینی و تشخیص آنها
- شناخت جلو و عقب
- جدا کردن گردی , سه گوش و چهار گوش
- مشخص کردن رنگها : سفید , قرمز , آبی و سبز
- خواندن شعر یا سوره های قرآن توسط دانش آموز
- مفهوم بیشتری یا کمتری با در اختیار گذاشتن سکه های مختلف
- نام بردن اشیاء مختلف با استفاده از لوحه ها
برای هر قسمت امتیاز بخصوصی را قائل بودند که جمع امتیازات میزان هوش کودک را نشان می داده است . علاوه بر این تست , عوامل دیگری هم در امر کلاس بندی دخیل بودند, از جمله :
تاریخ تولد دانش آموز , تحصیلات پدر , تحصیلات مادر , شغل پدر , شغل مادر , سن پدر , سن مادر , نوع و میزان در آمد خانواده , در قید حیات بودن پدر و مادر , چپ دستی یا راست دستی کودک , عدم آشنایی با زبان فارسی , لکنت زبان , معلولیت جسمی و حرکتی , نقص عضو , نقص در بسنایی و شنوایی , نقص در چهره , نوع مسکن و تعداد اتاقها ( ر.ک به بخش ضمائم , ضمیمه شماره 3 )
در مورد کلاس بندی پایه های دوم تا پنجم نیز طرح دیگری را به مرحله اجرا در آورده بودند . در درجه اول , دانش آموزان پایه های قبل را که به کلاس بالاتر ارتقاء یافته بودند , بین کلاسهای هم پایه به طور مساوی تقسیم می کردند , تا دانش آموزان یک کلاس مجددا در سال تحصیلی جدید , همه در یک کلاس مشترک قرار نگیرند .
معیار های دیگری که در نظر می گرفتند , عبارت بودند از :
نمره درس ریاضی , نمره درس دیکته , جمع نمرات ثلث سوم , انضباط ثلث سوم و میزان تحصیلات اولیاء که جمعا صد امتیاز می شد و دانش آموزان بر حسب امتیازی که می آوردند به طور تساوی و عادلانه در بین کلاسهای هم پایه تقسیم می شوند .
در مورد دروس ریاضی , دیکته و همچنین انضباط , امتیازات با این صورت تعلق می گرفت :
1- دانش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا یعنی در درس ریاضی , دیکته و انضباط 20 بگیرند 20 امتیاز می گیرند .
2- دانش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا را نمرات 18 و 19 بگیرند , 18 امتیاز می گیرند .
3- دانش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا را نمرات 16 و 17 بگیرند , 16 امتیاز می گیرند .
4- دانش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا را نمرات 14 و 15 بگیرند , 14 امتیاز می گیرند .
5-دانش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا را نمرات 12 و 13 بگیرند , 12 امتیاز می گیرند .
6 _د انش آموزانی که هر قسمت از مراحل بالا را نمرات10و11 بگیرند , 10امتیازمی گیرند .
در مورد میزان تحصیلات پدر و مادر , امتیازات بدین صورت تعلق می گرفت :
1- اولیایی که در حد ابتدایی سواد دارند : 10 امتیاز
2- اولیایی که در حد راهنمایی سواد دارند : 15 امتیاز
3- اولیایی که در حد دیپلم سواد دارند : 20 امتیاز
تذکر : فقط میزان سواد یکی از والدین در امتیاز دهی محسوب می شود
در مورد جمع نمرات ثلث سوم , برای هر پایه ای , میزان امتیاز داده شده متفاوت بود .
پایه اول به پایه دوم
1- دانش آموزانی که در پایه اول در جمع کل نمرات ثلث سوم 160-120 نمره داشتند , 10 امتیاز
2- دانش آموزانی که در پایه اول در جمع نمرات ثلث سوم 199-161 نمره داشتند , 15 امتیاز .
3- دانش آموزانی که در پایه اول در جمع نمرات ثلث سوم 240 –200 نمره داشتند , 20 امتیاز .
پایه دوم به پایه سوم :
1_ دانش آموزانی که در پایه دوم در جمه نمرات ثلث سوم 200 _ 160 نمره داشته اند , 10 امتیاز .
2_ دانش آموزانی که در پایه دوم در جمه نمرات ثلث سوم 250 _ 201 نمره داشته اند , 15 امتیاز .
3_ دانش آموزانی که در پایه دوم در جمه نمرات ثلث سوم 320 _251 نمره داشته اند , 20 امتیاز .
پایه سوم به پایه چهارم
1_ دانش آموزانی که در پایه سوم در جمع نمرات ثلث سوم 265_ 200 نمره داشتند , 10 امتیاز .
2_ دانش آموزانی که در پایه سوم در جمع نمرات ثلث سوم 336_ 266 نمره داشتند , 15 امتیاز .
_ دانش آموزانی که در پایه سوم در جمع نمرات ثلث سوم 400_ 337 نمره داشتند , 20 امتیاز .
پایه چهارم به پایه پنجم
1- دانش آموزانی که در پایه چهارم در جمع نمرات ثلث سوم 280-220 نمره داشتند , 10 امتیاز .
2- دانش آموزانی که در پایه چهارم در جمع نمرات ثلث سوم 366-281 نمره داشتند , 15 امتیاز .
3-دانش آموزانی که در پایه چهارم در جمع نمرات ثلث سوم 440 –367 نمره داشتند , 20 امتیاز . ( ر.ک به بخش ضمائم , ضمیمه شماره 4 )
در ضمن این مدرسه دو شیفت است و در هر شیفت 11 کلاس و حدود 430 دانش آموز دارد .
آموزش و پرورش منطقه 20 مدارس تابعه خود را از نظر امکانات , درجه بندی نموده است که عبارتند از :
الف – همگون1 : مدارسی که تقریبا"" از کلیه امکانات , منجمله فضای آموزشی مناسب , کتابخانه ها , آزمایشگاه , امکانات ورزشی و … بر خوردار باشند , همگون یک خوانده می شوند .
ب- همگون 2 : مارسی که از نظر امکانات در حد متوسط باشند همگون دو خوانده می شوند .
ج- همگون 3 : مدارسی که از امکانات چندانی بر خوردار نباشند , همگون سه نامیده می شوند .
دبستان سه از این نظر , همگون 1 است .
نحوه کلاس بندی در دبستان دخترانه پیک نور ( منطقه 16 )
این مدرسه دو شیفت است . در هر شیفت 14 کلاس و حدود 500 دانش آموز می باشد . کلاس بندی پایه اول , در سالهای گذشته بر اساس طرحی که مسئول دبستان تهیه کرده بود , انجام می شده است .
این تست بیشتر بر مبنای ریاضی پایه اول تهیه شده بود , که شامل : تشخیص رنگها , چپ و راست , سوالات جور کردنی و کامل کردنی و …
کلاس بندی سایر پایه ها در سالهای گذشته بر اساس معدل کل دانش آموزان صورت می گرفته , در سال گذشته صرفا"" بر اساس معدل نمرات کتبی دانش آموزان صورت می گرفته و در سال جاری بر اساس طرح تراز علمی – اخلاقی صورت می گیرد .
مسئول دبستان معتقد بودند که : در امر کلاس بندی نباید نمره انضباط دانش آموز , ملاک باشد . زیرا نمره انضباط معدل دانش آموز را بالا می برد .
دانش آموزان شلوغ و مسئله ساز در کلاسها پخش می شوند .
در کلاس بندی پایه اول , سواد پدر و مادر هم در نظر گرفته می شود . زیرا بنا به گفته مسئول دبستان , دانش آموزانی که دارای والدینی تحصیلکرده هستند , در منزل رسیدگی بیشتری به درسشان می شود و از این نظر مشکلی برای معلم ایجاد نمی کنند .
البته باید متذکر شویم که کلاس بندی دانش آموزان پایه اول قبلا"" صورت گرفته بود , و معیار این کار , میزان سواد والدین بوده , و قرار بود در اواخر شهریور ماه معلمین کلاس اول تست هوشی را بر روی دانش آموزان خود انجام دهند و تا حدودی با میزان هوش و استعداد دانش آموزان خود آشنا شوند .
به قسمتهایی از تست مذکور که همان تست منطقه است , در ذیل اشاره می شود نکات مهم :
- محل قرار گرفتن تست : تست در یک اتاق خلوت و بدون سر و صدا گرفته شود و تا جائیکه ممکن است از زدن تصویر به دیوار و یا هر چیزی که ذهن کودک را مشغول کند اجتناب ورزیده شود .
2-شخص یا اشخاصی که تست را می گیرند , حتما"" بایر از میان معلمین کلاس اول باشند , نحوه برخورد ایشان با کودک مناسب با سن و رغبت او باشد .
3- در زمان گرفتن تست شخص یا اشخاصی , به عنوان ناظر حضور نداشته باشند.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 58 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله تاثیر کلاس بندی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
