تحقیق وبررسی در مورد تحلیل و بررسی کتاب اجتماعی سوم ابتدایی بر طبق روش ویلیام رومی 42 ص

اختصاصی از رزفایل تحقیق وبررسی در مورد تحلیل و بررسی کتاب اجتماعی سوم ابتدایی بر طبق روش ویلیام رومی 42 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 41

درس : اول

خانواده هاشمی

1- معرفی درس : این درس اولین درس کتاب است . متن درس در 2 صفحه ارائه شده است. در صفحه ی اول قسمت بالا تصویری از خانواده ی هاشمی و در صفحه دوم پایین صفحه تصویری از نحوه ی کار کردن اعضای خانواده هاشمی آمده است. در صفحه ی سوم نیز 4 پوشش و 4 فعالیت در کلاس آورده شده است.

2- هدف های آموزشی : 1- آشنایی با اعضای خانواده هاشمی – آشنایی دانش آموزان با کلمه ی همکاری و همیاری و نحوه ی کمک به یکدیگر. آشنایی با دانش آموزان با احترام گذاشتن به بزرگ ترها – ایجاد علاقه و محبت بین اعضای خانواده.

3- روش تدریس : بارش فکری با استفاده از کلمه ی خانواده – داستان گویی – ایفای نقش – پرسش و پاسخ

4- تحلیل محتوا : این درس و اکثر دروس درس تعلیمات اجتماعی سوم ابتدایی غیر فعال است که برای فعال کردن درس می توان با استفاده از بارش فکری و پرسش و پاسخ از خود دانش آموزان و همچنین با استفاده از روش داستان گویی و بازی نمایش توسط دانش آموزان این درس را ارائه کرد و به صورت فعال در آورد.

برای فعال کردن تصویر صفحه دوم می توان با استفاده از فعالیت در کلاس شمار2 آن را به صورت فعال در آورد و یا با بزرگ کردن تصویر صفحه ی اول و چسباندن

به تابلوی کلاس و توضیح خواستن از دانش آموزان و پرسش از آن به صورت فعال در آید.

5- محاسن و معایب این درس : تصاویر به صورت نقاشی است در صورتی که می توان از عکس به جای آن استفاده کرد تا طبیعی تر به نظر آید و دانش آموزان آن را به بهتر قبول کنند.

درس : دوم

خبر مهم

1- معرفی درس : این درس دومین درس این کتاب است. متن درس در دو صفحه ارائه شده است . در صفحه اول قسمت بالا تصویری از آمدن آقای هاشمی به خانه و در صفحه دوم قسمت پایین 4 پرسش قرار دارد. 2 فعالیت در کلاس نیز در صفحه ی سوم قرار دارد.

2- هدف های آموزشی : آشنایی دانش آموزان با خانواده

آشنایی دانش آموزان با نحوه ی مسافرت کردن – آشنایی با مسائلی که قبل از مسافرت باید آنها را در نظر گرفت – آشنایی با فصل ها – وسایلی که در سفر همراه داریم.

3- روش تدریس : داستان گویی – ایفای نقش

4- تحلیل محتوا : طبق محاسبات ویلیام روی این درس غیر فعال است. متن درس را می توان با روش داستان گویی و نمایش به صورت فعال در آورد. با پرسش از تصویر کتاب و توجه دانش آموزان به آن ، تصویر را نیز به صورت فعال در آورد.

با دادن سؤالات واگرا و توجه دانش آموزان به نمایش اجرا شده در کلاس سؤالات فعال به وجود آورد. فعالیت در کلاس در سطح فعال D و C قرار دارد.

معایب و محاسن درس : تصویر درس از رنگ آمیزی جذاب برخورد نمی باشد. و متن درس غیر فعال است. و از محاسن درس ، مطالب درحد توانایی درک دانش آموزان می باشد.

تحقیق وبررسی در مورد منظومه ده نامه یا روضه المحبین

اختصاصی از رزفایل تحقیق وبررسی در مورد منظومه ده نامه یا روضه المحبین دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

/

از ابن عماد خراسانی شیرازی

گرچه تحفه العشاق در مواردی از منظومه سلفش منطق العشاق تبعیت می‌نماید، لیکن موارد متفاوت با آن نیز در منظومه کم نیست. شاعر در اینجا عناوینی چون حکایت، تمامی سخن یا خلاصه سخن را حذف و گویی آنان را زاید می‌دانسته، یا محتمل است این عناوین و ابیات آنان جزو محذوفات کاتب بوده.

دیگر اینکه اوحدی روایت را به صورت نقل از کسی دیگر آورده، در حالیکه رکن‌الدین به گونه‌ای سروده که گویی از تجربیات عرفانی و عاشقانه خودش بوده است. چنین به نظر می‌رسد که واقعه در اوان جوانی خودش اتفاق افتاده و آن در نتیجه جدا ماندن از امیرزاده مذکور، امیر بهاءالدین بوده است:

مرا روزی هوای دلبـــــری بود                 نظر بر روی زیبا منـــــــظری بود

که از بهر رخش سرگشته بودم                 ز راه عافیت بــــــــــر گشته بودم

نه صبرم بود بی رویش نه آرام                 گذشته کــــــارم از آغــاز و انجام

نه او آگه ز آحوال درونـــــم                    که دور از روی او در موج خونم ....

که از آن احساس واقعی شاعر از دور ماندن از امیر بهاء الدین مشهود است. به بیان دیگر اگر اوحدی در منطق العشاق بنا بر درخواست ممدوحی منظومه را سروده،‌ در اینجا رکن صاین تنها و تنها از سوز درون دست به سرودن این منظومه زده .به تصریح خودش زمانی فکر سرودن این منظومه به ذهنش خطور کرده که شدیداً تحت تاثیر دوری از محبوب و لذا دوستی سرودن چنین منظومه را بدو پیشنهاد نموده

شبی با من رفیقی راز می‌گفت                       زهر معنـــــی حدیثی بــاز می‌گفت

حدیث عشقرا تقــریر می‌کرد                         وزان معنی چنین تفسیر مــــــی‌کرد

که کــــار عاشقی بادرد باشد                      همیشه روی عـــــــــاشق زرد باشد

اگر با او سخن گویی ندانــد                        سخــــــــــن جز از ره مستی نراند

گرچه تنظیم و ربط اجزاء این منظومه به نظم و قاعده منطق العشاق نیست، لکن مایه داشتن از عواطف شخصی شاعر و از آن بیشتر سلامت و روانی سخن او بیش از منظومه اوحدی بوده و جلوه خاصی بدان بخشیده. پایان سخن را بر درج غزلی  از این منظومه قرار می‌دهیم که فرموده:

دلــــم زار ست و من زارم ز عشقـــت         اسیـــــر رنج و بیمارم ز عشقت  

علاجی کن که رفت از دست کــارم                دوایی کن که بیـــمارم ز عشقت

ز عشقت نیست حاصل جز غم و درد            بلی حاصل همیـن دارم ز عشقت

مرا درد دل از حد رفت لیــــــــــکن              به درد دل گــــــرفتارم ز عشقت

اگر چه مـــــــــــــی‌کند آزار با من                ولـــــــی هرگز نیازارم ز عشقت

مرا گفتی چرا گشتی گرفتـــــــــار                 گــــــرفتارم، گرفتارم  ز عشقت

سومین ده نامه که ما از آن اطلاع داریم توسط «ابن نصوح فارسی» به نظم کشیده شده وعنوانش محبت نامه بوده است. ناظم یکی از معاصران رکن‌الدین صاین مذکور در فوق بوده و نام کاملش را خواجه کمال‌الدین فضل دانسته‌اند. زادگاهش چنانکه در عنوان منظومه مشهود است فارس، لیکن در تبریز توطن داشته. نامبرده چنانکه در منابع مربوط نوشته‌اند یکی از مریدان شیخ علاء الدوله سمنانی، عارف معروف این ادوار (متوفی به سال 736 ه.) و در هنر شاعری استادش را شاعر معروف این دوران «سلمان ساوجی» دانسته‌اند.

ابن نصوح در آغاز شاعر دستگاه خواجه غیاث الدین رشیدی سابق‌الذکر بوده، یعنی همان کس که ممدوح رکن صاین چنانکه گذشت به شمار می‌رفته. لیکن بعداً به خدمت شاهان جلایری عراق عرب درآمده و مدح سلطان احمد جلایر (متوفی به سال

تحقیق وبررسی در مورد آموزش به کودکان دبستانی 50 ص

اختصاصی از رزفایل تحقیق وبررسی در مورد آموزش به کودکان دبستانی 50 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 66

فهرست مطالب

موضوع ........................................................................................................................................................صفحه

چکیده.....................................................................................................................................................................................................................................................4

مقدمه......................................................................................................................................................................................................................................................6

ویژگی های عمومی کودک دبستانی................................................................................................................................................................................................7

روش آموزش مستقیم یا روش آموزش سخنرانی ..........................................................................................................................................................................7

فنون موثر آموزش با روش سخن.....................................................................................................................................................................................................7

بیان هدفهای آموزشی و آماده کردن یادگیرندگان..................................................................................................................................................7

استفاده از پیش سازمان دهنده ....................................................................................................................................................................................8

ارائه مطالب ......................................................................................................................................................................................................................8

توضیح دادن......................................................................................................................................................................................................................8

شورو شوق و تحرک ........................................................................................................................................................................................................9

پرسیدن سوال هنگام آموزش با سخنرانی....................................................................................................................................................................9

یاد داشت برداری ..........................................................................................................................................................................................................10

انتقاد از روش سخنرانی ...................................................................................................................................................................................................................10

موارد استفاده از روش سخنرانی .....................................................................................................................................................................................................10

آموزش با روش بحث گروهی .................................................................................................................................................................................................11

مراحل آموزش با روش بحث گروهی.............................................................................................................................................................................................11

انتخاب موضوع بحث......................................................................................................................................................................................................11

یافتن زمینه مشترک برای بحث................................................................................................................................................................................11

بیان هدفهای آموزشی و محدوده زمان.......................................................................................................................................................................11

ترتیب نشستن افراد در جلسه بحث..........................................................................................................................................................................12

هدایت جریان بحث........................................................................................................................................................................................................12

روش آموزش اکتشافی ...................................................................................................................................................................................................................13

مراحل آموزش برای یادگیری اکتشافی.................................................................................................................................................................................13

اقدامات پیش از آزمون..................................................................................................................................................................................................................13

تعیین قصد یا هدف .......................................................................................................................................................................................................................13

انتخاب یک موضوع مشکل یا معما بر انگیز................................................................................................................................................................................13

آموزش دادن درس............................................................................................................................................................................................................................14

آماده ساختن یادگیرندگان و توضیح دادن روشهای اکتشافی..................................................................................................................................................14

ارائه موقعیت معمابرانگیز..... جمع آوری اطلاعات یا داده ها و آزمایشگری.............................................................................................................................14

فرضیه سازی و توضیح دادن...........................................................................................................................................................................................................15

تحلیل فراینداکتشافی................................................................................................................................................................................................................15

اقدامات پس از آموزش.................................................................................................................................................................................................................15

گروه همسالان در دوره کودکی و نیاز به وابستگی ....... ........................................................................................................................................................15

رشد خود پنداره و نیاز به سازندگی..........................................................................................................................................................................................16

روش اکتشافی هدایت شده ......................................................................................................................................................................................................17

آموزش با روشهای گوناگون بازی وورزش..................................................................................................................................................................................17

تعریف روش:1 ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 19

روش تاریخی / روش نوین .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 19

تعریف تدرس..................................................................................................................................................................................................................................... 20

روش کنفـــــرانس ( گــــرد هم آیی )...................................................................................................................................................................................... 20

روش شاگــــرد ـ استــــادی......................................................................................................................................................................................................... 20

روش چند حســـی ( مختلط )...................................................................................................................................................................................................... 21

روش حل مسئلــــه .................................................................................................................................................................................................................... 21

روش پـــــروژه ای ......................................................................................................................................................................................................................21

شیــــــوه سخنــــــرانی  ................................................................................................................................................................................................... 22

 شیوه بازگویـــی ...................................................................................................................................................................................................................... 22

شیـــــوه پــــرسش و پاســـــخ .......................................................................................................................................................................................22

 شیوه تمــــرینی ..................................................................................................................................................................................................................... 22

شیـــــوه بحثــــی ............................................................................................................................................................................................................. 22

شیــــوه نمایشــــی.............................................................................................................................................................................................................. 23

شیــــوه آزمایشـــی ( روش اجرا کردن یا یادگیری بوسیله عمل )............................................................................................................................... 23

شیــــوه گـــــردش علمـــــی ...................................................................................................................................................................................... 23

استفاده از منابـــــع دیداری و شنیــــداری .................................................................................................................................................................... 24

الگــــوی کاوشگــــری به شیوه حقـــــوقی ......................................................................................................................................................................24

الگــــوی آمــــوختن کنتـــــرل خود ...............................................................................................................................................................................24

الگــــــــوی ایفای نقش ................................................................................

تحقیق وبررسی در مورد ادامه مطلب قائم مقام فراهانی

اختصاصی از رزفایل تحقیق وبررسی در مورد ادامه مطلب قائم مقام فراهانی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 23

عنوان:

بررسی و مقایسه ی اوضاع سیاسی و فرهنگی عصر قائم مقام و پس از شهادت وی

محققان:

علی مرادی (شمارة پرسنلی: 18568659)

و

زهرا نیک بین (شمارة پرسنلی: 12456263)

شغل:

دبیر آموزش و پرورش

سازمان:

آموزش و پرورش (همایش علمی و پژوهشی قائم مقام فراهانی)

سال:

88- 1387

چکیده:

میرزا ابوالقاسم فراهانی، فرزند الوزراء میرزا عیسی، معروف به میرزا بزرگ از سادات حسینی و از مردم هزاره فراهان، از توابع اراک بود. در سال 1193 هجری قمری به دنیا آمد و زیر نظر پدر دانشمند خود تربیت یافت و علوم متداوله زمان را آموخت.

آغاز سلطنت محمدشاه مصادف بود با یک دوره بسیار بحرانی از روابط روس و انگلیس بر سر ایران. (نقل از تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس، استاد سعید نفیسی، ص 43) اما ایران به ظاهر نگرانی نداشت چرا که مردی چون قائم مقام، مصدر قدرت سیاسی وحکومتی بود. تجارب و تسلط او بر اوضاع و احوال سیاسی در حدی بود که کسی قادر نبود از او باج بستاند.

قائم مقام همه ی اختیاراتی را که در نظام حکومتی به دست آورده بود، در راه خیر و صلاح کشور به کار برد. اما این شدت عمل و طرز حکومت نه در میان عوامل درباری و حکومتی هواخواه داشت و نه به سوی سیاست های دولتهای استعمارگر بود. توطئه ها، به ثمر نشست. هنوز دو سال از سلطنت محمدشاه نگذشته بود که به طرزی ناجوانمردانه، مرد بزرگ ادب و سیاست و میهن پرست بلند مرتبه را به قتل رساندند.

جای قائم مقام را به میرزا عباس ایروانی معروف به حاجی میرزا آقاسی دادند. او با نیرنگ و زاهد نمایی شگفتی، سراسر وجود شاه ابله و کودن را تسخیر کرده بود.

دوره صدارت حاج میزرا آقاسی یکی دیگر ازدوره های دشوار اجتماعی برای مردم ایران بود که شکل خاص خودش را داشت. اوضاع فرهنگی و ادبی ایران پس از شهادت قائم مقام به دلیل رواج صنعت چاپ و تأسیس و گسترش روزنامه نویسی، گسترش سواد خواندن و نوشتن بین مردم و رفتن دانشجویان ایرانی به اروپا تأسیس مدرسه ی دارالفنون و رواج و گسترش ترجمه از زبان های اروپایی به تحول نثر فارسی و رواج ساده نویسی کمک کرد. در پی جنگ های ایران و روس آشنایی ایران با غرب بیشتر و بیشتر شد که البته این آشنایی با خود آگاهی همراه نبود و این خود زمینه ی ایجاد تحولاتی در زمینه ی موسیقی، داستان نامه نویسی، نمایش و نقاشی و خوشنویسی شد.

کلید واژه ها: قائم مقام فراهانی- محمدشاه- حاج میرزا آقاسی- تحولات فرهنگی و ادبی- روابط و آشنایی ایران و اروپا.

مقدمه:

همواره می خوانیم که علمای قدیم خود را متواضع و اهل عمل نشان می داده اند. و کوشیده اند که اصول اعتقادی ادیان را به عصر و زمان نزدیک کنند. و یا به تناسب روح زمانه و یا روح افکار معاصر آنرا از نوبسازند. تهاجمات فرهنگی غالباً با نحوی غفلت مردمانی که مورد هجوم قرار گرفته اند هم سو است.

در نیمه اول قرن سیزدهم هجری بعضی از کشورهای غربی که به اصطلاح پیشرفته تر بودند مثل انگلیس و روسیه به طمع کشورگشایی چشم امید به تصرف قسمتهایی از خاک ایران بسته بودند. در این عصر مردان همچون قائم مقام فراهانی مانع رفته بیگانگان در ایران بودند. او از افرادی بود که می توانست ایران را به خوبی اداره کند. و با همه خدمت به صدارت محمد شاه دیری نپایید حسادت بعضی از درباریان و مخصوصاً فتنه انگیزیهای بیگانگان عاقبت شاه را بر وی بدگمان کرد تا در سال دوم سلطنت خود دستور داد او را در باغ نگارستان، محل ییلاق خانواده سلطنتی زندانی و پس از چند روز خفه کردند. بدین قرار به زندگی مردی از بزرگان در ایران پایان دادند. حال باید به پژوهش پرداخت.

اوضاع سیاسی- اجتماعی ایران پس از شهادت قائم مقام به کدام سمت و سوق گرایش پیدا کرد؟ (تجدد و دین زدایی در فرهنگ)

جای قائم مقام را میرزا عباس ایروانی معروف به حاجی میرزا آقاسی دادند زندگی این مجسمه سالوس و ریا را داستانهایی خنده آور سرشار کرده است او نیرنگ و زاهدنمایی شگفتی سراسر وجود شاه ابله و کودن را تسخیر کرده بود.در تمام مدت سیزده سال صدارت حاجی، پادشاه ایران در حقیقت حاجی بود و محمد شاه علاوه بر آنکه به هیچ وجه در مقابل اعمال و اقوال و خواهش و فرمایش حاجی مخالفتی نشان نمی داد، با وجود همه خطاها و خرابکاریهای حاجی هر کسی هر چه در باب او می گفت، علاوه بر آنکه نمی شنیدند، به تبعید و آزار او می پرداخت و چنین عقیده داشت که حاجی هر چه بخواهد می شود. و هر چه بکند عین صدابت مسئله بی جواب چنانچه می گفت: این دربار مرا حاجی نمی خواهد خوب بشود. از برای اینکه این زخمها را در دنیا بکشم و در آخرت بهتر بروم. اگر حاجی بخواهد خوب خواهد شد. (تاریخ ایران در دوره سلطنت قاجار ص 130)

حاجی در مدت صدارت 13 ساله (1264- 1251) آن چنان ثروتی به دست آورده بود که برای اینکه پس از محد شاه در دام بازخواست نیفتد ثروت خود را به شاه جدید هبه کرد.

سال شمار زندگی:

1193 ه. ق: تولد در فراهان اراک.

1208 ه. ق: آغاز خدمت دیوانی با شغل نویسندگی.

1216 ه. ق: سفر به عتبات عالیات و دیدار با پدربزرگ.

1218 ه. ق: آغاز جنگ اول ایران و روس.

1219 ه. ق: اشتغال به شغل دیوانی در نزد میرزا شفیع صدراعظم.

1226 ه. ق: انتصاب به شغل وزارت در دستگاه «عباس میرزا نایب السلطنه».

1128 ه. ق: «معاهدة گلستان» بین ایران و روس.

1237 ه. ق: «مرگ میرزا بزرگ» (قائم مقام اول)، پدر قائم مقام.

1238 ه. ق: اعطای لقب «قائم مقامی» و واگذاری کلیة مشاغل میرزا بزرگ به میرزا ابوالقاسم.

1238 ه. ق: معاهدة صلح بین ایران و عثمانی (ترکیه امروزی) به تدبیر «قائم مقام».

1241 ه. ق: کناره گیری قائم مقام از سیاست.

1241 ه. ق: شروع جنگ دوم ایران و روس.

1242 ه. ق: بازگشت به خدمت در دستگاه عباس میرزا.

1243 ه. ق: «معاهده ی ترکمانچای» بین ایران و روس به تدبیر قائم مقام.

1244 ه. ق: قتل «گریبایدوف» سفیر روس در ایران.

1249 ه. ق: مرگ «عباس میرزا نایب السلطنه».

1250 ه. ق: مرگ «فتحعلی شاه» قاجار و جانشینی «محمدشاه»

1250 ه. ق: صدر اعظمی قائم مقام.

1251 ه. ق: قتل قائم مقام به دستور «محمدشاه قاجار».

زندگی نامه قائم مقام فراهانی:

میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی (1193- 1251 ه. ق) از سیاستمداران و صاحب منصبان صاحب نام و اهل هنر و ادبیات در نیمه اول قرن سیزدهم هجری بود.

میرزا ابوالقاسم فراهانی، فرزند سیدالوزراء میرزا عیسی، معروف به میرزا بزرگ از سادات حسینی و از مردم هزاره فراهان از توابع اراک بود. در سال 1193 هجری قمری به دنیا آمد و زیر نظر پدر دانشمند خود تربیت یافت و علوم متداوله زمان را آموخت. در آغاز جوانی به خدمت دولت درآمد و مدتها در تهران کارهای پدر را انجام می داد. سپس به تبریز نزد پدرش، که وزیر آذربایجان بود، رفت. چندی در دفتر عباس میرزا ولیعهد

تحقیق وبررسی در مورد استاد مطهری

اختصاصی از رزفایل تحقیق وبررسی در مورد استاد مطهری دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 50

«استاد مطهری »

زندگانی استاد مطهری

تولد و دوران کودکی

در 13 بهمن ماه سال 1298 هجری شمسی در قریه فریمان – که اکنون شهرستان شده است و در 75 کیلومتری مشهد قرار دارد – در خانواده ای از اهل علم و تقوا کودکی دیده به جهان گشود. خانواده ای که انوار علم و ایمان، تقوا و پاکی، راستی و درستی در آن پرتو افکنده بود و نام شایسته (مطهری) بهترین معرف این بیت پاک و مطهر بود.

در سنین کودکی به مکتبخانه رفته و به فراگیری قرآن و دیگر تعلیمات ابتدایی می پردازد. نقل می کنند که در سن حدود 5 سالگی علاقه زیادی به رفتن به مکتبخانه از خود نشان می دهد. در یک شب مهتابی، نزدیک صبح، به خیال اینکه صبح شده است، دفتر و کتاب خود را برمی دارد و به سوی مکتبخانه روان می شود و چون مکتبخانه بسته بوده است پشت درب آن به خواب می رود. صبح زود پدر و مادر می بینند مرتضی نیست و سرانجام او را در پشت درب مکتبخانه در حال خواب می یابند. در سنین حدود دوازده سالگی شور و عشق و علاقه او به اسلام و علوم دینی که در سراسر زندگی درخشان او متجلی بود در وجودش پیدا می شود و هر دم این شعله از اعماق وجود او زبانه می کشد. این درست در هنگامی است که ظلم و فشار حکومت استبدادی رضاخانی روزگار را بر علما و روحانیون تنگ کرده و چهره ضد اسلامی او را آشکار نموده است. تصمیم مرتضی همگان را به حیرت فرو برده بود که شگفتا! در چنین هنگامی که وی اوضاع سخت و ناگواری را که بر علما و روحانیون می رود به رأی العین مشاهده می نماید چگونه روزها و شبها را در این اندیشه به سر می برد.

عزیمت به حوزه علمیه مشهد

به سن سیزده سالگی – یعنی در سال 1311 شمسی – به حوزه علمیه مشهد عزیمت نموده و تحصیل مقدمات علوم دینی را آغاز می کند. در این دوران یکی دیگر از فرازهای حساس زندگی استاد مطهری که نقش بسیار تعیین کننده در حیات علمی و معنوی او و نیز نقش مؤثر در حیات ایدئولوژی اسلامی داشته است نمایان می گردد. اندیشه های مربوط به خداشناسی سخت او را به خود مشغول می دارد. به طوری که خواب و استراحت را از او باز می گیرد، روز را در این اندیشه به شام و شام را به صبح می رساند. روزها و شبها سپری می شود، هفته ها و ماهها و سالها می گذرد و استاد مطهری در این دغدغه های روحی به سر می برد. شک و حیرت وجود او را فرا می گیرد. به اصالت و اهمیت این افکار و دغدغه های روحی پی می برد که اگر این مسائل برای او حل نشود و از این وادی حیرت به سرزمین یقین و ایمان پای ننهد در هر موضوع دیگر اندیشه کردن جز اتلاف وقت نخواهد بود. مقدمات عربی، فقهی، اصولی و منطقی را تنها از آن جهت می آموخت که اینها بتوانند او را آمادة بررسی سخن فیلسوفان بزرگ بنمایند. از همان دوران به فیلسوفان و عارفان، و متکلمان تنها به این دلیل که آنها را قهرمانان صحنه این اندیشه ها می دانست در نظرش بزرگ می نمودند و لذا مرحوم آقا میرزا مهدی شهیدی رضوی، مدرس فلسفه الهی حوزه مشهد، در میان آنهمه علما و مدرسین حوزه، تنها کسی است که استاد مطهری را شیفته خود کرده و دل از دست او ربوده بود؛ و شاید جاذبة معنوی او و آرزوی حاضر شدن در درس وی بزرگترین شوق و محرک او در طی هرچه سریعتر علوم مقدماتی بوده است.

عزیمت به حوزة علمیة قم

بالاخره استاد مطهری پس از حدود چهار سال تحصیل در حوزه علمیة مشهد در سال 1315 شمسی عازم حوزه علمیه قم می گردد و این، فرازی دیگر از زندگی پرفراز و نشیب اوست که در تدوین شخصیت علمی و روحی وی نقش بسیار موثر ایفا نموده است و در طی پانزده سال اقامت در حوزه علمیه قم و کسب فیض از محضر اساتید بزرگ، بر اندوختة علمی و معنوی خود افزوده و تحصیلات خود را در علوم و فنون مختلف اسلامی ارتقاء می بخشد. از عوامل تکوین شخصیت استاد مطهری، باید برخورداری او از اساتید مجرب و عالی را برشمرد. وی شاگرد برجستة آیت الله بروجردی در فقه و اصول محسوب می شد و حتی قبل از مهاجرت آیت الله بروجردی از بروجرد به قم، چون ایشان را شخصیتی فرزانه یافته بود، تابستانها به بروجرد می رفت و از محضر آیت الله بروجردی بهره می برد و مهاجرت آیت الله بروجردی از بروجرد به قم تا حدی مرهون تلاشهای استاد مطهری است. استاد شهید در مقاله ای تحت عنوان «مزایا و خدمات مرحوم آیت الله بروجردی» می گویند:

«این بنده در مدت هشت سال آخر اقامتم در قم، که مصادف بود با سالهای اول ورود معظم له به آن شهر، از درسهای ایشان بهره مند می شدم و چون به روش فقاهت ایشان ایمان دارم، معتقدم که باید تعقیب و تکمیل شود.»

یکی از فرازهای حساس این دوران که در تکوین شخصیت روحی استاد مطهری تأثیر بسزایی داشته است آشنایی با عالم ربانی مرحوم حاج میرزا علی آقا شیرازی قدس سره بوده است که در سال 1320 در اصفهان رخ می دهد. استاد مطهری اساتید دیگری نیز داشته اند، از آن جمله مرحوم آیت الله سید محمد محقق داماد و مرحوم آیت الله بهجت تبریزی.

مهاجرت به تهران