پایان نامه ی بررسی سلامت روانی بین ورزشکاران معلول و معلولین غیر ورزشکار. doc

اختصاصی از رزفایل پایان نامه ی بررسی سلامت روانی بین ورزشکاران معلول و معلولین غیر ورزشکار. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 100 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

در تحقیق حاضر، بررسی میزان سلامت روانی در بین ورزشکاران معلول و معلولین غیر ورزشکار مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین میزان سلامت روانی از پرسشنامه   استفاده شد. تعداد 160 نفر که شامل 80 نفر معلول و 80 نفر ورزشکار معلول شهرستان تبریز بودند در نمونه تحقیق شرکت کردند.

متغیرهای این تحقیق شامل جنس، تحصیلات، نوع معلولیت، وضعیت اقتصادی، سنوات ورزشی، وضعیت ورزش، سن می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل و توصیف متغیرها از روشهای آماری استفاده گردید و برای به دست آوردن همبستگی بین متغیر‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون T برای دو گروه مستقل، روش کامپیوتری SPSS و آنالیز واریانس استفاده شده است.

در این پژوهش، 7 فرضیه مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج زیر حاصل گردید:

فرضیه‌ی 1) سلامت روانی معلولین ورزشکار بیشتر از معلولین غیر ورزشکار است

فرضیه‌ی 2) بین جنس و سلامت روانی ورزشکاران معلول رابطه معناداری وجود ندارد.

فرضیه‌ی 3) بین سن و سلامت روانی ورزشکاران معلول رابطه‌ای وجود ندارد.

فرضیه‌ی 4) میزان سلامت روانی بین معلولین ورزشکاران با توجه به نوع معلولیت آنها متفاوت نیست.

فرضیه‌ی 5) میزان سلامت روانی ورزشکاران معلول با توجه به میزان تحصیلات آنها متفاوت نیست.

فرضیه‌ی 6) بین وضعیت اقتصادی ورزشکاران معلول و سلامت روانی آنها رابطه‌ای وجود ندارد.

فرضیه‌ی 7) میزان سلامت روانی ورزشکاران معلول با توجه به مدت زمانی که به فعالیت ورزشی مشغول هستند متفاوت نیست.

مقدمه:

همه روز میلیونها نفر به فعالیت‌های ورزشی، به صورت‌های گوناگون اعم از قهرمانی، آمادگی جسمانی و یا به صورت شرکت در کلاسهای ورزشی و غیره می‌پردازند. پدیده ورزش و تحرک بدنی مفید، اثرات سودبخشی برای خود شخص دارد. و از آنجایی که هر فرد زیر مجموعه‌ای از خانواده و جامعه‌ می‌باشد بطور غیرمستقیم فواید اجتماعی نیز دربر خواهد داشت. (هاشمی نوربخش،).

مردم جوامع ابتدایی درباره‌ی تربیت بدنی مانند جهان معاصر فکر نمی‌کردند در جوامع بدوی و یا در فرهنگ باستانی ملل مشرق زمین، برنامه‌های تربیت بدنی سازمان یافته‌ای وجود نداشت از نظر جسمانی در زندگی مردم بدوی با وجود ضرورت فعالیتهای جسمانی متنوع برای ساکت نشستن در یک گوشه الزام و اجباری وجود نداشت و اساساً بخش لاینفک زندگی روزمره را تشکیل می‌داد.

کشورهای زیادی در زمانهای قدیم به تربیت بدنی روی آوردند که از جمله چین، هندوستان، ایران، یونان و... بود. تربیت بدنی ورزش در یونان باستان دوران طلایی را پشت سر گذاشته است.

پس از بروز جنگ جهانی، تعداد افراد معلول رو به فزونی نهاد و در این میان افرادی بودند که با اصابت گلوله و ترکش و... دچار آسیب شدند.

بعد از انقلاب، جنگ تحمیلی ضررهای جبران ناپذیری زد. بیشترین این ضررها، ضررهای جانی و مالی بود. در این بین افرادی بودند که به دلیل عواقب جنگ، دچار نقص عضو یا معلولیت شدند، جنگ ظاهری به اتهام رسیده است ولی ساختن روبنای تخریب شده، اماکن، شهرهای آسیب دیده، زیربنای آسیب‌های انسانی بخصوص در مورد جانبازان و معلولان سالیان دراز به طول خواهد آنجامید. (اسلامی نسب، 1372).

متأسفانه در جامعه شاهد آن هستیم که سالانه تعدادی دیگر از افراد به دلایل گوناگون از طریق تصادفات جاده‌ای، محیط کار و... دچار معلولیت می‌شوند باید بپذیریم که معلولیت جزء لاینفک هر جامعه است و تا این لحظه هیچ ادعایی مبنی بر کاهش آن به اثبات نرسیده است. با این همه این تفاسیر دنیای پرشور و هیجان جوانی همه روزه شاهد حوادث و شهرت طلبی‌هایی هستیم که پیامد آن از دست دادن حیات یا رسیدن به معلولیت است. بنابراین اگر بپذیریم که معلولیت از جامعه حذف نخواهد شد و این قشر به هر دلیل در این جامعه زندگی خواهند کرد. پس ضروری است که به نیازهای آنها توجه شود. یکی از این نیازها پرداختن به ورزش است. در حال حاضر، نقش و جایگاه ورزش بر هیچ ‌کس پوشیده نیست، ورزش علمی تجربی است و فعالیتهای گوناگونی را دربر می‌گیرد مهمترین هدف آن در «سلامت‌بخشی» است. روان شناسی نیز خود علمی تجربی است. مصداق‌های بسیار متفاوت و قلمرو علمی بسیار گسترده‌ای هم دارد، از آنجایی که ورزش چه برای ورزشکار و چه برای ورزش دوست رفتارهای خاصی را به همراه دارد. نکته قابل توجه این است که موضوع توسط چه شخصیت علمی برای چه سطحی از ورزش و برای چه منظوری پرداخته می‌شود.

در جهان امروز با گسترش رشته‌های ورزشی از یک طرف و افزایش انواع معلولیت از طرف دیگر لزوم ابداع و به کارگیری شیوه‌های نو و بهتر جهت ورزش معلولین بیش از پیش احساس می‌شود. طبیعتاً معلول دچار یک سری بحرانهای روحی است. ورزش به مثابه یک فعالیت درمانی- تفریحی، علاوه بر پر کردن اوقات فراغت می‌تواند جنبه‌های متفاوت جسمانی، روانی، اجتماعی را در فرد معلول تقویت نماید. آثار و عوارض ثانویه عارضه را کاهش یا درمان کند.

در این  نوشتار سعی بر آن است که میزان سلامت روانی معلولان ورزشکار را با معلولان عادی را بررسی کنیم تا ببینیم آیا بین سلامت روانی و ورزش رابطه  وجود دارد یا نه؟

 و با شناخت علل و مشکلات معلولان و ارائه راه حلهای پیشنهادی در این زمینه برای بهتر شدن وضعیت سلامت و ورزش معلولان گامی مؤثر برداریم.

بیان مسئله:

مسئله بررسی علمی معلولیت سالهاست مورد توجه محققین و کارشناسان امور روانی و اجتماعی قرار گرفته است. متخصصین رشته‌های مختلف خاصه روان‌شناسان، جامعه شناسان هر یک از زوایای مختلف، به این مشکل اجتماعی نگریسته و سعی نموده‌اند تا در ریشه یابی این بیماری دشوار که بهداشت روانی خانواده‌ها و در مفهوم وسیع‌تر اجتماع را مورد تردید قرار داده است کمک‌های ارزنده‌ای بنماید. این مسأله بخصوص در مورد  معلولین جنگ‌های جهانی ... مشهود بوده بررسیهای مختلفی از این جنبه در مورد آنان انجام گرفته است.

در اجتماع رقابت‌آمیز کنونی بسیاری از افراد نمی‌توانند به هدف اصلی و نهایی خود که همانا موفقیت کامل در زندگی است برسند چنین ناتوانی‌هایی اغلب موجب احساس شکست می‌گردد زیرا اجتماع، موفقیت را با تشویق و تحسین فراوان و شکست و ناکامی را با احساس پستی و حقارت پاداش می‌دهد. از دست دادن سلامت فیزیکی طبعاً با ناکامی بیشتر توأم بوده و بگونه‌ای سلامت روانی فرد را مورد تهدید و هجوم قرار می‌دهد که گاه سبب پیدایش حس حقارت دائمی یا افسردگی می‌شود. بررسیهای بسیاری از مراحل اولیه تمدن بشر در دست است و حالی از آن می‌باشد که معلولیت به عنوان یک مشکل اجتماعی از نظر محققین همیشه مورد توجه بوده است.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول: بیان مسئله

مقدمه    

طرح مسأله          

اهمیت و ضرورت

اهداف پژوهش      

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق

سلامت روانی      

نشانه‌های سلامت روانی      

اصول سلامت روانی          

نظریه‌ها و تئوریها 

تئوری روانکاوی کلاسیک     

تئوری آلفرد آدلر   

اریک فروم           

تئوری راجرز و مفهوم خود  

نظریه بندورا       

نظریه فروید        

نظریه آلبرت الیس 

نظریه‌هایی در مورد تربیت بدنی        

مکتب زیست‌گرایی 

مکتب رفتارگرایی  

مکتب بوم‌شناسی    

مکتب روانکاوی (تحلیل روانی)          

مکتب انسانگرایی  

نظریه پزشکان      

معلول کیست؟      

تعاریف مبتنی بر الگوهای ستنی و محلی          

تعاریف مرتبط با عملکردها و فعالیتها   

تعریف مبتنی بر قوانین رسمی           

نقش خانواده در سلامت روانی معلولین 

ماهیت معلولیت     

تعریف نقص        

شیوع، بروز و عوامل معلولیت‌زا        

اجزای ترکیب کننده سلامت ذهنی و روانی        

جنبه‌های شخصی و اجتماعی

وضعیت اجتماعی و اقتصادی معلولین  

وضعیت معلولین در جهان کنونی        

انجمن حمایت معلولان ایران (I.R.S)   

اریابی روانی       

نگرش جامعه نسبت به افراد معلول     

تعریف ورزش      

ورزش و اجتماعی شدن       

بهداشت روانی      

عوامل مؤثّر بر بهداشت روانی          

ابعاد بهداشت روانی

معلولیت و تأثیرات روانی ناشی از تغییرات فیزیکی          

برنامه‌های معلولین 

پیشینه خارجی      

پیشینه داخلی        

تعریف مفاهیم و واژگان       

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری       

فرضیه‌ها

متغیّرها  

فصل سوم:

مقدمه    

تعریف مفهومی متغیر‌ها      

تعریف علمیاتی متغیّرها      

روش پژوهش       

جامعه‌آماری         

نمونه‌گیری و نحوه‌ی گزینش آن         

حجم نمونه          

روشها و ابزار جمع‌آوری     

مشخصات فرم اصلی پرسشنامه سلامت عمومی (G.H.Q) 

اعتبار و روایی پرسشنامه سلامت عمومی (G.H.Q)         

روشهای آماری برای تجزیه و تحلیل داده‌ها        

فصل چهارم:

الف) بخش توصیفی

ب) بخش استنباطی

فصل پنجم:

پیشنهادات پژوهشی

پیشنهادات           

محدودیتها

تحلیل فرضیه‌ها    

فهرست جداول:

جدول (1-3): جدول توصیفی متغیرها  

جدول (1-4): فراوانی بر حسب جنس  

جدول (2-4): فراوانی بر حسب تحصیلات        

جدول (3-4): فراوانی بر حسب نوع معلولیت     

جدول (4-4): فراوانی بر حسب علت معلولیت    

جدول (5-4): فراوانی بر حسب وضعیت اقتصادی

جدول (6-4): فراوانی بر حسب سنوات ورزشی  

جدول (7-4) فراوانی بر حسب وضعیت ورزش  

جدول (8-4): فراوانی بر حسب سن

فهرست نمودارها:    

نمودار (1-4): فراوانی بر حسب جنس 

نمودار  (2-4): فراوانی بر حسب تحصیلات      

نمودار  (3-4): فراوانی بر حسب نوع معلولیت   

نمودار (4-4): فراوانی بر حسب علت معلولیت   

نمودار (5-4): فراوانی بر حسب وضعیت اقتصادی          

نمودار (6-4): فراوانی بر حسب سنوات ورزشی 

نمودار (7-4) فراوانی بر حسب وضعیت ورزش 

نمودار (8-4): فراوانی بر حسب سن               

منابع و مأخذ:

- آزاده، حسین. (1372) آسیب شناسی روانی (1). انتشارات بعثت تهران.

- احدی، حسن، بنی جمالی، شکوه السادات. (1373). بهداشت روانی و سلامت روانی.

- اسلامی نسب، علی. (1372). روانشناسی جانبازی و معلولیت، نشر سیف علی شاه، تهران.

- اقبالی، مسعود. (1384). بهداشت و ورزش، نشر بامداد کتاب، تهران.

- پاشا شریفی، حسن، شریفی، نسترن. (1380). روش تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات سخن، چاپ دوم،تهران.

- پناهی، پروین. (1382). مکث، نشر یاران، تبریز.

- دبورا آ. وست و چارلز، بوچر. (1381) مبانی تربیت بدنی و ورزش ( مترجم، آزاد- احمد). نشر تهران نور.

- دلاور، علی. (1379). مبانی نظری وعلمی پژوهش در علوم انسانی واجتماعی، انتشارات رشد، تهران.

- روزنهان، دیوید و سیلگمن، مارتن. (1381). آسیب‌شناسی روانی (مترجم، سید محمدی- یحیی). انتشارات ساوالان، تهران.

- ستوده، هدایت وبهاری، سیف ا... . (1381). آسیب‌شناسی خانواده، انتشارات ندای آریانا، تهران.

- شاملو، سعید. (1382). آسیب‌شناسی روانی، انتشارات رشد، تهران.

- شاملو، سعید. (1382). بهداشت روانی، انتشارات رشد، تهران.

- شفیع آبادی، عبدا... . (1380). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی، نشر دانشگاه تهران.

- شولتز، دوان و شولتز، سیدنی. (1384). نظریه شخصیت (مترجم، محمدی- یحیی). نشر ویرایش، تهران.

- عبدلی، بهروز. (1384). مبانی روانی- اجتماعی تربیت بدنی و ورزش.

- فتاحی، سید حمید. (1376). بهداشت روانی، نشر ارسباران، تهران.

- لاری‌ای، هجل- دانیل جی زیگلار. (1379). نظریه‌های شخصیت (مترجم، عسگری- علی). دانشگاه ‌آزاد اسلامی ساوه.

- ماهنامه علمی، تحلیلی و آموزشی ورزش، بهمن 1385، شماره 229.

- میرخانی، سید مجید. (1378). مبانی توانبخشی (1)، نشر دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران.

- میلانی فر، بهروز. (1374). بهداش روانی، ناشر تهران.

- میلانی فر، بهروز. (1370). بهداشت روانی، نشر قومس.

پایان نامه ی بررسی رابطه بین خود پنداری مدیران با سلامت روانی آنان در دبستان های ناحیه 1 تبریز. doc

اختصاصی از رزفایل پایان نامه ی بررسی رابطه بین خود پنداری مدیران با سلامت روانی آنان در دبستان های ناحیه 1 تبریز. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 63 صفحه

جهت دریافت درجه ی کارشناسی در رشته ی روان شناسی

چکیده:

این تحقیق با عنوان بررسی رابطه خود پنداره با سلامت روانی بین مدیران مدارس ناحیه یک تبریز انجام شد از انجایی که تکیه بر شناخت استعداد های فردی و توانایی ها و همچنین سلامتی روانی برای تبیین مدیران آموزشی ار اهمیت ویژه ای  برخوردار است ، برآن شدیم تا به بررسی رابطه خود پنداره با سلامت روانی بپردازیم0 جامعه آماری این تحقیق عبارت بودند از 91نفر که از این تعداد 38 نفر مرد و 52نفر مدیر زن، 68نفر از مدیران زن ومرد ناحیه یک آموزش و پرورش تبریز بعنوان نمونه انتخاب گردیدند و ابزار تحقیق عبارت بودند از پرسشنامه خود پنداره بک و پرسشنامه SCL-90-R0

جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی وآمار استنباطی و ضریب همبستگی گشتاوردی پیرسون و آزمون  T مستقل استفاده گردید ،یافته های تحقیق نشان میدهد که :

1. بین خود پنداره و پنج بعد سلامت روانی که در این پژوهش سنجیده شد رابطه معناداری وجود ندارد0

2.بین خود پنداره مدیران زن و مدیران مرد تفاوت معنا داری وجود ندارد0

3.بین میزان سلامت روانی مدیران زن ومرد تفاوت معنا داری وجود ندارد 0

مقدمه:

مفهوم خود ، یک اصل اساسی است که عنوان تحقیقات بسیاری از موضوعات روانشناسی را در بر می گیرد از زمان ویلیام جیمز  خود پنداره جایگاه خاص را در تحقیقات روان شناسی به خود اختصاص داده است ،به طوریکه فروید  ،اریک فروم  ،کارل راجرز تئ وریهای مهمی را در این رابطه ارائه داده اند . به نظر می رسد که صاحبان مکاتب مختلف د ربحث ساختاری خود به توافق رسیده اند و افراد رقیب در دنیای روان شناسی ،هم تعریف قطعی و ماهیت قابل سنجش خود پنداره را پذیرفته اند و بر نقش خود پنداره بعنوان تعیین کننده رفتارها  صحه گذارده اند0 چرا که خود پنداره فرد از خویش تا اندازه ای تصور اورا راجع به محیطش تعیین می کند0

این دو عامل رفتارهای فرد را طرح ریزی می کند 0(یوسفی،1373ص29)0فرد درآغاز زندگی ،تصویری از خود ندارد اما با افزایش سن،هوش، میزان تحصیلات و غیره ابتدا یک تصور قالبی از خود پیدا می کند و با گذشت زمان این تصویر قالبی را کنار  می گذارد و به تصویر واقع بینانه تر دست می یابد 0در این مرحله است که فرد از ویژ گیهای خاص خود آگاه است و خود را بدان سان که هست می پذیرد و همین ،توانایی تکوین خود پنداره می باشد0بطور کلی می توان گفت که خود پنداره کلیه جنبه های عاطفی، اجتماعی ، روانی ، اخلاقی و جمعی را تحت الشعاع  قرار می دهد و به عنوان وسیله ای نسبتا ثابت برای مشاهده و درک دنیای خارج مورد استفاده قرار می گیرد0

یکی از مهمترین سوالاتی که برای هر انسانی مطرح می شود و او را بر می انگیزد تا با استعاثت از دیدگاههای جهان بینی و اید ئو لوژیکی خود به دنبال پاسخگویی آن باشد این است که من کیستم ؟ سوالاتی که در تمام اعصار و قرون و در تمام سنین از بدو تولد تا لحظه وداع همواره  با آدمی است 0 شاید بتوان گفت که بر اساس شواهد اثبات شده برای اجداد غار نشین ما نیز این سوال به نوعی مطرح بوده است. نوع روابط حاکم بر آنها و تمسک آنها به یک سری نیروهای ماورایی و زاییده ذهن تعدادی از آنان برای یافتن جایگاه خود در بین سایر موجودات پاسخگویی به این سوال اساسی را نشان می دهد0 (احمدی،1376ص13)

کارل راجرز برای این نکته تاکید دارد که خود پنداری در شخصیت آدمی نقش دارد0

آنچه که ما هستیم و آن گونه که رفتار می کنیم ،همگی از برداشتهای ما ازاین قضایا ناشی می شود که ما چه کسی هستیم و چه ارتباطی با افراد واشیای دیگر داریم0

 از طرف دیگر در دنیایی که موفقیت در رقابتهای صنعتی ، حکومتی ، و حتی نظامی وابسته به توانمندیهای مدیریتی است، دغدغه سازمانها برای دستیابی به مدیران توسعه یافته و اثربخش ،تلاش برای تنازع بقاست0 این سازمانها همواره می کوشند تا مدیرانی کار ساز را به خدمت در آورند و از آنها  در ادارهامور ومنابع به سوی اهداف تعیین شده بهره جویند(لارنس-ای ،ترجمه،کدیور ، جوادی،1373ص20).

داشتن خود پنداره بالا از ویژگیهای مدیران توانمند است چون آن با سلامت روان مرتبط می باشد0

مفهوم سلامت روان  یا سلامت روان شناختی  جنبه ای از مفهوم کلی سلامتی جسمی:

روانی و اجتماعی است که علی رغم تلاش هایی که از سوی پیشگامان سلامت روانی در جهان   

 به منظور تامین هر چه بیشتر سلامتی انسانها به عمل آمده است هنوز معیار قاطعی در زمینه تعریف و مصداق کامل سلامتی روان در افراد وجود ندارد (به نقل از ده موردی،1377ص42-43) براساس مباحث نظری که در مورد سلامتی روان در بالا ذکر چنین می توان استنباط نمود که سلامت روان با خود پنداره در ارتباط است زیرا که سلامتی روان را احساس فرد نسبت به خود و دیگران و محیط اطراف تعریف نموده اند و خود پنداره را تصویرفرد از خودش تعریف نموده اند و خود پنداره را تصویر هر فرد از خودش تعریف نموده اند و رفتار فرد را ناشیاز ادراک او نسبت به خودش می دانند 0

آگاهی از عوامل کامیابی مدیران موفق از جمله نکات بسیار ضروری است بطوریکه این آگاهی در راستای توسعه و تعالی سازمانها برای مدیران عناصر کلیدی هر سازمان هستند که سلامت روان و آشنایی آنها با  مؤلفه های موفقیت ،حیاتی به شمار می آید 0 بررسی موضوع خود پند اره و رابطه آن با سلامت روانی مدیران مقطع ابتدایی به لحاظ اینکه این مقطع ،ضمن فراهم آوردن مقدمات ورود دانش آموزان به مقاطع  بالاتر و تحویل انسانهای فرهیخته و سالم به جامعه ،حائز اهمیت زیادی است 0تحقیق اهداف این مقطع نیز بهمیزان زیادی در گرو توانایی مدیران در هدایت این مجموعه پویا و پیچیده است0 در این پژوهش نوع خود پنداری و رابطه آن با سلامت روانی مدیران مقطع ابتدایی مورد بررسی قرار می گیرد0

بیان مساله:

خود پنداره یا مفهوم خود در روانشناسی مفهومی است که صاحب نظران این رشته برای  آن اهمیت زیادی قائل شده و به تبیین این مفهوم و تاثیر آن بر رفتار آدمی پرداخته اند ،از جمله کارل هورنای  سالیوان  ، اریک فروم ، فروید ، راجرز، مازلو  و وایلی  به اهمیت نقش خود پنداره بعنوان عامل تعیین کننده رفتار شخص تاکید می ورزند. (ترقی جاه، 1375) .

کارل راجرز معتقد است که برای درک رفتار فرد، بهترین موضع چارچوب درونی خود است.  یک فرد خودش مرکز تجربه است و تصور خود فرد از اینکه به خود چگونه می نگرد. خود نتیجه تعامل فرد

 با محیطش است، وقتی فرد از دیگران بازخورد مثبت می گیرد ادراک از خود بصورت مثبت تقویت می شود. از نقطه نظر رفتار سازمانی، مدیران باید بدانند که هر فرد دارای ادراک از خود منحصر

به فرد ی است و به کارگیری شیوه های متعدد انگیزش، غنی سازی شغل و سبک های رهبری،

تاثیرات مختلفی بر روی افراد خواهد داشت. (مقیمی، 1377، ص245).

 چنانچه خود پنداری افراد مثبت باشد به خود اطمینان دارد، در بیان ایده هایش احساس آزادی می کند و از اظهار نظر دیگران نمی هراسد، نیازهای خود شکوفایی و کسب موفقیتش شکوفا می شود و

به نوعی استقلال در عمل و رفتار خود می رسد  که کسب رضایت خاطر و استفاده موثر از نیروهای بالقوه فرد می شود ارزیابی درست از توانایی و داشتن نگرش مثبت به خود و توانایی هایمان از

 وسایل  عمده موفقیت است.

بنابراین مفهوم خود پنداری تا حدود زیادی توسط ماهیت روابط خود با دیگران شکل گیرد و

می تواند بر عمل و نوع انتخاب افراد تاثیر بگذارد. ادراک خود  می تواند  برای ادراک فرد از دیگران تاثیر داشته باشد و از آن جا که مدیران، پست های حیاتی یک سازمان و به عبارتی، نبض سازمان را در دست دارند. عدم برخورداری از شخصیت سالم می تواند در رفتار زیر دستان تاثیر نا مناسب بگذارد. باید توجه داشت که رشد خودپنداره و تحول آن، خاص دوران کودکی نیست و

 در بزرگسالی نیز وجود دارد. (میر کمالی، 1378، ص149).

از طرفی افراد، همواره خواهان موفقیت در انجام وظیفه محوله هستند، اما بدلیل عدم آگاهی از عوامل موثر بر موفقیت، در بعضی مواقع در این زمینه توفیقی ندارند چون هدف هر مدیری موفقیت و کارایی در سازمان است. بالا بودن سلامت روانی، این امکان را به مدیران خواهد داد که زندگی خود را در سطح مطلوب روانی حفظ کنند و این توانایی را به صورت رفتار سازگارانه، موثر و مثبت متبلور سازند. نقش سلامت روانی در ارتقاء در سه جنبه جسمانی ـ روانی و اجتماعی بسیار با اهمیت است

(طارمیان و همکاران، 1378، ص7).

به همین جهت با توجه به اهمیت موضوع، سازمان اهمیت جهانی به منظور افزایش سطح بهداشت روانی و پیشگیری از آسیب های روانی ـ  اجتماعی، برنامه ای تحت عنوان آموزش مهارتهای زندگی تدارک دیده و در سال 1933در یونیسف (صندوق کودکان سازمان ملل متحد)

مطرح نمود (کریس، ترجمه، محمد خانی، 1377، ص13).

تشخیص نوع خود پنداری مدیران و مشخص شدن نارسایی ها در این زمینه می تواند آموزشهایی را در جهت تغییر نوع خودپنداری مهیا نمایید، از آنجا که شناسایی و بکارگیری برخی از مؤلفه ها ی

سلامت روانی و همچنین رابطه ای که نوع خود پندازی با این مقوله سلامت دارد، بجاست که رابطه این دو یعنی خود پنداری و سلامت روانی مشخص گردد. زیرا برخی از تحقیقات حکایت از این دارد که مدیرانی دیده می شوند که دارای شخصیت با ثباتی نیستند و در مواجهه با افراد، بطورمناسب

بر خورد نمی کنند که این خود تنش و نارضایتی زیر دستان را در سازمانها به دنبال دارد. مساله اصلی این پژوهش پاسخ به این سوالهاست که :

1ـ  میزان خود پنداره مدیران و سلامت روانی آنان چقدر است؟

2ـ آیا بین خود پنداره و سلامت روانی آنان رابطه وجود دارد؟

نتایج حاصله از این تحقیق می تواند در تصمیم گیری برای اطلاع خود پنداره ضعیف مدیران مؤثر باشد و نیز با آموزشهای خاص در تغییر خود پنداری اقدام گردد و با شناخت بیشتر نسبت به برخی از

 مؤلفه های سلامت روانی مدیران زمینه بهبود کارایی و موفقیت آنان فراهم گردد. نهایتاً با بررسی

مواد بالا پیش بینی اقدامات لازم بر حسب این روابط در برنامه ریزی های گزینشی و بهسازی مدیران آموزشی به منظور بهبود عملکرد نظام آموزشی، گام مؤثری خواهد بود.

فهرست مطالب:

1-1- مقدمه

1-2- بیان مساله

1-3- ضرورت اهمیت پژوهش

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- اهداف کلی

1-4-2- اهداف جزئی 

1-5- فرضیه تحقیق..

1-6- تعریف متغییرها

1-6-1- تعریف مفهومی خود پنداره

1-6-2- تعریف عملیاتی خود پنداره

1-6-3 - تعریف مفهوم سلامت روانی

1-6-4- تعریف عملیاتی سلامت روانی

فصل دوم

2-1-  مقدمه

2-2-  تعاریف خود.

2-3- خود پنداری

2-4- مولفه های خود پنداره

2-5- پرورش خویشتن

2-5-1- خود جشمانی

2-5-2- تشخیص هویت خود 

2-5-3- احترام به خود

2-5-4- گسترش خود

2-5-5-تصور از خود 

2-5-6- «خود » حریفی معقول

2-5-7- تلاش اختصاصی

2-6- عوامل موثر در شکل گیری «مفهوم خود»

2-6-1- واکنش دیگران

2-7- بهران هویت و تصمیم گیری

2-8- جنسیت و خودپنداری

2-9- تعریف سلامت روانی

2-10- نظریه های سلامت روانی

2-10-1- نظریه آلفرد آدلر

2-10-2- نظریه بی . اف  اسکینر

2-10-3- نظریه اسلام

فصل سوم

3-1- مقدمه

3-2- طرح تحقیق

3-3- جامعه آماری

3-4- نموه آماری

3-5- ابزارهای پژوهشی

3-5-1- پرسش نامه خود پنداره بک

3-5-1- الف) توصیف پرسشنامه..42

3-5-1- ب ) نمره گذاری

3-5-2- فرم تجدید نظر شده چک لیست نشانه یابی 90 سوالی (سلامت روانی)

3-5-2- الف ) توصیف آزمون

3-5-2- ب ) نمره گذاری آزمون

3-5-2- ج ) پایایی آزمون 3-5-2- د ) روایی آزمون

3-5-2- و ) پایایی و روایی در ایران

3-5-2- ز) شیوه اجرا پرسشنامه در پژوهشی حاضر

3-6- روش اجرای پژوهش

3-7- تحلیل داده ها

فصل چهارم

4-1- مقدمه

4-2- توصیف دادده ها

4-2-1- توصیف عوامل دموگرافیک

4-2-2- توصیف متغییر خود پنداری 

4-2-3- توصیف متغییر سلامت روانی 

4-3- تحلیل داده ها  

منابع و مأخذ:

احمدی، احمد، (1369)، روانشناسی نوجوانان و جوانان. تهران: انتشارات رودکی.

احمدی، خدابخش، (1376) خود شناسی در روانشناسی، تهران: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی مکیال.

احمدی، علی اصغر، (1371 ) روان شناسی شخصیت از دیدگاه اسلامی، چاپ دوم. تهران،

انتشارات امیر کبیر.

ارسطویی ایرانی، هایده، (1373 ) پایان نامه کارشناسی ارشد، بررسی خود پنداری با جنسیت و پیشرفت تحصیلی دانشگاه تربیت مدرس.

افراسیابی، مریم، (1376) پایان نامه کارشناسی خود پنداری و رابطه آن با جنسیت دانش آموزان

دختر و پسر دوره متوسطه آموزش و پرورش ناحیه یک.

باقری یزدی، سید عباس، بوالهری، جعفر شاه محمدی، داوود (1373 ) بررسی همه گیر شناسی اختلالات روانی در مناطق روستایی میبد،یزد، فصلنامه اندیشه ورفتار سال اول، شماره یک،ص41-32

پارسا محمد(1374) زمینه روان شناسی، تهران، چاپ دهم، انتشارات بعثت.

پوپ، الیس و همکاران، (1373) افزایش احترام به خود، ترجمه، تجلی، پریسا، تهران

انتشارات رشد.

خدا رحیمی، سیامک، (1374) مفهوم سلامت روان شناختی، چاپ اول تهران، انتشارات جاودان فرد

دلاور، علی، پژمان، مهرداد، (مترجمان ). (1380)، کاربرد آزمونهای آماری در پژوهش. علوم رفتاری تهران:نشر ارسباران.

سادات محمد علی، (1368) اخلاق اسلامی، چاپ ششم. نشر :سازمان مطالعه وتدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها.

شاملو، سعید، (1380) بهداشت روانی، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات رشد.

شرتز، بروس. شی(1373) بررسی و برنامه ریزی زندگی شغلی، ترجمه زندی پور، طیبه، چاپ سوم ، تهران:انتشارات فردوس.

شفیع آبادی، عبدالله و ناصری غلامرضا.(1375)نظریه های مشاوره و روان درمانی، چاپ پنجم، تهران:مرکز نشر دانشگاهی.

شولتس، دوان، (1369) روانشناسی کمال، ترجمه خوشدل،گیتی، چاپ پنجم، تهران:نشر نو.

عباس زادگان، سید محمد، (1376) مبانی اساسی در سازمان دهی ورهبری ،تهران:شرکت سهامی انتشار.

علی مرادی، محمد علی، (1382) مجموعه قوانین و مقررات دوره راهنماسیی تحصیلی، چاپ سوم ، تهران:آزمون نوین.

فرهنگی، علی اکبر، (1374) ارتباطات انسانی، چاپ دوم، تهران:مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.

قریشی، سید علی اکبر، (1354) قاموس قرآن، جلد چهارم، تهران:دارالکتاب اسلامی تهران.

کافی احمدی، علی رضا (1378) مدیریت مدارس. تبریز:انتشارات احراز.

کریس، ال کلینکه، محمد خانی، شهرام، مترجم، (1380) مهارتهای زندگی، ترجمه، محمد خانی، شهرام، چاپ اول، جلد یک، تهران:انتشارات سپند هنر.

محسنی، نیک چهره، (1375) ادراک خود، از کودکی تا بزرگسالی، تهران:انتشارات بعثت.

تقی زاده، مرضیه، (1372) پایان نامه کارشناسی ارشد، بررسی، سلامت روانی، دانشگاه آزاد تبریز ولیزاده ،مجید، (1383) فرزندان خود را دوباره بشناسیم، تبریز: نمایندگی انتشارات انجمن اولیا .

سلحشور، ماندانا، (1379) پرورش اعتماد بنفس در کود کان و نوجوانان، تهران:واژه آرا

تحقیق در مورد اثرات ورزش در سلامت

اختصاصی از رزفایل تحقیق در مورد اثرات ورزش در سلامت دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه48

فهرست مطالب

مقدمه           

علم پزشکی علاوه بر معاینات و تجویز داروها و اعمال جراحی که در مورد بیماری‌های مختلف انجام می‌دهد، از ورزش نیز به عنوان وسیله‌ای در جهت بهبود و سلامتی بیماران بهره می‌برد. بعضی از پزشکان در مواردی مثل کم‌خوابی ، کم کردن وزن و ضعف‌های عضلانی مثــــــل کمردرد، کسب هماهنگی‌های عصبی و عضلانی در بعضی از انواع فلج ، توان‌بخشی ، نداشتن اشتها ، داشتن اضطراب یا هیجانات روحی ، بی‌قراری‌ها ، افسردگی‌ها ، احساس پوچی و بسیاری دیگر از موارد ، بیمار خود را به ورزش کردن تشویق می‌نمایند (1). در اسلام نیز به ورزش شنا ، تیراندازی ، سوارکاری و حتی پیاده‌روی سفارش شده است. پیامبر اکرم (صلی‌اله علیه و آله وسلم) پیاده‌روی را بهترین درمان برای بسیاری از بیماری‌ها معرفی می‌کنند (2). انواع ورزش را می‌توان بر حسب میزان فعالیت جسمانی و انرژی مصرفی در واحد ، نیمه سنگین و سنگین تقسیم کرد. به طور کلی ورزش‌های سبک اثرات مفیدی بر جسم و روان انسان دارد

نتایج تحقیقات مختلف نشان داده است که انجام انواع مختلف نرمش‌ها ، علاوه بر فواید جسمی فراوان ، بر مقابله با مشکلات عصبی و روانی نیز آثار مفیدی دارد.

با توجه به اثرات مثبت ورزش بر سلامت و تندرستی انسان فرهنگ ورزشی بیشتر

پرداخته شود. از طرف دیگر برای رسیدن به توسعه پایدار در هر جامعه‌ای علاوه بر برنامه‌ریزی ، مدیریت صحیح و استفاده از فن آوری مناسب ، استفاده از منابع انسانی کارآمد اهمیت بسیاری دارد. جامعه‌ای که نیروی انسانی سالم و شادابی داشته باشد ، این امکان را خواهد داشت که در جهت توسعه واقعی ، سریع‌تر گام بردارد. همچنین جامعه‌ای که دارای افرادی توانمند و قدرتمند باشد، دشمنانش هوس تجاوز به آن جامعه را نخواهد داشت

زندگی امروز ما ماشینی شده وهمین امر باعث تنبلی افراد ورزش یکی از ارکان اصلی زندگی است که در تمام دنیا به این امر مهم توصیه شده و سعی شده در برنامه روزانه افراد حداقل 15 تا 20 دقیقه ورزش و حرکات ورزشی گنجانده شود ورزش روحیه انسان را شاداب و باعث شادی ونشاط و سلامتی می شود

مسلماً عدم سازش وجود و اختلالات رفتاری در هر طبقه و صنفی و در هر گروه و جمعی بسیار مشهود است عوامل مختلفی را می توان در بوجود آوردن

دانلود پایان نامه رشته روانشناسی - تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل با فرمت ورد

اختصاصی از رزفایل دانلود پایان نامه رشته روانشناسی - تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل با فرمت ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

خلاصه

انسان با توجه به پیچیدگی‌ها و دشواری‌های زندگی جهت رسیدن به رشد و پیشرفت در جنبه‌های گوناگون می‌‌بایست از توانایی لازم و کافی جهت مقابله با موقعیتهای دشوار زندگی و همچنین فراهم نمودن شرایط مناسب به منظور پیشرفت همه جانبه برخوردار باشد. بنابراین افراد موفق، تکامل یافته و دارای سلامت روانی کسانی هستند که توانایی و مهارت کافی را در برخورد با شرایط گوناگون زندگی دارند و همواره در صدد تغییر موقعیت خویش در جهت رشد و تکمیل هستند. این ویژگی‌ها نشانگر برخورداری اینگونه افراد از مهارتهای زندگی می‌باشد. در حال که افراد ناموفق و کسانی که به رشد و پیشرفت متعادل در جنبه‌های گوناگون زندگی دست نیافته‌اند از سلامت روانی کمتری برخوردارند و همچنین توانایی حل مؤثر مشکلات و مسائل زندگی را ندارند می‌توان گفت که فاقد مهارتهای زندگی کافی هستند. بدین ترتیب برخورداری از مهارتهای زندگی و به کارگیری آن جهت دستیابی به رشد و کمال می‌تواند بسیاری از مشکلات،‌ ناکامی‌ها و ناهنجاری‌ها را رفع نماید و در عوض یک زندگی با نشاط، پرتلاش، رو به پیشرفت و کمال،‌ مفید و سازنده را به ارمغان آورد و چه بهتر است که کسب این مهارتها از دوران نوجوانی آغاز گردد. با توجه به اینکه تحقیقات بسیاری موضوع فوق را مورد تأیید قرار داده‌اند و همچنین باور و اعتقاد پژوهشگر به اینکه لازمه موفقیت و تکامل همه جانبه در زندگی، برخورداری از سلامت روانی و آگاهی از شیوه صحیح و مناسب زندگی و در نتیجه سبک زندگی سالم می‌باشد، به همین جهت،‌ پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان پرداخته است.

در این پژوهش به منظور بررسی تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل. که به شیوه آزمایشی و طرح پیش آزمون- پس آزمون- با گروه کنترل انجام گردید،‌ چنین فرض شد که آموزش مهارتهای زندگی موجب افزایش یا بهبود سلامت روان و درونی‌تر شدن منبع کنترل در نوجوانان می شود. به همین منظور از بین 191 دانش آموز دختر مقطع دبیرستان، 30 دانش‌آموز که بالاترین نمرات را از پیش آزمون (پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه منبع کنترل) به دست آوردند، انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم گردیدند که هر گروه شامل 15 دانش آموز بود.

پس از اجرای پیش آزمون در گروه آزمایشی و کنترل، گروه آزمایشی آموزش مهارتهای زندگی را در هشت جلسه دو ساعته دو بار در هفته دریافت نمود. پس از یک ماه، پس آزمون (پرسشنامه سلامت عمومی و پرسشنامه منبع کنترل) در دو گروه آزمایشی و کنترل اجرا گردید.

پس از نمره‌گذاری، تفاوت میانگین بین دو گروه در پیش آزمون و پس آزمون با استفاده «از آزمون t دو گروه مستقل» مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین میانگین دو گروه در «پرسشنامه سلامت عمومی» تفاوت معناداری وجود دارد. در نتیجه فرضیه پژوهش تأیید گردید. بنابراین، آموزش مهارتهای زندگی می‌تواند سلامت روان را افزایش دهد یا بهبود بخشد. همچنین نتایج نشان می دهد که تفاوت بین میانگین های دو گروه در کلیه مقیاسهای پرسشنامه سلامت عمومی به جز مقیاس C (نارسا کنش وری اجتماعی) کاملاً معنادار است. نکته دیگر اینکه بیشترین میزان کاهش در نمرات مقیاس D (نشانگان افسردگی)‌ پرسشنامه مذکور می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت که آموزش مهارتهای زندگی بیشترین تأثیر را بر کاهش میزان افسردگی آزمودنی‌ها داشته است. اما در مورد میانگین دو گروه در پرسشنامه منبع کنترل، علیرغم کاهش اندک در نمرات تفاوت معناداری وجود ندارد. در کل می‌توان گفت،‌ با توجه به کاهش اندک نمرات، آموزش مهارتهای زندگی تا حدودی بر درونی‌تر شدن منبع کنترل در گروه آزمایشی مؤثر بوده است.

همچنین در این پژوهش، رابطه بین متغیرهای پژوهش با استفاده از «ضریب همبستگی پیرسون» به دست آمد. این نتایج نشانگر آن است که بین سلامت روان و شیوه مقابله‌ای و بین منبع کنترل و شیوه مقابله‌ای ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. اما بین متغیر (سلامت روان و منبع کنترل) ارتباط مثبت و معناداری وجود ندارد. یافته‌های جانبی این پژوهش نشانگر رابطه معنادار بین سطح تحصیلات مادر، اشتغال مادر و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان با سلامت روان و شیوه مقابله‌ای آنان می‌‌باشد.

مشاهدات کیفی نیز در طول جلسات دوره آموزشی با نتایج کمی حاصل از داده‌ها مطابقت و هماهنگی دارد. بطوریکه آزمودنی‌هایی که در طول جلسات فعالیت گروهی بیشتری داشتند، انگیزه و تمایل بیشتری جهت شرکت در این دوره آموزشی داشتند، نظم گروهی بیشتری را رعایت می‌نمودند. در انجام تمرینات و فعالیتهای عملی علاقمندی و انگیزه بیشتری نشان می دادند،‌ توجه و دقت کافی نسبت به مطالب و محتویات آموزشی داشتند و خواهان تداوم این دوره آموزشی در طول سال تحصیلی بودند، در میزان نمرات سلامت عمومی و منبع کنترل آنان کاهش بیشتری ایجاد شده است. در واقع می‌توان گفت که آموزش مهارتهای زندگی در مورد این آزمودنی‌ها منجر به افزایش سلامت روان و درونی‌تر شدن منبع کنترل آنان شده است. بدین ترتیب مشاهدات کیفی دال بر تأثیر مثبت آموزش مهارتهای زندگی می‌باشد.

مقدمه

پیشرفت‌های علمی و تکنولوژی در سال‌های اخیر، انسان‌ها را با انبوهی فزاینده از مسائل گوناگون مواجه ساخته است. کار، تحصیل و فشارهای روانی- اجتماعی از جمله مسائلی هستند که اغلب نوجوانان و جوانان با آنها روبرو هستند. توانایی حل مؤثر مسائل مذکور و مشکلات مشابه از جمله مهارت‌‌های مهم و مفیدی هستند که نقش تعیین کننده‌ای در تأمین سلامت روانی و موفقیت فرد و در نتیجه زندگی سالم و اثر بخش دارند.

همه انسان‌ها به طور فطری توانایی حل مشکلات زندگی را دارند، ولیکن این توانایی باید مطابق با شرایط و موقعیت فرد پرورش یابد بطوریکه به عنوان مهارت‌های کارآمد در آنان درونی شود. متأسفانه طبق بررسی‌های انجام شده توانایی‌ها و مهارت‌های عملی و سازشی بسیاری از نوجوانان و جوانان کشور ما برای حل مؤثر مسائل زندگی فردی و اجتماعی آنان کفایت نمی‌کند. بنابراین آموزش مهارت‌های زندگی با تأکید بر مهمترین مسائل فردی و اجتماعی نوجوانان به عنوان اصلی مهم و انکار ناپذیر است که تاکنون علیرغم توجه خاص بسیاری از کشورهای جهان و تأکید خاص «سازمان بهداشت جهانی»[1]. جای آن در برنامه‌های تحصیلی مدارس کشورمان خالی مانده است. البته اخیراً گامهایی برداشته شده است که نیازمند توجه علمی و تخصصی بیشتری می‌باشد.

آموزش مهارت‌های زندگی مبتنی بر یادگیری مشارکتی و عملی می‌باشد. این گونه فعالیت‌ها در افزایش سلامتی و پیشگیری اولیه از بروز مشکلات و همچنین کمک به نوجوان جهت یادگیری رفتارهای مثبت و حفظ سلامت روانی خویش بسیار اثر بخش است. بنابراین برنامه‌های بهداشت مدارس و مداخلات پیشگیرانه مبتنی بر مدرسه می‌توانند در جهت ایجاد رفتارهای سالم و افزایش آگاهی دانش آموزان در جهت تمرینات حمایت کننده از سلامتی جسمانی،‌ روانی و اجتماعی و به طور کلی مهارت‌های زندگی به کار گرفته شوند. بنابراین از طریق اینگونه برنامه‌ها، نوجوانان نسبت به سلامتی‌شان مسؤولیت پذیر می‌شوند، تصمیمات بهداشتی مناسبی را اتخاذ می‌نمایند و به طور کلی سبک زندگی سالمی در طول نوجوانی آغاز می کنند و در طول زندگی تداوم می‌بخشند. این امر نوجوانان را قادر می‌‌سازد که طبق استعدادهای بالقوه خویش عمل نمایند و آماده رویارویی با تغییرات و نیازهای زندگی آینده شوند.

روان شناسان در دهه‌های اخیر، در بررسی اختلالات رفتاری و انحرافات اجتماعی به این نتیجه رسیده‌اند که بسیاری از اختلالات و آسیب‌ها و ناتوانی افراد در تحلیل صحیح و مناسب از خود و موقعیت خویش، عدم احساس کنترل و کفایت شخصی جهت رویارویی با موقعیت‌های دشوار و عدم آمادگی برای حل مشکلات و مسائل زندگی به شیوه مناسب، ریشه دارد. بنابراین با توجه به تغییرات و پیچیدگی‌های روزافزون جامعه و گسترش روابط اجتماعی، آماده سازی افراد بخصوص نسل جوان جهت رویارویی با موقعیت‌های دشوار،‌ امری ضروری به نظر می رسد، در همین راستا،‌ روان‌شناسان با حمایت سازمان‌های ملی و بین‌المللی، جهت پیشگیری از بیماری‌های روانی و نابهنجاری اجتماعی، آموزش مهارت‌های زندگی را در سراسر جهان و در سطح مدارس آغاز نموده‌اند.[2]

آنچه که امروزه تحت عنوان مهارت‌های زندگی مشهور است، تنها حاصل کار پژوهشگران عصر حاضر نیست، بلکه بسیاری از این مهارت‌ها در لابلای تعالیم الهی بخصوص در قرآن و احادیث معصومین (ع) بیان شده است، بطوری که تلاش برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر با دیگران، خودشناسی و توجه به ارزش‌ها که از فصول اساسی درس مهارت‌های زندگی است، به کرات در قرآن، نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و احادیث منقول از سایر معصومین (ع) مورد تأکید قرار گرفته است.[3]

دوره نوجوانی، دوره‌ای بحرانی است که تغییرات عمده‌ای در فرد (از لحاظ فیزیولوژیکی ، شناختی و روانی) و محیط بیرونی فرد (فشار همسالان، انتقال از محیط کوچک درس به محیطی بزرگتر در جامعه و مواجه شدن با هنجارها) به وجود می‌آید. چنین تغییراتی اغلب با مشکلاتی همراه است که بسیار استرس‌زا می‌باشد. به همین دلیل اکثر نوجوانان در یک دوره بحرانی به سر می‌برند. با توجه به این مسائل، جهت پیشگیری از اختلالات روانی و یا تداوم سلامت روانی، نوجوانان باید راهبردهای مقابله‌ای مؤثر را یاد بگیرند.[4]

با توجه به گسترس خدمات بهداشت روانی مبتنی بر مدرسه در کشورهای مختلف، «سازمان بهداشت جهانی» طرح تحقیقی مهارت‌های زندگی را به عنوان بخشی از برنامه بهداشت روانی این سازمان بنا نهاد. هدف اصلی سازمان بهداشت جهانی از ایجاد طرح مهارت‌های زندگی در زمینه بهداشت روانی این است که جوامع مختلف در سطح جهان نسبت به گسترش، به کارگیری و ارزیابی برنامه آموزش مهارت‌های زندگی که متمرکز بر رشد تواناییهای روانی اساسی (مانند حل مسأله، مقابله با هیجانات، خود آگاهی، سازگاری اجتماعی و کنترل استرس) بین کودکان و نوجوانان است، اقدام نمایند.[5]

بنابراین با توجه به نقش مهم مدارس در تأمین بهداشت روانی دانش آموزان، برنامه آموزش مهارت‌های زندگی، روش مؤثری در جهت رشد شخصیت سالم دانش‌آموزان و تأمین و حفظ بهداشت روانی دانش‌آموزان تلقی می ِود. به این ترتیب مدارس به جای اینکه تنها بر افزایش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان تمرکز نمایند، باید بر تأمین و حفظ سلامت روان آنان نیز تأکید نمایند و اقدامات لازم را به منظور تحقق هدف مذکور انجام دهند، چرا که، اگر هدف فوق تحقق یابد، بسیاری از مشکلات تحصیلی و آموزشگاهی نیز خود به خود کاهش می‌یابند.

بیان مساله

تغییرات ناگهانی و گسترده‌ای که در جنبه‌های جسمانی، روانی و اجتماعی زندگی نوجوان ایجاد می‌شود،‌ مرحله‌ای بحرانی را ایجاد می‌کند که طبعاً مشکلات و ناسازگاری‌هایی را به همراه خواهد داشت. بنابراین با توجه به اهمیت دوران نوجوانی، شناخت اصولی و علمی این مرحله، جهت پیشگیری از نابهنجاری‌ها و مشکلات ناشی از این بحران از طریق ارائه اطلاعات و آگاهی‌ لازم به نوجوانان و کسب مهارت‌های مورد نیاز جهت مقابله با مشکلات ناشی از این تغییرات توسط آنان، امری بسیار مهم و حساس تلقی می‌شود. یکی از برنامه های پیشگیرانه در این زمینه، که در سطح جهان مورد توجه است، آموزش مهارت های زندگی به نوجوانان می‌باشد. تأثیر این آموزش در زمینه‌های گوناگونی مورد بررسی قرار گرفته است که به نتایج مثبتی نیز دست یافته‌اند. از همین رو با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان می پردازد، تا بدین ترتیب، گامی دیگر در جهت تحقق اهداف پیشگیرانه پیرامون دوره بسیار مهم و حساس نوجوانی برداشته شود. کاملاً واضح است که اگر اهداف فوق میسر شوند، راهی روشن و هموار جهت انتقال از دوره نوجوانی به دوره جوانی و بزرگسالی که مرحله شکوفایی توانایی‌ها،‌ استعدادها و اندیشه‌های نو می باشد، فراهم می‌گردد. این امر موجبات تکامل فردی و اجتماعی تک تک افراد جامعه را فراهم می‌سازد که در نهایت به پیشرفت جامعه در ابعاد گوناگون منتج می‌شود.

سازمان بهداشت جهانی (WHO) [6] به منظور افزایش سطح بهداشت روانی و پیشگیری از آسیبهای روانی- اجتماعی، برنامه‌ای تحت عنوان آموزش مهارت‌های زندگی تدارک دیده و در سال 1993 در «یونیسف»[7] (صندوق کودکان سازمان ملل متحد) مطرح نمود. از آن سال به بعد، این برنامه در بسیاری از کشورها مورد آزمایش و اجرا قرار گرفته است.[8]

بر اساس پژوهش‌های انجام شده، عواملی نظیر عزت نفس، مهارت‌های بین فردی برقراری ارتباط مطلوب ، تعیین هدف، تصمیم‌گیری، حل مسأله، تعیین و شناسایی ارزش‌های فردی در پیشگیری و یا کاهش ابتلاء نوجوانان به انواع ناهنجاری‌های رفتاری و اختلالات روانی و افزایش سطح سلامت روان آنان نقش مؤثری دارند. بنابراین با توجه به اهمیت و ارزش آموزش مهارت‌های زندگی با اهداف گوناگون پیشگیرانه و ارتقاء سطح سلامت روان، فقدان این مهارت‌ها موجب می شود که فرد در برابر فشارها و استرس ها به رفتارهای غیر مؤثر و ناسازگارانه روی آورد. آموزش چنین مهارت‌هایی در کودکان و نوجوانان،‌ احساس کفایت، توانایی مؤثر بودن، غلبه کردن بر مشکل، توانایی برنامه ریزی، و رفتار هدفمند و متناسب با مشکل را به وجود می آورد.[9]

همچنین مطالعات متعدد حاکی از آن است که منبع کنترل درونی با سلامت روانی و احساس رضایت از زندگی ارتباط مثبت دارد و افرادی که دارای منبع کنترل درونی هستند از فشار روانی کمتری در زندگی خود رنج می‌برند.[10]

«تلادو»[11] و همکاران (1974) دریافتند که توانایی بیشتر در حل مسأله به عنوان یک مهارت زندگی با افزایش عزت نفس و منبع کنترل درونی ارتباط مثبت دارد.[12]

«لازاروس و فولکمن»[13] (1984) دو شکل کلی مقابله را مشخص کردند. مقابله متمرکز بر مشکل و مقابله متمرکز بر هیجان،. راهبرد متمرکز بر مشکل می‌تواند معطوف به درون یا معطوف به بیرون باشد. راهبردهای مقابله ای معطوف به بیرون در جهت تغییر موقعیت یا رفتارهای دیگران است، در صورتی که راهبردهای مقابله‌ای معطوف به درون شامل تلاش‌هایی است که برای بررسی مجدد نگرش‌‌ها و نیازهای خود و کسب مهارت‌ها و پاسخ‌های تازه صورت می‌گیرد. مقابله متمرکز بر هیجان،‌ معطوف به کنترل و مهار ناراحتی هیجانی است. پژوهش های به عمل آمده در زمینه‌‌ شیوه‌های مقابله‌ای نشان داده اند که سازگارانه‌ترین روش برای مقابله با چالش‌ها و مشکلات زندگی، اتخاذ یک رویکرد فعال و متکی به خود از قبیل طرح ریزی و مسأله گشایی است. بطوری که پژوهشگران پس از تجزیه و تحلیل رابطه بین پاسخ‌های مقابله ای و هیجانات ایجاد شده در افراد،‌ به این نتیجه دست یافتند که حل مسأله با برنامه‌ریزی، مفیدترین و مؤثرترین پاسخ مقابله‌ای بوده است، چرا که با بیشترین هیجان مثبت همراه است.[14]

برخی از مطالعات رابطه بین منبع کنترل و شیوه‌های مقابله ای را بررسی کردند و به این نتیجه دست یافتند که منبع کنترل درونی به طور معنا داری با سازگاری عاطفی ارتباط دارد و یک عامل حفاظت کننده در مقابل استرس می‌باشد. به عنوان مثال «کاک، هانن، و سارجنت»[15] به نقل از «هیون»[16] (1996) ، در مورد استرس زندگی بین دانش‌آموزان مقطع دبیرستان در آمریکا مطالعه‌ای انجام دادند و دریافتند که دانش‌آموزان دارای منبع کنترل درونی، سازگاری بهتری در مقابل اضطراب دارند و از توانایی‌های جسمانی بیشتری برخوردارند. یافته مشابهی نیز توسط «کلیور»[17] (1991)، ارتباط منبع کنترل درونی را با افزایش مهارت‌های مقابله ای گزارش نموده است. همچنین «بارون و دیگران»[18] (1994) به نقل از «یونگر و دیگران» [19] (1998) گزارش کرده‌اند که استفاده از راهبردهای مقابله ای متمرکز بر هیجان احتمال افسردگی و ضعف سلامت جسمانی را افزایش می دهد،‌ در حالی که راهبردهای متمرکز بر مشکل عامل حفاظت کننده در مقابل افسردگی و ضعف سلامت جسمانی می‌باشد.

با توجه به مطالب فوق می‌توان گفت که افراد دارای منبع کنترل درونی به توانایی خویش در کنترل وقایع زندگی معتقدند و در مقابله با مشکل از شیوه مقابله‌ای متمرکز بر حل مسأله استفاده می‌کنند، بدین معنا که از طریق تصمیم‌گیری و طرح ریزی‌ جهت حل مشکل اقدام به حل مسأله می نمایند. در حالی که افراد دارای منبع کنترل بیرونی معتقدند که توانایی کنترل وقایع زندگی خویش را ندارند و عوامل دیگری غیر از توانایی شخصی ایشان موثرند. به همین جهت از شیوه مقابله ای متمرکز بر هیجان در مقابله با مشکلات استفاده می کنند. بدین معنا که به جای تمرکز بر مشکل، بر هیجانات و احساسات خویش متمرکز می‌شوند. و دست به تلاش‌هایی جهت تنظیم عکس‌العمل‌های هیجانی خویش می زنند. بنابراین با توجه به ارتباط مثبت بین منبع کنترل درونی و شیوه مقابله ای مسأله مدار با سلامت روان افراد ، پژوهش حاضر به بررسی این سؤال می پردازد که : آیا آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان، منبع کنترل و شیوه مقابله‌ای دانش آموزان تأثیر دارد، و آیا آموزش مهارت‌های زندگی می تواند موجب افزایش سطح سلامت روان،‌ درونی‌تر شدن منبع کنترل و شیوه مقابله‌ای مسأله مدار شود؟

اهمیت و ضرورت پژوهش

امروزه در سراسر جهان بر اهمیت بهداشت روانی تأکید می‌شود و روز به روز با انجام تحقیقات وسیع و گوناگون، اهمیت و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی آشکارتر می‌گردد. بطوریکه سال 2001 میلادی از طرف سازمان بهداشت جهانی،‌ تحت عنوان سال جهانی «بهداشت روانی» اعلام گردید. سازمان مذکور در این سال شعار «غفلت بس است،‌ مراقبت کنیم.» را جهت آشکارتر ساختن اهمیت موضوع،‌ مطرح نمود.[20]

این امر نشان دهنده آن است که بهداشت روانی موضوعی است که باید در سطح جهان مورد توجه قرار گیرد. یکی از دلایلی که در اهمیت این موضوع مطرح است، شیوع روزافزون ابتلاء به انواع اختلالات روانی در سطح جهان است و دلیل مهم دیگر آن، اهمیت و ضرورت پیشگیری از بیماری‌های روانی است. در واقع می‌توان گفت، عمده‌ترین هدف بهداشت روانی، پیشگیری است و از سه نوع پیشگیری که در بهداشت روانی مطرح می‌شود،‌ پیشگیری اولیه مورد توجه بیشتری قرار می‌‌گیرد. در پیشگیری اولیه جمعیت سالم در جامعه مورد نظر هستند و تمام اقداماتی که در این حیطه صورت می‌گیرد، در جهت آماده سازی افراد و فراهم نمودن شرایط مناسب برای زندگی سالم از تمامی جنبه های جسمانی، روانی و اجتماعی می‌باشد. بنابراین هدف، افزایش آگاهی و توانایی افراد در برخورد صحیح و مناسب با رویدادهای زندگی می‌‌باشد.

حسینی (1378) معتقد است، آموزش، اساسی‌‌ترین روش پیشگیری اولیه است. از طرفی دیگر مهم‌ترین و مؤثرترین دوره سنی جهت آموزش پیشگیرانه،‌ دوره نوجوانی است. به همین دلیل متخصصین بهداشت روانی، آموزش پیشگیرانه در دوره نوجوانی را مورد توجه بسیار قرار می دهند. و همچنین پژوهش‌ها نشان می‌دهند که آموزش مهارت‌های زندگی به ارتقاء‌ بهداشت روانی کودکان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگی کمک می‌‌کند و از اساسی‌ترین برنامه‌های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می‌رود. سلامتی بخش اصلی یک زندگی شاد است و مدارس نقش مهمی در آگاه ساختن نوجوانان پیرامون مسائل بهداشتی و سلامتی و آموزش علوم زندگی به آنان دارند.

با توجه به مطالب فوق و اهمیت و نقش ارزنده آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان افراد بخصوص نوجوانان و با توجه به تأثیر مثبت برنامه‌های پیشگیرانه در مدارس، پژوهش حاضر به بررسی تأُثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان نوجوانان می‌پردازد. از طرفی به دلیل ارتباط مستقیم و مثبت بین سلامت روان،‌ منبع کنترل درونی و شیوه مقابله‌ای مسأله مدار، تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر درونی‌تر شدن منبع کنترل نوجوانان و شیوه‌های مقابله‌ای آنان نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد.

متغیرهای پژوهش

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل دانش‌آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه شهر تهران می‌‌پردازد. بنابراین متغیرهای پژوهش عبارتند از:

– متغیر مستقل

در این پژوهش، آموزش مهارت‌های زندگی، متغیر مستقل می‌باشد،‌ که تأثیر آن بر متغیرهای وابسته پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است.

– متغیرهای وابسته

دو متغیر سلامت روان و منبع کنترل،‌ متغیرهای وابسته پژوهش حاضر می‌باشند،‌‌ که تأثیر متغیر مستقل بر آنها مورد بررسی قرار گرفته است.

– متغیرهای کنترل

سن، جنس و مقطع تحصیلی از متغیرهای کنترل پژوهش هستند. به این صورت که دانش‌آموزان دختر سال اول مقطع متوسطه که حدود سنی 16-15 ساله داشتند به عنوان جامعه و نمونه پژوهش انتخاب شدند.

– متغیرهای مداخله‌گر (تعدیل کننده)

همچنین سطح تحصیلات والدین، وضعیت اشتغال والدین و عملکرد تحصیلی (معدل کتبی) دانش‌آموزان به عنوان متغیرهای مداخله‌گر این پژوهش هستند که بررسی یافته‌های جانبی پژوهش،‌ ارتباط متغیرهای مذکور با متغیرهای وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

تعریف علمی و عملیاتی «مهارت‌های زندگی»[21]:

«موریس. ای. الیاس»[22] از دانشگاه راجرز در آمریکا و مؤلف کتاب «تصمیم‌گیری اجتماعی و رشد مهارت‌های زندگی» مفهوم عامی از مهارت های زندگی ارائه می دهد: «مهارت های زندگی یعنی ایجاد روابط بین فردی مناسب و مؤثر، انجام مسؤولیت‌های اجتماعی، انجام تصمیم‌گیری‌های صحیح، حل تعارض‌ها و کشمکش‌ها بدون توسل به اعمالی که به خود یا دیگران صدمه می‌‌زنند.» مؤسسه بریتانیایی TACADE و مؤلف کتاب «مهارتهای لازم برای مدارس ابتدایی» تعریف دیگری از مهارت‌های زندگی ارائه می‌دهد: «مهارت‌های شخصی و اجتماعی که کودکان و نوجوانان باید آنها را یاد بگیرند تا بتوانند در مورد خود،‌ انسان‌های دیگر و کل اجتماع به طور شایسته، موثر و مطمئن عمل نمایند.»[23]

سازمان بهداشت جهانی در سال 1994 مهارت‌های زندگی را این گونه تعریف می‌کند: «مهارت‌های زندگی یعنی توانایی لازم برای رفتار مثبت و سازگارانه که به فرد توان رویارویی موثر با چالش‌های زندگی روزانه را می‌دهد.»[24]

در پژوهش حاضر، جهت آموزش مهارت‌های زندگی از «راهنمای آموزش مهارت‌های زندگی»[25] استفاده شده است . بنابراین منظور از مهارت‌های زندگی در این پژوهش موضوعاتی از قبیل شناخت خود و توانایی های خود، آشنایی با ارزش‌های، خانوادگی و اجتماعی، آشنایی با نحوه برقراری ارتباط با دیگران، آشنایی با مفهوم جامعه و روابط اجتماعی، آشنایی با تعیین هدف، آشنایی با تصمیم‌گیری، آشنایی با مفهوم خشونت و روش‌های مهار آن و آشنایی با سلامت جسمانی و در نهایت ارزشیابی برنامه می‌باشد، که هر یک، فصلی از راهنمای آموزش را به خود اختصاص داده است. هر یک از این فصول شامل تمرینات عملی می‌باشد. مبنای این آموزش فعالیت گروهی آزمودنی‌ها می‌‌باشد که در طول دوره آموزشی تمرین و ارزیابی می‌شود.

تعریف علمی و عملیاتی «سلامت روان»[26]:

فرهنگ بزرگ روانشناسی لاروس، بهداشت روانی را چنین تعریف می‌کند: «استعداد روان برای هماهنگ، مؤثر کار کردن، در موقعیت‌های دشوار انعطاف پذیر بودن و برای بازیابی تعادل خویش،‌ توانایی داشتن».

سازمان بهداشت جهانی (WHO)،‌ بهداشت روانی را چنین تعریف می‌کند: «بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت جای می‌گیرد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی و جسمی؛ بهداشت تنها نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست.»[27]

در پژوهش حاضر، سلامت روان دانش‌آموزان به وسیله «پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ»[28] (GHQ-28) سنجیده می‌شود، که این پرسشنامه دارای چهار مقیاس می‌باشد:

بنابراین در این پژوهش، اکتساب نمرات پایین در خرده مقیاس‌های علائم جسمانی (A) ، اضطراب و بی‌خوابی (B) کنش و کارکرد اجتماعی (C) و افسردگی و خودکشی (D) و همچنین شاخص کلی علائم مرضی نشان دهنده سلامت روان فرد خواهد بود.

تعریف علمی و عملیاتی «منبع کنترل»[29] :

منظور از منبع کنترل این است که شخص تا چه اندازه باور دارد که می‌‌تواند بر زندگی خود اثر داشته باشد. مفهوم منبع کنترل برای تقویت یک ساختار روانی است که از تئوری یادگیری اجتماعی «راتر»[30] (1954) نشأت می‌گیرد. منبع کنترل می‌تواند درونی یا بیرونی باشد. کسانی که منبع کنترل درونی دارند،‌ معتقدند که سازندگان اصلی زندگی خود هستند،‌ اما کسانی که منبع کنترل بیرونی دارند معتقدند که آن‌ چه بر سر آنها می‌آید اصولاً محصول شانس، تصادف و یا نتیجه اعمال افراد دیگر است.[31]

در پژوهش حاضر، منبع کنترل درونی و بیرونی بر اساس پاسخ آزمودنی‌ها به پرسشنامه 24 ماده ای سنجیده می‌‌‌شود که شامل مقیاس های C,P,I «لونسون»[32] (1973) می‌باشد. مقیاس I تحت عنوان «مقیاس عامل درونی» می‌باشد، مقیاس P تحت عنوان «مقیاس افراد قدرتمند» می‌‌باشد و مقیاس C نیز تحت عنوان «عامل شانس» مطرح می‌‌شود.[33]

لازم به ذکر است که سه ماده دیگر نیز تحت عنوان مقیاس شیوه‌های مقابله به پرسشنامه فوق اضافه گردید. این مقیاس حالات جسمانی،‌ هیجانی و نوع مقابله با مشکل را هنگام برخورد با مشکلات مورد آزمون قرار می‌دهد.

در کل می‌‌توان گفت، کسب نمره بالا در مقیاس‌های C,P,I نشانگر جهت‌گیری بیرونی منبع کنترل است و نمره بالا در مقیاس شیوه مقابله‌ای ، نشانگر شیوه مقابله‌ای نامناسب و هیجان مدار است. و بالعکس کسب نمره پایین در مقیاس‌های مذکور نشانگر جهت‌گیری درونی منبع کنترل و شیوه مقابله‌ای مثبت و مسأله مدار است.

[1] – World Health Organization (W.H.O)

[2] – طارمیان و همکاران (1378)

[3] – همان منبع.

[4] – پترسون و هامبورگ (1986) Peterson & Humburg به نقل از کلینگمن (1998) Klingman

[5] – ناستاسیا، (1998) Nastasia

[6] – World Health organization (WHO)

[7] – Unicef

[8] – سازمان بهداشت جهانی، ترجمه: نوری قاسم آبادی، محمد خانی. (1377).

[9] – طارمیان، (1378).

[10] -به نقل از سازمان بهداشت جهانی، ترجمه: نوری قاسم آبادی، محمد خانی، (1377).

[11] – Telado & et.al. (1974)

[12] – به نقل از سازمان بهداشت جهانی،‌ ترجمه: نوری قاسم آبادی، محمد خانی (1377).

[13] – Lazarus & Folkman (1984)

[14] – به نقل از کلینکه، Kleinke. C.l ترجمه: محمد خانی، (1380)

[15] – cauce. Hannan & sargeant (1992).

[16] – Heavan (1996).

[17] – kliewer (1991).

[18] – Barron & et.al. (1994).

[19] – Unger & er.al (1998).

[20] – سازمان بهداشت جهانی ، (2001)

[21] – Life skills.

[22] – Maurice. E.Elias.

[23] – به نقل از سازمان بهداشت جهانی، ترجمه: نوری قاسم‌آبادی، محمد خانی، (1377) ، ص 16.

[24] – به نقل از طارمیان، (1378) ، ص 115.

[25] – راهنمای آموزش مهارت های زندگی، تألیف Carol Hunter- Geboy بازنویسی، قاسم زاده ، فاطمه ، ترجمه: عبداله زاده، نگین، (1378)، صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف).

[26] – Mental Health.

[27] – به نقل از گنجی، (1379)، ص 9.

[28] – General Health Questionnaire . Goldberg. D.P (GHQ- 28).

[29] – Locus of control.

[30] – Rutter (1954).

[31] – گنجی، (1379).

[32] – Levenson (1973).

[33] – فراهانی، کوپر،‌ جین Farahani, Cooper & Jin (1374).

دانلود پایان نامه مقایسه سلامت روان در بین دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان پرورشگاهی و دارای خانواده با فرمت ورد

اختصاصی از رزفایل دانلود پایان نامه مقایسه سلامت روان در بین دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان پرورشگاهی و دارای خانواده با فرمت ورد دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

چکیده

هدف از تحقیق حاضر مقایسه سلامت روان در بین دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان پرورشگاهی و دارای خانواده شهرستان رشت است که جامعه آماری مشخص شده عبارتند از دانش آموزان دختر اول دبیرستان شهررشت است که از بین 2761 نفر که کل جامعه آماری دانش آموزان درای خانواده و 889 نفر جامعه دانش آموزان پرورشگاهی هستند از این بین 150 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیده و جهت سنجش این آزمودنیها پرسش نامه سلامت عمومی گلدنبرگ که دارای 28 سوال چهار گزینه ای است استفاده گردیده و نمرات خام آن بدست آمده و جهت آزمون فرضیه ها از روش آماری t متغیر مستقل استفاده گردیده که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین سلامت روانی و اضطراب و افسردگی و نشانه های بدنی در بین دانش آموزان سال اول دبیرستان تفاوت معنی داری وجود دارد .

 فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

اعتقاد کامل داریم که تندرستی یکی از نعمتهای بزرگ در زندگی انسان است و نمی توان منکر شد که سلامتی روانی در رده بالاترین نعمتها است . افرادی که به نحوی با بیماران روانی ، عقب ماندگان ذهنی ، معتادان به مواد مخدر و الکل سر و کار دارند به این امر اعتقاد کامل دارند بدیهی است بیماریهای روانی مخصوص به یک قشر و یا طبقه خاصی نبوده و تمام طبقات جامعه را شامل می گردد . بیماری روانی ، کارگر ، کارمند ، محصل ، مهندس نمی شناسد و به عبارت دیگر امکان دارد ابتلا به ناراحتی های روانی برای همه افراد جامعه وجود دارد و هیچ انسانی از فشارهای روانی و اجتماعی مصون نیست و به عبارت دیگر در برابر بیماریهای روانی مصونیت نداشته و ندارد به طورکلی باید گفت وجود یک بیمارروانی به کار عادی و اقتصاد خانواده لطمه شدید وارد می کند از لحاظ روابط انسانی سایر افراد خانواده را دروضع ناراحت و تاسف آوری قرار می دهد و خانواده باید صرفنظر از مخارج هنگفت و صرف وقت فشار روانی شدیدی را برای نگهداری بیمار خود تحمل کند و هدف از سلامت روان ارشاد و راهنمایی و آشنا ساختن مردم به اصول و روابط صحیح انسانی و بر حذر داشتن آنها از مخاطراتی است که سلامت روان را تهدید می کند متخصصین بهداشت روانی آموزش بهداشت همگانی را اساسی ترین روش پیشگیری اولیه می دانند شخص سالم احساس می کند که افراد اجتماع او را دوست دارند و به او احترام می گذارند و او نیز متقابلاً به آنها احترام گذاشته و آنها را دوست دارد . فرد غیر عادی اظهار می کند به کسی اعتماد ندارد ، اجتماع برای او ارزش قائل نیست او دوست خود و واقعی نداشته و ندارد . به افراد اجتماع بد بین بوده و نسبت به آنها سوء ظن دارد و روی این اصل برای خود نیز ارزش قائل نیست هدف اصلی از سلامت روان تقویت فکر و اصلاح رفتار افراد است لذا بر اساس این اصول باید به شخصیت و حیثیت دیگران احترام گذاشت و نسبت به دیگران گذشت و بردباری داشت و این اصل را قبول کرد که افرا اجتماع از هر صنفی و در هر موقعیتی باشند می توانند مثمر ثمر باشند و اجتماع می تواند به نحو مفیدی از آنها استفاده کند و عدم قبول این اصول باعث پیدایش عقیده خود کم بینی ، عدم اعتماد به نفس ، نا امنی و سوء ظن و عدم سازش شده است ( میلانی فر – 1381 ) .

 بیان مساله

شناختن توانایی ها و محدودیت های فردی و اجتماعی و واقع بین در رسیدن به هدف یکی از اصول سلامت روان که شخص با واقعیت زندگی روبرو شود، خود را همانطور که هست بشناسد و قبول کند و کشمکش با واقعیت اغلب سبب بروز اختلال روانی می گرد به این صورت که نوجوانان دارای خانواده و نوجوانان پرورشگاهی می توانند در معرض این موضوع قرار بگیرند به این صورت که نوجوانان پرورشگاهی در صورت عدم موفقیت در کشمکش با واقعیت پیش آمده حتماً دچار عدم سلامت روان خواهد شد . شخص سالم باید علاوه بر استفاده از خصوصیات مثبت و برجسته به محدودیت و نواقص خود آشنایی کامل داشته باشد که این محدودیت ها زیاد مانند نواقص و عوارض جسمانی هستند و در برابر اینها همه افراد یک نوع واکنش نشان نمی دهد گروهی واقعیت را قبول می کنند و به زندگی عادی خود ادامه می دهند و از فعالیت خودداری نمی کنند و سعی می کنند که تعادل طبیعی بین خود و حرفه شان را به خوبی برقرار کند که تمام این مطالب نشان می دهد که آیا افراد می توانند دارای سلامت روانی در زندگی باشند یا نه و به خصوص جوانان و نوجوانان که در معرض نافرجامیها ممکن است قرار بگیرند می توانند سلامت خود را حفظ کند که در این میان مخصوصاً نوجوانانی که به دور از مراقبت و توجه والدین خود در محیط های پرورشگاهی مورد تربیت قرار می گیرند و همین طور نوجوانانی که زیر سایه والدین خود به زندگی می پردازند می توانند از لحاظ سلامت روان و بهداشت روانی در یک رده باشند ( میلانی فر – 1380 ) .

 اهمیت و ضرورت تحقیق

پی بردن به شخصیت ، قابلیتها و توانایی ها یا خود پنداری از مهمترین مسایل سلامت روان است و تصور مثبت و متعادل از خود داشتن نشانه سلامت روان و تصور منفی و نامتعادل از خود به معنای روان ناسالم قلمداد می شود، شخص در وهله اول باید بداند کیست و دارای چه عواطف ، ادراکات و احساساتی است و ون خود پنداری در اثر یادگیری به وجود می آید و به اصطلاح آموختنی است لذا تجارب گذشته و نقش اولیاء همانطور که ذکر شد باعث می شود که نوجوان به قضاوت درباره خود پی ببرد و از خود ارزیابی به عمل آورد و اعتماد به نفس پیدا می کند ولی اگر ارزیابی ناپسند و تحقیر کننده شود و در نوجوان باعث پیدایش عقده های خود کم بینی شود که نمونه هایی از این مشکلات مانند عدم برخورداری از جهت والدین در زمان حساس زندگی خود که این عامل و دوری از محیط گرم خانواده و سپری کردن عمر در یک محیط نه چندان گرم و با محبت می تواند بوجود آورند مشکلات روانی در نوجوان گردد که امید است با پژوهش های انجام شده بتوانیم نیازهای نوجوانان پرورشگاهی را شناسانده و اینکه در مواردی آنچنان با آنها رفتار کنیم که بتوانیم از یک نوجوان پرورشگاهی به عنوان یک فرد نمونه به حساب بیاوریم زیرا که این محیط ها و دوری از محبت والدین باعث تشکیل رفتارهای ضد اجتماعی در افراد پرورشگاهی می شود و ممکن است خطرات جدی اجتماعی گریبانگیر آنها شود یا افرادی جنایتکار – مجرم به حساب بیایند که با تحقیقات تازه و انجام شده باید نیازها و عقده های آنها شناخته و در جهت مثبت قدم برداریم .

 اهداف تحقیق

هدف از تحقیق مقایسه سلامت روان نوجوانان 15 ساله دختر دارای خانواده و پرورشگاهی است و اینکه آیا سلامت روان در بین نوجوانانی که حضور پدر و مادر خود را به وضوح مشاهده می کند بیشتر از نوجوانانی است که به دلایل مختلف بدور از خانواده رشد یافته اند ؟

 سوال مسئله

• آیا بین سلامت روان نوجوانان دختر 13-15 ساله دارای خانواده و نوجوانان دختر پرورشگاهی تفاوت معنی داری وجود دارد ؟

 فرضیه تحقیق

فرضیه اصلی

بین سلامت روان نوجوانان 13-15 ساله دختر دارای خانواده و نوجوانان دختر پرورشگاهی تفاوت معنی داری وجود دارد .

سه بعد سلامت روان را نیز به عنوان فرضیه فرعی در نظر می گیریم .

فرضیه فرعی

• (A ) : نشانه های بدنی
• ( B ) : اضطراب
• (D ) : افسردگی

 متغیرها

سلامت روان                                                       متغیر وابسته

سن نوجوانان دختر 13-15 ساله                             متغیر کنترل

نوجوانان دارای خانواده و بدون خانواده                   متغیر مستقل  

 تعاریف نظری و عملیاتی واژه ها و مفاهیم

سلامت روان عبارتنداز سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان به طوری که باعث شادی و برداشت مفید و موثر به طور کامل شود و سلامتی روان عبارت است از اینکه فرد چه احساساتی نسبت به خود ، دنیای اطراف محل زنگی ، اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارد چگونگی سازش وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن است ( شاملو 1380 ) .

در این پژوهش سلامت روانی عبارت است از نمره ایست که آزمودنی از آزمون GHQ به دست می آورد .

نوجوانان دارای خانواده خانواده عبارتند از : نوجوانانی که در چهار چوب خانواده زندگی کرده و دارای پدر و مادر و خواهر و برادر هستند و نوجوانان پرورشگاهی عبارتند از نوجوانانی که بدور از محبت مادری و پدری و بدون احساس از محبت در محیط پرورشگاه با افراد بزرگسال و نوجوانان دیگر همانند خود زندگی می کنند ( گنجی – 1380 )

فصل دوم

پیشینه و ادبیات تحقیق

تعریف بهداشت روانی

بهداشت روانی، روانپزشکی پیشگیر ، بهداشت روانی اجتماعی ، و یا روانپزشکی اجتماعی، به کلیه روشها و تدابیری اطلاق می شود که برای جلوگیری از ابتلاء و درمان بیماریهای روانی و توان بخشی بیماران روانی موجود به کار می رود .

دو واژه اخیر بعد از سومین انقلاب در روانپزشکی  از سال 1963 که باعث ایجاد مراکز جامع روانپزشکی در مناطق جغرافیایی و با جمعیتی معین گردیده بکار می رود .

 مشکل تعریف

مشکل تعریف بهداشت روانی از آنجا سر چشمه می گیرد که هنوز تعریف صحیح و قابل قبولی برای بهنجاری نداریم . البته تعاریف و نقطه نظرهای زیادی با توجه به شرایط و موقعیتهای اجتماعی ، سنن و فرهنگ برای بهنجاری شده است ( میلانی فر – 1379 ) .

 مختصری درباره تاریخچه و پیشینه بهداشت روانی در ایران

اگر چه از تاریخچه ی بهداشت روانی در ایران اطلاعات کافی دردسترس نیست ولی از مدارک ناکافی به دست آمده با توجه به اعتقادات مذهبی ، سنتی و علمی آن زمان در کشورهای ایران و عربی می توان قبول کرد که رفتار با بیماران روانی به نحو مطلوب انجام می شده و از زمانهای قدیم محلهایی برای نگهداری بیماران روانی وجود داشته است . اکثر تصورها این است که علوم پزشکی یونان در نگرش کشورهای عربی زبان و ایران تاثیر گذارده ولی شواهدی وجوددارد که حتی در قرن 6 و 7 مدارس پزشکی در ایران وجود دارد و از کتابهای یونانی حتی به صورت ترجمه در این مدارس استفاده می شده . تجاوز و تاخت و تاز اعراب در قرن 7 به کشورهای آسیایی از جمله ایران و حتی اسپانیا باعث شده که آثار موجود از بین برود . از زمان ساسانیان در جندی شاپور اهواز برای بیماران روانی مکان مخصوصی ترتیب یافته و در قرن هشتم چندین بیمارستان در بغداد وجود داشته است و از مسافرینی که از این کشورها به اروپا می رفتند و یاجهت سیاحت به این کشورها آمده و بر می گشتند شواهدی در دسترس است که درمان بیماران در بیمارستان ها به نحو ممکن البته با روش آن زمان انجام می گرفت . در اینبیمارستانها ، باغها ، حوضخانه ها ، حمام ، موزیک ، کشاورزی وجود داشته واز عطریات داروهای مقوی و اشتها آور گیاهی جهت درمان استفاده می شد مطابق رسم یونان این بیمارستانها با مدارس پزشکی وابستگی نزدیک داشته و این وسایل برای فقرا و متمولین یکسان بوده و بیشتر بیماران را بیماران مانیاک و پرسیو تشکیل می داده است .

در دوران اسلام پزشکان و نویسندگان مهم آن زمان مانند ذکریای رازی و ابوعلی سینا را می توان نام برد که نوشته های آنان غیر از عربی به زبان یونانی لاتین و زبانهای دیگر ترجمه شده و در دسترس مردم مغرب زمین قرار گرفته و با استقبال آنان روبرو شده است .