بررسی و تحلیل مقایسه ای آموزش حسابداری
در دانشگاه¬های روسیه و آمریکا
بررسی و تحلیل مقایسه ای آموزش حسابداری
در دانشگاه¬های روسیه و آمریکا
عصر حاضر را عصر اطلاعات می نامند و دارای ویژگیهایی منحصر به فردی می باشد که در هیچ عصری وجود نداشته است. از ویژگیهای بارز این عصر می توان به افزایش شدید رقابت، گسترش و جهانی شدن بازارهای اقتصادی، پیچیدگی معاملات و رویدادهای اقتصادی، محدودتر و کمیاب تر شدن منابع و لزوم مدیریت کارا و اثربخش آنها اشاره نمود.
حسابداری به عنوان یک علم نوظهور و دارای سیستمهای اطلاعاتی کمی به عنوان بهترین ابزار مدیران در عصر پرتلاطم حاضر قلمداد می گردد و توجه خواص و عوام به آن همه روزه بیشتر و عمیق تر می گردد. تا چند دهه اخیر در دانشگاههای دنیا تقریباً هیچ توجهی به حسابداری به عنوان یک رشته تحصیلی نمی شد و آنرا نهایتاً در چند واحد درسی در رشته هایی مانند اقتصاد و مدیریت مالی مطالعه می کردند! ولی اگر اغراق نکرده باشیم، در دهه های اخیر حسابداری از چنان جایگاهی برخوردار شده است که نه تنها در تمامی دانشگاهها و دانشکده های بازرگانی مطالعه و تدریس می شود، بلکه دارای جایگاهی فراتر و استوارتر از حتی رشته هایی مانند اقتصاد، مالی و بازرگانی هم شده است.
حسابداری علمی اجتماعی و چند بعُدی بوده و می توان گفت که تقریباً به نوعی با کلیه علوم شناخته شده مرتبط و در تعامل بوده و از آنها تأثیر پذیرفته و نیز بر آنها بسیار مؤثر می باشد؛ از جمله می توان به ارتباط حسابداری با رشته هایی مانند اقتصاد، مالی، روانشناسی، جامعه شناسی، اعصاب شناختی، تصمیم گیری، اخلاق، فرهنگ و مذهب اشاره کرد. در مورد دو رشته آخر، پژوهش های متعددی ( هافستد، 1979؛گری، 1988؛ هریسون و میس کینن، 1986) انجام شده و بیانگر این امر هستند که تأثیر مذهب و فرهنگ بر حسابداری انکارناپذیر می باشد. با توجه به توضیحات فوق که درباره برخی وضعیت ها و شرایط عصر حاضر ارایه گردید، حسابداری نیز به عنوان یک علم اجتماعی و یک سیستم اطلاعات بایستی بتواند خود را با تغییرات محیط پیرامون اش وفق دهد تا اهمیت و نقش مؤثر خود را حفظ و تداوم بخشد.
با گسترش روزافزون بازارها و افزایش رقابت در سطح بین المللی و حتی جهانی، واحدهای تجاری و مدیران آنها نیازمند اطلاعاتی بودند که آنها در اتخاذ تصمیمات و انجام قضاوت های آگاهانه در یک سطح بین المللی یاری رساند. از سوی دیگر، سایر استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری از قبیل سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان نیز که مجبور به سرمایه گذاری و اعطای اعتبار در سطح گسترده بین المللی می باشند، نیازمند اطلاعاتی بودند که آنها را در این شرایط پرتلاطم یاری رساند. این چالش های پیش روی حسابداری در عصر نوین، باعث گردید تا حرفه حسابداری در سال 1973 اقدام به تأسیس کمیته استانداردهای حسابداری بین المللی (IASC) جهت تدوین استانداردهای قابل بکارگیری در یک سطح بین المللی، تأسیس فدراسیون بین المللی حسابداران (IFAC) و سایر سازمان های بین المللی نماید.
علیرغم اقدامات اشاره شده در بالا، و با توجه به نقش سایر عوامل تأثیرگذار بر حسابداری از جمله مذهب، سیستمهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگ و غیره، سیستمهای حسابداری در اکثر کشورهای دنیا دارای تفاوت ها و ویژگیهای خاصی هستند. پژوهش ها نشان می دهند که عواملی از جمله سطح تحصیلات و سیستمهای آموزشی، نوع سیستم سیاسی، نوع سیستم قانونی و نیز سطح توسعه یافتگی اقتصاد بر سطح توسعه و پیشرفت سیستم حسابداری یک کشور مؤثر می باشند( شرودر و همکاران، 1388). مثلاً، بین سطح تحصیلات شهروندان یک کشور و توسعة سیستم های گزارشگری و حسابداری در آن کشور همبستگی مستقیمی وجود دارد. همچنین، نوع سیستم سیاسی (سوسیالیست، دموکراتیک، تک حزبی( استبدادی، جمهوری و...) می تواند تأثیر به سزایی بر نحوه ارایه استانداردها و رویه های حسابداری و تکامل و توسعه آن داشته باشد، در یک کشور دارای سیستم اقتصادی متمرکز ( دولتی)، سیستم حسابداری بسیار متفاوت از سیستم حسابداری در یک کشور دارای سیستم اقتصادی خصوصی و مبتنی بر بازار خواهد بود. در همین حال، سطح توسعه اقتصادی یک کشور بر فرآیند تدوین و کاربرد روشهای گزارشگری آن اثرگذار می باشد؛ به عبارت دیگر، کشورهای توسعه نیافته نیازی به سیستم حسابداری پیشرفته ندارند( شرودر و همکاران، 1388).
گری(1988) معتقد بود که یک چارچوب نظری شامل فرهنگ می تواند جهت توزیع و پیش بینی تفاوتهای بین المللی موجود در سیستم های حسابداری و تعیین الگوهای توسعه حسابداری به صورت بین المللی مورد استفاده قرار گیرد.
روسیه کشوری است که برای مدتهای طولانی به صورت یک کشور کمونیستی و تحت اقتصاد متمرکز ( دولتی) اداره شده است. اگرچه این کشور در دهه های اخیر به سمت اقتصاد مبتنی بر بازار حرکت می نماید، ولی باز هم می توان اثرات اقتصاد متمرکز را در این کشور مشاهده کرد. از سوی دیگر، کشور امریکا به عنوان یک کشور دارای اقتصاد کاملاً مبتنی بر بازار ( اقتصاد خصوصی) شناخته می شود؛ لذا با توجه به توضیحات ارایه شده در بخش قبلی این نوشته، می توان انتظار داشت که سطح و نوع سیستم آموزشی و توسعه یافتگی حسابداری در این دو کشور ( به عنوان قطب های مهم سیاسی و اقتصادی در دنیا) دارای تفاوتهای مهمی باشند. لذا مطالعه این موارد در این دو کشور و بررسی مقایسه ای آن می تواند، نکات بسیار مهم و ارزنده ای رابرای کشورهای در حال توسعه و نیز برای محیط های آموزشی و علمی حسابداری ارایه نماید. در این مقاله که حاصل یک پژوهش پیمایشی انجام شده در دانشگاه Barry می باشد، به صورت نسبتاً جامع به بررسی سیستمها و روشهای آموزش حسابداری و تأثیرات و نیز نقاط قوت و ضعف( مزایا و معایب) آنها در دانشگاههای دو کشور روسیه و امریکا پرداخته شده است. لذا با توجه به اوضاع کنونی رو به رشد حسابداری در کشورمان ایران و لزوم توجه به تجربیات سایر کشورها، و نیز با عنایت به موضوع جالب این همایش () اقدام به ترجمه و تألیف این مقاله و ارایه آن در این همایش گردید. پیشنهاد می شود که به منظور ارتقاء و غنای ادبیات حسابداری کشورمان اقدام به بررسی متون کاربردی و مؤثر ( از قبیل مقاله حاضر) و نیز انجام پژوهش های تجربی ، پیمایشی و حتی آزمایشگاهی در دانشگاهها و محیط های اجرایی کشورمان به منظور کشف نقاط ضعف و قوت موجود و نیز ویژگی های خاص حاکم بر کشور از قبیل لزوم توجه به مذهب، فرهنگ و اخلاقیات اسلامی، و اهتمام به کاهش نقاط ضعف موجود، ارتقای نقاط قوت و طراحی و استقرار سیستم حسابداری مناسب و مؤثر در کشور خود نماییم.
چکیده :
این پژوهش به بررسی و تحلیل مقایسه ای آموزش حسابداری در دانشگاهای روسیه و ایالات متحده آمریکا می پردازد. بدین منظور دو نوع دانشگاه از هر یک از این کشورها برای اهداف مقایسه ای انتخاب شده و مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفته اند. در این پژوهش به طور خاص دوره ی تحصیلات و آموزش حسابداری در هر یک از آنها مقایسه و ارزیابی شده است. در ابتدا با آموزش دهندگان حسابداری در پنج دانشگاه روسیه مصاحبه شده و اطلاعات گردآوری شده در جریان این مصاحبه¬ها مورد بحث واقع شده است. نتایج حاصله بیانگر این امر هستند که دانشجویان حسابداری در روسیه زمان بیشتری را برای آموزش حسابداری و سایر موضوعات مربوطه در طول دوره دانشگاهشان صرف می کنند. یکی از دلایل چنین نتیجه ای این است که میانگین برنامه آموزشی در روسیه پنج سال می باشد، در حالی که این زمان در سیستم آموزشی آمریکا چهار سال است و در این پژوهش این دو سیستم با هم مقایسه شده اند. به طور کلی می توان گفت که دانشجویان حسابداری در روسیه هرسال زمان بیشتری را برای مطالعه دانشگاهی صرف می کنند.
مقدمه :
قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ، روسیه و دیگر جمهوری های شوروی سابق، کم و بیش دارای برنامه آموزش حسابداری یکنواختی در دانشگاه های خود بود. بخش بسیار ناچیزی از حسابداری متکی بر تحصیلات دانشگاهی بود. دانشجویان ، حسابداری را به عنوان بخش اصلی اقتصاد مطالعه می کردند . تاکید اصلی بر چارت حسابها بود و بعضی چیزها در مورد حسابداری بهای تمام شده وجود داشت ( اگرچه حسابداری بهای تمام شده در زمان شوروی سابق قیمتها را شامل نمی شد ) چون همه قیمتها به صورت دلخواهانه تعیین می شد و برای تخصیص منابع و اندازه گیری سود استفاده نمی شد. صورتهای مالی بیشتر از چیزی که در غرب صورت جریان وجوه نقد نامیده می شد را شامل می شد. هیچگونه جریان حسابرسی تا قبل از 1990 وجود نداشت.
از زمانیکه روسیه تبدیل به یک کشور مستقل شد اقتصاد متمرکز به اقتصاد بازار تبدیل شد و این کشور یک سیستم حسابداری اتخاذ کرد که بیشتر منطبق با اقتصاد بازار بود (cheney1990: Enthoven1999: Verrue1995 ) پروستوریکا موجب ایجاد تغییرات اصلی در اقتصاد شد که البته این تغییرات توسط سیستم حسابداری روسیه فیلتر شده است (Enthoven1992: Shama and McMahan1990: Verrue1995 ) . حتی قبل از پروستوریکا مدیران روسی به این نتیجه رسیدند که احتیاج به تغییر روش در ارتباط با موارد و مایل موجود اتحاد جماهیر شوروی سابق وجود دارد( Chastain 1982). در هیمن راستا وزیر مالی روسیه اظهار داشت که همه بانک های روسیه و تعدادی از شرکت های تجاری روسی بایستی استفاده از استاندارد های گزارشگری مالی بین المللی را از یکم ژانویه 2004 شروع کنند . با وجود این هیچ کس نمی دانست که درمورد وضعیت حسابرسی روسیه اتفاقی خواهد افتاد . اما این واقعیت صرف که وزرات امور مالی می خواست اعمال حسابرسی روسی را در آن مسیر به سرعت تحت فشار قرار دهد – یک سال قبل از اقدامات مشابهی در اتحادیه اروپا ((EU اتخاذ شده بود – نشان می دهد که آنجا یک حمایت بسیار قدرتمندی برای ارتقاء سطح حسابرسی ها در روسیه وجود داشت .
یکی از موانع اصلی برای تبدیل سیستم حسابداری روسیه که تحت برنامه متمرکز می باشد این است که آنهامجبور به خروج از اقتصاد بازار بودند، زیرا تعداد حسابداران ناکارآمدی که تحت سیستم جدید در روسیه تربیت شده بودند زیاد بود . تا قبل از سال 1998 استاندارد های حسابداری بین المللی (IAS) که در UK منتشر شده است و توسط چندین کشور مشهور استفاده می شود به زبان روسی در دسترس نبود . ترجمه ای که اکنون در دسترس است جریان های زیادی دارد . برای مثال هیچ کدام از تغییرات متعددی که هئیت استانداردهای حسابداری بین المللی از سال 1998 در استانداردهای خود ایجاد کرده است در این ترجمه ها اعمال نشده است .هر چند که پس از آن برخی از جدیدترین استاندارد های بین المللی به زبان روسی ترجمه شده است . انتقاد دیگر از نسخه روسی IAS این است که برای این استاندادها تاریخ انقضاء معینی وجود، که این امر دارد خواننده را در مورد چیزی که استاندارد بیان می کند شگفت زده می نماید .البته برخی از این تاریخ های انقضا ناشی از اشتباهات ترجمه ای اساسی است. حداقل ممکن است که در یک جمله کلمه NOT را باقی می گذارد که این امر می تواند منجر به این شود که خواننده به این باور برسد که بعضی چیزها که نبایستی انجام بگیرد، باید انجام می گیرد(2004McGee Preobragenskaya and).
همچنین کمبود متون درسی با کیفیت بالا و سایر مواد آموزشی وجود دارد. اگرچه بعضی متون حسابداری غربی به زبان روسی ترجمه شده است بیشتر متون در چند ویرایش در دسترس هستند یعنی به همان اندازه که برای غربی ها در دسترس است. مثلاً یک متن آمریکایی که در سال 2003 ، یازدهمین ویرایش آن در دسترس است ممکن است در روسیه ویرایش هشتم آن در سال 1999 چاپ شود ( 2003McGee Preobragenskaya and ) . مشکل دیگر کاربرد متون امریکایی در دانشگاهای روسیه است که آنها درایالات متحده مبتنی بر GAAP است نه بر مبنای IAS . اگر دانشجویان روسیه نیاز به یادگیری IAS داشته باشند، آنها بایستی روش دیگری برای این منظور پیدا کنند، زیرا آنها از متون ایالات متحده استفاده می کنند و این متون نیز یا چیز کمتری در مورد IAS می گویند و یا اصلاً چیزی نمی گویند .
عامل دیگر برای پذیرش کامل و پیاده سازی IAS در روسیه فقدان اساتیدی می باشد که با این موضوع آشنایی داشته باشند. تدریس IAS و تکنیک های حسابرسی غربی برای افزایش دانشجویان حسابداری روسی زمانیکه خود پروفسور ها با این موضوعات به طور کامل آشنا نباشد مشکل است . در حال حاضر اساتیدی که قبل از 1990 از دانشگاهای روسی فارغ التحصیل شده اند یا احاطه کمتری بر مفاهیم حسابداری نوین داشتند، برای تدریس در دانشگاههای روسیه فراخوانده شده اند. بسیاری از پروفسورهای روسی که بعد از 1990 فارغ التحصیل شده اند نیز تسلط کافی بر IAS و استاندارد های بین المللی حسابرسی ( ISA) جهت آموزش و تدریس مناسب ندارند . مگر اینکه آنها ابتدا خودشان IAS و ISA را به طور کامل مطالعه و یاد بگیرند . وضعیت در بیرون از شهرهای اصلی مسکو و شهر سنت پتزوبورگ حتی بدتر از این است ، زیرا تقاضا برای یادگیری حسابداری جدید در بیرون از این دو شهر بزرگ روسیه کمتر است. یک دلیل برای فقدان چنین تقاضایی این است که تنها بزرگترین شرکت های روسی نیاز دارند که از IAS استفاده کنند و دلیل اصلی این است که آنها استفاده از IAS را فقط برای جذب سرمایه های خارجی نیاز داشته و در غیر این صورت نیازی به آنها نخواهد بود . همچنین باید ذکر نماییم که مقامات مالیاتی روسیه اطلاعاتی را تقاضا می کند که برای استانداردهای حسابرسی دولت روسیه گردآوری شده است .بدیهی است که جاییکه تقاضایی وجود ندارد تولید هم وجود نخواهد داشت، لذا بیرون از بزرگترین شهرهای روسیه بزودی تغییری ایجاد نخواهد شد .
بحث اصلی این مقاله در این مورد می باشد که نویسندگان آن در پی این امر بودند که مواردی چیزی را که در دانشگاهای روسیه در فضای آموزش حسابداری انجامی شود یاد بگیرندمی باشدآنها خواهان این امر هستند که مواردیی را که به دانشجویان حسابداری در دانشگاهای روسیه تدریس می شد را یاد گرفته و مقایسه ای بین دوره ها و موضوعات آموزشی حسابداری ارائه شده توسط میانگین دانشگاههای US و روسیه انجام دهند .
ادبیات پژوهش :
ادبیات زیادی در ارتباط با آموزش حسابداری در ایالات متحده وجود دارد . بنابراین ، بخش عمده این ادبیات برای اهداف این مطالعه که در مورد آموزش حسابداری در روسیه بحث میکند نامربوط می باشدس .
طبقه دیگر ادبیات مرتبط با آموزش حسابداری می باشد که عمدتاً معطوف به آموزش حسابداری در اقتصاد های متحول می باشد . فدراسیون بین المللی حسابداران ( IFAC ) برخی رهنمود هایی را ارائه میکند که در چندین اقتصاد متحول پذیرفته شده است ( IFAC 2003a-h) .
طبقه سوم این از ادبیات نیز به آموزش حسابداری در روسیه مربوط است . (Anon.2001,1994: Coyle and Platonov 1998: Enthoven et al. 1998: Kobrak 1991: Smirnova et al. 1995)) . همچنین بخشی از ادبیات آموزش حسابداری نیز وجود دارد که آموزش حسابداری را در سایر جمهوری های شوروی سابق بحث می کند. (McGee 2003 )
اگر چه آموزش حسابداری در دیگر جماهیر شوروی سابق کم و بیش شبیه آموزش های حسابداری گذارنده شده دانشجویان روسی است، در این مقاله به ارزیابی این ادبیات نیز پرداخته شده است . از زمان فروپاشی شوروی سابق ، آموزش حسابداری در زمینه های متفاوت در جمهوری های شوروی تکامل یافته است و قبل از آخرین تغییرات انجام شده در این رشته مطالب آن نیز چاپ شده است .
روش پژوهش :
پس از مرور ادبیات آموزش حسابداری در اروپای غربی و جماهیر شوروی سابق ، اقدام به تهیه لیستی آزمایشی از دانشجویان حسابداری روسیه می گردد. یک نمونه از دانشجویان حسابداری نشان می دهد که دانشگاههای ایالتی انتخاب شده و نتایج آنها به هم ربط داده شده اند .
مصاحبه های انجام شده به صورت زمان بندی شده بوده و در طی تابستان سال 2003 در مسکو ، سنت پترزبورگ ، اُمسک و غازان انجام شده اند . مصاحبه ها ی پژوهش در دانشگاهها زیر انجام شده اند :
دانشگاه پلی تکنیک دولتی سنت پترزبورگ
دانشگاه دولتی وابسته به خط آهن سنت پترزبورگ ( دانشگاه حمل و نقل دولتی پترزبورگ )
دانشگاه کشاورزی تیمیریازف مسکو
دانشگاه دولتی اُمسک
انجمن اقتصادی مالی دولتی غازان
لازم به ذکر است که مصاحبه هایی با رؤسای دانشکده ها ؛ رؤسای دپارتمانهای حسابداری و دیگر اساتید انجام شده اند و نتایج بدست آمده نشانگر این هستند برنامه های حسابداری به خوبی گردآوری شده است .
آموزش حسابداری در روسیه :
دانشگاهای روسی ضرورتاً برنامه های حسابداری خود را در مدت مشابه با دانشگاهای آمریکایی ارائه نمی دهند. با این وجود اینکه دانشگاهای آمریکایی مدرک لیسانس را در مدت چهار سال به دانشجویان ارائه می دهند، اما اکثریت دانشگاههای روسی این برنامه های آموزشی را در پنج سال ارائه می دهند. کمتر از 10 درصد دانشگاههای روسی مدرک لیسانس را در چهار سال ارائه می دهند . یکیاز دلایل مربوط به محبوبیت برنامه های پنج ساله آموزشی این است که اکثر کارفرمایان روسی فکر می کنند که دوره ی لیسانس ارزش کاری چندانی برای شرکت آنها ندارد. آنها ترجیح می دهندکه کسی را استخدام کنند که دوره تخصص پنج ساله خود را گذرانده باشند، به خاطر اینکه ارزش کاری این دوره بیشتر و مفید تر است. بدین منظور دانشگاههای ایالتی پلی تکنیک سنت پترزبورگ به منظور مقایسه گزینه های مختلف انتخاب شد . دلیل این انتخاب نیز این بود که برنامه آموزش حسابداری آنها نسبتاً مدرن بوده و مطابق با استاندارد های روسیه می باشد. برنامه ی آموزشی این دانشگاه، روندی را در آموزش حسابداری که نتایج آن قابل مقایسه در حد میانگین AACSB آمریکایی ها بود و زمان آزمون آن طولانی تر از سایر دانشگاههایی که پیشرفت آنها در حد پیشرفت دانشگاه ایالتی پلی تکنیک سنت پترزبورگ نیست، نمی باشد.
این دانشگاه برای دوره لیسانس یک دوره چهار ساله، برای دوره ی تحصیل ویژه یک دوره ی 5 ساله، و برای دوره فوق لیسانس یک دوره 6 ساله را ارائه می دهد. در حالیکه20درصد دانشجویان دوره ی تخصصی خود را تا دوره فوق لیسانس به مدت 6 سال ادامه می دادند، دلایل معتعددی نیز وجود دارندکه دانشجویان را از ادامه تحصیل برای گرفتن مدرک دوره ی فوق لیسانس باز می دارد. یکی از این دلایل این بود که دولت دوره ی 6 ساله مطالعاتی را حمایت نمی کرد بنابراین دانشگاهها مجبور می شدند تا هزینه ی سال ششم را از بودجه خودشان بپردازند، با این وجود، نتایج حاصل از مصاحبه در غازان نشان داد که دانشگاه بودجه ای را برای سال ششم دریافت می کند . بنابر این سیاست ادامه مطالعات در سال ششم در تمامی دانشگاههای روسی بصورت متحدالشکل صورت نگرفت. همچنین مردم یک مدرک فوق لیسانسی را می گیرند که قادر نیستند شهریه بسیار بالای آن را بپردازند به خبر دانشجویانی که بعد از ترک دانشکده پولی بدست می آورند تا دوره تخصص را بگذرانند، بنابراین شانس کمتری برای همه وجود دارد تا تحصیلاتشان را تا دوره فوق لیسانس ادامه دهند. دانشجویانی که تصمیم می گیرند به هر نحوی مدرک دوره فوق لیسانس را بگیرند به این خاطر این کار را می کنند که می دانند که مدرک فوق لیسانس بازار کار آنان را بهتر خواهد کرد .
جدول 1 نشانگر این است که چگونه ساعات آموزشی بصورت متنوع بین دانشجویان ثبت نام کرده در دوره آموزشی 5 ساله تخصیص یافته است . برنامه 5 ساله بدین دلیل برای تجزیه و تحلیل انتخاب شده است که برنامه 5 ساله، مشهورترین و بیشترین برنامه پیشنهاد شده نه تنها در دانشگاه پلی تکنیک دولتی پترزبورگ بلکه در سراسر روسیه است . اگر مقایسه ای بین آموزش حسابداری در روسیه و ایالات متحده انجام شود، چنین استنباط خواهد شدکه برنامه انتخاب شده بایستی بر اساس برنامه ای باشد که اکثر دانشجویان حسابداری روسیه آن را دنبال می کنند .
این امر در واقع دلیل اصلی انتخاب نشدن دوره ی آموزشی لیسانس بود، حتی اگر برنامه دوره لیسانس چهار ساله روسیه برنامه دوره ی لیسانس آمریکا را پوشش دهد .
دانشجویان روسی که حسابداری که به مطالعه می پردازند مدت زمان زیادی نسبت به سایر موضوعات صرف می کنند و به همین دلیل بیشتر آنها فرصتی برای عملی کردن مطالعات خود ندارند .البته اکثر دانشجویان روسی، برنامه آموزشی همتایان امریکایی خود را دست دارند، زیرا در این کشور(روسیه)بدون اینکه توجه عمده ای شود زمان زیادتری توسط دانشجویان جهت مطالعه علوم اجتماعی ، انسانی ، علوم ریاضی و طبیعی صرف شده است . جدول 1 برنامه آموزشی حسابداری استاندارد توصیه شده بوسیله دولت روسیه را نشان می دهد . جمعا 9280 ساعت برای یادگیری برنامه تخصصی حسابداری لازم است.
جدول 2 جزییات و سرفصل های موضوعات مورد مطالعه برای رشته حسابداری دانشگاه پلی تکنیک دولتی پترزبورگ را ارائه می دهد . دوره آموزشی آن اندکی از دوره ی آموزشی توصیه شده دولت روسیه متفاوت می باشد البته این امر با اجازه وزارت آموزش روسیه اجازه داده شده است .در این جدول که از اسناد رسمی دانشگاه گردآوری شده است. ستون های جداگانه ای برای کنفرانس ، مطالعه آزمایشگاهی و خودخوان وجود دارد. لازم به ذکر است که ساعت های مربوط به مطالعه کلاسی ، خودخوانی و غیره، برآوردهای مولفان این مقاله نیستند، بلکه ساعات واقعی برنامه ریزی شده در برنامه آموزشی این دانشگاه می باشند .
جدول 3 نشان دهنده جزئیات برنامه آموزشی از طریق طبقه بندی انجام شده است. همانگونه که مشاهده می شود در این جدول بخش های جداگانه ای برای حسابداری و سایر امور تجارتی و نیز امور غیرتجاری وجود دارند . بعضی موارد قراردادی ( اختیار ) در این سه طبقه وارد شده است. برای مثال ، آمار و نظریه احتمالات بعنوان روش های تجاری طبقه بندی شده اند، در حالیکه آنها می توانستند در زمره تجارت یا ریاضیات باشند . بعضی دانشگاههای روسی در مدرسه تجارت ، آمار تدریس می کنند در حالیکه در سایر دانشگاهها، آنها را در دپارتمان ریاضی تدریس می کنند . فقه (الهیات ) بعنوان امور غیر تجاری طبقه بندی شده است، در حالیکه برخی از سرفصل های محتوای آن قانون تجارت را شامل می شد . علوم اطلاعاتی نیز بعنوان امور غیر تجاری طبقه بندی شده است، در حالیکه این موضوع درآمریکا اغلب در دانشکده های بازرگانی تدریس شده و البته بعضی مدارس آمریکا نیز آن را در زمره هنرها و علوم تدریس می کنند .
آموزش حسابداری در آمریکا :
شیوه آموزش حسابداری در ایالات متحده در یک از دانشگاه ها متفاوت از دانشگاه دیگر است، هر چند که اختلاف چندانی زیادی مخصوصاً در سطح لیسانس بین آنها وجود ندارد .
یکی از دلایل چنین یکنواختی نسبی عبارت است از وجود انجمن مکاتب همکاری پیشرفته در تجارت ( AACSB) ، آژانسی که به برخی از دانشکده های بازرگانی در ایالت متحده اعتبار بخشیده و تاحدودی می تواند نیازمندیهای شدیدتری را در مورد اینکه چه کسی باید این اعتبارات را بگیرد تعیین نماید.AACSB در واقع اعتبار کمتر از نصف دانشکده های بازرگانیرا تعیین کرده در ایالات متحده قدرت و نفوذ زیادی در این زمینه دارد؛ زیرا دانشگاههایی که AACSB به آنهااعتبار می دهد از دانشکده های بزرگتر پشتیبانی می کنند . تقریبا همه دانشگاههایی که دوره های PHD حسابداری را برگزار می کنند توسط AACSB اعتبار داده شده هستند .
در این ارتباط مولفان این مقاله تصمیم گرفتند تا از الزامات دوره های آموزشی یک دانشکده اعتبار داده شده توسط AACSB برای اهداف مقایسه ای استفاده نمایند . دانشگاه Barry به این دلیل انتخاب شد که آن یک دانشگاه کوچک با اندکی کمتر از 9000 دانشجو بوده و اعتبار AACSB را در آوریل سال 2003دریافت کرده است . احتمالا برنامه آموزشی این دانشگاه در زمینه حسابداری بیانگر، استاندارد های جاری AACSB می باشند ( اگرچه برخی استاندارد های AACSB در حال تغییر هستند اما این استانداردها به برنامه آموزشی مربوط نیستند) دانشگاه Barry در واقع نمونه ای از دانشگاههایی است که اخیراً اعتبارنامه AACSB را گرفته اند . زمانیکه AACSB برای اولین باراعطای اعتباریه دانشکده را شروع کرد ، عمدتاً دانشگاههای بزرگتر برای اخذ این اعتبار نامه تقاضا کرده بودند،ولی در حال حاضر اکثراً دانشگاههای کوچکتر برای اخذ این اعتبارنامه ها از AACSB تقاضا می کنند .
جدول 4 جزئیات برنامه آموزش دوره لیسانس چهارساله حسابداری را نشان می دهد . طبقات جداگانه ای برای حسابداری و سایر امور تجارتی و واحدهای غیرتجاری وجود دارد . دانشگاه Barry از سیستم زمانی نیمسالی استفاده می کند ، که هر نیمسال شامل 15 جلسه کلاسی است . هر ساعت آموزشی در این دانشکده 50 دقیقه می باشد، بنابراین بخاطر سادگی یک ساعت دانشکده را 60 دقیقه تعریف کرده ایم . به منظور اهداف مقایسه ای، چنین برآورد شده است که به ازای هر ساعت صرف شده در کلاس، 5/1 ساعت نیز برای مطالعه صرف شده است . البته بایستی ذکر شود که برخی قراردادها در طبقه بندی بعضی موضوعات وجود دارد. برای مثال دانشگاهBarry درس اقتصادکلان را بعنوان یک علم اجتماعی فهرست می کند اما ما آن را بعنوان یک درس تجاری طبقه بندی کرده ایم . دانشگاه Barry طبقه بندی جامعی برای دروس تجارت و آمار و احتمال مقدماتی بعنوان روش های ریاضیات انجام داده است، ولی ما آنها را بعنوان روش های تجاری فهرست کرده ایم. همچنین این دانشگاه درس مبانیBarry کاربرد کامپیوتر را بعنوان یکی از دروس غیرتجاری فهرست کرده است که ما آن را بعنوان یک درس از امور تجاری طبقه بندی نمودیم.
بررسی مقایسه ای:
انجام یک مقایسه صریح بین دوره های آموزشی دانشگاهی که یک دانشجوی حسابداری روسی و نیز یک دانشجوی آمریکایی مجبور به گذران آن خواهند بود، سخت است . سوابق ثبت روزنامه آنها نیز متفاوت ازهم هستند . مقایسه بین دانشجویان در کشورهای مختلف بصورت غیررسمی نشان داده است که دانشجویان آمریکایی تقریباً در دوره های ریاضیات و مهارتهای علمی پایین تر از سطح متوسط بوده اند، آزمونهای استاندارد بین المللی نیز گویای این امر است . در طرف دیگر، دانشجویان روسی در مهارت های ریاضی و علمی شهرت دارند. بنابراین چنین نتیجه گیری میشود که بطور متوسط در سال اول دانشجو در یک دانشگاه روسی بهتر از دانشجوی آمریکایی برای اجرای کار آکادمیک آماده میشود.
اگر این استنباط صحیح باشد، مسلماً دانشگاه های روسی نسبت به دانشگاه های آمریکایی ممکن است بیشتر از دانشجویان سال اولشان تقاضا داشته باشند. در دیدگاه اول مصاحبه های یکی از نویسندگان (مولفان) با انواع دانشجویان کشورهای اروپای غربی در طول سال تایید شده بود . آنها عموماً چنین احساس می کردند که دانشگاه های آمریکایی در برخی روش ها با آنها رقابت نمی کنند و احساس میکردند مدارس امریکایی نسبت به زمانی که آنها دانش آموزان دوره متوسطه بودند موارد بیشتری را شامل می شد، بنابراین این دیدگاه عمومی به برخی از روشهای حسابداری که آنها در دانشگاهای آمریکایی می پنداشتند توسعه داده شد . چنین به نظر می رسید که حسابداری میانه بطور خاص مورد توجه می باشد اگر چه هیچ کدام از دانشجویان در مصاحبه هایشان این امر را صراحتاً نگفته بودند که حسابداری میانه سخت تر از بعضی روشهای دانشگاه های اروپای غربی است .
ولی این موضوع، تنها اختلاف بین ویژگی های دانشجویان سال اول دانشگاه های روسی و امریکایی نمی باشد. درصد بیشتری از فارغ التحصیلان دوره متوسطه در امریکا نسبت به روسیه وارد دانشگاها میشوند، بنابراین حتی اگر معدل دوره متوسطه دانشجویان روسی پایین تر از معدل دانشجویان امریکایی باشد معدل سال اول دانشگاهی دانشجویان روسی نسبت به معدل سال اول دانشجویان آمریکایی بالاتر خواهد بود، زیرا دانشگاه های روسیه تنها فارغ التحصیلان مدارس خوب تر را پذیرش میکنند درحالیکه برخی دانشگاه های آمریکایی فارغ التحصیلان همه مدارس را پذیرش میکنند. برخی دانشگاه های آمریکایی حتی ترک تحصیل کنندگان از مدارس را که بالای 23 سال سن داشتند، تنها به دلیل اینکه آنها دارای تجربه کاری می باشند و به بلوغ عقلی رسیده بودند را پذیرش می کنند. با توجه به اینکه در نظر گرفتن تمامی این عوامل در فرآیند مقایسه، ما را از زمینه اصلی بررسی هایمان که در واقع مقایسه برنامه های آموزشی در دانشگاه های روسی و آمریکایی می باشد، جدا خواهد کرد، لذا بنابراین ما این بحث را به آینده موکول میکنیم .
دلایل دیگری وجود دارد که چرایی مقایسه بین برنامه های آموزشی حسابداری در دانشگاه های روسیه و‌دانشگاه های آمریکایی را دشوار می کند . مثلاً این که ممکن است دوره مطالعاتی آن متفاوت باشد. در مدارس آمریکایی برنامه آموزشی معمولاً بین 120 الی 128 ساعت در هر ترم می باشد که 15 ساعت آن در کلاس خواهد بود . اما هر ساعت کلاس فقط 50 دقیقه است . برنامه آموزشی میتواند برای یک دانشجوی تمام وقت در عرض 4 سال تکمیل شود. این مدت زمان برای دانشگاه های روسی بصورت متحد الشکل نیست ، مثلاً برخی از دانشگاه های روسی دارای یک برنامه آموزشی می باشند که چهار سال طول می کشد، در حالی که برخی دیگر از آنها 5 سال طول می کشد. برخی از دانشگاه های روسی نیز دارای یک برنامه آموزشی شش ساله می باشند که به آن دوره فوق لیسانس گفته میشود. همچنین در این دانشگاه های روسی مطالعات تنها بر اساس زمان سپری شده در کلاس سنجیده نمی شود. عوامل دیگر برای این امر شامل زمان مطالعه، زمان های شرکت در آزمایشگاه، زمان های کاری بعنوان یک کارآموز و یا حسابدار علمی نیز میباشد. همچنین برخی از سخنرانی های انجام شده در سالن های بزرگ سخنرانی که اساتید( پروفسورها) انجام میگیرد و نیز سایر گروه های کوچک که بوسیله استادیارها راهنمایی میشود، جزء برنامه های این دوره ها می باشند. بنابراین شاید تفاوت هایی در کیفیت سخنرانی های انجام شده در دانشگاه های کوچک و بزرگ وجود داشته باشد. عده ای چنین می پندارند که کیفیت آموزش با افزایش تعداد نفرات کلاس کاهش خواهد یافت. باید درک کرد کلاسهای کوچکتر نسبت به کلاس هایی که در سالن های بزرگ برگزار میشود منجر به تجربیات آموزشی بهتری خواهد شد . دانشجویان تمایل دارند تا توجه بسیاری داشته باشند و با همدیگر صحبت نکنند تا صدای استاد را در کلاس های کوچکتر بتوانند بهتر بشنوند . این امر در برخی از دانشگاه های بزرگ آمریکایی نیز صورت گرفته است که دست کم در سال های اول یا دوم آموزشی آنها صورت می گیرد اما هنوز این روش در دانشگاههای کوچک مورد استفاده قرار نمی گیرد .
در یک تلاش جهت تخمینن این تفاوت ها، ما اقدام به ارایه فرضیاتی با توجه به سیستم آموزشی آمریکایی نمودیم . برای مقایسه این فرضیات، ما فرض کردیم که بطور متوسط دانشجویان آمریکایی به ازای هر ساعت آموزش در کلاس، 5/1 ساعت بیرون از کلاس مطالعه می کنند و نیز جهت راحتی انجام تخمین و ارزیابی فرضیه خود هر ساعت آموزش را 60 دقیقه در نظر گرفتیم در حالیکه یک ساعت آموزش دانشگاهی دانشگاهی فقط 50 دقیقه است.
ما برای اهداف مقایسه ای تصمیم گرفتیم برنامه 5 ساله روسیه را با برنامه دوره لیسانس چهار ساله دانشگاههای آمریکا مقایسه کنیم،اگرچه ممکن است آن چنین انتخابی عجیب به نظر برسد، ولی دلیل آن میتواند توجیه کننده باشد؛ همانطور که قبلاً اشاره شد کمتر از 10% دانشگاه های روسیه که برنامه آموزش حسابداری را برگزار می نمایند، دوره لیسانس چهارساله را توصیه کرده اند، و اکثریت آنها نیز دوره لیسانس پنج ساله را پیشنهاد می نمایند. بنابراین اگر هدف مقایسه حسابداری در میانگین دانشگاه های روسیه و حسابداری توصیه شده توسط دانشگاه های آمریکایی باشد، مقایسه برنامه های پنج ساله روسیه با برنامه دوره لیسانس چهار ساله آمریکا خیلی مناسب به نظر می رسد.
جدول 5 برنامه حسابداری دانشگاه های روسیه و آمریکایی را که برای اهداف مقایسه ای انتخاب شده اند مقایسه می کند. همانگونه که انتظار می رود، دانشجویان حسابداری روسی برای هر سه طبقه موضوعات زمان بیشتری نسبت به همتایان روسی جهت انجام مطالعه صرف می کنند. یکی از دلایل زیاد بودن ساعات مطالعه این است که برنامه های روسیه پنج سال می باشند، در حالی که برنامه های آمریکا چهار سال هستند. اگر اعداد این جدول بصورت سالیانه بود مقایسه می توانست کمی فشرده تر نیز شود. اگر مجموع ساعات روسیه به پنج تقسیم شود و مجموع ساعات آمریکا به چهار تقسیم شود، متوسط زمان مطالعه سالانه بدست می آید:
1737 = 5 / 8684 = زمان مطالعه سالانه در روسیه
1182 = 4 / 4726 = زمان مطالعه سالانه در آمریکا
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 27 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله بررسی و تحلیل مقایسه ای آموزش حسابداری