CITES نهادی بین المللی زیر نظر سازمان ملل متحد می‌باشد که نظارت بر "تجارتِ گونه‌های وحشی گیاهی و جانوری" را در دنیا به عهده دارد.
سالانه میلیاردها دلار برای تجارت گونه‌های وحشی گیاهی و جانوری در سطح بین‌المللی تبادل می‌شود. این تجارت شامل شیوه‌های بسیار متنوعی از تجارتِ فرآورده‌های غذایی، چرم و محصولات دارویی گرفته تا آلات موسیقی، علوفه، الوار ساختمانی، صنایع دستی و محصولات جهانگردی می‌گردد. پیمانِ "سایتس" در روز سوم مارچ سال ۱۹۷۳ منعقد گشته و از سال ۱۹۷۵ از شهر واشنگتن‌دی‌سی به طور رسمی کار خود را آغاز کرده است.
در حال حاضر مقر این سازمان در کشور سوییس می‌باشد و ۱۶۹ کشور در آن عضو هستند. کشورهای مختلف از سراسر دنیا با عضویت داوطلبانه در این سازمان به اجرای قوانین آن متعهد شده و برای حمایت از گونه‌های وحشی کمیاب و در معرض خطرِ گیاهی و جانوری هم‌پیمان می‌‌شوند.
ایران در سال ۱۹۷۶ در مقامِ سی‌اُم و جزو اولین کشور‌هایی بوده که به عضویت این سازمان در‌آمده و از آن زمان تاکنون در زمره‌ی بهترین و فعال‌ترینِ اعضا همواره به مقرراتِ سازمان سرسختانه متعهد بوده است.
هرگونه واردات و یا صادراتی که مربوط به یکی از گونه‌های گیاهی و یا جانوری مورد حمایت سایتس باشد منوط به تصویب و اجازه‌ی این سازمان است.
تمامی کشورهای عضو وظیفه دارند که یک یا چند مدیریت اجرایی را برای صدور پروانه و همچنین راهنمایی افرادِ علاقمند به تجارت گونه‌های کمیاب گیاهی و جانوری، بگمارند.
در ایران سه سازمانِ حفاظت محیط زیست، وزارت کشاورزی و همچنین سازمانِ بین‌المللی تحقیقات ماهیان خاویاری با یکدیگر همکاری دارند و هر‌کدام مسوولیت بخشی از کار را عهده‌دار شده‌اند.
برای جلوگیری از سوء‌استفاده‌ی کشورهای متخلّفی که با تجارت کنترل‌نشده و نامحدود، تنوع زیستی جهان را به‌خطر می‌اندازند باید تلاشی بین‌المللی صورت گیرد و سایتس چنین تعاونی را میان کشورهای عضو ممکن می‌سازد.
خیلی از کشورهای جهان هنوز به عضویت سایتس در‌نیامده‌اند و بعضی از آنها نیز همچون لیبی، ایرلند، کویت، آلبانی، قطر، ایسلند و سوریه اخیراً به مقرراتِ این پیمان متعهد گشته‌اند؛ ولی کشورهای عضو همیشه با همکاری یکدیگر موفق شده‌اند کشور‌هایی را که از مقررات مصوب سایتس تخلف کرده‌اند تحت فشار قرار داده و آنها را مجبور به تغییر رویه کنند تا دست از تجارت گونه‌های گیاهی و جانوری حمایت شده بردارند و در برابرِ خواستِ دنیا تسلیم شوند.
کشور پهناور ایران با ۸/۱۶۴ میلیون هکتار مساحت و بر‌خورداری از طبیعت هزار رنگی شاملِ جنگل‌های انبوه، ماسه‌زارهای طلایی، رشته‌کوه‌های پر‌دامنه‌ی پیچ در پیچِ، باتلاق‌های اسرار‌آمیزِ، دریاچه‌های نمک، مراتع سرسبز و حوضچه‌های چشمه‌های کوهستانی، زیستگاهِ گونه‌های گیاهی و جانوری بسیاری است که به‌تبعِ نمونه‌های جهانی، بدست آوردن آمار دقیقی از آنها عملاً غیر ممکن است.
چرا که بشر با وجود تمامی موفقیت‌های بزرگی که در عرصه‌های علمی و پیشرفت‌های تکنولوژی عاید خود ساخته، هرگز مدعی تسلط بی‌چون چرا بر جهان خاکی نبوده و نیست.
اکتشاف و دستیابی به موقعیت‌های جدید و شناسایی گونه‌های زیستی ناشناخته توسط دانشمندان تأییدی بر این تفکر می‌باشد. صاحب‌نظران زیست محیطی تا دوازده هزار گونهی گیاهی را در ایران تخمین زده‌اند که تا کنون در حدود بیش از نُه هزار گونهی آن جمع‌آوری و نام‌گزاری شده‌است.
این رقم سبب گشته ایران به عنوان یکی از ده خاستگاه مهم گونه‌زایی گیاهی در جهان مطرح شود. گستره‌ی بی‌نظیر و شگفتی‌آفرینِ چهارپایان، حشرات و پرندگان ایرانی در اصل حاصل پوشش گیاهی وسیع و متنوع‌ای است که شامل موارد نادر و بی‌همتایی در دنیا می‌باشد.
کوچکترین پستاندار شناخته‌شده‌ی جهان مشهور به "حشره‌خوار کوتوله"در دشت گرگان زندگی می‌کند و بزرگترین پستاندار جهان، "وال آبی" که ۳۳ متر طول دارد و وزن آن به ۱۹۰ تُن می‌رسد در دریای عمان و خلیج فارس نیز دیده‌می‌شود.
ایران زیستگاه بیش از ۶۰ هزار گونه حشره است که برخی از انواع آنها فقط مختص این سرزمین هستند و در هیچ جای دیگر جهان یافت نمی‌شوند. حدود ۵۰۲ گونه پرنده در ایران زاد و ولد و یا از راه ایران مهاجرت می‌کنند که بدلیل وجود برخی از زیستگاه‌های منحصر به فرد نظیر پارک ملی بوجاق‌ـ بندر کیانشهر هر روز گونهی نادر جدیدی در این مناطق دیده‌می‌شود و بر غنای زیستی کشور می‌افزاید.
همه‌ی ما کمابیش بر اهمیت نژاد یوز‌پلنگ ایرانی، گوزن زرد و تمساحِ ایرانی(گاندو) و لزوم حفاظت و حمایت از آنها برای حفظ نسل‌شان آگاه هستیم. تاکنون هشت گونه لاک‌پشت دریایی در آب‌های جهان شناخته‌شده است که پنج گونهی آن در آب‌های جنوبی کشور زندگی می‌کنند.
بهتر است بدانیم در جایی‌که برخی از دولت‌های خاور دور همچون چین و ژاپن مشکلات عدیده‌ای را به علّت تخلّف از قوانین مصوّبِ سایتس بوجود آورده‌اند و دست به شکار بی‌رویه‌ی موجودات حفاظت شده‌ی ارزشمندی همچون لاک‌پشت آبی و وال آلوده‌اند؛ هرگز تجاوزی اینچنینی از کشور ایران گزارش نگشته‌است.
در سال ۲۰۰۶ ایران به عنوان بزرگترین صادرکننده‌ی خاویار جهان تنها کشوری بود که به پاس برنامه هاى ارزشمند درخصوص بازسازى و حفاظت از ذخایر ماهیان خاویارى و جلوگیرى از قاچاق و خرید و فروش غیر‌مجاز، بر اساس سهمیه مصوب سایتس اجازه‌ی صدور رقمی در حدود ۵۰ تن خاویار دریای خزر را بدست آورد.
در جایی‌که تجارتِ گسترده و بی‌رویه در کنار عوامل دیگری همچون از دست دادن مکان زندگی، اصلی‌ترین تهدید برای حفظ تنوع زیستی در دنیای امروز به حساب می‌آید کشور ما همواره به مرام‌های انسانی و تعهدات اخلاقی در تجارت پایبند بوده‌است.
ولی متأسفانه افراد متجاوز به طبیعت و شکارچیان غیر مجاز، زیستگاه‌های ایران را با خطرات جدی روبرو گردانیده‌اند و مشکلات بسیاری را برای دولت بوجود آورده‌اند؛ اتفاقی که در دیگر کشورهای جهان به ندرت شاهد آن خواهیم بود. حفظ طبیعت و توسعه‌ی پایدار در هیچ کشوری بدون همکاری و یاری آحاد مردم امکان‌پذیر نیست و وظیفه‌ی فردی همه‌ی ما در این خصوص کلیدی و بسیار حایز اهمیت می‌باشد
نویسند‌گان: مریم همه کسی ، عباس شاهسواری 
خلاصه مقاله: