فرمت فایل : WORD (قابل ویرایش)
تعداد صفحات:55
فهرست مطالب:
مقدمه
نگرش تاریخی
اتاقهای پکلاندار
دیوارهای ساخته شده با آجرهای شکسته
معبد انیشویشناک A
گیگونو
معبد اینشو شیناک B
معبد اعلی
حفر دهلیز درز یگورات
پلکانهای زیگورات
دروازه جنوب شرقی
دروازه شمال شرقی
دروازه شمال غربی
دروازه جنوب غربی
اتاق رواقی شکل
پلکانهای بزرگ
طاق هلالی
معابد نزدیک به زیگورات
معبد گال
مجموعه شمال غربی
معبد ایشنی کاراب
معبد کی ریشا غربی
معبد کی ریشا غربی
معبد کی ریشا شرقی
معبد چهار گوشه شمال غربی
معبد چهار گوشه جنوب شرقی
منابع
مقدمه :
از سال 1895 میلادی برابر با 1312 هجری قمری حضور هیئت حفاری های باستان شناسی فرانسوی در خوزستان رسمیت پیدا کرد.
این هیئت تا سال 1357 هجری شمسی، 1979 میلادی برابر با پیروزی انقلاب اسلامی ایران ادامه داشت. که این هیئت یکی از پرسابقه ترین هیئت های حفاری در خاورمیانه بود که هشتاد سال استمرار یافت. نتیجه کاوشها و برس ها در شوش مجموعه مهمی از اشیاء هنری و کتیبه های ایلامی است که در اختیار علم قرار گرفته است.
شهر شوش در اواخر قرن سیزدهم قبل از میلاد پایتخت حکومت اونتاش گال پادشاه ایلام بود.
می دانیم که شوش پس از ایفای نقش پایتختی ایلام به پایتخت امپراطوری هخامنشی تبدیل شد و همین شهر در زمان سلوکیان به صورت منطقه آزاد درآمد. پس از چندی یعنی در قرن یازدهم میلادی به بعدزوال تدریجی شوش رخ می دهد و در قرن سیزدهم مردم آنجا را رها کرده و به حال خود می گذارند.
دورنتاش یک شهر مذهبی است که در دوره شکوفایی و تولد دوره ایلامی ساخته شد و وسعت آن به یکصد هکتار می رسد. برج مقدس آن هنوز هم 25 متر از ارتفاع خود را حفظ کرده است.
عرض طبقه اول دو برابر طبقه دوم و برج براساس یک نقشه عمودی بنا کرد دیده است.
نگرش تاریخی :
حدود اواسط قرن سیزدهم ق . م توسط شاه ایلام انتاش – گال شهرکی مذهبی نام دور انتاش بناشد که نام آن برگرفته از نام بنیانگذارش بوده است، این شهرک تبدیل به مرکزی زیارتی برای مردم ایلام گردید.
این مرکز حدود 30 کیلومتری جنوب شرقی شوش قرار داشت. مکانی که انتخاب شد قبلاً خالی از سکنه بوده است. اگر فرضیه سلطنت بیست ساله ای که به انتاش – گال نسبت داده می شود صحیح باشد. می توان گفت این بنا بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن انتاش – گال ساخته شده.
در طول دوره بیست ساله سلطنت روی این بنا کار شده ولی در چندین جا کار متوقف شده مانند زمینی آجرفرش شده معبدی، که بنای آن ساخته نشده است.
در آنجا کتیبه های با دقت کنار هم چیده شده که اسامی خدایانی که معبد برای آنان ساخته شده بود نوشته شده، محله هایی فقیرنشین که گویی برای کارگران در کنار انبارهای مصالح ساختمانی بود. به حال خود رها شده اند.
پس از مرگ انتاش گال شدت زندگی مذهبی در دور انتاش کاهش یافت. شاه ها فقط برای پرپایی جشنها و مراسم به معبد می رفتند که بعد از مرگ انقتاش گال دیگر حکومت ها وابستگی چندانی از خود به شهر دور انتاش نشان ندادند.
شوتروک ناهونته معابد دیگری را در شهر مجاور بنا کرد که بقایای آن هنوز هم برپا است که شاید این شهر ناهوتیرما بوده و احتمالاً همان ده نو امروزی است به علاوه شواهد نشان می دهد که همین پادشاه کتیبه ها را از جای خود درآورده تا با خود به شوش ببرد.
یکی از روحانیون معبد به حفظ و نگهداری معبد و ذخایر آن ادامه می دهد ولی با رفتن شاه این مرکز زیارتی اهمیت خود را از دست می دهد و وسایل حفظ و نگهداری آن کاهش می یابد.
صحنهای مقدس حیاط روز به روز کمتر نظافت شده و از خاک و ماسه ای که باد و باران می آورند پر می شوند و سطح آن را بالا می آورند و در نتیجه برای رفتن به آنجا می بایست پلکانی ساخته می شد.
این بنا قرنها به آن حالت باقی می ماند تا اینکه با حمله و تهاجم آشوریها به این شهرک برای همیشه از لطف و مرحمت خالی می شود و این همان درهم تنیده شدن و متروک شدن این شهر است که در سال 640 ق . م اتفاق می افتد.
خرابیهای زیادی را بارانها و رگبارها به برج و دیوار حصار وارد کرده. دیوارهای حصار به علت قرار گرفتن بیشتر در برابر باران خصارات محمی خورده است.
در قرن هفتم میلادی یکی از حاکمان محلی روی دیوار بیرونی شمال شرقی اقامتگاه کوچکی برای خود می سازد. از این خرابه کوچک تکه ای سفال لعابدار و یک دست بند شیشه ای الوان بدست آمده است.
(زیگورات) :
شهرسازان برای ساختن شهر دور – انتاش پشته ای را انتخاب کردند که در نزدیکی ساحل یک رود قرار داشت. این شهر در نیمراه دو مجتمع انسانی قرار می گرفت که از بزرگترین مجتمهای مسکونی ایلام بودند و این مکانیابی به صورتی انجام می شد که بر تمام دشت اشراف داشته باشد.
شهر جدید شاه ایلام از سمت شرقی دو آب و در مقابل کوهساری بنا شده که خود، آن را تا حدی غیر قابل عبور ساخته بود.
چغازنبیل عملاً با سه نوع خشت ساخته شده است : خشت خام، خشت پخته و نوع سوم آن از خشتهای خام که با خشت پخته کوبیده و یا شکسته مخلوط شده که موجب استحکام بیشتر آن می شود زیگورات نقشه مربع شکلی را نمایان می کند. که طول هر ضلع آن 20/102 متر است. ارتفاع امروزی برج ها 35/24 متر در بالای صحن شمال شرقی و 95/24 متر در بالای صحن جنوب غربی است که همان دروازه غربی حصار می باشد. این زیگورات که تماماً با خشت خام ساخته شده، با روکار آجری به ضخامت 2 متر پوشیده شده. این نمای آجری در چهار وجه خود، دارای پیش آمدگیها و پس رفتگیهایی با اندازهای مختلف است. فاصله هر 10 رج آجر یک رج آجر کتیبه دار بوده که نوشته های روی آنها نشان می دهد که زیگورات مربوط به او نتاش گال و اینشوشیناک (رب النوع) است. تعداد 659 عدد از این آجرها هنوز هم در نمای آجری و در محل اصل خود قرار دارد.
تحقیق چغازنبیل شهر باستانی دوره انتاش
