نوع فایل: word
قابل ویرایش 170 صفحه
مقدمه:
رهبری و مدیریت سازمانها در کشورمان با چالت‌های فراوانی روبروست شمارش معکوس برای پیوستن ما به منظومه تجارت جهانی آغاز شده است پیوستی که چندان نیز از روی اختیار نیست. چشم‌های خبرگان صنعت و اقتصاد این خاک نگران آثار این پیوستن است. آیا سازمانهای صنعتی ما توان رقابت در این فضا را دارند؟ در چه معیارهایی ضعیف هستیم؟ سازمان ما چگونه باید باشد تا در رقابت پیروز میدان باشیم؟ تفاوت سازمان ما با یک سازمان سرآمد درمقیاس جهانی چیست؟
این ها همان سوال‌هایی است که در کشورهای صنعتی و پیشرفته امروز، سالها قبل و در دوران رکود اقتصاد جهانی مطرح شد. کشورهایی نظیر: ژاپن،آمریکا کشورهای اروپایی این سوالات را طرح کردند و کوشیدند که الگویی از یک سازمان موفق و سرآمد ارایه کنند. سازمانی که نیازهای اصلی جامعه را به بهترین نحو برآورده می‌کند و در این راه سرآمد دیگر سازمانهاست. به الگوهایی که از این سازمان ها ارایه گردید مدلهای سرآمدی کسب و کار می‌گویند که به ادعای بسیاری از صاحب نظران نقش اساسی در جهت گیری صحیح سازمانهای تجاری در این کشورها داشته است( گر چه حوزه عمل بعضی از این مدل ها وسیع تر از حوزه تجارت است و مثلاً در حوزه‌های آموزش و بهداشت نیز استفاده می‌شود.) این مدلها الگویی از یک سازمان ارایه می‌کنند که در ایده و عمل سرآمد سازمانهای دیگر است و نشان می‌دهد برای رشد و سرآمدی چه تغییراتی در اجزاء سازمان باید انجام شود.
سوالی که عموماً در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به اینکه کشور ما از لحظ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دارای ویژگیها و بافت خاصی است آیا استفاده از این مدلها می‌تواند برای سازمانهای ایرانی عملی و مفید باشد؟ و در صورت استفاده از آنها تا چه حد باید در آنها تغییر ایجاد کرد؟ در بین مدلهای سرآمدی کسب و کار مدل EFQM به دلایل متعددی از جمله دلایل زیر، اهمیت بیشتری برای صنایع و سازمانهای پیشتاز در کشور ما دارد:
1) تحقیقات نشان می‌دهد که این مدل در سطح جهان بیش از دیگر مدلها به عنوان مدل مرجع جوایز ملی انتخاب شده است.
2) از آنجا که این مدل در اکثر کشورهای اروپایی، به عنوان مرجع انتخاب شده است امکان الگو برداری از طیف وسیعی از سازمانها در کشورهای مختلف اروپایی با شرایط و ویژگیهای متفاوت وجود دارد و امکان مراجعه و بازدید از سازمان سرآمد
( یا سازمانهایی که برای رسیدن به آن کوشیده اند) در برخی از این کشورها مثل ترکیه برای متخصصین کشور ما آسانتر است.
3) روابط کشور اروپایی، عموما روابط خوبی بوده است که امکان انتقال دانش و استفاده مستقیم از خبرگان این مدل را برای سازمانهای ایرانی فراهم می‌کند.
4) دیدگاه سیستماتیک قوی: توجه دقیق به مدیریت مبتنی بر فرآیندهای سازمانی و نتیجه گرایی مدلEFQM برای سازمانهای ایرانی که معمولا در این حوزه ها با مشکلات جدی روبررو هستند. بسیار آموزنده و اجرایی است.
5) مدلی که مبنای ارزیابی و اهدای “جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمان” در بخش صنعت و معدن ایران قرار گرفته است ( و قرار است توسط وزارت صنایع و معادن به سازمانهای واجد شرایط احراز جایزه داده شود) منطبق بر مدل EFQM است.
فهرست مطالب:
مقدمه
فصل اول
بررسی پیشینه مدلهای سرآمدی کسب و کار
تاریخچه مدلها
تکامل تدریجی
مزایای به کار گیری مدل ها
مبانی جایزه ها
1- جایزه‌های بین المللی
2- جایزه‌های ملی
3- جایزه‌های منطقه ای ایالتی یا محلی
4- جایزه‌های گروه‌های تجاری یا انجمن‌های تخصصی
5- جایزه‌های شرکت ها
مدل ادوارد دمینگ
جایزه کاربردی دمینگ
جایزه دمینگ برای واحد‌های سازمانی
جایزه دمینگ برای افراد
مدل مالکولم بالدریج
مدل بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت
ساختار و چارچوب معیارهای مدل EFQM
مقایسه سه مدل
مقایسه مدلهای تعالی سازمانی با ISO9000
انتخاب مدل ملی
فصل دوم
مفاهیم بنیادین
تشریح مفاهیم بنیادین سرآمدی درمدل EFQM
نحوة تعامل بین مفاهیم بنیادینسرآمدی در مدل EFQM
معرفی مفاهیم
1) نتیجه گرائی
تعریف
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شود
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شود
3) رهبری و ثبات در مقاصد
تعریف
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شود
4) مدیریت مبتنی بر فرآیند ها و واقعیت ها
تعریف
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شود:
5)توسعه و مشارکت کارکنان
تعریف
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شو
6) یادگیری، نوآوری و بهبود مستمر
تعریف
چگونه این مفهوم درعمل اجرا می‌شود
7) توسعه شراکت ها
تعریف
چگونه این مفهوم در عمل اجرا می‌شود
8) مسوولیت اجتماعی شرکت
سطوح مختلف سرآمدی در مفاهیم بنیادین مدل EFQM
فصل سوم
معیارها و زیر معیارها
تشریح معیارها و زیر معیارها در مدل EFQM
ساختار مدل EFQM
1- رهبری
2- خط مشی و استراتژی
شراکت ها و منابع
5- فرآیندها
6- نتایج مشتری
a6- شاخص‌های برداشتی
تصویر کلی
محصولات و خدمات
فروش و پشتیبانی پس از فروش
وفاداری مشتریان
b6-شاخص‌های عملکردی
تصویر کلی
محصولات و خدمات
وفاداری مشتریان
7-نتایج منابع انسانی ( کارکنان)
انگیزش
رضایت مندی
b 7- شاخص‌های عملکردی
دست آورد ها
انگیزش و مشارکت
رضایت مندی
خدماتی که به کارکنان سازمان ارائه می‌شود
8- نتایج جامعه
تصویر کلی
عملکرد به عنوان یک شهروند مسئول
همکاری با انجمن و گروه‌های محلی
b8- شاخص‌های عملکردی
مرادوات با مسئولین و سازمانها در خصوص
تقدیر نامه ها و جوایز دریافتی
9- نتایج کلیدی عملکرد
دستاوردهای مالی شامل
دستاوردهای غیر مالی شامل
b9- شاخص‌های کلیدی عملکرد
ارتباط میان مفاهیم بنیادین سرآمدی و مدل سرآمدی EFQM
فصل چهارم
خود ارزیابی
خود ارزیابی در مدل EFQM
تعریف خود ارزیابی
مزایای خود ارزیابی برای سازمان
فرآیند عمومی‌خود ارزیابی
رهیافتهای خودارزیابی در مدل سرآمدی EFQM
رهیافت پرسش نامه
مزایای رهیافت پرسش نامه
معایب رهیافت پرسش نامه
رهیافت نمودار ماتریسی
مزایای رهیافت نمودار ماتریسی
معایب رهیافت نمودار ماتریسی
رهیافت کارگاه
ملاحظاتی در مورد مراحل خود ارزیابی ( با استفاده از رهیافت کارگاه) برای هر کدام از 32 زیر معیار مدل EFQM
مزایای رهیافت کارگاه
معایب رهیافت کارگاه
رهیافت پروفرما
مزایای رهیافت پروفرما
معایب رهیافت پروفرما
رهیافت شبیه سازی فرآیند اخذ جایزه
مزایای رهیافت شبیه سازی فرآیند اخذ جایزه
معایب رهیافت شبیه سزای فرآیند اخذ جایزه
مقایسه بین رهیافتهای مختلف و انتخاب مناسب ترین رهیافت
تعیین نقاط قوت و حوزه‌های نیازمند بهبود و نقش امتیازدهی
خلاصه فرآیند خود ارزیابی
پیشنهادهایی برای انجام خود ارزیابی در سازمانهای ایرانی
فصل پنجم
سطوح سرآمدی
سطوح سرآمدی در مدل EFQM و فرآیند دریافت جایزه
سطح 1: متعهد به سرآمدی
سطح2: شناخته شده برای سرآمدی
سطوح 3و4و5 : برگزیدگان اولیه، برگزیدگان جایزه مقدماتی و برنده جایزه نهایی
فصل ششم
ارکان
ساختار
شورای سیاستگذاری
کمیته راهبردی
وظایف کمیته راهبری
کمیته علمی
کمیته داوری
مجری طرح
پیوست ها
پیوست شماره 2:
پرسشنامه خودارزیابی برای مدل EFQM
مقدمه
پاسخگویی به سؤالات و امتیازدهی
چگونه پرسش نامه را تکمیل کنیم؟
مقدمه ای بر پرسش نامه
پرسش نامه به شیوه‌های مختلف می‌تواند تکمیل گردد
نحوه‌ی امتیازدهی به پرسش نامه
یک رویکرد درست برخی یا تمام ویژگیهای زیر را دارد
1- رهبری
2- خط مشی و استراتژی
3- منابع انسانی (کارکنان)
4- شراکتها و منابع
5- فرآیندها
6- نتایج مشتری
7- نتایج منابع انسانی (کارکنان)
8- نتایج جامعه
9- نتایج کلیدی عملکرد
چگونه نتایج را به کار بگیریم؟
منابع و مآخذ
فهرست اشکال:
شکل 1-1- تکامل تدریجی
شکل 1-3- ساختار معیارهای نتایج
شکل 2-4 مراحل رهیافت شبیه سازی
شکل 3-4 تصویری کلی از فرآیند خود ارزیابی
شکل 1-6- ساختار طرح اعطای جایزه ملی بهره وری و تعالی سازمانی
فهرست جداول:
جدول 2-1- سطوح مختلف سرآمدی در مفاهیم بنیادین مدل EFQM
جدول 1-3 ارتباط میان مفاهیم بنیادین و معیارهای
جدول 1-4 - نمونه ای از یک پروفرما
جدول 2-4 مقایسة عمومی‌بین رهیافتهای مختلف
جدول 3-4 راهنمای گزینش رهیافت خود ارزیابی
منابع ومأخذ:
نجمی، منوچهر و حسینی ، سیروس (1382) ، “مدل سرآمدی EFQM از ایده تا عمل” مؤسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی ،تهران.
در مسیر تعالی، ویژه نامه نخستین همایش تعالی سازمانی (1382) ، مؤسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی، تهران.
کتابچه ارزیابی (1384) ، مؤسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی ، تهران.
راهنمای متقاضیان (1384)، مؤسسه مطالعات و بهره وری منابع انسانی، تهران
پروژه رهبری و مدیریت سازمان ها در کشورمان با چالت‌های فراوانی روبروست. doc