تحقیق درباره شرکای منطقهای ایران و امکان تشکیل هسته مرکزی

اختصاصی از رزفایل تحقیق درباره شرکای منطقهای ایران و امکان تشکیل هسته مرکزی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 48

شرکای منطقه‌ای ایران و امکان تشکیل هسته مرکزی

یک همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای

چکیده

امروزه سطوح متفاوتی از همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای در مناطق مختلف جهان تجربه می‌شود. در منطقه‌ای که ایران واقع شده است، دو تشکل اقتصادی منطقه‌ای ”سازمان همکاری اقتصادی“ و ”شورای همکاری خلیج فارس“ قرار دارند که بالقوه می‌توانند شرکای طبیعی تجاری ایران قلمداد شوند. نگاهی اجمالی به وضعیت کلی کشورهای عضو دو تشکل مذکور نشان می‌دهد که بین این کشورها تفاوت‌های بارزی نظیر ساختار اقتصادی ناهمگون، سطوح توسعه متفاوت، نظام‌های سیاسی مختلف و تنوع قومی و فرهنگی آشکاری وجود دارد. هدف مقاله حاضر، بررسی امکان تشکیل هسته مرکزی یک همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای مناسب در این منطقه است. با آگاهی از این موضوع که یکایک اعضای دو تشکل مورد بحث، بازیگرانی موثر، کارا و فعال نیستند، لذا باید برای تشکیل یک هسته مرکزی، کشورهایی را شناسایی نمود که دارای مجموعه معیارها و قابلیت‌هایی حداقل از جنبه اقتصاد کلان بین‌الملل باشند.

مقاله حاضر از هفت قسمت تشکیل شده است: پس از مقدمه، در قسمتهای دوم تا ششم به ترتیب به ادبیات نظری همگرایی و همپیوندی اقتصادی از منظر روابط بین‌الملل، برخی از شاخص‌های اقتصاد کلان بین‌الملل مؤثر در تشکیل هسته مرکزی یک همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای،‌چگونگی انتخاب کشورها، روش بررسی و رتبه‌بندی کشورها و نتایج حاصل از رتبه‌بندی کشورها با هدف تشکیل هسته مرکزی یک همپیوندی مناسب پرداخته شده و در قسمت پایانی هم خلاصه و نتیجه‌گیری حاصل از تحقیق ارایه گردیده است.

به طور کلی, براساس نتایج حاصل از مقاله حاضر، از نظر توانمندی‌های اقتصادی و روابط تجاری، شش کشور عربستان سعودی، ایران، ترکیه، قزاقستان، پاکستان و امارات متحده عربی مناسبترین کشورها جهت تشکیل هسته مرکزی اولیه همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای محسوب می‌شوند.

مقدمه

در عصر جهانی شدن،‌ توسعه اقتصادی دیگر یک مقوله صرفاً ملی نیست و کشورها برای دستیابی به سطح مطلوبی از توسعه و رفاه ملی، به ناچار باید زمینه‌های برخورداری از امکانات و منابع بین‌المللی را فراهم نمایند. چگونگی تمهید این ساز و کار جهت استفاده از منابع جهانی و منطقه‌ای از جمله مهمترین مقولاتی است که امروزه پیش روی تمامی کشورها بویژه ممالک در حال توسعه و به طور اخص کشورهای واقع در محیط منطقه‌ای ایران قرار دارد. این ساز و کار در سطح رفتار کشورها در نظام بین‌الملل، کارکردی چند لایه دارد.

اولین لایه تلاشی است که کشورها به کمک ترکیبی از امکانات و منابع داخلی و خارجی در راستای نیل به سطح قابل قبولی از توسعه با هدف افزایش توانمندی‌های ملی در محدوده اقتصادی ملی خود تجربه می‌کنند. در دومین لایه، کشورها برای دستیابی به سطح بالاتری از توسعه که لزوماً با مناسبات تجاری پیوند دارد، به مناسبات دو جانبه و چند جانبه منطقه‌ای روی می‌آورند. در این سطح،‌ همپیوندی‌های منطقه‌ای و بهره‌گیری ازمنابع و بازارهای کشورهای درون منطقه مناسبترین پاسخی است که کشورها می‌توانند به این سطح از نیازهای توسعه خود بدهند. سومین لایه که مستلزم پیوند ژرفتر با اقتصاد جهانی است، نشان دهنده مساعی مشترک کشورهایی است که ابتدا توانسته‌اند خود را با نظام‌های بین‌المللی هماهنگ سازند و سپس با اتکا به سطوح پایه‌ای و میانی توسعه موفق شده‌اند که به الزامات رقابت در بازارهای جهانی دست یابند و این الزامات را در درون اقتصادهای خود نهادینه نمایند. با توجه به این مقدمه، درک و شناخت هر مرحله از توسعه کشورها می‌تواند مشخص کند که برای پیشبرد توسعه در مراحل بعدی از چه ساز وکاری باید سود جست.

در فرایند مذکور، در نظر گرفتن سطح توسعه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورها حایز اهمیت ویژه‌ای است. ممکن است کشوری از لحاظ اقتصادی آمادگی این انتقال منطقه‌ای را داشته باشد، اما از نظر سیاسی این آمادگی هنوز حادث نشده و لذا در صورت حضور در یک همپیوندی اقتصادی منطقه‌ای، عدم توسعه سیاسی و یا عدم هماهنگی سیاسی با دیگر اعضای منطقه مانع از کارکرد نیروهای مولد اقتصادی شود. بدین خاطر است که این فرایند، یک فرایند چند بعدی است و باید به طور متوازن در سطوح سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد توجه قرار گیرد و بویژه،‌هنگامی که کشورها تلاش دارند رفتارهای خود را با الزامات منطقه‌ای و بین‌المللی هماهنگ‌کنند، این توازن در رابطه با سطوح مختلف توسعه از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود. اغلب شرکا و همسایگان ایران با در اختیار داشتن ظرفیت‌های بالقوه قابل توجه،‌ مدت‌ها است که در مسیر تشکیل همپیوندی‌های اقتصادی و تجاری منطقه‌ای متعدد نظیر سازمان کنفرانس اسلامی (OIC)، شورای همکاری خلیج فارس (GCC)، سازمان همکاری‌های اقتصادی (ECO)، گروه 8 کشور در حال توسعه اسلامی (D8) و ... گام نهاده‌اند. وجود تشکل‌های فوق‌الذکر، گواه انگیزه‌ها و تمایلات موجود این کشورها در این زمینه است. متاسفانه در مقایسه با کوششهای بسیاری که از سوی اغلب این کشورها به عمل آمده است،‌ تا کنون پیشرفت متناسب و در خور توجهی در آن تشکل‌ها حاصل نشده است. به نظر می‌آید در شرایط فعلی ایجاد هر گونه تشکل اقتصادی ـ تجاری کارا که در برگیرنده کلیه کشورهای منطقه مورد

مقاله امکان فراوری کانسارهای وانادیوم و تنگستن دار

اختصاصی از رزفایل مقاله امکان فراوری کانسارهای وانادیوم و تنگستن دار دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 72

وانادیوم محصول فرعی مهمی است که به طور وسیع در آلیاژهای فروس و غیر فروس بکار برده می شود. میزان جهانی وانادیوم از منابعی مانند مواد اولیه چگاله ها، سرباره های فلز کاری و پس مانده های نفتی بدست می آید.

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده 1

فصل اول: کلیات

کلیات 3

ذخایر وانادیوم در ایران 8

فصل دوم: فرآوری وانادیوم

2-1- منابع وانادیوم 10

2-2- کشورهای اصلی صنعت وانادیوم 16

2-2-1- جمهوری آفریقای جنوبی 16

2-2-2- جمهوری خلق چین 17

2-2-3- روسیه و سایر کشورهای CIS 21

2-3- فرآیندهای تجاری بازگیری 29

2-3-1- وانادیوم 29

2-3-2- پنتوکسید وانادیوم 31

2-3-3- فرو وانادیوم 32

2-4- نقش استرالیا در صنعت وانادیوم 35

فصل سوم: سنتیک واکنش عملیات برشته کردن وانادیوم و استفاده از سرباره های فولاد به عنوان ماده خام ثانویه

3-1- مقدمه 40

3-2- بررسی پژوهشی فرآیند تشویه وانادیوم 41

3-3- آزمایشات عملی 43

3-4- جنبش شناسی واکنش 44

3-5- مدل فرآیند تشویه وانادیوم 47

3-6- نتایج و مباحث آزمایشات عملی فرآیند تشویه وانادیوم 48

فصل چهارم: فرآوری جدید جهت بازیابی کانیهای وانادیوم و تنگستن از محلول لیچینگ آلیا‍ژ تنگستن دار

4-1- مقدمه 52

4-2- روش تجربی 54

4-2-1- آماده سازی نمونه 54

4-2-2- روش تجربی 55

4-3- نتایج و مباحث آزمایش 56

4-4- بازگیری وانادیوم 59

4-5- بازگیری تنگستن 62

4-5-1- تبدیل Na2wo4 به Cawo4 62

4-5-2- تبلور APT و خلوص آن 63

فصل پنجم: نتایج و پیشنهادات

نتایج و پیشنهادات 67

منابع مورد استفاده 68

چکیده

وانادیوم محصول فرعی مهمی است که به طور وسیع در آلیاژهای فروس و غیر فروس بکار برده می شود. میزان جهانی وانادیوم از منابعی مانند مواد اولیه چگاله ها، سرباره های فلز کاری و پس مانده های نفتی بدست می آید. مواد معدنی حاوی وانادیوم عبارتند از: کارنوتیت، موتراسیت، پاترونیت، دشلولیت و وانادنیت. سرباره های صنایع آهن یک منبع اصلی وانادیوم اند در حال حاضر منابع شناخته شده وانادیوم نیازهای قرن آینده را برآورده می سازد. مواد حاوی وانادیوم

پروژه بررسی امکان بکارگیری سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت (ABC)

اختصاصی از رزفایل پروژه بررسی امکان بکارگیری سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت (ABC) دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

 پروژه بررسی امکان بکارگیری سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت (ABC)

با فرمت ورد  word  ( دانلود متن کامل پایان نامه  )

 چکیده:

سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت یکی از سیستم‌های نوین بهای تمام شده محصولات و خدمات می‌باشد که اطلاعات مورد نیاز مدیران را بهتر و دقیق‌تر فراهم می‌کند و استفاده کنندگان را در امر تصمیم‌گیری صحیح و مناسب یاری می‌نماید. این پژوهش جزء تحقیقات علمی و کاربردی است که در کارخانجات تولیدی نورد آلومینیوم انجام گرفته است که پس از بررسی و تجزیه و تحلیل روش موجود بهای تمام شده آن کارخانه و تشخیص نقاط ضعف و قوت آن به تبیین اهمیت سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت در کارخانه نورد پرداخته و سپس مراحل سیستم ABC شناسایی گردیده است.

همانطور که از موضوع تحقیق برمی‌آید، محقق بدنبال تعیین اهمیت سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت کارخانجات تولیدی نورد آلومینیوم اراک بوده و برای اینکار در قلمرو زمانی سال مالی 83-84 شرکت مذکور، صورتهای مالی و اطلاعات مالی مربوط به آن دوره را مورد بررسی قرار داده و پس از شناخت سیستم حاکم بر شرکت و نحوه گردش عملیات حسابداری آن و شناسایی مراکز فعالیت عمده و تلفیق منطقی این فعالیتها، نهایتاً 13 فعالیت را بعنوان زیربنای سیستم ABC شناسایی کرده و محرکهای هزینه هرکدام از این فعالیتها را انتخاب کرده است.

نتیجه مطالعات و تحقیقات انجام شده چنین نشان داد، که استفاده از سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت نه تنها باعث تخصیص هرچه دقیق‌تر هزینه‌های سربار می‌شود بلکه باعث می‌گردد که مدیران داخلی شرکتها با استفاده از اطلاعات بدست آمده، در خصوص برنامه‌ریزی و کنترل تولید تصمیمات بهتری را اتخاذ نموده و شرکت را در کسب سود یاری نمایند.

1 مقدمه:

تغییر و تحولات ایجاد شده در شرایط درونی و بیرونی کارکرد بنگاههای اقتصادی و سازمانها و تاثیر عواملی نظیر تشدید روند رقابت، اهمیت یافتن، اعمال مدیریت فعالیتها و حیاتی بودن پاسخگوئی به نیاز مشتریان از طریق تلفیق مناسب کیفیت و سود مورد انتظار، مسئولیت و نقش سیستمهای هزینه‌یابی را بطور ریشه‌ای دگرگون کرده است.

نتیجه مطالعات و تحقیقات انجام شده چنین نشان می‌دهد که هر دو گروه تهیه کنندگان و استفاده کنندگان از اطلاعات مربوط به بهای تمام شده محصولات، از سیستمهای فعلی هزینه‌یابی ناراضی بوده و روش تخصیص هزینه‌های سربار کارخانه به محصولات نیز به نحوی موثر در ایجاد این نارضایتی مدیران موثر است. بهرحال، اغلب مدیران توجه دارند، که برآورد و پیش‌بینی هزینه‌های بلندمدت شامل تخصیص هزینه‌های سربار به بهای تمام شده محصولات، عمل مفید و قابل قبولی است که می‌تواند انجام دهند.

سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت، نتیجه تلاش حسابداران مدیریت، برای فراهم نمودن نیازهای جدید اطلاعاتی در عصر اطلاعات و شناخت فعالیتهای دارای ارزش افزوده و به تبع آن حذف فعالیتهای بی‌ارزش و همچنین افزایش دقت هزینه‌یابی است. این سیستم علاوه بر اندازه‌گیری صحیح بهای تمام شده، قادر به ارائه اطلاعات مفیدی در مورد عملکرد فرآیندهای کسب و کار سازمان است.

فراهم نمودن اطلاعات غیر مالی فعالیتها در کنار اطلاعات مالی موجب شده است که سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت به عنوان ابزار قدرتمندی در جهت بهبود کسب و کار سازمانها مورد استفاده قرار گیرد. این سیستم بعلت دارا بودن مزایایی مانند: توانائی تمرکز بر مشتریان، شناخت فرصتها، استقرار اقتصادی و تشویق اصلاحات قادر است بسیاری از نیازهای شرکتهای رده جهانی را به لحاظ تقویت موقعیت رقابتی، دستیابی به خشنودی پایدار مشتریان و کسب سود مورد انتظار برآورده کند.

هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت (ABC) ادعا می‌کند محصولات و خدمات تولید شده، مستقیما مصرف کننده منابع نیست، بلکه مصرف کننده فعالیتهاست. از این نظر هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت، سیستم تسهیم هزینه بر مبنای رسیدگی و تحقیق است، به نحوی که از طریق تجزیه و تحلیل واحد اقتصادی و فرآیندهای مورد عمل، محرکهای هزینه شناسایی می‌شود.

ضرورت انجام تحقیق بکارگیری سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت، نیازمند وجوه شرایط بخصوصی است که این شرایط تحت عناوین زیر قابل طبقه‌بندی است:

1ـ شیوه کسب و کار انتخاب شده توسط مدیریت سازمانها و آگاهی آنها از مزایای ABC (Activity Based Costing) در جهت جوابگوئی به نیازهای اطلاعاتی منتج از این انتخاب.

2ـ وجود داده‌های مورد نیاز جهت طراحی و استقرار سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در درون سازمان بعلت فقدان شناخت کافی از وجود شرایط لازم برای بکارگیری سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در شرکتهای مورد آزمون و همچنین عدم وجود یک الگوی مناسب جهت طراحی سیستم هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت در ایران.

توسعه اقتصادی یکی از اهداف اصلی کشورهای در حال توسعه، منجمله کشور ما ایران می‌باشد.

توسعه پایدار به رشد و بالندگی صنایع کشور وابسته است، و کشور ما نیز در عرصه جهانی جایگاهی بزرگ دارد و برای حفظ این جایگاه نیاز به اطلاعات روز جهان برای رقابت در جامعه جهانی دارد و هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت نیاز روز جامعه صنعتی ایران و جهان برای کاهش و مدیریت هزینه‌ها می‌باشد که می‌بایستی تلاش زیادی برای تفهیم و بکارگیری آن در صنعت کشورمان انجام شود.

از آنجا که هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت می‌تواند اطلاعات صحیح تری در خصوص هزینه‌های محصول ارائه دهد، طی سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. از دیدگاه حسابداری صنعتی، هزینه‌یابی بر مبنای فعالیت را می‌توان بسط تکامل یافته‌ای از روش تخصیص دو مرحله‌ای هزینه تلقی کرد که شالوده سیستمهای نوین حسابداری بهای تمام شده است. در مرحله اول این روش، هزینه‌های غیر مستقیم منابع به مخازن هزینه تخصیص می‌یابد و در مرحله دوم، هزینه‌های انباشته شده در مراکز هزینه به محصولات تخصیص داده می‌شود. تخصیص طبق مرحله اول معمولا برای ارزیابی عملکرد مدیر مسئول مرکز هزینه و تخصیص طبق مرحله دوم برای تعیین بهای تمام شده محصولات بکار می‌رود.

در واقع جهت تعیین تخصیص هزینه‌ی تولیدی به موجودی‌ها و نیز به منظور دستیابی به سودآوری بلندمدت، سیستم‌ها باید اهداف کنترلی و برنامه‌ریزی را نیز تامین نمایند و از آنجائیکه ساختار هزینه‌ها و تولیدات بسیاری از شرکتها در سالهای آخر تغییر یافته است به طوریکه دستمزد که بخش اعظم هزینه‌های تولیدی را به خود اختصاص می‌‌داد امروزه بخش اندکی از هزینه تولید را تشکیل می‌دهد و در مقابل سربار تولید بخش عمده هزینه‌های تولیدی را دربر گرفته است. 

در بسیاری از موارد هزینه‌های سربار با تعداد فعالیتهای مربوط به یک محصول رابطه دارد نه با مقدار واحدهای تولید شده از محصول به عنوان مثال یک شرکت تولیدی را درنظر بگیرید که 2 محصول مشابه تولید می‌کند. محصول اول از 10 قطعه تشکیل شده است در حالی که محصول دوم از یکصد قطعه تشکیل شده است. هر قطعه قبل از نصب باید معاینه و بازدید شود بنابراین مشخص است که تحویل و دریافت یکصد قطعه در مقایسه با ده قطعه نیاز به فعالیت بیشتری دارد. در صورتی که همین هزینه در روش سنتی براساس مبانی جذب سربار هر محصول به طور کلی به محصولات تخصیص می‌یابد. بنابراین ضرورت بکارگیری روش هزینه‌یابی جدیدی که بتواند نحوه وقوع هزینه های سربار را در شرکت نشان دهد احساس می‌شود. این نگرش نسبت به وقوع هزینه‌ها را مدیریت برمبنای فعالیت (Activity Based Managment) می‌گویند که به معنی استفاده از سیستم حسابداری برمبنای فعالیت می‌باشد. در این سیستم بر فعالیت‌ها به عنوان موضوع اساسی هزینه‌ها (مولد اساسی هزینه‌ها) تأکید شده است. 

براساس این سیستم هزینه مقادیر تولید براساس جمع هزینه‌های فعالیت‌های صرف شده برای آن بدست می‌آید. ویژگی این سیستم این است که هزینه‌ها با توجه به مناسبت‌های مهمی که در طی زمان رخ می‌دهد اندازه‌گیری و ردیابی می‌شود و فعالیت به معنی روش یا فرآیندی که موجب انجام کار می‌شود تعریف می‌گردد.

هزینه یابی برمبنای فعالیت‌ها مبتنی بر این مفهوم است که «منابع به مصرف فعالیت‌ها می‌رسند و فعالیت‌ها صرف تولید محصولات می‌گردند.»

برخلاف روش سنتی حسابداری که از یک نرخ کلی جذب سربار استفاده می‌شود و یا گاهاً نرخ‌های جداگانه برای هر دایره استفاده می‌شود، در این سیستم (ABC) برای هر فعالیت یک مبنای جداگانه به عنوان مولد اساسی هزینه‌ها تعیین، و براساس آن یک نرخ جداگانه نیز محاسبه می‌گردد. هر فعالیت تنها یک مولد هزینه دارد. 

عوامل موثر بر انتخاب مولد هزینه:

الف ـ درجه همبستگی بین هزینه‌ها و آن رویداد با مبنا

ب ـ فزونی منافع بر مخارج به کارگیری مولد هزینه به عنوان مبنا (Measurement Cost)

ج ـ اثرات رفتاری که در تصمیم‌گیری و یا تعیین قیمت‌ها و.‌.. دارد (Behavioral Effects)

مناسبت استفاده از ABC به قضاوت‌های مدیریت بستگی دارد و ABC بجای تمرکز بر استفاده‌کنندگان از سیستم حسابداری بر قابلیت‌های سیستم تمرکز می‌نماید. شرکت‌هایی که دارای خصوصیات ذیل هستند به کارگیری ABC برایشان بیشتر مفید است.

1ـ هزینه‌های سربار بالایی دارند.

2ـ تنوع فعالیت دارند.

3ـ تنوع محصولات دارند.

4ـ تغییرات مستمر در فعالیت‌ها دارند بدون اینکه سیستم حسابداری تغییر یافته باشد.

5ـ تکنولوژی پیشرفته دارند.

همچنین با توجه به موضوعات مشروح قبل، بدیهی است که هرگاه شرکت از سیستم هزینه‌یابی سفارش کار استفاده نماید، به علت تنوع محصولات و سفارشات نسبت به سیستم هزینه‌یابی مرحله‌ای، استفاده از سیستم ABC کارآمدتر خواهد بود و همچنین در شرکت‌هایی که تنوع محصول ندارند، سیستم هزینه‌یابی برمبنای فعالیت (ABC) زمانی نقش خود را به عنوان یک ابزار کارا ایفا می‌نماید که مدیریت تصمیم بگیرد خط تولید خود را عوض نماید و یا بخواهد محصول فعلی خود را بهبود کیفی و تکامل ببخشد. در این صورت ABC با مقایسه بین کشش بازار و قیمت های فروش محصول تکامل یافته و هزینه‌های آن مدیریت را در تصمیم‌گیری یاری می‌نماید.

مبانی نظری وپیشینه پژوهش بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژی¬های آن

اختصاصی از رزفایل مبانی نظری وپیشینه پژوهش بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژی¬های آن دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

مبانی نظری وپیشینه پژوهش  بررسی امکان بکارگیری کارت امتیازی متوازن جهت اجرای استراتژی¬های آن

بصورت ورد ودر86صفحه

دارای منابع وپیشینه کامل

 

مقاله درباره بررسی امکان حذف هیومیک اسید از محیط های آبی توسط فرآیند الکتروشیمیایی ضمن استفاده از الکترود آهنی

اختصاصی از رزفایل مقاله درباره بررسی امکان حذف هیومیک اسید از محیط های آبی توسط فرآیند الکتروشیمیایی ضمن استفاده از الکترود آهنی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 15

بررسی امکان حذف هیومیک اسید از محیط های آبی توسط فرآیند الکتروشیمیایی ضمن استفاده از الکترود آهنی

چکیده:

حضور هیومیک اسید در منابع آب آشامیدنی حتی به مقادیر ناچیز در طی فرآیند گندزدایی آب توسط ماده کلر منجر به تشکیل محصولات جانبی گندزدایی متأثر بر سلامت بشر و دیگر موجودات می گردد. در این مطالعه قابلیت فرآیند الکتروشیمیایی در حذف این ماده از محیط های آبی در شرایط آزمایشگاه و در یک مخزن شیشهای به حجم موثر یک لیتر، تجهیز شده توسط الکترودهای آهنی به روش دو قطبی، به انجام رسید. در ابتدا مخزن توسط نمونه سنتتیک حاوی غلظت 20 میلی گرم در لیتر هیومیک اسید و pH های 3، 5، 7 و 8، پتانسیل الکتریکی50 ولت در زمانهای واکنش 15، 30، 45، 60 و 80 دقیقه، پر شده و پس از آغاز عملیات واکنش در هر یک از زمان های فوق، نمونه 25 میلی لیتری بر داشت میشد. سپس بلافاصله پس از آماده سازی نمونه ها، مقادیر هیومیک اسید بوسیله میزان جذب پرتو فرابنفش و تعیین کل ماده آلی سنجش می شدند. در ادامه پس از کسب شرایط بهینه در نمونه های سنتتیک، آزمایشات با شرایط بهینه فوق بر نمونه آب طبیعی نیز انجام شد. در نمونه سنتتیک بیشترین راندمان حذف هیومیک اسید با میزان 69/92 درصد در شرایطی حاصل شد که اختلاف پتانسیل 50 ولت، زمان واکنش 80 دقیقه، 5 pH= و هدایت الکتریکی برابر 3000 میکرو زیمنس بر سانتی متر بود، در نمونه آب طبیعی با شرایط بهینه فوق، راندمان کاهش یافت و با میزان 8/68 درصد، حاصل شد. نتایج این مطالعه نشان داده که فرآیند الکتروشیمیایی تجهیز شده با الکترود های آهنی می تواند به عنوان روشی مناسب در حذف ماده هیومیک اسید از محیط های آبی مورد توجه قرار گیرد.

واژگان کلیدی: هیومیک اسید، محیط های آبی، الکتروشیمیایی، الکتروکواگولاسیون، الکترود آهنی.

1- مقدمه:

ترکیبات هیومیک اسید بیشترین قسمت مواد آلی طبیعی محلول در آب های طبیعی را تشکیل می دهند به طوری که می توان 90 درصد کربن آلی محلول در تمامی آبهای طبیعی را به آن ها نسبت داد (1). هیومیک اسید یک ماده درشت مولکول است که در ساختار پیچیده خود حاوی ترکیباتی نظیر گروه های کربوکسیلیک و گروه های فنولیک می باشد (شکل (1))، این ترکیبات در pH های بالاتر از 2 تا غلظت g/lµ 20 در منابع آب زیر زمینی و در منابع آب سطحی تا غلظت mg/l30 به حالت محلول و گونه های با بار منفی وجود دارند (2). ترکیبات هیومیک اسید به تنهایی سمی نمی باشند اما مشکلات ثانویه ای در زمان تصفیه آب آشامیدنی را مسبب می شوند از جمله؛ ایجاد اثرات نامطلوب زیبا شناختی مرتبط با ایجاد رنگ، طعم و بو در آب آشامیدنی (3)، افزایش نقل و انتقالات فلزات سنگین و ترکیبات مصنوعی سمی (2)، کاهش اثر مطلوب فرآیند های متداول تصفیه آب بر حذف آلاینده مورد هدف (4)، خوردگی تأسیسات فلزی (5)، اثر نا مطلوب بر فرآیند انعقاد (6)، اثر نا مطلوب بر فرآیند جذب سطحی (7)، اثر نا مطلوب بر عملکرد غشا ها (8)، موجب رشد مجدد میکروارگانیسم ها در سیستم آب رسانی و مخازن ذخیره آب (9و 10)، افزایش میزان مصرف مواد گندزدا در امور تصفیه آب و مهمتر اینکه در زمان انجام فرآیند گند زدایی ترکیبات هیومیک اسید می توانند با ترکیبات گند زدا وارد واکنش شده و عامل ایجاد بیش از نوع 600 نوع ترکیبات جانبی گند زدایی که THM و HAA ها مسبب سرطان از جمله سرطان مثانه و قسمت انتهایی روده بزرگ در انسان از جمله مهمترین آنها هستند، شوند ( 12 و11). در حال حاضر مهمترین دلیل ذکر شده برای حذف این ترکیبات از آب آشامیدنی با توجه به اعمال قوانین سخت گیرانه گندزدایی مبتنی بر پیشگیری از تشکیل DBPs و کنترل تری هالومتان ها (THMs) و هالو استیک اسید ها (HAAs) می باشد به گونه ایی که مقدار مجاز آنها در آب آشامیدنی توسط سازمان محیط زیست آمریکا به ترتیب در مرحله اول اعمال قوانین حدود µg/L 80 و µg/L 60 و در مرحله دوم حدود µg/L 40 و µg/L30 تعیین شده است (13). سازمان بهداشت جهانی نیز حداکثر مقدار مجاز وجود THMs را در آب آشامیدنی µg/L 100 اعلام نموده است (14). مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور ایران نیز حداکثر مقادیر مجاز حضور تری هالومتان ها در آب آشامیدنی به ترتیب برای برموفرم، دی برموکلرومتان، برمو دی کلرومتان و کلروفرم 1/0، 1/0، 06/0 و 3/0 میلی گرم در لیتر تعیین شده است (15). با توجه به اینکه بر اساس مطالعات انجام گرفته در 10- 20 سال گذشته حضور این ترکیبات در منابع تأمین آب آشامیدنی روند رو به افزایش داشته است در جهت کاهش مقادیر و یا حذف این گونه ترکیبات از منابع آب آشامیدنی قبل از انجام عمل گندزدایی باید اقدام نمود (17- 16و 12). از روش های حذف این ترکیبات از محیط های آبی می توان به انعقاد شیمیایی و ته نشینی، اکسیداسیون، جذب سطحی، توسط تبادل یون و فیلتراسیون توسط غشاءها اشاره نمود(18). در این بین فرآیند الکتروشیمیایی (Electrochemical) با توجه به قابلیت بالای آن در حذف انواع آلاینده ها نیز امروزه در زمینههای مختلف تصفیه آب و فاضلاب، مورد توجه قرار گرفته است (19). این فرآیند بر این اصل علمی استوار است که الکترودها تحت میدان الکتریکی قوی و واکنشهای اکسیداسیون و احیاء قرار گرفته و توسط اعمال جذب، خنثی سازی بار الکتریکی و ایجاد کمپلکس منجر به حذف آلایندههای مورد نظر در محیط آب میشوند (19- 21).

تا کنون مطالعاتی در زمینه بررسی فرآیند انعقاد بر حذف مواد آلی طبیعی و هیومیک اسید از محیط های آبی صورت گرفته است از جمله این مطالعات می توان به مطالعه ای که توسط Qi-yan FENG و همکارانش با عنوان حذف هیومیک اسید از منابع آب زیر زمینی توسط فرآیند الکتروکواگولاسیون (22). مطالعه Christopher W.K و همکارانش با عنوان بهینه سازی میزان آلومینیوم سولفات در حذف مواد آلی محلول(23)، مطالعهAnu Matilainen و همکارانش با عنوان حذف مواد آلی طبیعی در حین انجام فرآیند تصفیه آب (12)، Xiao Zhan و همکارانش با عنوان بررسی اثر راندمان انعقاد پلی آلومینویم کلراید در حذف گونه هایی از مواد آلی طبیعی با جذب اشعه فرابنفش کم در آب های سطحی و متعاقباً بررسی اثرات آنها بر میزان کاهش یون کراید (24)، مصداقی نیا و همکارانش با عنوان استفاده از فرآیند انعقاد در بهینه سازی حذف مواد آلی طبیعی از محیط های آبی با کدورت پایین (25) و مطالعه بررسی اثر فرآیند الکتروکواکولاسیون توسط احمدی مقدم و همکارانش با عنوان حذف کل کربن آلی از فاضلاب های صنعتی توسط فرآیند الکتروکواگولاسیون (26)، اشاره نمود. از آنجایی که اطلاعات موجود در بررسی عملکرد فرآیند الکتروشیمیایی در حذف ماده آلی هیومیک اسید ضمن استفاده از الکترود آهن بسیار کم و ناقص می باشد این مطالعه به منظور رفع شبهات و حدود نا مشخص آن و همچنین جهت ارائه دامنه و امکان استفاده از این روش در امور تصفیه آب انجام گرفته است.

2- مواد و روش ها:

نمونه های مورد استفاده در آزمایشات این مطالعه از دو نوع نمونه آب سنتتیک و نمونه آب خام تهیه شده از منبع آب سطحی چاه نیمه در شهر زاهدان تهیه گردید. تمامی ترکیبات شیمیایی از جمله هیومیک اسید، هیدروکسید سدیم، اسید پرکلریک و کلرید پتاسیم از نوع مواد ساخت شرکت مرک آلمان مورد استفاده قرار گرفتند. تجهیزات مربوط به واحد الکتروشیمیایی شامل یک ظرف بوکال(شیشه نشکن) با حجم مؤثر 1 لیتر، تجهیز شده توسط چهار الکترودهای آهنی صفحه ای مستغرق در محیط ظرف با ابعاد 11×11 سانتیمتر و با فاصله 2 سانتی متر بین صفحات الکترود و کف ظرف بوکال مطابق با شکل(2) بوده است. این تجهیزات به روش اتصال دو قطبی به دستگاه ترانسفورماتور (منبع تغذیه) بمنظور تأمین اختلاف پتانسیل 50 ولت متصل شد. همچنین بمنظور همگن سازی محیط آبی تحت فرآیند توسط همزن مغناطیسی با دور ثابت (70rpm) در نمونه ها عمل اختلاط انجام شد. محلول سنتتیک هیومیک اسید از طریق انحلال مقدار معین پودر هیومیک اسید تجارری با درجه خلوص95/99 درصد در محلول 1/0 نرمال هیدروکسید سدیم ضمن اخطلات شدید به مدت چنین ساعت، تهیه شد. آزمایشات ابتدا بر نمونه های سنتتیک انجام گرفت و پس از کسب اطلاع از شرایط مناسب و بهینه pH، اختلاف پتانسیل و زمان واکنش، آزمایشات با شرایط بهینه فوق بر نمونه آب خام تهیه شده از منبع آب سطحی چاه نیمه در شهر زاهدان با کیفیت مطابق جدول (1) نیز انجام پذیرفت. ماده هیومیک اسید از نمونه آب طبیعی فوق با استفاده از روش کاهش اسیدیته محیط به کمتر از 2 توسط اسید هیدروکلریدریک غلیظ استخراج و توسط دستگاه TOC آنالایزور مدل ANATOC Series п تعیین مقدار شد (27). بمنظور انجام آزمایشات، هر یک از نمونه های سنتتیک مورد نظر با غلظت اولیه20 میلی گرم در لیتر هیومیک اسید، مقادیر pH برابر 3، 5، 7 و 8 ایجاد شده توسط اسید پرکلریک و هیدروکسید سدیم 1/0 و 1 نرمال (سنجش توسط pH متر مدل Denver Ultra basic-UB10 ساخت آمریکا بوده است) و همچنین هدایتهای الکتریکی (EC) 1000، 1500، 2000 و 3000 میکرو زیمنس در سانتی متر حاصل از افزودن محلول 5/0 نرمال کلرید پتاسیم (KCl) (سنجش توسط هدایت سنج مدل TWT-Cond 1310 ساخت آلمان بوده است)، تهیه و به درون ظرف بوکال تزریق شدند و با روشن نمودن منبع تغذیه مجموعه آزمایشات آغاز و دنبال گردید. پس از گذشت زمانهای انجام واکنش 15 – 30 – 45 – 60 و 80 دقیقه اقدام به برداشت نمونه به حجم مناسب با نوع آزمایش مورد نظر، از میانه ظرف بوکال گردیده شد. در ادامه فرآیند نمونه برداری پس از انجام فرآوری های لازم بر نمونه، میزان جذب نور فرابنفش و کل ماده آلی را در نمونه های آب بترتیب توسط دستگاه اسپکتوفتومتر مدلvisible T80 UV مطابق با معادله ذیل (28).

[HS]= 30.48×ABS-2.0549, r= 0.9918

و دستگاه TOC آنالایزور مدل ANA TOC series п مورد آنالیز فوری قرار گرفت. پس از فرارسیدن زمان ختم واکنش(80 دقیقه) اسیدته و دمای نهایی محیط آب نیز ثبت و گزارش شد. همچنین الکترود ها نیز در پایان هر دوره از آزمایشات پس از قرار گرفتن به مدت 30 دقیقه در اسید پرکلریک 1 نرمال، شسته و در دمای 105 درجه سانتی گراد در دستگاه فور خشک، پس از توزین آنها تغییرات وزنی آنها ثبت و گزارش شد. برای مقابله با کاهش حجم محیط آبی تحت فرآیند الکتروکواگولاسیون ناشی از تبخیر حاصل از افزایش دما، میزان کاهش حجم محیط آبی در زمان های معین سنجیده و به همان میزان آب منایب با نوع نمونه مورد آزمایش به محیط آن افزوده شد، این عمل علاوه بر باز گرداندن حجم از دست رفته مقداری موجب خنک شدن محیط آبی می شد. در پایان با توجه به نتایج حاصله از انجام آزمایشات، منحنی های مرتبط با هر یک از پارامتر های pH، زمان واکنش، اختلاف پتانسیل و هدایت الکتریکی ترسیم و ضمن مقایسه این منحنی ها با یکدیگر بهترین، بهینه ترین و بالاترین درصد حذف هیومیک اسید صورت گرفته در مجموعه آزمایشات این مطالعه گزارش شده است. گفتنی می باشد که در پایان بمنظور بررسی تأثیر فرآیند فوق نمونه آب خام تهیه شده از منبع آب سطحی چاه نیمه در شهر زاهدان میزان راندمان کاهش پارامتر های سولفات، نیترات، سختی، فلوراید و همچنین هیومیک اسید تجاری علاوه بر هیومیک اسید از نوع موجو در خود نمونه طبیعی آب را سنجیده و گزارش شده اند. تمامی آزمایشات در این مطالعه به صورت دو بار تکرار و مطابق با روشهای استاندارد ذکر شده در کتاب مرجع آزمایشهای آب و فاضلاب انجام گرفته است(28).

شکل (1): ساختار مرسوم ماده آلی هیومیک اسید(29). شکل(2): دستگاه الکتروشیمیایی با روش دو قطبی مورد استفاده.

3- یافتهها:

در مطالعه حاضر به بررسی فرآیند انعقاد الکتروشیمیایی ضمن استفاده از الکترود های آهنی به عنوان یکی از انواع فرآیند تصفیه پیشرفته مورد استفاده در امور تصفیه آب به جهت حذف بسیاری از آلاینده ها از محیط آب، در حذف ماده آلی هیومیک اسید از دو نمونه آب سنتتیک و طبیعی در پارامتر های متفاوتی از زمان واکنش و pH و ... پرداخته شد. تمامی آزمایشات دو بار تکرار شده و نتایج با حدود اطمینان 95% گزارش شده اند. ویژگی های نمونه آب طبیعی مورد بررسی در جدول (1) آورده شده است.

جدول (1): کیفیت نمونه آب خام تهیه شده از منبع آب چاه نیمه در شهر زاهدان، فصل پائیز سال 1389

پارامتر

مقدار (mg/l)

پارامتر

مقدار (mg/l)

پارامتر

مقدار (mg/l)

NO3-

81/11

pH

78/7

TH

12/580

HCO3-

01/188

UV254 nm, cm-1

189/0

PO4-

092/0

--CO3

67/6

TOC

12/7

C دما `

18

Ca++

28/45

NO2-

008/0

قلیائیت کل (CaCO3)

68/194

Mg++

50/32

SO4-

155

سختی موقت (CaCO3)

35/194

Na+

94/106

Cl-

05/106

سختی کل (CaCO3)

94/246

K+

94/4

F-

48/0

کدورت

09/6