اکنون که در آستانه قرن بیست و یکم به سر می بریم با توجه به پیچیدگی و تغییرات روزافزون جامعه و رشد ، توسعه فن آوری، مساله فشار روانی در جامعه یک مشکل چشمگیر و خطرناک به نظر می رسد.هر چند کاربرد واژه استرس در روانپزشکی سابقه طولانی دارد ؛ولی در سالهای اخیر استفاده از آن در روانشناسی مدیریت و رفتار سازمانی نیز متداول گردیده و به سبب رایج بودن آن در زندگی اجتماعی افراد، بخشی از مباحث سازمانی به استرس اختصاص یافته است.
کسی به درستی نمی داند که آیا فشار روانی واقعا در حال حاضر بیش از گذشته است یا خیر ،اما کارشناسان معتقدند نفوذ این پد یده روزافزون است.دکتر بنسون از دانشگاه هاروارد می گوید ما در دنیایی از بی ثباتی و عدم امنیت زندگی می کنیم هر چیزی از تهدید اتمی گرفته تا نداشتن تامین شغلی و اثرات زیانبار داروها گواه این مدعاست. (الیوت ، 1370، ص13)
استرس فرسودگی بدنی یا عاطفی است که بر اثر مسایل و مشکلات واقعی یا تصوری پدید می‌آید. استرس گاه سبب رسیدن آسیبهای فراوانی به فرد و سازمان می شود .فشار روانی در فرد باعث می شود که بدن وظایفی را که به طور عادی و به سادگی می‌تواند انجام دهد با دشواری بیشتر به انجام برساند. نزاع با یک همکار ،محروم شدن از پاداش ،دیر رسیدن به سر کار ،پیش آمدن یک مشکل مالی و از دست دادن یکی از نزدیکان همه نمونه هایی از عوامل فشار زای روانی فردی است.تغییراتی که در محیط سازمان پدید می آید، همچون تغییر در گردش کار ،استفاده از تکنولوژی تازه ، برپایی جلسات اداری ، بحث درباره نیازهای هر بخش ، بحث های مالی و بودجه ای ،کمی در آمد موسسه ، قوانین و مقررات محدود کننده ، تزلزل وضع سازمانی کارکنان ، فشار مدیریت و کارمندان ،فشار هیئت مدیره یا روسای سازمان بر مدیر را می توان نمونه‌هایی از عوامل فشار روانی سازمانی به حساب آورد. (علوی ، 1378، صص 34-33)
بیان مساله
در دنیای کنونی استرس به عنوان یکی از آفات نیروی انسانی محسوب شده است، اثرات مخرب استرس بر زندگی فردی و اجتماعی کاملا مشهود بوده و مدیران یکی از آسیب پذیرترین قشرها در برابر استرس هستند.علی رغم این نظر که فشارهای عصبی مفید نیز وجود دارد و مقداری از فشارهای عصبی برای ایجاد تحرک و تلاش در انسان ضروری است زمانیکه بحث فشار عصبی مطرح می شود بیشتر به عوارض و ضایعات آن توجه شده و فشار عصبی مضر مد نظر قرار می گیرد.به هر حال فشار عصبی آثار فراوانی بر عملکرد فعالیتهای اعضای سازمان دارد ، فشار عصبی حاد نیروی انسانی سازمان را ضایع می کند و پایه های سازمان را متزلزل می سازد بدین ترتیب است که فشار عصبی در سازمان همچون آفتی نیروها را تحلیل می برد و فعالیتها و تلاشها را عقیم می سازد.از میان نشانه های عمومی استرس موارد زیر از جمله بی اشتهایی یا اشتهای زیاد ، بیخوابی یا خواب بیش از اندازه، دردهای مداوم ،خلاء ذهنی و احساسی ، فشار در محیط کار، درگیری با کارفرما ، ترس از شکست ، و غیره آشکارتر است. (غفوریان ، 1375، ص37)
به طور کلی ، بروز فشار در سازمانها کارآیی نیروها را می کاهد ، همکاری جای خود را به رقابت مخرب می دهد و ارتباطات سازمانی مختل می گردد.مدیری که گرفتار فشارهای عصبی و روانی است نمی تواند با زیر دستان خود رابطه صحیح برقرار نماید ، با فرادستان خود دچار مشکل می شود و ارباب رجوع را از خود ناراحت می کند.به علاوه ،عوارض ناشی از کم کاری ، تاخیر ،غیبت ، جابجایی ، ترک خدمت و در نتیجه کاهش بهره‌وری و عوارض فیزیکی ـ روانی فشارهای عصبی ، خسارتهای جبران ناپذیری را برای سازمانها به ارمغان می‌آورد.
در میان سازمانهای اجتماعی، هیچ سازمانی به اندازه آموزش و پرورش حساس نیست ،زیرا همچنانکه می دانیم آموزش و پرورش زیر ساز تمامی سازمانهای یک جامعه است و در این میان مدیران آموزشی از مهمترین ارکان تعلیم و تربیت می باشند.بنابراین بررسی عوامل فشار زای مدیران آموزشی می تواند گام مثبتی در جهت ارتقای شغلی آنان از طریق کاهش یا تعدیل تاثیر عوامل فشارزا و در نتیجه ،ارتقای آموزش و پرورش باشد.
ضرورت و اهمیت موضوع
بر اساس گزارش آکادمی امریکائی پزشک خانواده ، دوسوم بیماران پزشک خانواده دچار ناراحتی های متاثر ار فشار روانی بوده اند در همین حال هزینه های سنگین ناشی از آثار اینگونه ناراحتی ها در غیبت افراد ،هزینه های سرسام آور درمانی شرکتها و کاهش تولید ،صاحبان صنایع را بیمناک کرده است.سرطان ، ناخوشی های ریوی ،تلفات ناشی از سوانح ، سیروز کبدی و خود کشی که در آمریکا شش عامل مهم مرگ و میر تلقی می شود سهم عمده ای ایفا می کند. فشار روانی همچنین در تسریع شرایط منتهی به طلاق نقش مهمی ایفا می کند.
توجه به شیوع فشار روانی عکس العمل های گسترده ای را برای مقابله با آن به دنبال داشته است.داروها ی رفتاری برای مقابله با بیماریهایی که در ارتباط با فشار روانی هستند عرضه شده اند و راههای چگونگی تاثیر عوامل عاطفی در بنیه دفاعی بدن تحت مطالعه می‌باشد. شرکتهای بزرگ برنامه های جامعی برای کنترل فشار روانی برای مجریانی که در این زمینه در زحمت هستند تدارک دیده اند.
مدیر انستیتوی امریکائی فشار روانی در شهر نیویورک می گوید: فشارهای روانی امروزه نسل جدیدی از جویندگان تحرک و جنب و جوش به وجود آورده است که اغلب به ضرر خود ، هیجان و بیقراری را بر آرامش ترجیح می دهند. مثلاً چتر بازان از پرش آزاد بیش از پرش با چتر نجات احساس لذت می کنند و …
شامل 95 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق ارزیابی عوامل استرس زای شغلی مدیران آموزشی مدارس متوسطه مناطق نوزده گانه شهر تهران
