بیان مسئله و ضرورت آن :
موضوع مورد پیشنهاد خانه ای برای کودکان بدون سرپرست است . بی سرپرستی بیشتر از آنکه یک مشکل فردی باشد مشکلی اجتماعی است . امروزه در سرتاسر دنیا با افزایش تعداد کودکان بی سرپرست یا بد سرپرست روبه رو هستیم این روند رو به رشد دلایل زیادی از جمله جنگ ، فقر ، افزایش فساد و فحشا ، اعتیاد و ... دارد .
بر اساس آمار سال جاری سرپرستی 17 هزار و 407 کودک بر عهده سازمان بهزیستی است که از این تعداد 5/14% به دلیل فوت والدین 20% به دلیل صلاحیت نداشتن والدین 5/13% به دلیل جدایی والدین و 16% کودکان به دلیل رها شدن بی سرپرست شده اند.
کودکان بی سرپرست در واقع قربانیان اجتماع هستند . اجتماعی که نه تنها آنان را از داشتن پدر و مادر و کانون گرم خانواده و به عبارتی از یک حق طبیعی محروم ساخته است بلکه پذیرای آنان نیز نمی باشد و به آنها به چشم سربار می نگرد . اگر قرار است نگهداری این کودکان را تنها رفع تکلیف فرض نکرده و به این نکته آگاه باشیم که در طی چند سال آینده این کودکان باید قدرت فعالیت و همگامی با جامعه و حتی توان مطرح شدن به عنوان سرمایه های با ارزش برای سازندگی کشور را دارا باشند میتوان بیان کرد ایجاد چنین خانه و مرکز نگهداری امری حیاتی است . خانه سرپناهی به کودکان بی سرپرست می آموزد به جامعه با سربلندی و بدون احساس حقارت و خواری و با توجه به ارزش های انسانی خود وارد شوند و به جای پنهان کردن واقعیت و فوران این خودسرکوبی به صورت عقده ای مختلف روانی خود واقعیتشان را بروز دهند و بدانند که آنها نیز مانند دیگران هستند با این تفاوت که در سنین کودکی دچار فقدان موهبت پدر و مادر شده اند و این امر را درونی کنندکه شکست ها ، پله های موفقیت هستند و این واقعیت سخت موجود ، بخش کوچکی از هستی آنهاست و به جای زندگی کردن در موضع مظلومانه مسئول هستند که احساس ترحم اجتماعی را که ناشی از نمود مظلومانه آنهاست برطرف سازند .
اهداف پروژه :
آبراهام مازلو اندیشمند علوم اجتماعی نیازمندی های انسان را به 5 گروه زیر تقسیم می کند .
1. نیازهای فیزیولوژی (مانند خوراک و پوشاک)
2. نیاز به ایمنی و اطمینان (مانند سرپناه و امنیت محل)
3. نیاز به روابط عاطفی (ارتباط با خانواده و فرزندان و پدر و مادر)
4. نیاز به احترام و منزلت اجتماعی (مراودات و مناسبات اجتماعی )
5. نیاز به خودیابی
و بیان می کند نظریه فوق بر دو اصل استوار است که:
الف) علوم انسان ها به منظور تأمین و برآورد نیازهای خود با توجه به موقعیت و امکانات و طول عمر زندگی تلاش بیشتری را در سطوح اولیه (نیازهای فیزیولوژیکی ، ایمنی و ... ) دارند به طوریکه بخش عظیمی از اوقات و هزینه زندگی را در این بخش ها می گذرانند و تا مراحل اولیه به نحو رضایتمند تأمین نگردد به مرحله بعد گرایش کمتری دارد .
ب) چنانچه در راستای تأمین این نیازها مشکلات و موانعی پدید آید انسان به دو شکل عمل می نماید .
1. برخورد مستقیم که این خود ناهنجاری اجتماعی ، تعارض و سرکشی را به همراه دارد .
2. بدواً کاری انجام نمی دهد بطور غیر مستقیم بعداً در جایی این تعارض و برخورد را به شیوه ای دیگر نشان می دهد که به آن عقده روانی گویند .
همچنین وینیکت در این باره می گوید : در سر چشمه هر یک از گرایشهای ضد اجتماعی همواره فقدان یا محرومیتی وجود دارد.
با توجه به نظریه اندیشمندان نتیجه گیری می شود که بیشترین تعارضات و ناهنجاری های نوجوانان از برخورد مستقیم کمبودهایی است که در آینده بروز خواهد کرد .
هدف از این پروژه تجسم معماری راهکاری جامعه شناختی و روانشناختی مرتبط با موضوع با توجه به اقدامات موفق انجام شده است در سایر کشورها می باشد . هدف طرح فضایی است که بتواند متضمن تحقق مفاد اعلامیه حقوق کودک بوده و کودکان آن را پذیرا شده و به جایی که ویژه ومطابق با خواست ها و نیازهای متفاوت ابعاد زندگی شان است انتقال دهند . این چنین فضایی باید دارای تنوع و جذابیت لازم بوده از القاء حس اسارت به کودکان به دور باشد این فضا با موفقیت خود در جذب کودکان بی سرپرست اهداف زیر را مد نظر خواهد داشت :
1. بهبود شرایط زندگی کودکان به عنوان آسیب پذیرترین قشر جامعه .
2. کاهش میزان جرم و بزهکاری .
3. تأمین سلامت و سعادت امروز و امنیت فردای جامعه .
4. آماده کردن کودکان برای ورود به اجتماع .
مبانی نظری عام طرح :
طرح خانه کودکان بی سرپرست به منزله ساختمانی مجزا و شاخص از دیگر منازل نیست . بلکه به منظور ایجاد فضایی است که امکانات رفاهی را با عنوان مأمنی برای این کودکان در سطحی وسیعتر فراهم می آورد به این منظور هدف القا امنیت در خانه و خانواده که فقدان بزرگ این کودکان است در درجه اصلی اهمیت قرار می گیرد .
فصل اول : پدیده بی سرپرستی
1-1 بی سرپرستی ، عوامل و تبعات
سال 1979 بنابر اعلام سازمان ملل ، سال جهانی کودک نامگذاری شد . پدیده های شوم اجتماعی نظیر گرسنگی ، قحطی ، بیکاری ، بی خانمانی ، بیماری های جسمی و روانی ، بردگی و خرید و فروش اطفال ، فحشا و بی سرپرستی سرنوشت گروه های کثیری از کودکان را تیره ساخته است .
آمار روزافزون اعتیاد و طلاق دائماً سیر فراوانی مشکلات اطفال را افزایش می دهد و همچنین واقعیت تغییرات اجتماعی در عصر حاضر و علی الخصوص تأثیرات آنها بر ساختار خانواده زندگی کودک امروزی را دچارتحولات بی شماری ساخته است . خانواده در بسیاری موارد کامل نیست و با بروز اتفاقات گوناگون شاهد میزان طلاق و در نتیجه گسترش آمار کودکان بی سرپرست یا کودکانی که در خانواده های از هم پاشیده و تک والدی زندگی می کنند جهت دیگری از بی سرپرستی را نشان می دهد . پدیده اضمحلال خانواده و در نهایت پدیده بی سرپرستی اطفال – در تصویر واقعیت – مجرد و مستقل نبوده بلکه با سایر مسائل اجتماعی در رابطه قوی می باشد . امروزه آمار فراوان محکومین را کسانی تشکیل می دهند که در سابقه خانوادگی خود از ضایعه فقدان والدین یا یکی از آنها آسیب دیده اند .
تحقیقات مؤسسه مرکزی مشاهده های مربوط به کودکان بداخلاق و بی نظم در دنیای غرب آن هم درباره 2855 کودک نشان داده است که 509 نفر پدر نداشته اند ، 612 نفر مادر نداشته اند ، 409 نفر از پدر و مادر محروم بودند ، 538 نفر نسل نامشروع بودند ، 290 نفر از حق حضانت محروم بودند ، 697 نفر پدری میگسار داشتند و 264 نفر مادر میگسار و الکلی داشتند .
به هر حال با ذکر نمونه هایی از آمار و ارقام مربوط به کودکان بی سرپرست روشن می شود که واقعیت بی سرپرستی نه صرفاً متعلق به یک ناحیه خاص بلکه دارای سیطره های جهانی است ، و لزوم بررسی های عمیقی را آن هم در کلیه ابعاد با توجه به وسعت قلمرو دامنه آسیب و شدت مسأله نشان می دهد .
امروزه علاوه بر فراهم آوردن استانداردهای لازم زندگی و سلامت جسمی و روانی ، مسأله مهم سعادت این کودکان است که در سطوح مختلف تحقیقاتی و اجرایی باید به آن پرداخته شود.
فهرست
مقدمه
پروپوزال : بیان مسئله و ضرورت آن
اهداف پروژه
مبانی نظری عام طرح
فصل اول : پدیده بی سرپرستی
1-1 بی سرپرستی ، عوامل و تبعات .
فصل دوم : پدیده بی سرپرستی در جهان
2-1 تاریخچه حمایت از کودکان بی سرپرست در جهان
2-2 نمونه های خارجی
فصل سوم : پدیده بی سرپرستی در ایران
3-1 تاریخچه حمایت از کودکان بی سرپرست در ایران
3-2 نمونه های موجود در ایران
فصل چهارم : راهکارها و نتیجه گیری
معرفی پروژه
فصل پنجم : طراحی فضا برای کودکان
قوانین و ضوابط شیر خوارگاه ها
بستر طراحی
مبانی نظری عام پروژه
برنامه فیزیکی
شامل 129 صفحه word
دانلود تحقیق کودکان بدون سرپرست