این مطلب از مطالب آزاد موجود در اینترنت جمع آوری شده است و در موردبررسی رویکردهای موضوعی (زبان طبیعی و کنترلشده) در بازیابی اطلاعات از پایگاههای پیوسته کتابشناختی و در 15 صفحه می باشد و در زیر قسمتی از متن آورده شده است :
در این پژوهش کاربردی که با استفاده از تحلیل محتوا انجام شده است، کارایی دو رویکرد جستجوی موضوعی: زبان طبیعی و واژگان کنترل شده با استفاده از معیارهای ربط، دقت، بازیافت و ریزش کاذب، در دو پایگاه کتابشناختی پیوسته (کتابخانه کنگره و اریک) مقایسه شده است. سی عنوان مربوط به موضوعات کتابخانه، کتابداری و اطلاعرسانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای هر عنوان راهبردهای جستجوی زبان طبیعی و کنترل شده به دست آمد. پس از انجام جستجوها و ارزیابی ربط پیشینههای حاصل، دقت، بازیافت و ریزش کاذب در دو رویکرد مذکور با هم مقایسه گردید.
نتایج نشان میدهد بازیافت رویکرد جستجوی زبان طبیعی در هر دو پایگاه بیش از رویکرد موضوعی کنترل شده می باشد. دقت رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک بیش از کنترل شده میباشد اما، در فهرست پیوسته کتابخانه کنگره تفاوتی معنادار مشاهده نشد. رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک ریزش کاذب کمتری به همراه داشته است، در حالی که در فهرست کتابخانه کنگره تفاوت معنادار نیست. پیشنهاد تحقیق حاضر این است که برای کسب نتایج جامع در جستجوهای موضوعی در پایگاههای کتابشناختی پیوسته، ترکیبی از دو رویکرد زبان طبیعی و کنترل شده مورد استفاده قرار گیرد. برای انجام جستجوهایی که جامعیت نتایج حاصل از آنها اهمیت چندانی ندارد و هدف، به دست آوردن تعدادی پیشینه مربوط است، رویکرد زبان طبیعی مزیت بیشتری دارد.
کلیدواژهها: جستجوی موضوعی، زبان طبیعی، واژگان کنترل شده.
مقدمه
پیشرفت و گسترش فناوری اطلاعات، به ایجاد نظامهای اطلاعاتی پیچیده سرعت میبخشد. در چنین نظامهایی بخش عمدهای از جستجوهای پیوسته را جستجوهای موضوعی تشکیل میدهند، اما بسیاری از کاربران این نظامها با وجود آشنایی پایه با فنون جستجو، از روشهای مناسب برای جستجوی مؤثر اطلاعات مربوط مطلع نیستند. در واقع، اهمیت دستیابی موضوعی، بیش از صد سال پیش وقتی کاتر [3] اهداف فهرست را بیان کرد، روشن شد. کاتر معتقد بود فهرست باید به افراد برای یافتن کتابی که موضوع آن مشخص است کمک کند و همچنین به استفادهکنندگان نشان دهد که کتابخانه در مورد یک موضوع خاص، چه منابعی را در اختیار دارد ( هوفمن [4]، 2001).
در عصر الکترونیک نیز استفاده از جستجوی موضوعی برای بازیابی اطلاعات، رویکردی عمده تلقی میشود. نظامهای جستجو که به کاربران اجازه میدهند زبان طبیعی را برای جستجو به کار ببرند، هنوز نمیتوانند به طور موفقیتآمیز نیازهای کاربران را برآورده سازند، در یکی از مؤسسههای وابسته به OCLC، اعضای هیئت علمی و مشارکتکنندگان به توافق جمعی رسیدند که برای دسترسی به منابع الکترونیکی، به واژگان کنترل شده و ردهبندی نیاز است (تیلور [5]،1381). از سوی دیگر، زمان آن رسیده است که کتابخانهها نظامهای بازیابی موضوعی خود را با دنیای اطلاعات رقمی سازگار سازند (مور [6] و کین [7] ، 1996).
در این پژوهش کاربردی که با استفاده از تحلیل محتوا انجام شده است، کارایی دو رویکرد جستجوی موضوعی: زبان طبیعی و واژگان کنترل شده با استفاده از معیارهای ربط، دقت، بازیافت و ریزش کاذب، در دو پایگاه کتابشناختی پیوسته (کتابخانه کنگره و اریک) مقایسه شده است. سی عنوان مربوط به موضوعات کتابخانه، کتابداری و اطلاعرسانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای هر عنوان راهبردهای جستجوی زبان طبیعی و کنترل شده به دست آمد. پس از انجام جستجوها و ارزیابی ربط پیشینههای حاصل، دقت، بازیافت و ریزش کاذب در دو رویکرد مذکور با هم مقایسه گردید.
نتایج نشان میدهد بازیافت رویکرد جستجوی زبان طبیعی در هر دو پایگاه بیش از رویکرد موضوعی کنترل شده می باشد. دقت رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک بیش از کنترل شده میباشد اما، در فهرست پیوسته کتابخانه کنگره تفاوتی معنادار مشاهده نشد. رویکرد زبان طبیعی در پایگاه اریک ریزش کاذب کمتری به همراه داشته است، در حالی که در فهرست کتابخانه کنگره تفاوت معنادار نیست. پیشنهاد تحقیق حاضر این است که برای کسب نتایج جامع در جستجوهای موضوعی در پایگاههای کتابشناختی پیوسته، ترکیبی از دو رویکرد زبان طبیعی و کنترل شده مورد استفاده قرار گیرد. برای انجام جستجوهایی که جامعیت نتایج حاصل از آنها اهمیت چندانی ندارد و هدف، به دست آوردن تعدادی پیشینه مربوط است، رویکرد زبان طبیعی مزیت بیشتری دارد.
کلیدواژهها: جستجوی موضوعی، زبان طبیعی، واژگان کنترل شده.
مقدمه
پیشرفت و گسترش فناوری اطلاعات، به ایجاد نظامهای اطلاعاتی پیچیده سرعت میبخشد. در چنین نظامهایی بخش عمدهای از جستجوهای پیوسته را جستجوهای موضوعی تشکیل میدهند، اما بسیاری از کاربران این نظامها با وجود آشنایی پایه با فنون جستجو، از روشهای مناسب برای جستجوی مؤثر اطلاعات مربوط مطلع نیستند. در واقع، اهمیت دستیابی موضوعی، بیش از صد سال پیش وقتی کاتر [3] اهداف فهرست را بیان کرد، روشن شد. کاتر معتقد بود فهرست باید به افراد برای یافتن کتابی که موضوع آن مشخص است کمک کند و همچنین به استفادهکنندگان نشان دهد که کتابخانه در مورد یک موضوع خاص، چه منابعی را در اختیار دارد ( هوفمن [4]، 2001).
در عصر الکترونیک نیز استفاده از جستجوی موضوعی برای بازیابی اطلاعات، رویکردی عمده تلقی میشود. نظامهای جستجو که به کاربران اجازه میدهند زبان طبیعی را برای جستجو به کار ببرند، هنوز نمیتوانند به طور موفقیتآمیز نیازهای کاربران را برآورده سازند، در یکی از مؤسسههای وابسته به OCLC، اعضای هیئت علمی و مشارکتکنندگان به توافق جمعی رسیدند که برای دسترسی به منابع الکترونیکی، به واژگان کنترل شده و ردهبندی نیاز است (تیلور [5]،1381). از سوی دیگر، زمان آن رسیده است که کتابخانهها نظامهای بازیابی موضوعی خود را با دنیای اطلاعات رقمی سازگار سازند (مور [6] و کین [7] ، 1996).
بررسی رویکردهای موضوعی (زبان طبیعی و کنترلشده) در بازیابی اطلاعات از پایگاههای پیوسته کتابشناختی