عدم تعادل در بازار برخی کالاها و عدم توازن نیروهای بازار موجب می شود که منافع تولیدکنندگان، یا رفاه مصرف کنندگان و یا توامان منافع هر دو گروه تحت تاثیر شرایط نامطلوب بازار مورد تهدید قرار گیرند (عبداللهی و عابدین، 1389؛ 202). به دلیل انحصارات، عدم کارایی نظام تولیدی، بحران های سیاسی و اقتصادی، سازوکار عرضه و تقاضا توانائی خود را در ایجاد تعادل قیمت ها از دست می دهد و بازار با کمبود کالا و افزایش شدید قیمت ها مواجه می گردد. در اثر نارسایی بازار، منابع به نحو بهینه بین کالاها و بخش های اقتصادی اختصاص نمییابند. از طرف دیگر مواردی نیز وجود دارند که تولید بعضی از کالاها و خدمات با استقبال مصرف کنندگان مواجه نمی گردد. در این موارد دولت با استفاده از سیاست ها و ابزارهایی در بازار دخالت نموده و تعادل بین عرضه و تقاضا را برقرار می نماید (عبداللهی و عابدین، 1389). خرما یکی از مهمترین اقلام محصولات باغی و صادرات غیرنفتی ایران است. براساس آمار وزارت جهادکشاورزی، سطح زیرکشت خرما در سال 1384 معادل 9/238 هزار هکتار بوده که 83 درصد از این سطح درخت بارور و تولید آن نیز اندکی کمتر از یک میلیون تن بوده است (محمدی، 1386؛ 19). به طور متوسط از هر هکتار باغ خرما حدود پنج تن محصول برداشت می شود. با توجه به آنکه ارقام خرمای تولیدی ایران، بسیار متنوع است؛ برداشت عمده ارقام خرمای تولیدی کشور از مردادماه آغاز و تا مهرماه به طول می انجامد. به علاوه ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندکان و صادرکنندگان خرمادر جهان است. مطابق با آمار سازمان خواروبار و کشاورزی کشور ما در سال 2005 میلادی حدود 7/12 درصد از تولید خرمای جهان را به خود اختصاص داده است (محمدی، 1386؛ 18). در سال مذکور صادرات خرمای ایران از لحاظ وزنی 30 درصد و از نظر ارزش 7/18 درصد از صادرات جهانی این محصول بوده است (محمدی، 1386؛ 17). استان سیستان و بلوچستان یکی از مناطق مستعد برای کشت و تولید خرما در ایران است که حدود یک پنجم نخیلات کشور را در خود جای داده است (سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان بلوچستان، 1382؛ 16). این استان با توجه به سطح زیر کشت و تولید، دومین استان کشور به شمار میآید. از بین گونههای مختلف خرمای مضافتی، ربی، شاهانی، زردان، پیو، هلیله ای، سنگ شکن، شکری، آشه ای، دزکی و ... که در استان کشت میشود ارقام مضافتی و ربی مرغوبیت و جایگاه خاصی دارند به طوری که این استان یکی از بزرگترین تولید کنندگان خرمای مضافتی و تولید کننده منحصر به فرد در تولید انبوه رقم ربی کشور محسوب میشود (سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان بلوچستان، 1382؛ 16). سطح زیر کشت باغات استان سیستان و بلوچستان 52 هزار و 979 هکتار است که 36 هزار و 369 هکتار از آن به نحلستانهای خرما اختصاص دارد، یعنی در حدود 70 درصد باغات استان متعلق به خرما است و این خود گویای اهمیت خرما و نخل در اقتصاد و وضع معیشتی مردم این منطقه است (سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان، 1382؛ 14). شهرستان نیکشهر با سطح زیر کشتی معادل 3605 هکتار نخلستان، و تولید سالانه 19 هزار و 80 تن، در بین شهرستانهای استان سیستان و بلوچستان مقام دوم را داراست (سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان بلوچستان، 1382؛ 14). بنابراین، بازاریابی مناسب و کاهش هزینه های جانبی ناشی از واسطه گری میتواند نقش موثری در افزایش درآمد کشاورزان و کاهش هزینه های تحمیلی به مصرف کنندگان شود.
پایان نامه بررسی مسائل بازاریابی و صادرات محصولات کشاورزی،وضعیت خرمای شهرستان نیکشهر