این فایل در قالب ورد و قابل ویرایش در 154 صفحه می باشد.
چکیده
افسردگی بیش از آن که یک مقوله درمانی باشد یک پدیده ملی است که باید از نگاه ملی به آن نگریست. افسردگی یک محرومیت و ناکامی از دستیابی به اهدافی که هر انسان دارد افسردگی ویژگیهایی دارد کاهش ارتباطات اجتماعی، ناامیدی، تمایل به خودکشی و … افسردگی اگر به مدت ۲ ماه باشد واکنش ناشی از مثلاً دست دادن یک آشنا باشد میتواند تأثیر عاطفی قلمداد شود. حداقل ۶ ماه زمان درنظر گرفته میشود که شخص از آن موقعیت وارد دنیای افسردگی به شکل مریضی میشود. و عواملی که جوانان را تهدید میکند فقدان امنیتهای لازم اجتماعی از جمله کار، تحصیل، ازدواج، احساس تنهایی، کمبود شدید محبت، ناآگاهی در اثر عدم رشد فکری، روحی، عدم دسترسی به هدف و نیازهای حیاتی که میتواند به موجبات رو به گسترش افسردگی باشد.
رشد تکنولوژی اینترنت، ماهواره و … نه تنها زیربنای اعتقادی و سازمان خانواده را مختل میکند بلکه بنیادهای اعتقادی جوانان را در معرض خطر قرار میدهد، جوانان نه تنها احساس تعلق و وابستگی به خانواده نمیکنند بلکه احساس دردآور پوچی و عدم اعتماد به نفس مینمایند که اینها میتواند مقدمهای بر افسردگی باشد و با توجه به آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۱، ۱۴ درصد از زنان و ۰۷/۹ درصد از مردان به بیماری افسردگی مبتلا شدهاند. مهمترین بیماری در سال ۲۰۲۰ در درجه اول امراض قلبی و در درجه دوم اختلالات روانی و افسردگی خواهد بود.
هدف از بررسی مقایسهای میزان افسردگی و تأثیر آن بر بهرهوری شغلی مردان و زنان شاغل در شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان می باشد که با توجه به چارت سازمانی دارای ۴۲ نفر پرسنل است. نمونه پژوهش حاضر شامل ۳۵ نفر از کارکنان شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان می باشد که از بین جامعه به عنوان نماینده آن جامعه انتخاب شدهاند.
نحوه نمونه گیری در پژوهش حاضر به صورت تصادفی ساده است. ۳۵ نفر از کارکنان شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان، را بطور تصادفی ساده اعم از کارکنان زن و مرد، از آنهایی که در استرس بودهاند انتخاب کرده و تست در میان آنها اجرا شد.ابزاری که در این پژوهش برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش استفاده شده است شامل پرسشنامه ارزیابی بهرهوری شغلی و پرسشنامه افسردگی بک است.
در فرضیه اصلی بین افسردگی کارمندان با بهرهوری شغلی آنها رابطه معناداری وجود دارد. در تحقیق به این نتیجه رسیدیم که رابطه معکوس و معناداری بین نمرات افسردگی آزمودنیها و بهرهوری شغلی آنها وجود دارد و هرچه نمرات افسردگی کارمندان کمتر باشد از عملکرد شغلی بهتری برخوردار هستند و برعکس هرچه کارمندان افسردهتر باشند از بهرهوری شغلی پایینتری در سازمان برخوردار میباشند. پس میتوان چنین عنوان نمود که بین خصوصیات دموگرافیک و افسردگی رابطه وجود داشته یعنی کارمندان مرد و زن که پرسشنامه دموگرافیک آنان در سطح پایینتری هستند با افسردگی رابطه بیشتری دارند.
واژه های کلیدی: افسردگی، استرس، بهره وری شغلی، انسان گرایی، رفتارنگری
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه ۲
بیان مسئله ۵
اهداف تحقیق ۶
هدف کلی ۷
اهمیت و ضرورت پژوهش ۷
فرضیه اصلی ۹
متغیرهای پژوش ۹
تعاریف عملیات متغیرها ۱۱
فصل دوم: پیشینه تحقیق
مقدمه ۱۳
تعاریف افسردگی ۱۳
تاریخچه¬ی افسردگی ۱۴
طبقه بندی افسردگی ۱۵
ضوابط تشخیص افسردگی بر اساس DSM IIIR ۲۰
ضوابط افسردگی تشخیص گسترده مهاد ۲۲
ضوابط تشخیصی مالیخولیایی ۲۴
ضوابط تشخیصی خلق چرخه¬ای ۲۵
اختلالات خلقی ۲۶
کدهای دوره¬های افسردگی اساسی ۲۸
اختلال افسردگی عودکننده ۲۸
اختلال افسردگی خویی ۲۹
مدل بیولوژیکی افسردگی ۳۲
دیدگاههای نظری درباره افسردگی ۳۴
دیدگاههای رفتاری نگری ۳۷
الگوی استیصال اکتسابی ۳۹
الگوی اسنادی ۴۰
دیدگاه شناختی ۴۱
دیدگاه رفتار شناسی طبیعی ۴۶
دیدگاه یادگیری ۵۳
دیدگاه انسان گرایی، هستی گرایی ۵۵
افسردگی از دیدگاه علماء اسلامی ۵۵
نشانه شناسی حالات افسردگی ۵۶
افسردگی در زنان ۵۸
نقش هورمون ها در افسردگی ۵۹
سندرم پیش از قاعدگی ۶۱
افسردگی های فصلی ۶۱
افسردگی های دوران یائسگی ۶۲
علایم تشخیص افسردگی در زنان ۶۲
علایم عمده افسردگی ۶۳
روشهای درمان افسردگی ۶۴
داروهای افسردگی ۶۵
انواع داروهای SSRI ۶۶
پیشگیری از افسردگی ۶۶
چه کارهایی باید کرد؟ ۶۸
رابطه میان افسردگی و اعتیاد ۶۸
دشمن به دنبال ایجاد افسردگی در میان جوانان است ۷۱
خانواده ها درگیر سردرگمی جوانان برای انتخاب مسیر صحیح زندگی هستند ۷۲
شادبودن جوانان باید نهادینه شود ۷۳
نگرانی از افسردگی جوانان ۷۶
تاریخچه بهره¬وری و تعاریف آن ۷۸
عوامل متشکل بهره¬وری ۸۲
فرمول بهره¬وری ۸۳
مدیریت بهره¬وری ۸۴
عوامل مؤثر بر ارتقای بهره¬وری ۸۸
راههای توسعه و افزایش بهره¬وری ۹۳
آموزش و بهره¬وری ۹۵
تأثیر مشارکت کارکنان در بهره¬وری ۹۹۷
ارزیابی عملکرد بهره¬وری ۹۸
آگاه کردن از نتایج عملکرد شغلی ۹۹
مراحل موفقیت ۱۰۱
بهره¬وری ۱۰۱
برای بهبود بهره¬وری موانعی ۱۰۷
فواید عمومی بهره¬وری ۱۰۸
منافع و فواید بهره¬وری برای سیستم های دولتی و شرکتها ۱۰۹
عوامل مؤثر بر افزایش سطح بهره¬وری ۱۱۰
فصل سوم:روش پژوهش
روش پژوهش ۱۱۳
جامعه آماری ۱۱۳
نمونه آماری ۱۱۳
روش نمونه گیری ۱۱۴
ابزار پژوهشی ۱۱۴
ویژگیهای پرسش نامه بهره¬وری شغلی ۱۱۴
پرسش نامه افسردگی بک ۱۱۵
معیارهای مورداستفاده در آزمون بک ۱۱۷
مزایای EBI ۱۱۷
روایی آزمون افسردگی بک ۱۱۸
اعتبار تست بک EBI ۱۱۸
روش محاسبات آماری ۱۱۹
پرسشنامه افسردگی بک ۱۱۹
پرسشنامه بهره وری شغلی ۱۲۹
فصل چهارم:تحلیل داده های آماری
تحلیل آزمونها ۱۳۵
فصل پنجم:بحث و نتیجه گیری
مقدمه ۱۴۱
بحث و نتیجه گیری ۱۴۲
پیشنهادات ۱۴۳
محدودیت ها ۱۴۴
منابع ۱۴۵
مقدمه
در سالهای اخیر توجه به بهداشت روان در جهان و به خصوص در کشورهای در حال توسعه به دلیل نیاز روزافزون ساکنین آنها به خدمات بهداشتی ابعاد تازه تری یافته است. با این وجود نیازمند مبرم به برنامه ریزی صحیح و جامع در تأمین بهداشت روانی کارمندان کاملاً محسوس است ، چرا که آنان نقش مهم و تعیین کنندهای در ساختن جامعه به عهده دارند و اگر به مشکلات روانی آن توجه نشود این احساسات نمی تواند به جامعه کمکی برساند.
افسردگی یکی از رایج ترین انواع ناراحتی های روانی است که باعث مراجعه به روانپزشکان، روانشناسان و دیگر متخصصان بهداشت روانی می گردد از این لحاظ افسردگی با سرماخوردگی در میان ناراحتی های جسمانی قابل مقایسه است. (زلیگمان ۱۹۷۵) در هر لحظه از زمان ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد بزرگسال جامعه ممکن است عوارض و نشانه های مختلف افسردگی شدید را از خود نشان دهند. حداقل ۱۲ درصد از جمعیت کشورهای توسعه یافته در طی عمر خود برای معالجه علائم افسردگی شدید به متخصصان روانی مراجعه می کنند.
حدس زده می شود که ۷۵ درصد افرادی که در مؤسسات درمان روانی بستری می شوند دچار افسردگی هستند به دلایلی که هنوز کاملاً روشن نشده درصد بیشتری از بانوان دچار افسردگی می شوند. نسبت زنان به مردان افسرده در ممالک پیشرفته صنعتی تقریباً دو بر یک است . (براون وهرس، ۱۹۸۷)
مطالعاتی که در سالهای اخیر از طرف متخصصان سازمان جهانی بهداشت در کشورهای در حال توسعه آسیا و آمریکا انجام گرفته از افزایش دامنه شیوع افسردگی در میان علل در حال رشد حکایت می کند (سازمان جهانی بهداشت، ۱۹۷۳).
هدف آموزش در ادارات و مؤسسات مالی پرورندان شخصیتهای سالم و متعالی است که با دانش خویش بتوانند برای جامعه مفید باشند چون کارمندان با مسائل و مشکلات زیادی روبرو هستند. توجه به بهداشت روانی آنها از مهمترین مسائل و در رأس مسائل آموزشی است، با این وجود بدون پژوهش و انجام نظرسنجی های لازم نمی توان به صراحت اعلام نمود که رسیدگی به مسائل روانی در مراکز از چه اولویتی برخوردار است. (صالحی، طرح پژوهش، ۱۳۸۰).
بنابراین توجه بیشتر به سلامت روانی کارمندان لازم و ضروری است. بیماری افسردگی جسم، روان، افکار انسان را گرفتار می سازد. خوردن و خوابیدن وی را مختل می کند و به طرز تفکر رفتار بیمار با دیگران اثر می گذارد. بیماری افسردگی را نباید به حالت زودگذر افسردگی در موقعیت های خاص برای مدتی کوتاه پیش می آید، اشتباه گرفت. افراد مبتلا به این بیماری به تنهایی قادر نیستند از عهده زندگی خود برآیند و برای بازیافتن سلامتی به فرد کمک کنند. (جلالی، منیژه، ۱۳۸۰).
مشکل روحی افسردگی با ضریب بالایی در میان کلیه اقشار به ویژه نسل جوان و مخصوصاً زنان میدان تاخت و تاز فزایندهای به خود گرفته و هر روز جمعی را به سوی خود جذب می کند تا آن جا که پی آمدهای این بیماری روحی زنگ خطری برای آنان که دلسوز نسل جوان هستند نواخته است و باید همه و همه را برای شناخت پیشگیری و مقابله با این مشکل بسیج کرد. متأسفانه از جمله تأثیرات این مشکلات بر روی کارمندان مسأله است بر روی بهرهوری شغلی که با توجه به اهمیت بسزایی که در رفع نیازهای زندگی دارد این مشکل باید مورد توجه علما و متخصصین و روانشناسی و جامعه شناسی قرار گیرد.
شیوع روزافزون این اختلال افسردگی به قدری است که عدهای از محققین و صاحبنظران را بر آن داشته است تا از آن بعنوان (سرماخوردگی روانی) یاد کنند. همان گونه که کسی در طول حیات خود در مقابل سرماخوردگی قبلاً شود هیچ کس نیز در مقابل افسردگی مصونیت نداشته و امکان ابتلا به افسردگی در مقایسه با سایر اختلالات روانی بیشتر است. (اویسون، ۱۹۸۲، هیدرینگتون، ۱۹۸۶).
با توجه به عوامل یادشده و تعاریف افسردگی آن چه که در این پژوهش مورد نظر محقق است تأثیر این اختلال در بوجود آوردن افت بهرهوری شغلی می باشد، چرا که این مسئله از نگرانیهای شایع خانواده هاست و هم مسئله تعداد زیادی از شاغلین با این مسئله مواجه هستند و اثرات سوئی که بر سلامت روان آنها وارد و آن را مخدوش می سازد.
در حال حاضر، روند رو به توسعه تکنولوژی در بخشهای مختلف صنعت و معدن، خدمات کشاورزی و همچنین ارتباط نزدیک بین انسان و ماشین آلات، انسان به ویژه کارگران را با عوامل فیزیکی، بیولوژیکی متعددی مواجه ساخته که اثرات نامطلوب و بیماری زای بسیاری از این عوامل به خوبی شناخته شده و به اثبات رسیده است. این امر متخصصان علوم بهداشتی را بر آن داشته تا پیشگیری از اثرات ناخواسته و مضر عوامل زیان آور بپردازند، چرا که در غالب موارد بیماری های شغلی غیرقابل درمان بوده و اصولاً پیشگیری از کلیه جهات بهتر از درمان می باشد. از طرفی بهرهوری و مسئله کارایی و اثربخشی سازمانهای تشکیل دهنده یک جامعه عامل اصلی رشد و توسعه آن جامعه محسوب می شود.
بهرهوری یک ابزار اساسی برای توسه در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی و اقتصادی است. بهرهوری بالا در جامعه و در سطح کوچکتر در سازمان از یک سو زمینه حرکت ملی را فراهم می آورد و از سوی دیگر باعث تقویت انگیزههای یکایک افراد در به ثمر رسانیدن این تلاشها می شود. به طور کلی فعالیتهایی که سه مشخصه کارایی، اثربخشی و کیفیت را در برداشته از بهرهوری مناسبی برخوردار خواهند بود. (حقیقی، ۱۳۸۰).
با توجه به اینکه افسردگی می تواند یکی از مسائل مهم در کاهش بهرهوری باشد تحقیق حاضر بر این است که رابطه افسردگی و بهرهوری را بسنجد و ببیند که افسردگی تا چه حد بر روی بهرهوری سازمان تأثیر می گذارد.
بیان مسئله
تحقیقات و بررسی های انجام شده و نیز تجربیات روزانه حاکی از آنند که تعداد قابل توجهی از کارمندان در عاطفه، ادراک، تفکر خود علایم نشانه هایی را بروز دهند که بیانگر افسردگی آنان است. این عارضه افسردگی، علاوه بر آن که موجب کاهش کارایی شغلی و اجتماعی کارمندان می شود آنان را به مشابه کودکانی خجول و گوشه گیر و ناامید، درمانده و فاقد اعتماد به نفس بالا و … انگشت نمای همکارا نشان می سازد و مانع از به فصل درآمدن و بروز توانمندیهای بالقوه این افراد می شود.
گرچه کارمندان افسرده در خانواده افرادی آرام و حتی منفعل هستند و دردسرها و شیطنت های کمتری در خود نشان می دهند ولی تفاوت رفتاری آنها با دیگر افراد موجبات نگرانی خانواده را فراهم می آورد و ممکن است آنان را برانگیزاند تا در پی کمک و چاره برآیند (به نقل از پایان نامه نرگس خاتون درویش).
سازمان مدیریت جهانی سال ۲۰۰۱ را به بهداشت روان اختصاص داد. در سال ۱۹۹۰ در میان ۱۰ علت اول ناتوانی در جهان از ۵ علت مربوط به اختلالات روانی اولین عامل، افسردگی تک قطبی است. در حال حاضر افسردگی چهارمین علت بیماریهای شایع در جهان می باشد. افسردگی تک قطبی است. و طبق برآوردهای انجام شده تا ۲۰۲۰ دومین، علت شایع بیماری در جهان افسردگی خواهد بود. بر اساس آمار WHO در حال حاضر ۳۴۰ میلیون نفر درجهان از افسردگی رنج می برند.
بنا به گفته همین سازمان مسائل عصبی – روانی سبب بخش عظیمی از ناتوانی ها و درد و رنج بشر است. کمبود تحقیق در خصوص این پدیده کارمندان موجب ناشناخته ماندن ابعاد و جنبه های مختلف آن شده است و هر نوع اظهارنظر در خصوص آن تنها ملاکی بر تحقیقات دیگران و دادهای نظری است.
حال با توجه به این که قشر عظیمی از جمعیت کشورها را کارمندان تشکیل می دهد بنابراین آینده کشور ما بستگی به اینان دارد. مطمئناً اگر بتوان با تشخیص به موقع مسائلی که باعث افسردگی آنان می شود را شناخت و موانع را از سر راه آنان برداشت، آنان با روحیه بهتری خواهند توانست در محیط کاری پیشرفت نمایند.
اهداف تحقیق
افسردگی از جمله اختلالاتی است که در ایران کمتر موضوع مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است و ارتباط آن با فاکتورهای احتمالی مختلف از جمله بهرهوری شغلی کودکان ناشناخته مانده است و این در حالی است که محققین خارجی به خصوص روانشناسان و روانپزشکان غربی جلدها تحقیق و بررسی پیرامون افسردگی می افزاید. در کشورهای مختلف همواره از مسایل مهم و حیاتی در برنامه ریزی های مقطعی برنامه ریزی های بلندمدت بوده و هست. در کشور ما نیز این موضوع به دلیل وجود کثیر جوانان و ضرورت بهرهوری مناسب و مکفی از این نیروها در جهت توسعه و پیشرفت کشور یکی از مهمترین مسائل در برنامه ریزیهای مقطعی و بلندمدت کشورمان را تشکیل می دهد.
هدف کلی
بررسی مقایسهای میزان افسردگی و تأثیر آن بر بهرهوری شغلی مردان و زنان شاغل در شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان می باشد.
اهمیت و ضرورت پژوهش
بهرهوری شغلی امروزه یکی از نگرانیهای مهم مدیران و دست اندرکاران است همه ساله تعداد زیادی از کارمندان در کشورهای جهان با پدیدهای به نام افت بهرهوری شغلی مواجهند و علاوه بر افت شغلی بر آثار سوء اقتصادی در شکل ملی تأثیر ناگواری بر سلامت روان مردم گذاشته و نگرانی نامطلوبی برای خانواده ها به دنبال داشته است.
راستی افت راندمان کاری چیست؟
چگونه می توان افت راندمان کاری و عوامل بوجود آورنده آن را در کارمندان تشخیص داد؟ وظیفه خانواده و مدیران و مسئولین در این خصوص است.
«منظور از افت بهرهوری شغلی یا افت راندمان کاری کاهش عملکرد شغلی که (شرکت ایزوگام بام گستر دلیجان) مقدار از نمره ۱ – ۲۰ توسط مسئولین به کارمندان داده می شود) از سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است» آن چه مهم است این است که بسیاری از کارمندان توانایی بالقوه برای موفقیت و پیشرفت و بهرهوری بهتر را دارند ولی دچار افت یا شکست می شوند که با شناخت دقیق و درست علل و عوامل این پدیده، می توان جلوی بسیاری از افتها و شکستهای کاری را گرفت. از جمله عواملی که می توان در موفقیت و شکست کارکنان مؤثر دانست سه دسته است:
۱- عوامل فردی
۲ – عوامل سازمانی
۳ – عوامل خانوادگی و اجتماعی
آن چه که در این پژوهش مورد نظر است تا بررسی گردد تأثیر افسردگی بر بهرهوری شغلی است که می تواند هر سه عامل بطور مثال عدهای از کارمندان محیط کار به دلیل فشارکاری بالا و عدم رسیدن به اهداف در خود فرو می روند، تنهایی و گوشه گیری را انتخاب می کنند و به افسردگی های خفیف زودگذر مبتلا می شوند. این حالت در زنان بیشتر دیده می شود. که اغلب بی حوصلهاند معمولاً یکی از دلایل آن عادت ماهانه می باشد که نگرانند مبادا دیگران از وضع و حال آنان باخبر شوند این موضوع اگر از حد معمول تجاوز کند و در آن افراط شود از یک حالت طبیعی خارج شده و منجر به گوشه گیری و افسردگی در فرد می شود. عدهای دیگر به علت مسائل خانوادگی و تربیتی، برخوردهای تحقیرآمیز دیگران، مراقبتهای شدید و افراطی از آنها و یا به علت عوامل درونی دیگر، خود را از تماسهای اجتماعی برکنار می دارند به جزء با عده معدودی از افراد غیرمعاشرتی گفت و گو و رفت و آمدی ندارند و کمرویی و حیای افراطی آنان باعث منزوی شدن آنها می گردد. در محیط کار هم همیشه تنها هستند و در گوشه گیری کز می کنند. در رفتارشان نیز حالت تردید، ناشی گری، کم حرفی و عدم مشارکت در فعالیتهای جمعی وجود دارد و سعی دارند هیچ وقت در مقابل سؤالات دیگران قرار نگیرند. همیشه از حضور در میان جمع ناراحتند وگاهی از شدت شرم و خجالت سرخ می شوند و عرق بر روی پیشانیشان می نشیند. اگر کمرویی و گوشه گیری های اولیه شدت داشته باشد ممکن است فرد را به افسردگی های شدید بکشاند و او را فردی سست عنصر، مأیوس، خوار و از زندگی بیزار نماید و افکار خودکشی در او ظاهر می شود.
موضوع دیگر قابل بحث تأثیر استرس محیطی و حوادث زندگی بر افسردگی است. بسیاری از روانشناسان بالینی معتقدند که رابطهای بین آغاز افسردگی و استرس محیطی وجود داشته و عدهای نیز بر این باورند که چنین حوادثی نقش عمدهای را بازی می کنند جمعی تحقیقات اخیر وجود رابطه بین عوامل استرس زای محیطی و شروع افسردگی را تأیید میکنند. حال با توجه به این که برخورداربودن از سلامت روح و روان در دوره جوانی از اهمیت بسزایی برخوردار است لذا محقق را بر آن داشت تا به تأثیر افسردگی بر بهرهوری شغلی بپردازد و آن را مورد بررسی قرار دهد.
پایان نامه بررسی مقایسه ای میزان افسردگی و تأثیر آن بر بهره وری شغلی مردان و زنان شاغل
