تاریخ همواره جلوه گاه پیشینه زندگی، فرهنگ و تمدن جوامع مختلف بوده و می باشد و در گذر زمان همیشه انسانها را به حقایق جدیدی در زندگی رسانده تا آنها با نگاه به گذشته، حال را دریابند و آینده خویش را بنا نهند. تاثیرگذاری تاریخ بر تعلیم و تربیت و فرهنگ جوامع نیز اصلی غیرقابل انکار بوده و تغییرو تحولات در ساختار جوامع خواه ناخواه موجب تحولاتی در جنبه های تربیتی و فرهنگی می شودیکی ازمهم ترین دوران حوادث تاریخی ایران ؛ دوران ایلخانی وتیموری می باشد . که بی شک تاثیر گذاری آن بر فرهنگ و تمدن کشور عزیزمان غیر قابل انکار است .
آغاز این دوران پس ازنبردچنگیزباسلطان محمدخوارزمشاه وسقوط عصرخوارزمشاهیان ویک دوره ویرانگری شهرهای درمسیرشرق ایران ونابودی برخی شهرهاتوسط چنگیزواخلاف وی شد.درهمین راستابرخی ازشهرهای جنوبی و غربی ایران که دردست اتابکان بودندوایلی مغولان راقبول کردند از ویرانی مصون ماندند.
باگذشت دوره ویرانی ؛ دوره ایلخانان دوره آبادانی ورونق کشاورزی درروستاهاوشروع دوره خان وملوک الطوایفی وبه تبع آن امنیت ورونق علم ودانش استمراریافت .بامرگ ابوسعیدآخرین ایلخان بزرگ،این سلسله روبه انحطاط رفته ومقام ایلخانی درمیان یک عده ازشاهزادگان خاندان چنگیزی وامرای متخاصم ، موضوع نزاع وکشمکش قرارگرفته وبه تدریج ممالک ایلخانی رابه چندین قسمت مجزاساخته وزمینه رابرای استیلای امیرتیمورگورکان فراهم کردودولت تمامی ایشان به دست این امیرنابودشدند.
درمسیرظهورامیرتیموروتشکیل سلسله گورکانیان ،لشگرکشی به خوارزم،مغولستان ،دشت فبچاق،خراسان ،مازندران واسترآبادطی یورش های سه ساله وپنج ساله وفتح هندوستان ویورش هفت ساله درمناطق غرب وپیروزشدن برسلطان بایزید، این فاتح وکشورگشای تاریخ درشعبان 807هجری قمری به استقبال مرگ می -رود.بامرگ تیمورقدرت دربین اخلاف وی بوداماباظهورآق قویونلوها وقره قویونلوها حکومت تیمورنیزبه تاریخ پیوست .دراین دوران به موازات کشتاروویرانی شهرهاوتحول سلسله ها، علم ودانش باتوجه به پیشینه تاریخی این سامان رونق ازدست رفته رابازیافت ودانشمندان، شعراوبزرگانی ،همچون خواجه نصیر الدین طوسی ، خواجه رشیدالدین فضل الله ، حافظ شاعر پر آوازه ، غیاث الدین جمشید کاشانی ، وصدها دانشمند و عالم دیگر دست آموخته این ایام شدنددراین دوران مراکز علمی و آموزشی توسعه می گیرد. علاقه پادشاهان ایلخانی و توجه بزرگان به علم ودانش ، رشدعلومی مانندتاریخ ،نجوم ،ریاضی شعر،هنرومعماری را سبب گردیده و کاروان تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی از حرکت باز نایستاد .
این پایان نامه مشتمل بر چهار فصل می باشدکه به طور خلاصه می توان مطالب مندرج در هر فصل را اینگونه بیان نمود:
فصل اول شامل کلیات : بیان موضوع ، مسئله تحقیق ، فرضیه های تحقیق ، روش تحقیق ، پیشینه تحقیق و بررسی برخی از منابع مورد استفاده در پایان نامه می باشد .
در فصل دوم : تعریف مختصری از تعلیم و تربیت ، اهمیت تعلیم و تربیت در نزد ایرانیان قبل از اسلام و همچنین اهمیت تعلیم و تربیت در اسلام مورد بحث قرار گرفته است.
در فصل سوم اوضاع سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی در دوره مغول ، ایلخانان و تیموریان مورد بررسی قرار گرفته است.
در فصل چهارم وضعیت تعلیم و تربیت، برخی از دانشمندان مشهور ،مراکز علمی و شاخه های مختلف علوم در دوره های ایلخانی و تیموری مورد بررسی قرار می گیرد .
بررسی تعلیم وتربیت دردوره ایلخانان وتیموریان