هر چیز، هر پدیده، و هر تصویری در طبیعت می تواند برای انسان تبدیل به نماد شود. از مادی ترین و ملموس ترین چون سنگ و چوب و برگ و حیوانات گرفته تا دور از دسترس ترین مثل ماه و خورشید و چهار عنصر مثالی. هر آنچه که اثر انسان بر زمین است؛ معماری، نقاشی، و به طور کلی آنچه که آنرا فرهنگ و تمدن می نامیم چیزی نیست جز طبیعت ناب که توسط انسان وام گرفته شده و دوباره بازنمایی شده است. اینجا انسان درست به سان تبدیل کننده ( کاتالیزور) عمل میکند
دایره
دایره شکلی است که دلالت بر بی زمانی دارد چرا که نه آغازی دارد و نه پایانی (زمان). بنابراین میتوانیم مفهوم دایره به خصوص در معماری گونه ای دیگر بنگریم. این مفهوم به مرور، معنای حرکت، چرخ، راه، گردونه چرخ زمان، گردونه زمان، گردونه مهر یا خورشید، که خود به عنوان ابزار سنجش و اندازه گیری زمان در ساعت های خورشیدی به کار گرفته میشد) و زمانِ سپری شونده، به خود گرفته است. دایره نماد عهد و پیمان نیز هست، در ایران تبدیل به حلقهء ایزد مهر و یا حلقهء فره ایزدی در نماد فروهر شده و هم اکنون نیز در همهء فرهنگ ها کم و بیش نماد تعهد، مرحلهء گذر، و نشان مهر است. کلاً فضای درون دایره فضایی مقدس، جادویی و محافظت شده است
مربع
نماد شناسی مربع به مبزان زیادی با صلیب رابطه دارد. بخصوص که صلیب رابطه ای ظریف میان عدد چهار با مربع برقرار می کند. صلیب بیش از هر نمادی بیشترین تعداد از اشکال هندسی یعنی نماد ها را در هم ادغام می کند. بال های دو گانه صلیب با تشکیل چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های «جهت یاب» را تشکیل می دهند که در تمام سطوح زندگی بشر کاربرد دارند و دارای نقشی ترکیب کننده و سنجشی هستند. نماد شناسی مربع به مبزان زیادی با صلیب رابطه دارد. بخصوص که صلیب رابطه ای ظریف میان عدد چهار با مربع برقرار می کند. صلیب بیش از هر نمادی بیشترین تعداد از اشکال هندسی یعنی نماد ها را در هم ادغام می کند. بال های دو گانه صلیب با تشکیل چهار نقطه در انتهای خود مبنای تمای نماد های «جهت یاب» را تشکیل می دهند که در تمام سطوح زندگی بشر کاربرد دارند و دارای نقشی ترکیب کننده و سنجشی هستند.
مثلث
نماد آتش، نماد خِرد نخستین جلوه ای از دانایی بیکران و عالم ماورای انسان است (مثلث نماد آتش) که در آتشکده یا دارِ مهر، یعنی همان بناهای مکعبی در شکل ابتدایی خود تکریم و تقدیس میشود.
کاربرد هندسه در مساجد
اساس طراحی مساجد بهره گیری از نقشه های مرکزی مشتق از مربع و دایره که البرتی برای طراحی کلیسا سفارش میکرد.
شامل 27 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت هندسه در معماری اسلامی