لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 20
مفهوم اطلاعات و ارتباطات و میانکنش بین آنها
چکیده
درباره مفهوم اطلاعات و ارتباطات تاکنون تعریفی دقیق و رسمی ارائه نشده است. متخصصان حوزههای مختلف اغلب کوشیدهاند جلوهها و ویژگیهای این پدیدهها را تا آنجا که به حوزههای تخصصی آنها مربوط میشود، تعیین کنند. از این رو صاحبنظران این پدیدهها را در قلمروهای ریاضیات، زبانشناسی، اقتصاد، روانشناسی، ارتباطات و ... مطالعه و تحلیل کرده و ویژگیهای متفاوتی برای آنها برشمردهاند.
بسیاری، اطلاعات را گاه به پدیدههای نسبتاً آشنای دیگری تشبیه کردهاند که بارزترین آنها تشبیه اطلاعات به «ماده» و «انرژی» است. به همین دلیل «اطلاعات» را به جای اصطلاح «انرژی» دانستهاند. اطلاعات با مفاهیم دیگری نیز سنجیده میشود؛ از جمله اطلاعات و آنتروپی در مکانیک، اطلاعات و احتمال، اطلاعات و بینظمی، و اطلاعات و تصمیمگیری. پس از مفاهیم کلیدی و لغوی، با توجه به واژهنامههای انگلیسی و ریشه لغوی «اطلاع» در زبان فرانسه و لاتین، به تحول واژه اطلاع یا خبر اشاره میشود.
«نظریه اطلاع» در سال 1949 میلادی برای استفاده در مسائل «ارتباط دور» شکل گرفت. از جهت ریاضیات دو مؤلف آمریکایی «گلودشانون» و وارن ویور»، موضوع اطلاع را اندازهگیری و سنجش برشمردند. از این رو، «اطلاع» در نظریه علمی، یک مقیاس ریاضی است که برای اندازهگیری مقدار تازگی پیام نزد گیرندگان از آن استفاده میشود. این دو دانشمند آمریکایی، با توجه به نظریه ریاضی، واحد "Bit" را واحد اطلاعرسانی معرفی کردند.
استعمال واژه «ارتباط» به صورت جمع یعنی «ارتباطات» بیشتر به جنبه مطالعه ابزار و لوازم و فن این پدیده اشاره دارد و جنبه مفرد آن بیشتربه سیر و جریان این رشته مربوط میشود. در انتها، چند تعریف تازه از دیدگاههای جامعهشناسی تعریف و در نهایت انواع ارتباط و اهمیت ارتباطات بررسی میشود.
کلیدواژهها: اطلاعات و ارتباطات، ارتباطات و اطلاعات، نظریه اطلاع.
درباره این پدیدهها، همچون بسیاری از پدیدههای بنیانی، تاکنون تعریف دقیق و رسمی ارائه نشده است. متخصصان حوزههای مختلف موضوعی اغلب کوشیدهاند جلوهها و ویژگیهای آنها را تا آنجا که به حوزه تخصصی آنها مربوط میشود، تعیین کنند. به همین سبب، اطلاعات در قلمروهایی چون ریاضیات، زبان شناسی، اقتصاد، روانشناسی، ارتباطات و ... توسط صاحبنظران مطالعه و تحلیل گردیده و خصیصههای متفاوتی برای آن برشمردهاند. به طور مثال، از دیدگاه فیزیک و زیستشناسی، اطلاعات ویژگی اصلی عالم معرفی میشود؛ در روان شناسی به منزله متغیری است که با برداشت حسی، ادراک یا دیگر فرایندهای روانشناختی سروکار دارد؛ و در حوزه های اطلاع رسانی و ارتباطات به طور گستردهای با پیامها ارتباط مییابد. اطلاعات را نه تنها متضمن پیام، بلکه متأثر از وضعیت، نوع کارکرد، ویژگی مسئلهای خاص و جز آن نیز دانسته اند.
گاه اطلاعات را به پدیدههای نسبتاً آشنای دیگری نیز مانند کردهاند که بارزترین آنها تشبیه اطلاعات به ماده و انرژی است. در این تشبیه گاه حتی اطلاعات را نوعی انرژی دانسته و به جای اصطلاح «انرژی» اصطلاح «اطلاعات» را به کاربردهاند. البته، این گونه تشبیهها در واقع تعبیری استعاری است تا تبیین علمی از ماهیت اطلاعات. بیتردید، پژوهشهای فراوانی درباره مفهوم اطلاعات صورت گرفته، امّا تعریفی جامع و مانع که مورد قبول متخصصان رشتههای مختلف علوم باشد، تاکنون ارائه نشده است (اشرفی ریزی، 1386: 55).
اطلاعات با مفاهیم دیگری نیز سنجیده و یا تأثیر و تأثر آنها مطالعه میشود. بعضی از مهمترین آنها را می توان چنین برشمرد:
اطلاعات و آنتروپی در مکانیک
بنا بر اصل ذخیره انرژی در مکانیک ، مقدار معیّنی حرارت از لحاظ انرژیای که در بر دارد، با مقدار معیّنی کار برابر است. امّا در موتورهایی که در آنها حرارت به کار مفید تبدیل می شود، این عمل فقط در صورتی انجام می گیرد که حرارت بتواند از منبعی با دمای بالاتر به مخرنی با دمای پایین تر جریان یابد. بنابراین ، برای تبدیل حرارت به کار، اختلاف دما اجتنابناپذیر است. هرچه اختلاف دمای دو منبع کمتر باشد، مقدار حرارتی که میتواند به کار تبدیل شود، کمتر خواهد بود. هرگاه دمای دو منبع یکسان باشد، حرارتی جابه جا نخواهد شد و طبعاً کاری نیز انجام نخواهد گرفت. در چنین حالتی، گفته میشود آنتروپی در بالاترین حد است؛ زیرا آنتروپی، در واقع، در دسترس نبودن انرژی حرارتی برای تبدیل به کار مفید است.
به همین ترتیب، اطلاعات زمانی از منبعی به منبع دیگر جریان می یابد که منبع ارسال کننده در قیاس با منبع دریافت کننده در سطح بالاتری قرار داشته باشد، تا بتواند در ساختار نظام دریافت کننده دگرگونی ایجاد کند. این دگرگونی ممکن است قابل تشخیص نباشد، ولی رفتاری که از این دگرگونی ناشی میشود، جلوههایی دارد که می توان آثارش را در آنها بازشناخت. این رفتار ناشی از دریافت اطلاعات به زبان ترمودینامیک ، کار مفید و به زبان اطلاع شناسی، تصمیم گیری است. بنابراین، آنتروپی در واقع نبود اطلاعات برای تصمیمگیری است.
با این تغییر آنتروپی اهمیت بسیاری دارد و در اندازهگیری مقدار اطلاعات از آن استفادههای فراوانی کردهاند.
اطلاعات و احتمال
با پیدایش نظریة جنبشی ماده، دیدگاههای تازهای باب شد و به جای دما و حرارت، از انرژی جنبشی مولکولهای تشکیل دهنده نظام سخن به میان آمد. بدین ترتیب ، آنتروپی نیز با مفهوم احتمال ، ساختمان آرایش مولکولها در وضعیتی خاص تببین گردید. وقتی دمای سراسر یک نظام یکسان باشد، آنتروپی در بالاترین حد خواهد بود. این است که اینگونه توزیع دما بیشترین احتمال را دارد. بنابراین، آنتروپی و احتمال دو تعبیر متفاوت برای جریانی واحد است؛ یعنی هر چه احتمال بیشتر باشد، آنتروپی بیشتر است.
رابطه اطلاعات و احتمال نیز ـ نظیر آنتروپی ـ بنابر شیوة برخورد نسبت به آن، به دو صورت قابل بررسی است:
الف) هر چه درجه احتمال بالاتر باشد، حضور اطلاعات کمتر است. اگر به ما بگویند خورشید فردا در مغرب غروب خواهد کرد، کمترین اطلاعات را به ما دادهاند، چون وقوع چنین رویدادی از بالاترین حد احتمال برخوردار است. رابطه این دو به گونهای است که وقتی احتمال خبری مساوی یک (100%) باشد، مضمون اطلاعاتی آن صفر است.
ب) هر چه درجه احتمال بالاتر باشد، برای تبیین آن به اطلاعات بیشتری نیاز است. فرض کنید در مسابقه بیست سؤالی شرکت کردهایم. اگر در نخستین پرسش سؤال کنیم «منقول» است؟ پاسخ «بلی« یا «نه» مجری برنامه، ما را به دو مجموعه احتمال وسیع روبه رو خواهد کرد که فراوانی نیاز است که از طریق پرسش و پاسخ میکوشیم به آن دست یابیم. اگر شرکتکننده زیرکی باشیم، سعی می کنیم از ابتدا با به «نظم» درآوردن پرسشها، میزان احتمال را سریعتر کاهش دهیم. از همین جا مسئله «نظم» و «بینظم» در نظریة اطلاعات مطرح میشود.
ج) اطلاعات و بینظمی
مفهوم «بینظمی در نظام نیز با آنتروپی پیوند دارد. در واقع «بینظمی»، «احتمال» و «آنتروپی» سه تبیین متفاوت از جریانی واحد است. رابطه دو مفهوم «بینظمی» و «اطلاعات» را نیز می توان به دو گونه تعبیر کرد.
الف) هر چه بی نظمی کمتر باشد، برای توصیف آن به اطلاعات کمتری نیاز است. به طور مثال، چراغ راهنمایی در حالت عادی دارای کمترین بی نظمی است، بنابراین، پیوسته می دانیم که پس از چراغ سبز ، چراغ زرد و سپس چراغ قرمز روشن می شود. اگر زمانی که چراغ سبز روشن است به فردی که در اتومبیل کنار ما
دانلود مقاله کامل درباره مفهوم اطلاعات و ارتباطات و میانکنش بین آنها