لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 5
یکی از اهداف آبیاری، بدانگونه که در تعریف علمی و مهندسی آن آمده است «استفاده حداکثر از واحد حجم آب» در شرایط محدودیت منابع آب می باشد. در این حالت جیره کاهش داده می شود، و بجای «آبیاری کامل» ، کم آبیاری صورت می پذیرد. آثار تبعی و طبیعی کم آبیاری کاهش عملکرد است. تحقیقات محلی، و استفاده از مدلها و توابع تجربی – ریاضی «مصرف آب – عملکرد» میزان کاهش را به ازای سطوح مختلف کم آبیاری نشان می دهد . در «کم آبیاری کلاسیک» برای اینکه کاهش حداقل باشد برنامه ریزی آبیاری، مدیریت و تمهیدات زراعی بگونه ای خاص صورت می پذیرد که آن را « کم آبیاری تنظیم شده» (REGULATED DEFICIT IRRIGATION) می نامیم. در روش «کم آبیاری»، با آب صرفه جوئی شده ، می توان سطح کشت را گسترش داد و عملکرد کل را افزایش داد. اینکه «کم آبیاری» تا کجا باید پیش برود و در چه سطحی باید متوقف شود؟ موضوع بهینه سازی آن است تا اینکه حداکثر عملکرد و سوددهی را تضمین نماید.
در شرایط ایران بعلت محدودیت منابع آب«کم آبیاری تنظیم شده» و بهینه سازی آن که همانا استفاده حداکثر از واحد حجم آبست امر ضروری است، و لازم است در طراحی همه پروژه ها مورد توجه قرار بگیرد. برای این کار، بر اساس تحقیقات محلی و مدلهای کلاسیک توابع، «مصرف آب – عملکرد» تنظیم و تحلیل می شودو کم آبیاری متناسب با شرایط پروژه ، چه از نظر عملکردو چه از نظر سود خالص بهینه سازی می شود. در این مقاله پس از بحث در مورد کم آبیاری تنظیم شده، و تاکید بر اهمیت و ضرورت آن در شرایط ایران جدیدترین ، و کاراترین مدلهای بهینه سازی توضیح داده شده، و مثالی ارائه گردیده است.
ارزیابی عملکرد سیستم آبیاری بارانی عقربه ای (سنترپیوت)
در جهانی که با رشد سریع جمعیت روبروست، نقش آبیاری در تامین غذای نسل انبوه آینده دنیا اساسی است. تبدیل اراضی دیم به کشت فاریاب می تواند با اجرای صحیح و بهره برداری منطقی و نگهداری مناسب به میزان قابل ملاحظه ای در افزایش محصولات مورد نیاز بشر موثر باشد. لیکن واقعیت مشهود در سطح جهانی این است که غالب پروژه های آّیاری و زهکشی اجرا شده در دنیا به اهداف پیش بینی شده منجر نگردیده و در موارد بی شماری با شکست مواجه گردیده و نه تنها توفیقی در بهره وری بهینه منابع آب و خاک نداشته، بلکه با ضایعاتی که به منابع مذکور وارد نموده سطح تولید را کاهش داده است. علل عدم موفقیت این پروژه ها عمدتا در طراحی و اجرای ناصحیح، بهره برداری و نگهداری نامناسب و غیر کافی و یا بطور کلی مدیریت ضعیف در زمینه های مختلف بوده است. ارزیابی عملکرد سیستم های آبیاری و زهکشی که از طریق اندازه گیری شاخص های عملکرد در هر یک از مولفه های سیستم انجام می شود و تشخیص علل موفقیت یا شکست آنها در عین حال که می تواند راهنمائی برای طراحی و مدیریت سیستم های جدید باشد، با بازخورد نتایج عملکرد در همان سیستم قادر خواهد بود اصلاحات لازم را در سیستم بوجود آورد، پروژه را از شکست به موفقیت برساند. در این مقاله که نتیجه مطالعات گروه کاری ارزیابی عملکرد سیستم آبیاری و زهکشی است نحوه ارزیابی عملکرد بگونه زیر تشریح گردیده است:
جامعه، سرمایه گذاری و بالا بردن بازده اقتصادی سرمایه، تامین هدفهای سیاسی استراتژیک جامعه، حفظ منابع آب و خاک ایجاد توسعه پایدار و سایر هدفها.
ب: معرفی مولفه های مورد ارزیابی عملکرد پروژه شامل اجزاء سیستم های آبیاری و زهکشی و کشاورزان و حقابه بران و نقش آنان در عملکرد سیستم های آبیاری و زهکشی ، و تشکیلات مدیریتی سیستم های آبیاری و زهکشی، و عوامل مورئ نیاز هر یک از این مولفه ها .
ج: تعیین مبانی ارزیابی پروژه ها شامل تکافوی آب (Adequacy)، عدالت در توزیع آب (Water Distribution Equity) تحویل به موقع آب مورد نیاز مصرف کنندگان (Relidictability)، انعطاف پذیری (Flexibility)، پایداری سیستم (Sastainability).
د: تبیین رابطه بین هدفهای پروژه، مولفه های ارزیابی، مبانی ارزیابی و شاخص های ارزیابی و نحوه تعیین نقاط ضعف و قوت و تشخیص علل موفقیت یا شکست پروژه.
ضرورت ارزیابی یک سیستم آبیاری از آن جهت است که مشخص می نماید آیا سیستم در حال کار از بازدهی خوبی برخوردار می باشد و آیا می توان با تغییراتی در نحوه کارکرد سیستم، میزان بازدهی سیستم را افزایش داد؟ جهت ارزیابی سیستم آبیاری بارانی عقربه ای ابتدا سیستم برای شرایط گیاهی (ذرت دانه ای) و خاک (Silty loam) منطقه مورد مطالعه که در مزرعه 500 هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در شمال شرقی مشکین آباد کرج واقع بود طراحی گردید و با وضعیت موجود سیستم مقایسه شد. آنگاه برای ارزیابی، در چهار ردیف شعاعی قوطیهای نمونه برداری به فواصل 6 متری قرار داده شدند. سپس کلیه پارامترهای لازم جهت ارزیابی تعیین گردیده و با تجزیه و تحلیل داده های صحرایی عوامل ارزیابی (CU , DU , PELQ , AELQ) محاسبه شدند. حجم آب آبیاری مصرف شده در سیستم آبیاری بارانی 9184 متر مکعب در هکتار و نیاز آبی گیاه ذرت دانه ای 6890 متر مکعب در هکتار بود. متوسط عوامل ارزیابی DU,AELQ , PELQ در طول فصل زراعی برای سیستم آبیاری به ترتیب 79، 75/8 و 91 درصد گردید. تجزیه و تحلیل عوامل ارزیابی نشان دادند که سیستم آبیاری از کارآیی مناسبی برخوردار نبوده و درضمن مقادیر نسبتا کم PELQ, DU بعلت عدم مطابقت شرایط کارکرد و طراحی سیستم بوده است.
روش جدید جهت برنامه ریزی و کنترل پروژه های مطالعاتی آبیاری و زهکشی
مدیریت و کنترل پروژه بعنوان شاخه ای از علم مدیریت با ابداع روشهای جدید برنامه ریزی و کنترل پروژه، می تواند خدمات ارزنده ای را جهت دستیابی به اهداف بلند مدت و کوتاه مدت پروژه ها، طرح ها و برنامه ها ارائه نماید. علیرغم وجود مشکلات ومسائل پیچیده و نیاز شدید پروژه های مطالعاتی آبیاری و زهکشی به برنامه ریزی، تا بحال این مهم وارد عرصه مطالعات نشده است. بدین منظور ضمن بررسی کلیه روشهای جدید برنامه ریزی و کنترل پروژه مانند روشهای PN, PERT, CPM که در سطح وسیع در پروژه های صنعتی، ساختمانی و غیر ه کاربرد دارند، روش برنامه ریزی PN که شکل تکامل یافته تری از روش های مسیر بحرانی است، تا حدودی برای شروع کار برنامه ریزی طرح های مطالعاتی آبیاری و زهکشی مناسبتر تشخیص داده شد.
بدلیل ویژگی ها ونیازهای خاص این پروژه ها و مشکلات مربوط به روابط محدود تاخیری و شکل خاص نمایشی شبکه مستطیلی، روش PN مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفته وروش اصلاح شده PN بنام روش MPN جهت برنامه ریزی و کنترل پروژه های مطالعاتی آبیاری و زهکشی پیشنهاد گردید. با بکارگیری روش جدید MPN، برای اشکال مختلف پروژه های مطالعاتی آبیاری و زهکشی در قالب 7 پروژه ، برنامه تهیه شد و راههای ایجاد هر برنامه دیگر با روش و کنترل پروژه های مطالعاتی آبیاری و زهکشی در عمل ارائه گردید.
ارزیابی کمی و کیفی آب برگشتی در آبیاری نشتی
وقتی که پایاب جزء تلفات به حساب نیاید. در راندمان کاربرد سیستمهای آبیاری شیاری بهبود عمده ای حاصل می شود. اما برای استفاده مجدد از این آب، باید ارزیابی دقیقی از کمیت و کیفیت آن صورت گیرد. در این طرح تحقیقاتی سعی شده این چنین ارزیابی در یکی از مزارع تحقیقاتی تحت کشت پنبه درمنطقه گرگان وگنبد که عمده ترین تولید کننده پنبه کشور می باشد، صوررت گیرد که طی آن 4 تیمار دبی ورودی پیوسته با میزانهای /7، 1/4 ، 1/1 و 0/8 لیتر در ثانیه در فاروهای بطور 120 متر از نوع نشتی های شیب دار با انتهای باز و در 4 تکرار بصورت طرح بلوکهای کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. حدود تغییرات دبی ها از جریانهای فرساینده تا غیر فرساینده تفاوت می کرد. کلیه عملیات زراعی کاشت، داشت و برداشت مطابق عملیات زراعی مرسوم کشت پنبه درمنطقه و آبیاری بر اساس نیاز، توسط لوله های دریچه دار صورت گرفت. در هر آبیاری میزان رواناب از انتهای فاروها با پارشال فلوم های یک اینچی اندازه گیری، و نمونه های آب گرفته شده از رواناب ، جهت تجزیه کامل به آزمیاشگاه ارسال، و کیفیت آب و میزان رسوب حمل شده دقیقا ارزیابی گردید.
یکی از اهداف آبیاری
