دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .
این محصول در قالب ورد و قابل ویرایش در 48 صفحه می باشد.
فهرست مطالب
تاریخچه مس در ایران ۱
راهنمای تایسسات کارخانه ۲
کانیهای مس ۴
روش استخراج مس ۵
مشخصات معدن ۶
جدول ماشین الات معدن ۹
سنگ شکن ها(تغلیظ ۱- ۲- ۳) ۱۰
آسیابها ۱۱
شناور سازی ۱۳
مولیبدن در طبیعت ۱۹
پر عیار کردن مولیبدن ۲۳
مرحله شناورساز Rougher Flotation 24
ذوب ۳۶
کوره انعکاسی ذوبReverbratory- Furnace Smelting 41
کوره نگهداریHolding Furnace 43
دیگهای بخار(حرارت مازاد) Waste heat boilers 44
معرفی پالایشگاه ۴۵
لجن آندی ۴۷
تاریخچه مس در ایران
مس یکی از فلزاتی است که طرز استخراج و ذوب ان بر صنعتگران باستانی ایران معلوم بوده است و در حفرهایی که در نقات مختلف کشور شده آثار و علایم آن دیده میشود. ولی چون رموز این صنعت سینه بسینه انتقال می یافته کتاب ونوشته ای ازآن در دست نیست فقط از اشیاءمسی وآلیاژهای آن که در کاوشهای انجام شده به دست آمده چنین پیداست که در زمان قدیم از مس در زندگانی خود استفاده میکردند و با صنعت ذوب مس آشنایی کامل داشتند . معدنچیان سنگهای مس خالص طبیعی ومس اکسیده را که بیشتر در سطح زمین یافت میشده به وسیله دیلم و کلنگ خرد کرده واستخراج وذوب میکردند و چون طرز ذوب کانیهای نوع سولفور را نمی دانستند اگر چنانچه با چنین معدنی برخورد میکردند از استخراج آن صرف نظر میکردند .
کارهای مس و مفرغی قبل از تاریخ که در ایران انجام شده در بسیاری از موزه های دنیا وجود دارد .پس از آن در دوره های مختلف مانند دوره هخامنشی و ساسانی وبعد از استیلای عرب و دوره مغل و تیموریان نمونه هایی از اشیاء مسی ومفرغی که در ایران ساخته شده در موزه های روسیه و انگلیس و فرانسه وجود دارد. در عصر صفویه صنعت برنج سازی و استفاده از مس و آلیاژهای آن رونق بسیاری داشته است ولی پس از انقراض صفویه و روی کار آمدن سلسله قاجاریه در کلیه صنایع از جمله صنعت ذوب مس انحطاطی ایجاد گردید و پس از آن برای احیاء صنایع مختلف و صنعتی کردن ایران در زمان امیر کبیر کوششهایی صورت گرفت که مثمر ثمر واقع نشد.
تا اینکه در سال ۱۳۱۵چون دولت وقت در کارخانجات مهمات سازی ارتش نیاز به مس داشت و شروع به استخراج مس از معدن انارک و عباس آباد سبزوار خراسان شمالی نمود و کارخانه ذوب مس غنی آباد را بنیان گذاشت.
در استان کرمان از دیر باز مردم ناحیه سرچشمه از وجود ذخایر مس اطلاع داشته و از آن در ساخت و تهیه وسایل جنگی ولوازم خانگی استفاده میکردند برای صدق این مدعی باقیماندهایی از سیتمهای قدیمی ذوب در حوالی سرچشمه دال بر شناسایی مس و معدن مس سرچشمه در سالهای دور یعنی در حدود ۳۰۰۰سال قبل از میلاد میباشد. علاوه بر آن جاری شدن آب سبزرنگ در رودخانه های اطراف سرچشمه موید وجود ترکیبات مس در ناحیه بوده است .
در دهه ۱۳۴۰ بود که یک سری مطالعات زمین شناسی در ناحیه سرچشمه آغاز گردید .پس ازاینکه مشخص گردید که ذخیره مس در ایران بمیزان فراوان وجود دارد . در سال ۱۳۵۱ سرکت سهامی معادن مس سرچشمه با سرمایه دولتی تاسیس گردید و باشرکت آمریکایی آناکاند قراردادی منعقد گردید تا از کمکهای فنی آن شرکت جهت استخراج معدن مس سرچشمه استفاده شود. در نتیجه با استفاده از مطالعات گذشته طرح ایجاد ذوب مس با ظرفیت ۱۴۵۰۰۰ تن مس در سال و هزینه ای معادل ۵۵۰میلیون دلار ریخته شد . وپیرو آن با شرکت پارسونز جوردن قراردادی جهت ساخت و ایجاد تاسیسات مجتمع مس سرچشمه بسته شدکه تاسال۱۳۵۷تقریبا۹۷درصد از کارهای ساختمانی توسط شرکت مذبور انجام گرفت.
راهنمای تاسیسات کارخانه
۱_انبار سنگ درشت
۲_سنگشکنهای اولیه و…
۳_انبار سنگ نرمه
۴_کارخانه بر عیار کنی
۵_ته نشین کننده های بر عیار شده
۶_واحد صافی
۷_واحد خشک کن
۸_انبار ذخیره اضطراری بر عیار کنی
۹_مخازن بر عیار شده و مواد کمک ذوب
۱۰_کورههای ذوب
۱۱_ساختمان سنگشکن وآهک
۱۲-مخازن قیفی مواد درشت کمک دوب
۱۳_سنگ شکن مواد کمک ذوب
۱۴_واحد آهک
۱۵_دود کش کوره مبدل
۱۶_نیروگاه حرارتی
۱۷_غبارگیری کورههای ریورب
۱۸_غبارگیر کورههای کنورتور
۱۹_امخازن سوخت
۲۰_ته نشین کننده مواد باطله
۲۱_مخازن وتلنبه خانه آب صنعتی وآتشنشانی
۲۲_ازمایشگاه
۲۳_انبار قطعات صنعتی
۲۴_تصفیه خانه آب
۲۵_سالن الکترولیز آب
۲۶_واحد اسید
۲۷_مخازن اسید
۲۸_انبار مواد منفجره
۲۹_واحد اکسیژن
۳۰_انبار وسایل متفرقه
۳۱_ساختمان سرند اولیه
۳۲_سرویس خودروها
۳۳_مخازن شیر آهک
۳۴_برج خنک کننده
۳۵_واحد مولیبدن
۳۶_ساختمان توزیع برق
۳۷_مرکز اسناد ومدارک
۳۸_دیگ بخار
۳۹_انبار مواد شیمیایی آزمایشگاهی
۴۰_مخازن گازوییل
۴۱_انبار آجر
کانیهای مس
مس در طبیعت بصورتهای زیر یافت می شود :
۱_مس فلزی
۲_اکسید مس
۳_سولفور مس
مس طبیعی عنصر مس بحالت آزاد طبیعی درتوده های بزرگ ویابشکل پراکنده در سنگهای آذری (آتشفشانی)درقشرزمین بوجودآمده است.معادن این نوع مس چندان زیاد نیست ودر همه جا وجود ندارد فقط دربعضی ازنقاط دنیا مانند :ایالات متحده آمریکا و شیلی و بولیوی و چین و ایران (در ناحیه انارک) یافت گردیده است.
۲_اکسید مس :
اکسیدهای معدنی مس در پوسته زمین نزدیک به سطح یافت میشود که در نتیجه تغییرات
جو ی وفعل و انفعالات شیمیایی که در قسمت رگه های سولفور مس صورت گرفته ترکیبات اکسیده بوجود آمده است. آبهای طبیعی که بمقدار چندین(ppm) گاز اییدریدکربنیک (co2)در بر دارنده بر روی سولفاتهای مس ۱۰۰متر اثر کرده و به تدریج آنها به ترکیباتی نظیر :کربنات .اکسید .سولفات وگاهی اوقات سیلیکات مبدل مینماید.
چون اغلب مواد نامبرده نزدیک بسطح زمین پیدا می شوند وتماما” دارای نقطه ذوب پایینی هستند لذا میتوان آنها را بسهولت با گرمای احتراق زغال چوب و کربن آن احیاء نمود ومس فلزی را بدست آورد که این روش در گذشته مورد استفاده بوده است وتمام مس باستان با این روش تهیه میگردیده.
۳_سولفور مس
مهمترین سنگ معدن مس که امروز بیشتراز۹۵% مس محصول سالانه دنیا را میدهد ازنوع سولفوره میباشد چون بسهولت میتوان مس را ازترکیبات اکسیده خارج کرد درگذشته با این روش تقریبا
کلیه معادن اکسیده را مورد بهره برداری قرارداده اندکه کم وبیش درحال تمام شدن است.وچون معادن مس به عمق بیشتر رسیده درنتیجه اغلب ترکیبات آن از نوع سولفوره میباشد.
حفره معدن وقتیکه به لایه گداخته شده میرسد بصورت سخرههای گداخته سیمانی در می اید که معمولا”کلوخه های معدنی(gangue) از نوع کلسیت میباشند ترکیبات مس با تماس در لایه های رویی معدن از نوع(porphyry)یا (chalcocite) شروع شده و به تدریج به(bornite)و(chalcopyrite)در عمق معدن بدل میشود
روشهای استخراج مس
روش مورد استفاده جهت استخراج مس بستگی دارد به طبیعت و ترکیبات مس موجود در سنک معدن. به طور کلی سه طریق اساسی برای استخراج مس وجود دارد که عبارتند از :
۱_ذوب مستقیم :
ذوب مستقیم وقتی به کار گرفته می شود که درصد مس موجود در کلوخه ها از ۶% به بالا باشد .
۲_شستشوی اسیدی:
شستشویی که با الکترولیز تکمیل می شود مخصوص کلوخه های نوع اتکسیده میباشد.
۳-تغلیظ کردن :
تغلیظ که همراه با ذوب میباشد برای ترکیبات گوگردی مس یا مس طبیعی با عیار کم بکار گرفته میشود .
در این روش جهت دستیابی به مس قابل عرضه به بازار سنگ معدن باید واحد های زیرین را بگذراند :استخراج از معدن _سنگ شکن و سرند ها_پر عیار کنی_کوره انعکاسی _ کوره مبدل_ کوره آند_پالایشگاه (الکترولیز) _ذوب مجدد و ریختگری_محصول نهایی با خلوص ۹۱/۹۹% .
مشخصات کلی معدن سرچشمه
معدن سرچشمه بیضی شکل بوده که قطر بزرگ آن ۲۳۰۰ متر و قطر کوچک آن ۱۲۰۰ متر طول دارد و دارای ارتفاع ۲۶۰۰ متر است برای تعیین ذخیره به وسیله شرکت سلکشن تراست ۱۹۵ حلقه چاه با ماکزیمم عمق ۲۰۰۰ متر حفاری شده که کل متراژ حاصل از حفاری ۲۸۳۰۰ متر است و ۱۷۲۰۰متر تونل نیز حفاری شده است .تعداد ۵۱ حلقه چاه اکتشافی با متراژ ۵۲۴۰ متر نیز حفاری گردیده است .
ذخیره ثابت شده بر اثر حفاری های فوق تا عمق ۲۳۵۰ متر ۵۲۳/۴۴۹میلیون تن با عیار متوسط ۱۲/۱ براورد شده و طرحی نیز برای برداشت ۲۰ساله از معدن تهیه گردید پس از آن شرکت ملی صنایع مس با همکاری شرکت آناکاندا در دنباله برنامه های اکتشافی ۳۲۹۵۲متر حفاری انجام داد که این حفاری ها شامل گمانه های کم عمق و همچنین گمانه های ۶۰۰ متری و ۳عدد گمانه تا عمق ۱۰۰۰ متری و تا کنون ذخیره معدن تا ۸۰۰ میلیون براورد شده که ممکن است با حفاری های عمیق تر میزان ذخیره معدن افزایش یابد بطور کلی این معدن را از نظر ترکیبات تشکیل دهنده آن میتوان به سه منطقه با تر کیبات متفاوت تقسیم کرد .
الف : منطقه اکسید که بطور متوسط تا عمق ۲۶ متری از سطح زمین قرار گرفته و دارای کربناتهای مس مانند مالا کیت و آزوریت و سولفاتها و سیلیکیتها با آب کریستالی و اکسیدهای مس میباشد .
ب : منطقه سوپرژن که پس از ناحیه اکسید قرار گرفته وتاعمق تقریبا”۸۰ متر بعد از منطقه امسید قرار دارد .در این منطقه اثری از از اکسیدها وجود ندارد و اکثر ترکیبات سولفوره از نوع کوولیت هستند .
ج : منطقه هیپوژن که پس از ناحیه سولفوره قرار گرفته .در این ناحیه کانی کالکوپیرت سو لفور
مضاعف مس و آهن(CuFeS2)تشکیل یافته و هر چه قدرعمق معدن زیادتر گردد از درصد مس کاسته خواهد شد و بر عکس بر میزان مولییدنات(MoS2)محتوی معدن که در تمام لایه ها وجود داشته افزوده میگردد وعلاوه بر مولیبدن فلزات دیگر نظیر طلا_نقره_نیکل و فلزات نادر بمقدار کم که همراه سنگ معدن وجود دارد.روی هم رفته مهتوای مس اغلب معادن نوع پروفیری بین ۵/۰ تا ۳/۱ درصد میباشد . بسیاری از آنها را میتوان بصورت اقتصادی بهره برداری کرد.با پیشرفت و بهبود روشهای
بهره برداری از معادن تغلیظ سنگ معدن سنگهای با درصد پایین محتوای مس به تدریج یکی از منابع اصلی فلزات در آمده در صوریکه در گذشته به علت پایین بودن درصد فلز در سنگ معدن از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نبود که از این معادن بهره برداری نمایند . در حقیقت با ابداع روشهای بهره برداری اقتصادی از معادن نوع پورفیری این معادن دارای پیشرفت روز افزون هستند.
