توضیح طرح:
تحلیل تکنیکی ب معنی بررسی نوسانات قیمت سهام در گذشته است که به کمک نمودار وبه منظور پیش بینی حرکت آنی بازار انجام میگیرد.
دراین نوع تحلیل سعی میشود از روند قیمت یک سهم در گذشته،اینده ان پیش بینی شود.
فرصتی طلایی:
برای اولین با، این مطلب را در هیچ سایتی پیدا نمیکنید.
بررسی کاربرد تحلیل تکنیکی در بازار سرمایه ایران
چکیده
این تحقیق در پی یافتن پاسخ این سئوال است که آیا سرمایه گذاران امکان استفاده از روش تحلیل تکنیکی را در بازار سرمایه¬ی ایران دارند؟ به همین منظور از روش های میانگین متحرک ساده و شاخص قدرت نسبی استفاده شده است. این بررسی از طریق آزمون قواعد معاملاتی میانگین متحرک ساده و شاخص قدرت نسبی بر روی قیمت سهام انجام شده است.
نتایج تحقیق نشان می دهد که روش های میانگین متحرک ساده و شاخص قدرت نسبی دارای قابلیت پیش بینی است و می توانند الگوهای قیمتی را برای انجام معاملات سودمند شناسایی کند. سودمندی قاعده¬ی شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک ساده در 3 و 7روز آینده بوده است.
واژهای کلیدی: تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکی، کارایی بازار سرمایه، شاخص میانگین متحرک ساده، شاخص قدرت نسبی
1. مقدمه
اصلاحات جزء لاینفک تحولات اقتصادی، در بخش مالی است که شامل شکل دهی دوباره¬ی ساختار بازار سرمایه، نوآوری در ابزارها و اقدامات و نیز محیطی با نظم جامع تر است. در بازار سرمایه¬ی ایران نیز اقدام های جدید باعث تحول شده است و حال نیاز است که در این مسیر، سرمایه گذاران و بازیگران اصلی بازار سرمایه نیز تحولاتی را در ابزارهای بررسی و تحلیل خود ایجاد نمایند. دو مکتب فکری که بر ادبیات بازار سهام غالب است، تجزیه و تحلیل های بنیادی و تکنیکی هستند. آشنایی بازار سرمایه ایران با تجزیه و تحلیل تکنیکی چندان دیرپا نیست. در حالی که تجزیه و تحلیل بنیادی از قدیمی ترین ابزار تحلیل سرمایه گذاران است.
بنیادگرایان معتقدند که اوراق بهادار دارای یک ارزش ذاتی است و نیروهای بازار اطمینان می¬دهند که قیمت هر سهم این ارزش را در بلند مدت پوشش می¬دهد. از سوی دیگر، تکنیکال¬ها معتقدند که قیمت¬های گذشته هر سهم (و تغییرات قیمت)، اندازه و حجم معامله¬ی سهم گرایش به پیروی از یک الگو دارند. در نتیجه تجزیه، و تحلیل سیستماتیک و نظام مند می-تواند عواید بیش از حد عادی را در کوتاه مدت به بار آورد. نیروی عرضه و تقاضا به طور کلی قیمت های سهم را تعیین می-کنند. در حالی که بنیاد گرایان تصریح می¬کنند که عرضه و تقاضا تابعی از عوامل عقلایی و منطقی هستند، تکنیکال ها آن را به عوامل روانشناسانه مرتبط می سازند[25].
تجزیه و تحلیل تکنیکی احتمالاً تنها تکنیک پیش بینی برای یک سرمایه گذار است که می¬تواند از آن بهره مند شود. تجزیه و تحلیل بنیادی، به دلیل نیاز به حجم انبوه اطلاعات و نیز زمان مورد نیاز، احتیاج به کسب همه عوامل بنیادین دارد که معمولا برای سرمایه گذاران خُرد هزینه بر و زمان بر است. از سوی دیگر، عدم دسترسی به اطلاعات سری از جانب سرمایه گذاران خُرد نیز حاشیه¬ی رقابتی پایینی را برای تحلیل بنیادی فراهم می کند[22] .
این مشکلات در بازار سرمایه ایران حادتر نیز می شود زیرا، میزان دسترسی به اطلاعات در سه سطح مورد نیاز (کلان اقتصاد، صنعت و شرکت) بسیار ضعیف تر است. در تحلیل بنیادی به سه دسته اطلاعات در سه سطح کلان اقتصاد، صنعت و شرکت نیاز است که در بازه های زمانی کوتاه مدت امکان دسترسی به اطلاعات دو سطح اول برای سرمایه گذاران خرد تقریباً محال است. در نتیجه، در تصمیم های کوتاه مدت امکان استفاده از آنها وجود ندارد و حتی اطلاعات شرکتی نیز در بازار سرمایه ایران چندان به وضوح در اختیار همگان قرار نمی¬گیرد و مشکل دو چندان می-شود. از همین رو، تحلیل تکنیکی که تنها متغیرهای آن قیمت و حجم است و به راحتی در اختیار سرمایه گذار قرار می¬گیرد، دارای اهمیت دو چندان می¬شود.
اقتصاددانان معتقدند که تحلیل تکنیکی از طریق تلاش برای پیش بینی قیمت ها با استفاده از کامپیوتر، به مطالعه¬ی رفتار بازار نیز کمک کرد [24]. در مقابل، نقاط ضعف تحلیل بنیادی که ضرورت توجه به تحلیل تکنیکی را هویدا می¬کند، توانایی هایی نیز برای تحلیل تکنیکی برشمرده اند که ضرورت توجه به این روش تحلیلی را بیشتر می¬کند. برخی از این توانایی¬ها عبارتند از: تمرکز روی قیمت که امکان پیش بینی قیمت آینده را فراهم می¬کند، تهیه¬ی پیشینه¬ی قیمت به صورت تصویری که حاوی اطلاعات مفیدی است و تسهیل در تشخیص زمان خرید[29].
هر دو روش تحلیل تکنیکی و بنیادی همواره سعی در حل یک مشکل واحد دارند و آن، پیش بینی جهت حرکت قیمت ها است. اما، با توجه به مطالب فوق اگر یک معامله¬گر مجبور باشد یکی از این دو را به عنوان روش کار انتخاب کند، منطق می¬گوید در بازار ایران امکان رسیدن به موفقیت با تحلیل تکنیکال بیشتر است. به دلیل این که تحلیل تکنیکال در حقیقت تأثیر عوامل بنیادی را بررسی میکند و چون همیشه تأثیر بنیادی بر روی قیمت لحاظ شده، به طور حتم بررسی بنیادین،کاری غیر ضروری است. این امکان وجود دارد که بتوان در یک بازار مالی، صرفأ با دانش تکنیکال خرید و فروش انجام داد اما، تقریبأ بعید است که شخصی بتواند صرفأ بر اساس مسائل بنیادی و عدم بررسی تکنیکی بازار، خرید و فروش موفقی انجام دهد[15].
اگرچه، تحلیل تکنیکی را نمی¬توان جانشین کاملی برای تحلیل بنیادی به حساب آورد اما می¬توان آنها را مکمل هم دانست. با توجه به مباحث فوق که بیانگر سهولت به کارگیری تحلیل تکنیکی است در عمل، نقش این تحلیل در بازار ایران بسیار کمرنگ است. بنابراین، هدف اصلی این بررسی تلاشی در جهت غنای این موضوع و نیز بررسی امکان بهره مندی از این ابزار مهم تحلیلی در بازار اوراق بهادار ایران است.
2. پیشینه¬ی تحقیق
تحلیل تکنیکی با مقاله¬ها و نظرات چارلز داو در سال های 1900 تا 1902 و ویلیام هامیلتون متولد شد[23]. مروری بر ادبیات این موضوع بیانگر محققان بیشماری است که در این زمینه کار کرده اند. پیش از شکل گیری نظام مند این روش از تجزیه و تحلیل، در سال 1989 براون و جنینگ با ارائه¬ی مدلی، ارزش تحلیل تکنیکی را در ارتباط بین سیگنال ها و قیمت ها نشان دادند. فرانکل و فروت نیز شواهدی را از اهمیت فزاینده چار تیست ها در سال 1990 ارایه کردند[27].
سوینی (1988) در تحقیق خود نتیجه گرفت که بسته به سطح هزینه های معاملات، قواعد فیلتر (قواعد فیلتر و قواعد میانگین متحرک از قواعد معاملاتی تحلیل تکنیکی هستند) کماکان به نتایج سودآور منجر می شود. لاکونیشوک و یبارون (1992) قواعد میانگین متحرک را مورد استفاده قرار داده و نتیجه گرفتند که این قواعد نیز نتایج سودآوری ایجاد می-کند. هادسون دمپسی و کیسی (1996) به این نتیجه رسیدند که استراتژیهای میانگین متحرک به نتایج سودمندی منجر می شوند [27].
لویچ و توماس (1993) و خو (1996) نیز استراتژی میانگین متحرک را بررسی کرده و به این نتیجه رسیدند که استراتژیهای مزبور سودمند هستند. راتنر و لیل (1999) در برخی از کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین به این نتیجه رسیدند که کاربرد روش های تحلیل تکنیکی به نتایج سود آوری منجر می-شود. منیگ، مات نو و گورو (2000) به این نتیجه رسیدند که قواعد میانگین متحرک از توانایی پیش بینی و کسب بازده¬ی بیشتری برخوردار هستند. وونگ، منظور و چیو (2002) عملکرد بهتر روش میانگین متحرک و شاخص قدرت نسبی را در مقایسه با روش خرید و نگهداری در بورس سنگاپور تایید کردند. [28،20،21].
امیری (1374) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که می¬توان در بورس اوراق بهادار تهران برای تجزیه و تحلیل سهام از روش تحلیلی تکنیکی استفاده کرد. خانلو (1375) به این نتیجه رسید که ابزارهای تحلیل فنی در بورس تهران موثر هستند. محمدی (1383) معتقد است که روش های مختلف تحلیل تکنیکی که در بازارهای مالی دنیا مورد استفاده است، در بورس ایران نیز تا اندازه¬یی قابل استفاده هستند [13،12،2].
نتایج تحقیق نوروش و غلام زاده (1382) نشان داد که فرآیند ایجاد سود سالانه¬ی شرکت های ایرانی مورد بررسی، میانگین متحرک بوده است. مهرانی، مهرانی و کرمی (1383) در پیش بینی بازده سهام، از اطلاعات تاریخی مالی و غیر مالی برای تفکیک شرکت های موفق از نا موفق استفاده کرده اند. صادقی شریف و سلطان زارعی (1386) نیز در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که روش های تحلیل تکنیکی برای تحلیل گران و سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران سودمند هستند. [6].
سایر محققانی که در این زمینه تحقیق کرده اند عبارتند از :
نفت سی (1991) ، تیلور و آلن (1992) ، بلوم- ایسلی و اُهارا (1994) ، نیلی (1997) ، لویی و مول (1998) ، لی بارون(1999) ، لو- مامایسکی و وانگ (2000) ، رودریگز، مارتل و ریورو (2000) ، نیلی و ولر (2001) ، سزاری و کرمونینی (2003) ؛کاوایچ و - وایت (2004) [26] .
¬¬ 3.تحلیل تکنیکی
تحلیل تکنیکی فرآیند بررسی تاریخی قیمت های سهام برای تعیین قیمت های احتمالی آینده است. این کار به وسیله¬ی مقایسه¬ی روند انتظاری قیمت جاری با حرکت قیمت تاریخی انجام می¬شود تا نتیجه¬ی معقولی پیش بینی شود[14]. مهم ترین مفروضاتی که می¬توان بر اساس نظریات چارلز داو برای تحلیل تکنیکی مطرح کرد، عبارتند از :
قیمت معرف همه¬¬ی اطلاعات است. تحلیلگران تکنیکی اعتقاد دارند که قیمت فعلی منعکس کننده¬ی تمام اطلاعات است. با توجه به اینکه اطلاعات قبلاً اثر خود را روی قیمت گذاشته است، لذا قیمت نشان دهنده¬ی ارزش منصفانه است و باید پایه¬ی اساسی تحلیل را تشکیل دهد.
تغییرات قیمت کاملاً تصادفی نیست: در دوره های زمانی طولانی ممکن است بازار دارای تغییرات قیمت تصادفی باشد، لیکن در داخل این دوره های زمانی، دوره های زمانی کوتاه تری وجود دارند که رفتار قیمت در آنها به طور غیر تصادفی است. هدف تحلیلگران تکنیکی شناسایی این دوره های زمانی (پیدا کردن روندهای کلی قیمت) است.[29] .
روش های مورد استفاده در تحلیل تکنیکی به دو طبقه¬ی کلی روش های مربوط به تحلیل بازار و روش های مربوط به تحلیل مالی به صورت انفرادی تقسیم شده است. در این مقایسه ها نیز تأکید بر دسته¬ی دوم است. روش های بسیار فراوانی مانند کانال های روند ، خطوط محافظ و مقاوم ، دو اوج و دو حضیض و اعداد فیبوناتچی و ... در این زمینه وجود دارد. الگو¬های مزبور بصری بوده و مقدار عددی معمولاً مورد استفاده قرار نمی¬گیرد. همچنین، روش های کمی ساده¬یی مانند میانگین متحرک ساده ، میانگین های متحرک نمایی ، میانگین متحرک متغیر (VMA)، نرخ تغییر ، شاخص قدرت نسبی و استوکاستیک های K % و D% وجود دارد[13]. نظر غالب این است که شاخص های مختلف مکمل یکدیگر بوده و به هیچ وجه نمی توان با اتکا به یک یا دو شاخص، تغییرات قیمت یا روند حرکتی آن را ردیابی کرد. از میان اسیلاتور های مزبور به دلیل مرسوم بودن، در این بررسی از شاخص قدرت نسبی و میانگین متحرک استفاده شده است.
3.تصریح مدل و گرد آوری داده ها
متغیر های مورد استفاده در این تحقیق عبارتند از:
الف)میانگین متحرک ساده (SMA)
میانگین متحرک یکی از متداول ترین و پرکاربردترین اندیکاتور(نوسان نما) های تکنیکال است. به دلیل ماهیت و ساختار آن و به دلیل این که کاربرد ساده و قابل گسترشی دارد، پایه و اساس بسیاری از اسیلاتورهای تکنیکی و تعقیب کنندگان روند است که امروزه کاربردهای زیادی یافته اند[15]. این میانگین از طریق تقسیم مجموع قیمت های سهم در یک دوره بر تعداد دوره های زمانی به دست می¬آید. به دلیل این که میانگین های متحرک شاخص های پس رو هستند، در دسته¬ی شاخص های پیرو روند طبقه بندی می¬کند. بنابراین، زمانی که بازار روند دار است، این شاخص سیگنال های مناسبی صادر می-کند اما، در بازار بدون روند، سیگنال های نادرست زیادی وجود دارد[11]. میانگین متحرک را روی هر سری اعداد، شامل قیمت باز، قیمت بسته، قیمت پایین و دیگر نماگرها می¬توان به کار برد[14]، اما بر اساس روال معمول، در این بررسی از قیمت بسته استفاده شده است.
با توجه به مطالب مزبور، اگر بازار ایران نیز دارای روند باشد، این نوسان نما دارای کاربرد بسیار بالایی خواهدبود. بنابراین، ضروری است روند قیمت سهام در بازار سهام ایران بررسی شود با ارائه¬ی نتایج پژوهش های انجام شده در این زمینه، بررسی می¬شود که آیا می¬توان از این شاخص و نیز سایر شاخص های تکنیکی استفاده کرد؟ زیرا، شاخص های تکنیکی در بازارهایی پاسخگوست که بتوان در بازه¬ی زمانی خاص روندی را طی کرد.
باید توجه داشت که کارایی بازار مقوله¬یی صریح و روشن نیست، بدین معنی که بازار نه کاملاً کاراست و نه یکسره از مفاهیم کارایی بر کنار است بلکه موضوع، مرتبه یا درجه کارایی است که عموماً در سطح ضعیف، نیمه قوی و قوی مطرح می شود که از یکسو در سطح ضعیف، قیمت اوراق، منعکس کننده اطلاعات قیمت های تاریخی است و از سوی دیگر، در سطح قوی کلیه اطلاعات عمومی، داخلی و حتی محرمانه در قیمت منعکس شده است[14]. نتیجه¬ی مطالعاتی که در زمینه¬ی بورس اوراق بهادار ایران انجام شده است، به صورت خلاصه به شرح زیر است :
1- در سال 1369 با استفاده از شاخص بازار سهام تهران و برای دو دوره¬ی زمانی 57-1353 و 68-1364 نتایج تحقیقات دلالت بر عدم کارایی بازار بورس در شکل ضعیف داشت[5].
2- تحقیق دیگری جهت آزمون کارایی در سطح ضعیف در سال 71 و برای دوره¬ی زمانی 1370-1368 انجام شد و دوباره عدم کارایی بورس ایران به اثبات رسید[16].
3- مطالعه¬یی که بر روی 50 شرکت برتر از نظر حجم معاملاتی در بازه¬ی زمانی سال های 68 تا اسفند 72 انجام شد، حاکی از این است که بورس اوراق بهادار تهران در شکل ضعیف فاقد کارایی لازم است و قیمت ها از فرضیه گشت تصادفی(random walk) پیروی نمی¬کنند و روند قابل پیگیری در قیمت ها دیده می شود[10].
4- بر اساس مطالعه¬یی که بر روی کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انجام شده است در بازه¬ی زمانی 68 تا پایان سال 73، تغییرات متوالی قیمت های سهام در بورس تهران از مدل گردش تصادفی تبعیت نمی کنند، بنابراین تغییرات قیمت به صورت مستقل و تصادفی نیستند و روند و الگوی خاصی در رفتار قیمت ها مشاهده می¬شود که این نتایج عدم کارآیی بورس را در سطح ضعیف به اثبات می رساند[17].
5- در تحقیقی که از شرکت های پذیرفته شده با حجم نمونه¬ی 92 شرکت در سال 79 انجام شده است فرضیه¬ی گشت تصادفی تأیید نشده و با توجه به روند گذشته¬ی قیمت ها قابل پیش بینی است[1].
مطالعات فوق همگی تأکید می¬کنند که در بازا تهران می¬توان در بازه های خاص زمانی روند قیمت را ردیابی کرد، در نتیجه شاخص های تحلیل تکنیکی و به خصوص میانگین متحرک ساده به عنوان معمول ترین شاخص تکنیکی پاسخگو خواهند بود.
ب) شاخص قدرت نسبی (RSI)
این شاخص یک نوسان نمای معروف است که توسط ولس ویلدر در کتا ب "مفاهیم جدید در سیستم های معاملاتی تکنیکی" معرفی شده است. RSI ا فزایش و کاهش را در قیمت های پایانی برای یک دوره¬ی معین اندازه گیری می¬کند [11]. این اندیکاتور از محبوبیت بالایی در بین معامله گران برخوردار است و استفاده از آن به طرز چشمگیری گسترش یافته است و به همین دلیل در مدل این تحقیق قرار گرفته است. رابطه¬ی RSI به صورت زیر است:
RSI = 100 – (100/ 1 + RS)
RS = ((میانگین کاهش¬ها در قیمت بسته در چند روز / میانگین افزایش ها در قیمت بسته در چند روز
در محاسبات روزانه از میانگین های 14 روزه استفاده می شود[15] که در این بررسی نیز از همین بازه¬ی زمانی استفاده شده است. RSI در مقیاس صفر تا صد رسم می شود. سطوح 30 و 70 به عنوان سطوح سیگنال در نظر گرفته می شوند و برخی نیز سطوح 20 تا 80 را انتخاب می¬کنند[11]. بر اساس مبانی تئوریک هر چه قدر RSI در بازه¬ی 20 تا 80 به سمت بالا حرکت کند، نشانگر رشد قیمت سهم است[15]. همچنین، خطوط 20 و 80 خطوط واگرایی نیز هستند که در خارج از آن ها ارتباط مستقیم RSI و قیمت سهم معکوس می¬شود.
با توجه به توضیحات فوق دو متغیر مستقل مدل در این بررسی عبارتند از: اختلاف میانگین متحرک ساده و قیمت بسته(MA)، اختلاف RSI هر روز از RSI روز قبل (DRSI) که بر اساس مبانی تئوریک هرگاه متغیر اول بزرگتر از صفر و در حال افزایش باشد و نیز متغیر دوم برای RSIهایی که بین 20 و 80 بوده و بزرگتر از صفر و در حال افزایش هستند، منجر به افزایش قیمت سهام خواهند شد. متغیر وابسته¬ی مدل، تغییرات قیمت سهم است که با تأخیر زمانی 3 روزه، 7 روزه و 10 روزه در سه سطح زمانی رگرسیون شدند. دلیل انتخاب این تأخیرات زمانی این است که بر اساس مبانی تحلیل تکنیکی، این تحلیل ابزار بررسی و تحلیل سرمایه گذاری در کوتاه مدت است[15]. علاوه بر توضیحاتی که در مورد چگونگی متغیرهای مدل ارائه شد، نوع مدل اقتصادسنجی مورد استفاده نیز در ادامه تشریح خواهد شد.
از جمله مسائل مورد توجه در اقتصاد این است که اطلاعات سری های زمانی که دارای خودهمبستگی هستند با سری های مقطعی که دارای واریانس ناهمسانی است، به طور تلفیقی مورد استفاده قرار گیرند[3]. تلفیق داده های سری زمانی و داده های مقطعی در اقتصادسنجی را تحت عنوان پانل(Panel data) می شناسند که حداقل دارای دو مزیت زیر است و به همین دلیل مورد استفاده قرار گرفته اند:
1- لحاظ کردن ناهمگنی گروه ها : سری های زمانی و داده های مقطعی که ناهمگنی ها را لحاظ نمی کنند با ریسک دستیابی به نتایج تورش دار روبرو هستند.
2- Panel data بهتر می¬تواند پویایی های تعدیل را نشان دهد : توزیع های مقطعی که نسبتاً ثابت به نظر می¬آیند، تغییرات چندجانبه را نشان نمی دهند اما، این تغییرات توسط پانل بهتر مورد مطالعه قرار می¬گیرد.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 21 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
محل انتشار: دهمین کنگره بین المللی مهندسی عمران تبریز
تعداد صفحات: 7
نوع فایل : pdf
