لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:23
ترس از مرگ و نگرانی از مرگ مخصوص انسان است. حیوانات درباره مرگ فکر نمی‌کنند آنچه در حیوانات وجود دارد غریزه فرار از خطر و میل به حفظ حیات حاضر است. به عبارتی در انسان آرزوی خلود و جاویدان ماندن وجود دارد و این آرزو مخصوص انسان است و «نگرانی از مرگ» زاییده میل به خلود است و از آنجا که در نظامات طبیعت هیچ میلی گزاف و بیهوده نیست، می‌توان این میل را دلیلی بر بقا بشر پس از مرگ دانست.
چرا و حتی نام آن برای گروهی دردناک است نداشتن ایمان به زندگی پس از مرگعمدهترین دلیل ترس از مرگ این است که عده‌ای به زندگی پس از مرگ ایمان ندارند و یا اگر دارند این ایمان بصورت باور عمیق در نیامده و بر افکار و عواطف آنها حاکم نشده است. وحشت انسان از فنا و نیستی طبیعی است. انسان حتی از تاریکی شب می‌ترسد چرا که ظلمت ، نیستی نور است و گاه از مرگ می‌ترسد چرا که آنهم در مسیر فنا قرار گرفته است.
اما اگر انسان با تمام وجودش باور کند که دنیا زندان مومن است و بهشت کافر و این جسم خاکی قفسی است برای مرغ روح او که وقتی این قفس شکست آزاد می‌شود و به هوای کوی دوست پرواز می‌کند و اگر باور کند که مرغ باغ ملکوت است و از عالم خاک نیست و تنها دو سه روزی قفسی ساخته‌اند از بدنش ، هرگز از مرگ وحشت نمی‌کند.
لذا در حدیث عاشورا می‌خوانیم هر قدر حلقه محاصره دشمن تنگتر و فشار دشمن بر حضرت سیدالشهدا و یارانش بیشتر می‌شد چهره‌های آنها برافروخته‌تر و شکوفاتر می‌شد و وقتی از آنها سوال می‌شد چرا؟ می‌گفتند : برای اینکه ساعاتی دیگر شربت شهادت را خواهیم نوشید[1].
علت دیگر برای ترس از مرگ دلبستگی بیش از حد به دنیاست چرا که مرگ میان او و محبوبش جدائی می‌افکند و دل کندن از آن همه امکاناتی که برای زندگی مرفه و عیش و نوش ساخته برای او طاقت فرساست.
کم کاری برای آخرتعامل دیگر برای ترس از مرگ خالی بودن ستون حسنات و پر بودن ستون سیئات نامه اعمال است. در حدیثی می‌خوانیم که فردی خدمت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم آمد و عرض کرد یا رسول اله من چرا مرگ را دوست ندارم؟ حضرت فرمود : آیا ثروتی داری؟ عرض کرد: آری. فرمود : چیزی از آنرا پیش از خود فرستاده‌ای؟ عرض کرد : نه. حضرت فرمود : به همین دلیل است که مرگ را دوست نداری چون نامه اعمالت خالی از حسنات است.
با توضیحی که درباره عوامل نگران کننده از مرگ داده شد روشن گردید که مرگ برای یک انسان مومن که تمام زندگانیش را در راه اطاعت از خداوند متعال صرف نموده و کارنامه عملش پر از اعمال صالح و نیک است هیچ جای نگرانی ندارد و مرگ برای چنین کسی از عسل هم شیرین‌تر خواهد بود.
دو کس از مرگ مىترسند، آن کس که آن را به معنى نیستى و فناى مطلق تفسیر مىکند، و آن کس که پروندهاش سیاه و تاریک است!
آنها که نه جزء این دستهاند و نه آن، چرا از مرگ در راه هدفهاى پاک وحشت کنند مگر چیزى از دست مىدهند؟
داستان «آب حیات» با آب و تاب فراوان در همه جا مشهور است.
و نیز از قدیمترین ایام، بشر در جستجوى چیزى به نام «اکسیر جوانى» بوده است، و براى آن افسانهها به هم بافته، و آرزوها در دل پرورانده است.
این همه گفتگو، از یک چیز حکایت مىکند و آن مسأله وحشت آدمى از مرگ، و عشق به ادامه حیات و فرار از پایان زندگى است، همان طور که افسانه «کیمیا» همان ماده شیمیائى مرموزى که چون به مس کم ارزش برسد تبدیل به طلاى پر ارزش مىشود، روشنگر وحشت انسان از فقر اقتصادى، و تلاش و کوشش براى جلب ثروت بیشتر مىباشد.
افسانه اکسیر جوانى نیز منعکس کننده وحشت از پیرى و فرسودگى و بالاخره پایان زندگى و مرگ است.
بیشتر مردم از نام مرگ، مىترسند، از مظاهر آن مىگریزند، از اسم گورستان متنفرند، و با رزق و برق دادن به قبرها مىکوشند ماهیت اصلى آن را به دست فراموشى بسپارند حتى براى فرار دادن افراد از هر چیز خطرناک یا غیر خطرناکى که مىخواهند کسى آن را دستکارى و خراب نکند روى آن مىنویسند «خطر مرگ» ! و در کنار آن هم عکس یکجفت استخوان مرده آدمى به حالت «ضربدر» ! در پشت یک جمجمه که خیره و بى روح به انسان نگاه مىکند قرار مىدهند .
آثار وحشت انسان از مرگ در ادبیات مختلف دنیا فراوان دیده مىشود، تعبیراتى همچون «هیولاى مرگ» ، «سیلى اجل» ، «چنگال موت» و دهها مانند آن همه نشانههاى این وحشت و اضطراب همگانى است.
داستان معروف رؤیاى هارون الرشید که در خواب دیده بود همه دندانهاى او ریخته است و تعبیر خواب کردن آن دو نفر که یکى گفت: «همه کسان تو پیش از تو بمیرند» .
و دیگرى گفت: «عمر خلیفه از همه بستگانش طولانىتر خواهد بود» و واکنش هارون در برابر دو تعبیر کننده که به دومى صد دینار داد و اولى را صد تازیانه زد نیز دلیل دیگرى بر این حقیقت است.
زیرا هر دو یک مطلب را گفته بودند اما آنکه نام مرگ کسان خلیفه را بر زبان جارى کرده بود صد تازیانه نوش جان کرد، و کسى که مرگ آنها را در قالب «طول عمر خلیفه» ! ادا نمود صد دینار پاداش گرفت!
ضرب المثلهاى مملو از اغراق، همانند «هر چه خاک فلانى است عمر تو باشد» ! یا به هنگامى که مىخواهند کسى را با کسى که از دنیا رفته است در جنبه مثبتى تشبیه کنند مىگویند : «دور از شما فلانى هم چنین بود» ! و یا «زبانم لال! بعد از شما چنین و چنان مىشود» و یا ترتیب اثر دادن به هر چیز که احتمال مرگ را دور کند و یا در طول عمر مؤثر باشد اگر چه صد در صد خرافى و بى اساس به نظر برسد و همچنین دعاهایى که با کلمه دوام خلود، جاویدان بودن مانند دام عمره، دام مجده، دامت برکاته وخلد الله ملکه یا خدا عمر یک روزه تو را هزار سال کند و یا صد سال به این سالها! ...
هر کدام نشانه دیگرى از این حقیقت است.
البته انکار نمىتوان کرد که افراد نادرى هستند که از مرگ به هیچ وجه وحشت ندارند و حتى با آغوش باز به استقبال آن مىشتابند اما تعداد آنها کم است و تعداد واقعى به مراتب کمتر از آنهایى است که چنین ادعایى را دارند!
اکنون باید دید سرچشمه این ترس و وحشت از کجاست؟
[1] - عدل الهی – شهید مطهری – ص 89
مقاله مرگ