فرمت فایل: doc
حجم فایل: (در قسمت پایین صفحه درج شده)
تعداد صفحات فایل: 12
فروشگاه کتاب : مرجع فایل
بتنهای توانمند و ویژه
چکیده
سالهای زیادی است که بتن بعنوان یک ماده ساختمانی مهم در ساخت و سازههای بتنی چون ساختمانها، سدها، پلها، تونلها، راهها، اسکلهها و برجها و سازههای خاص دیگر کاربرد دارد. در اکثر موارد به بتن بعنوان مادهای مقاوم در برابر نیروهای فشاری نگریسته میشده است. انجام پروژههای وسیع تحقیقاتی بر روی مواد مختلف تشکیل دهنده بتن و ازمایش بتنهای مختلف با مواد جدید در سالهای آخر قرن اخیر منجر به پیدایش بتنهایی شده است که علاوه بر تأمین مقاومت خواص دیگری از این ماده نظیر دوام، کارایی، نرمی و مقاومت در برابر عواملی چون آتش و محیط و هوازدگی را دستخوش تغییرات اساسی نموده است. علاوه بر دگرگونی و تحول در مواد تشکیل دهندة بتن، افزودن مواد دیگری به بتن همچون افزودنیهای مختلف، انواع الیافها و حتی مواد زائدی که ارزش خاصی نداشته و باعث آلودگی محیط زیست نیز میشوند، موجب پیدایش بتنهای جدید با خواص جدید و بهبود یافته شده است.
در بتن مسلح علاوه بر خود بتن بر روی آرماتور نیز تحولاتی صورت پذیرفته است. بعنوان مثال کاربرد فولادهای ضد زنگ برای مناطق بسیار خورنده، استفاده از آرماتورهای ساخته شده با الیافهای مختلف پلاستیکی و پلیمری از جمله تحقیقاتی بوده است که نتایج اولیه سودمندی بدست داده است، لیکن کار بر روی آنها و تحقیقات وسیعتر و دراز مدت برای بررسی داوم آنها هنوز ادامه داشته و به قرن آینده خواهد رسید.
هدف از مقالة اخیر عنوان نمودن پارهای از دستاوردهای اخیر در بتن و بتن مسلح و ادامه راه در سالهای آینده میباشد. در این خصوص به تحول دستیابی به بتنهای با مقاومت زیاد و بسیار زیاد و بالاتر ازMPa 100 و همچنین بتنهای توانمند با عملکرد بالا خواهیم پرداخت. همچنین کاربرد مواد مختلف و الیافها برای افزایش نرمی بتن که مسألة بسیار مهمی در پدیدة زلزله و بارهای دینامیکی بر روی سازههای بتنی است، بیان خواهد شد. در ادامه به بتنهایی که بسیار کارا بوده و نیاز به لرزاندن نداشته و درعین حال مقاومت زیادی دارند، اشاره خواهد شد. در بخش دیگری از مقاله کاربرد بتن بعنوان راه حلی برای کاهش آلودگی محیط زیست توضیح داده خواهد شد. در بخش پایانی آخرین نتایج و کاربرد محدود آرماتورها با جنسیتهای مختلف از جمله الیاف کربنی، پلیمری و پلاستیکی شده است.
باید اذعان نمود که نتایج تحقیقات سالهای آخر قرن حاضر و ادامة آنها در آینده و قرن جدید میتواند نگرش تازهای به بتن بعنوان یک مادة ساختمانی پرمصرف بدهد. این نتایج منجر خواهد شد تا دیدگاه بتن بعنوان تنها یک ماده با مقاومت فشاری خوب به کلی دگرگون شده و خواص ویژه بتنهای جدید نظر اکثر دستاندرکاران پروژههای بزرگ عمرانی را در جهان بخود معطوف سازد.
مقدمه
سالهای زیادی است که از بتن بعنوان یک مادة ساختمانی مهم و با تحمل فشارهای بالا جهت ساخت و ساز انواع سازهها استفاده میشود. ضعف این مادة مهم و پر مصرف ساختمانی در مقابل کشش با قرار دادن آرماتور تا حد زیادی جبران شده است. در سالهای اخیر و با بررسی دوام سازههای بتنی مسلح بویژه در مناطق خورنده و سخت برای بتن نظر اکثر کارشناسان و دستاندرکاران کارهای بتنی به این مسأله جلب شده است که مقاومت به تنهایی نمیتواند جوابگوی کلیه خواص مربوط به بتن بخصوص دوام آن باشد و لازم است در طراحی بتن برای مناطق مختلف علاوه بر مسأله مقاومت و تحمل بارها در طول مدت بهرهدهی، پایایی و دوام آن نیز مد نظر قرار گیرد. در حال حاضر با اضافه نمودن مواد مختلف بتن و تغییرات در طرح اختلاط میتوان به بتنهایی دست یافت که بدون تغییر قابل ملاحظه در مقاومت آنها از نقطه نظر دوام به بتنهایی با دوام بالا دست یافت. مسأله محیط زیست وآلودگی آن نیز در سالهای اخیر نظر جهانیان را بخود معطوف ساخته است. کاربرد مواد و مصالحی که در ساخت آن آلودگی کمتری به محیط منتقل گردد و همچنین برداشت مصالح طبیعی که کمتر محیط را تخریب نماید، مورد توجه خاص قرار دارد. در این راستا محدودیت کاربرد سنگدانهها، دستیابی به مواد جدید و نیز استفاده از مواد زائد کارخانهها و آلایندههای محیط زیست در بتن در رأس برنامههای تحقیقاتی پارهای از کشورهای جهان قرار گرفته است.
علاوه بر خود بتن و مصالح تشکیلدهندة آن در سالهای اخیر بر روی آرماتور مصرفی در سازههای بتنی مسلح نیز تحولاتی صورت گرفته است. بعنوان مثال و برای پرهیز از خطر خوردگی آرماتور، از فولادهای ضد زنگ و نیز آرماتورهای ساخته شده با الیاف مختلف پلاستیکی و پلیمری در محیطهای بسیار خورنده استفاده میشود. کار بر روی عملکرد دراز مدت چنین موادی هنوز ادامه دارد.
در مقالة اخیر به چند مورد از بتنهای جدید که چند سالی است از آنها در صنعت ساخت و ساز برای سازههای بتنی استفاده میشود اشاره شده و مواد جدید مورد استفاده در بتن که تحقیقات روی آنها هنوز ادامه دارد، نیز بیان خواهد شد. بعنوان مثال بتنهای با مقاومت زیاد و بتنهای توانمند و با عملکرد بالا در این خصوص جایگاه ویژهای دارند. کاربرد الیاف و مواد مختلف در بتن برای افزایش نرمی آن و مقاومت در مقابل بارهای ضربهای و نیروهای ناشی از زلزله مورد دیگری از بتنهای خاص میباشد. با نگرشی عمیق به مسأله دوام بتن و ضمن تأمین مقاومت لازم، کاربرد بتنهای با کارایی بالا که اجرای آن را نیز آسان میسازد در برنامه کار مراکز بسیاری قرار گرفته و برخی از این بتنها با اضافه کردن افزودنیهای مختلف به آنها، اینک وارد صنعت بتن شدهاند.
بتن با مقاومت زیاد
امروزه بر اساس تکنولوژی رایج بتن، ساخت بتنهای با مقاومتهای فشاری زیاد و دور از انتظار که میتواند برای طراحی سازههای اجرایی رایج مورد استفاده قرار گیرند، امکانپذیر میباشد. اگر چه اغلب آییننامههای بتن هنوز مقاومت بتن مورد استفاده در سازهها را به MPa 60 محدود میکنند، اما آییننامههای جدید اخیراً حدی بالاتر از MPa 105 را نیز در نظر گرفتهاند ] 1 [. ساخت بتنهای با مقاومت زیاد و در حد MPa 120 و کاربرد آن در ساختمانهای بلند در کشورهای پیشرفته دنیا رواج یافته است. این مقاومت با اضافه نمودن مواد ریز و فعال به سیمان تا حدی افزایش یافته که بتنهایی با مقاومتهای فشاری بین MPa 200 و MPa 800 و مقاومتهای کششی بین MPa 30 و MPa 150 در نمونههای آزمایشگاهی بدست آمده است. برای دستیابی به چنین مقاومتهایی لازم است تغییراتی در طرح اختلاط داده و از مواد و افزودنیهای جدیدی استفاده نمود.
از عوامل مهم در رسیدن به چنین مقاومتهایی استفاده از سنگدانههای مقاوم و کاهش حداکثر اندازه سنگدانه در مخلوط بتنی برای همگنی بیشتر آن میباشد. همچنین با استفاده از مواد بسیار ریزدانه و با اندازههای کمتر از دهم میکرون میتوان مجموعهای متراکمتر و با تخلخل بسیار کم که بالاترین وزن مخصوص را خواهد داشت، تهیه نمود. در بتنهای با مقاومت زیاد بایستی تا حد ممکن نسبت آب به سیمان (w/c) را کاهش داد (امروزه حتی نسبت 18/0 = w/c استفاده شده است) که در این حالت بعضی دانههای سیمان هیدراته نشده بصورت مواد ریزدانه پرکننده، دانسیته را افزایش داده و در نتیجه سبب افزایش مقاومت میشوند. بدیهی است برای تأمین کارایی چنین مخلوطهایی با آب بسیار کم لازم است از روانکنندهها، فوقروانکنندهها و پخش کننده ذرات ریز در بتن استفاده نمود. برای افزایش نرمی چنین بتنهایی (با افزایش مقاومت شکنندگی و تردی بتن افزایش مییابد) میتوان به آنها الیافهای کوتاه اضافه نمود. در ساخت چنین بتنهایی (مقاومت در حد فولاد و بالاتر) از روشهای سخت شده تحت فشار و دما برای عمل آوری بتن و تأمین مقاومت اولیه زیاد استفاده میگردد.
جدول 1- مشخصات بتن بکار رفته در یک ساختمان بلند در مونترال کانادا
بتن _بتنهای توانمند و ویژه