دانلود خانه شعر و ادب فارسی

اختصاصی از رزفایل دانلود خانه شعر و ادب فارسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

دانلود خانه شعر و ادب فارسی

142 صفحه

فهرست مطالب
چکیده————————————1
1- مقدمه ——————————–3
2- درمقیاس شهر——————————–7
1-2 تاریخچه ———————————8
2-2 ویژگی های اقلیمی —————————-11
3- در مقیاس منطقه ————————————13
1-3 موقعیت جغرافیایی سایت———————————14
2-3 بررسی وضع موجود شبکه ی معابر منطقه ی یک ——————16
3-3 بررسی سیستم حمل و نقل و ترافیک ————————–18
4-3 شبکه ی دسترسی به باغ ——————————20
5-3 کاربری های همجوار باغ ————————-21
6-3 نقاط شاخص ———————————–22
4- در مقیاس سایت ———————————-30

1-4 معرفی سایت ——————————31
2-4 تاریخچه ی باغ ملک ————————————–32
3-4 دسترسی های اطراف سایت ———————–33
4-4 کاربری های باغ ————————————34
5-4 پوشش گیاهی —————————36
6-4 عوارض طبیعی و مصنوع ————————–37
7-4 خط آسمان ———————————38
8-4 هندسه و شیب زمین ————————39
9-4 دید و منظر ————————————–40
10-4 جهت نور مطلوب ————————–42
11-4 جهت باد غالب —————————-43
12-4 آلودگی صوتی —————————44
13-4 بافت و مصالح ——————————–45
5- سازماندهی فعالیت- فضا ——————————46

1-5 بررسی نقاط مناسب طراحی ——————————47
2-5 امکان سنجی ورودی ها —————————48
3-5 تعیین دسته های کلی فعالیت ———————–50
4-5 بررسی ویژگی های فعالیت ——————————-55
5-5 مکان یابی فعالیت ها ———————————61
6-5 بررسی سازگاری فعالیت ها —————————–67
7-5 دیگرام همجواری فعالیت ———————————68
6- بررسی نمونه های موردی —————————————70
1-6 موزه ادبیات شهر هیمجی ————————————-72
2-6 موزه ی ادبیات مدرن در آلمان – دیوید چیپرفیلد —————-84
3-6 انجمن شاعران ایران ————————————–90
7- برنامه فیزیکی و استاندار——————————–94
1-7 بررسی استانداردهای فضاها—————————95
2-7 سیستم های تاسیسات مکانیکی———————–106

3-7 برنامه ی فیزیکی —————————–110
8- طراحی —————————————-123
1-8 دیاگرام ارتباطی فضاها ————————-124
2-8 ادبیات و معماری —————————–128
3-8 اتودهای اولیه ——————————–132
ایده ی 1 ——————————————-134
ایده ی 2 و ایده ی اصلی ————————-137
4-8 ویژگی های طرح —————————–141
9- منابع —————————————-142

بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه ادب شهرستان داران در سال تحصیلی 84 83

اختصاصی از رزفایل بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه ادب شهرستان داران در سال تحصیلی 84 83 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

بیان مساله:

افسردگی می تواند به عنوان یک وضعیت و حالت روانی باشد، که نشانگر آن احساس کسالت، کمبود انرﮊی ، نا امیدی و بی علاقگی است. این پدیده گاه به عنوان یک تجربه و گاه یک نگرش به زندگی محسوب و در شکل حاد آن به عنوان یک بیماری محسوب می شود.

مواجهه با بحران های گوناگون زندگی اعم از بحران های رشدی که بیشتر درونی است و یا بحران های عارضی که جنبه بیرونی دارد و رویارویی با وقایع اطراف و حوادث محیطی مانند سوگ، اندوه، شکست های شغلی، اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی به طور طبیعی می تواند منجر به افسردگی گردد(میچل،به نقل از خواجه پور1369).

از جمله مهترین بحران ها می توان به بحران رشدی بخصوص در مقطع نوجوانی اشاره کرد، نوجوانی مرحله ای است که کودکی با همه وابستگی ها، بی خبری و بی مسولیتی ها پشت سر گذاشته می شود و شخص نگران تغییرات جسمی،فیزیولوﮊیکی و روحی خویش برای کسب هویت می باشد. در این مقطع افسردگی از جمله مسایلی است که گریبان گیر نوجوانان است.

مسلم است اگر برای رفع افسردگی در این دوره که گاه به وخامت می گراید چاره ای اندیشیده نشود، خطراتی همچون خودکشی را به دنبال خواهد داشت.((در میان افرادی که دست به خودکشی می زنند، تعداد نوجوانان افسرده بیشتر از سایرین است. از مهم ترین مقدمات خودکشی، افسردگی است و در مجموعه ای از خود کشی های موفق 72 در صد آن هابه علت افسردگی بوده است)) (اخوت،1362، ص 143).

در این پژوهش تاکید بر قشر عظیمی از اجتماع یعنی نوجوانان است که آینده یک نظام را تعیین می کنند و لذا پرداختن به مسایل و مشکلات آنها در واقع دادن اعتبار و ارزش به آنها و برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای پیشرفت جامعه خواهد بود.

واسیت (1998) در پژوهش خود نتیجه گرفت که وجود افسردگی در دانش آموزان دبیرستانی موجب کم شدن رغبت و انگیزه به فراگیری تحصبلات بالاتر و ورد به دانشگاه می شود. حبیبی نیا(1375)نیز بین عدم موفقیت تحصیلی و میزان افسردگی رابطه معنا دار پیدا کرده است.

این روز ها در جریان تعلیم و تربیت در آموزشگاه ها شاهد آن هستیم که تعداد یاز دانش آموزان دارای حالتی از قبیل اضطراب،باس و نا امیدی، عدم اعتماد به نفس، بی تفاوتی و بی حوصلگی، غم و اندوه و ... هستتند. البته این نشانه ها دلیل قطعی افسردگی نیست ولی مجموع چند نشانه به ما هشدار می دهد که شخص به کمک نیاز دارد.

دبیرذستان دخترانه باغملک میزان شیوع افسردگی در بین دانش آموزان دوره متوسطه در پرده ابهام است. اختلال افسردگی علاوه بر رفتار افراد بر جنبه های مختلف اجتماعی، اخلاقی و... تاثیر می گذارد. هم چنین با توجه به نتایج تحقیقات قبلی میزان افسردگی دانش آموزان در موقیت های مختلف تحصیلی از جمله رشتته تحصیلی با سایرین متفاوت می باشد لذا محقق در صدد است که با انجام تحقیق حاضر میزان افسردگی دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک در پایه اول عمومی و شاخه نظری(رشته های ریاضی فیزیک، علوم تجربی و یات و علوم انسانی ) را با معیار طبقه بندی تست افسردگی بک اندازه گیری نموده و پس از آن رابطه ی با وضعیت تحصیلی را تعیین نماید.

اهمیت و ضرورت موضوع:

توجه به مسایل ومشکلات دانش آموزان و مراقبت های مربوط به بهداشت روانی و تعلیم و تربیت آنان بسیار ارزشمن د و حیاتبخش خواهد بود. طبیعی است که هر گاه برنامه ریزی ها و اقدامات لازم در زمینه رفع اختلالات روانی و فکر از جمله افسردگی دانش آموزان صورت گیرد شاهد تحولات عظیمی در بهبود زندگی، پیشرفت تحصیلی، کسب سعادت و تحقق کرامت و ارزش والای آنها خواهیم بود و غفلت دراین امر خسارات جبران ناپذبری برای جامعه به بار خواهد آورد. از آنجا که در آموزش و پرورش دانش آموزان نقش اول و مرکزیت برنامه ریزی ها را به خود اختصاص داد ه اند و کلیه فعالیت های آموزشی و پرورشی برای آنان می باشد، در صورتی که آنان اغز فعالیت های مدرسه و مربیان بهره مند نشوند آموزش و پرورش به اهداف خود نرسیده است.

نتایج تحقیق حاضر به گروه های مختلفی از جمله مربیان، معلمان ،دست اندر کاران آموزش و پرورش و همچنین اولیاء دانش آموزان کمک خواهد کرد که:

1-     به این شناخت و آگاهی دست یابند که تا چه اندازه دانش آموزان دبیرستان به افسردگی مبتلا هستند؟

2-        آیا بین میزان افسردگی و وضعیت تحصبلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد؟

این آگاهی ایجاب می نماید که بعد از شناسایی مشکل در جهت رفع آن اقدام نماید تا از این طریق با داشتن دانش آموزانی شاداب وامید وار در جهت ارتقاء کیفیت آموزشی قدم برداشته، مانع افت تحصیلی گردد و گامی در جهت تحقق اهداف بلند مدت آموزش و پرورش برداشته شود.

اهداف پژوهش:

اهداف کلی در این تحقیق عبارتنداز: 1- بررسی میزان افسردگی دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک 2- تعیین رابطه افسردگی با وضعیت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک

اهداف ویزه تحقیق:

.بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

2. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته ریاضی فیزیک دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

3. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم تجربی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

4. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم انسانی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

سوالات پژوهش:

1.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدر است؟

2.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته ریاضی فیزیک دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدر است؟

3.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم تجربی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقد راست؟

4.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم انسانی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدراست؟

5.آیا بین افسردگی و وضعیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 رابطه معنا داری وجود دارد؟

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها:

1-    افسردگی:(1)

●تعریف مفهومی: افسردگی اختلالی است که فرد مبتلا به آن دارای علایمی از قبیل خلق پایین با کاهش انرﮊی و علاقه، احساس گناه، اشکال در تمرکز، بی اشتهایی و افکار مرگ و خودکشی است (کاپلان،به نقل از پور افکاری، 1378).

●تعریف عملیاتی: متغیری است که در این تحقیق به وسیله آزمون بک(2) سنجیده می شود. تست افسردگی بک شامل 21 جنبه است که در تحقیق حاضر به منظور پیشگیری از القا تصویر منفی در ذهن دانش آموزان، با توافق مسوولین 2 جنبه (تمایلات جنسی و تمایلات خودکشی) حذف گردید لذا از جدول زیر جهت درجه بندی نمرات افسردگی استفاده می شود که در این جدول نیز همان شاخص اندازه سنجی در تست 21 جنبه ای به کار گرفته شده است. البته لازم به ذکر است که جهت انجام این کار قبلا با افراد متخصص مشورت شده است. بنابراین در این تحقیق میزان افسردگی دانش آموزان بر اساس درجه بندی زیر مشخص و در کلیه مراحل پژوهش مد نظر می باشد.

میزان افسردگی

نمره بک

بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه ادب شهرستان داران در سال تحصیلی 84 83

اختصاصی از رزفایل بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه ادب شهرستان داران در سال تحصیلی 84 83 دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 16

بیان مساله:

افسردگی می تواند به عنوان یک وضعیت و حالت روانی باشد، که نشانگر آن احساس کسالت، کمبود انرﮊی ، نا امیدی و بی علاقگی است. این پدیده گاه به عنوان یک تجربه و گاه یک نگرش به زندگی محسوب و در شکل حاد آن به عنوان یک بیماری محسوب می شود.

مواجهه با بحران های گوناگون زندگی اعم از بحران های رشدی که بیشتر درونی است و یا بحران های عارضی که جنبه بیرونی دارد و رویارویی با وقایع اطراف و حوادث محیطی مانند سوگ، اندوه، شکست های شغلی، اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی به طور طبیعی می تواند منجر به افسردگی گردد(میچل،به نقل از خواجه پور1369).

از جمله مهترین بحران ها می توان به بحران رشدی بخصوص در مقطع نوجوانی اشاره کرد، نوجوانی مرحله ای است که کودکی با همه وابستگی ها، بی خبری و بی مسولیتی ها پشت سر گذاشته می شود و شخص نگران تغییرات جسمی،فیزیولوﮊیکی و روحی خویش برای کسب هویت می باشد. در این مقطع افسردگی از جمله مسایلی است که گریبان گیر نوجوانان است.

مسلم است اگر برای رفع افسردگی در این دوره که گاه به وخامت می گراید چاره ای اندیشیده نشود، خطراتی همچون خودکشی را به دنبال خواهد داشت.((در میان افرادی که دست به خودکشی می زنند، تعداد نوجوانان افسرده بیشتر از سایرین است. از مهم ترین مقدمات خودکشی، افسردگی است و در مجموعه ای از خود کشی های موفق 72 در صد آن هابه علت افسردگی بوده است)) (اخوت،1362، ص 143).

در این پژوهش تاکید بر قشر عظیمی از اجتماع یعنی نوجوانان است که آینده یک نظام را تعیین می کنند و لذا پرداختن به مسایل و مشکلات آنها در واقع دادن اعتبار و ارزش به آنها و برنامه ریزی و سرمایه گذاری برای پیشرفت جامعه خواهد بود.

واسیت (1998) در پژوهش خود نتیجه گرفت که وجود افسردگی در دانش آموزان دبیرستانی موجب کم شدن رغبت و انگیزه به فراگیری تحصبلات بالاتر و ورد به دانشگاه می شود. حبیبی نیا(1375)نیز بین عدم موفقیت تحصیلی و میزان افسردگی رابطه معنا دار پیدا کرده است.

این روز ها در جریان تعلیم و تربیت در آموزشگاه ها شاهد آن هستیم که تعداد یاز دانش آموزان دارای حالتی از قبیل اضطراب،باس و نا امیدی، عدم اعتماد به نفس، بی تفاوتی و بی حوصلگی، غم و اندوه و ... هستتند. البته این نشانه ها دلیل قطعی افسردگی نیست ولی مجموع چند نشانه به ما هشدار می دهد که شخص به کمک نیاز دارد.

دبیرذستان دخترانه باغملک میزان شیوع افسردگی در بین دانش آموزان دوره متوسطه در پرده ابهام است. اختلال افسردگی علاوه بر رفتار افراد بر جنبه های مختلف اجتماعی، اخلاقی و... تاثیر می گذارد. هم چنین با توجه به نتایج تحقیقات قبلی میزان افسردگی دانش آموزان در موقیت های مختلف تحصیلی از جمله رشتته تحصیلی با سایرین متفاوت می باشد لذا محقق در صدد است که با انجام تحقیق حاضر میزان افسردگی دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک در پایه اول عمومی و شاخه نظری(رشته های ریاضی فیزیک، علوم تجربی و یات و علوم انسانی ) را با معیار طبقه بندی تست افسردگی بک اندازه گیری نموده و پس از آن رابطه ی با وضعیت تحصیلی را تعیین نماید.

اهمیت و ضرورت موضوع:

توجه به مسایل ومشکلات دانش آموزان و مراقبت های مربوط به بهداشت روانی و تعلیم و تربیت آنان بسیار ارزشمن د و حیاتبخش خواهد بود. طبیعی است که هر گاه برنامه ریزی ها و اقدامات لازم در زمینه رفع اختلالات روانی و فکر از جمله افسردگی دانش آموزان صورت گیرد شاهد تحولات عظیمی در بهبود زندگی، پیشرفت تحصیلی، کسب سعادت و تحقق کرامت و ارزش والای آنها خواهیم بود و غفلت دراین امر خسارات جبران ناپذبری برای جامعه به بار خواهد آورد. از آنجا که در آموزش و پرورش دانش آموزان نقش اول و مرکزیت برنامه ریزی ها را به خود اختصاص داد ه اند و کلیه فعالیت های آموزشی و پرورشی برای آنان می باشد، در صورتی که آنان اغز فعالیت های مدرسه و مربیان بهره مند نشوند آموزش و پرورش به اهداف خود نرسیده است.

نتایج تحقیق حاضر به گروه های مختلفی از جمله مربیان، معلمان ،دست اندر کاران آموزش و پرورش و همچنین اولیاء دانش آموزان کمک خواهد کرد که:

1-     به این شناخت و آگاهی دست یابند که تا چه اندازه دانش آموزان دبیرستان به افسردگی مبتلا هستند؟

2-        آیا بین میزان افسردگی و وضعیت تحصبلی دانش آموزان رابطه ای وجود دارد؟

این آگاهی ایجاب می نماید که بعد از شناسایی مشکل در جهت رفع آن اقدام نماید تا از این طریق با داشتن دانش آموزانی شاداب وامید وار در جهت ارتقاء کیفیت آموزشی قدم برداشته، مانع افت تحصیلی گردد و گامی در جهت تحقق اهداف بلند مدت آموزش و پرورش برداشته شود.

اهداف پژوهش:

اهداف کلی در این تحقیق عبارتنداز: 1- بررسی میزان افسردگی دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک 2- تعیین رابطه افسردگی با وضعیت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستان دخترانه باغملک

اهداف ویزه تحقیق:

.بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

2. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته ریاضی فیزیک دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

3. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم تجربی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

4. بررسی میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم انسانی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83

سوالات پژوهش:

1.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه اول دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدر است؟

2.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته ریاضی فیزیک دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدر است؟

3.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم تجربی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقد راست؟

4.                       میزان افسردگی دانش آموزان پایه دوم و سوم رشته علوم انسانی دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 چقدراست؟

5.آیا بین افسردگی و وضعیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستان دخترانه شهرستان باغملک در سال تحصیلی 84-83 رابطه معنا داری وجود دارد؟

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر ها:

1-    افسردگی:(1)

●تعریف مفهومی: افسردگی اختلالی است که فرد مبتلا به آن دارای علایمی از قبیل خلق پایین با کاهش انرﮊی و علاقه، احساس گناه، اشکال در تمرکز، بی اشتهایی و افکار مرگ و خودکشی است (کاپلان،به نقل از پور افکاری، 1378).

●تعریف عملیاتی: متغیری است که در این تحقیق به وسیله آزمون بک(2) سنجیده می شود. تست افسردگی بک شامل 21 جنبه است که در تحقیق حاضر به منظور پیشگیری از القا تصویر منفی در ذهن دانش آموزان، با توافق مسوولین 2 جنبه (تمایلات جنسی و تمایلات خودکشی) حذف گردید لذا از جدول زیر جهت درجه بندی نمرات افسردگی استفاده می شود که در این جدول نیز همان شاخص اندازه سنجی در تست 21 جنبه ای به کار گرفته شده است. البته لازم به ذکر است که جهت انجام این کار قبلا با افراد متخصص مشورت شده است. بنابراین در این تحقیق میزان افسردگی دانش آموزان بر اساس درجه بندی زیر مشخص و در کلیه مراحل پژوهش مد نظر می باشد.

میزان افسردگی

نمره بک

فهرست مدارا و خشونت در ادب فارسی

اختصاصی از رزفایل فهرست مدارا و خشونت در ادب فارسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 6

موضوع پژوهش

مدارا و خشونت در ادب فارسی

اسفند 1382

از ریاست محترم جمهوری جناب آقای سید محمد خاتمی که با این طرح فراگیر خود دریچه ای تازه فرآروی ما محققان قرار دادند تشکر و قدردانی می کنیم و هر جا که هست، دعای خیرمان را بدرقه ی راهش می سازیم.

با سپاس

پیشگفتار :

چون موضوع ((مدارا وخشونت در ادب فارسی )) یک موضوع بسیار کلی بود و نیاز به زمان زیادی داشت، پس موضوع تحقیق محدود شده به مدارا و خشونت از دیدگاه چهار شاعر بزرگ ایران (فردوسی، مولوی،سعدی ،حافظ) و از آن جایی که جهانیان بیشتر با این چهار شاعر بزرگ ایران آشنا هستند و اثرشان جاودان و ماندگار است، سعی نویسندگان این مقاله همواره بر آن بوده است تا دیدگاه این بزرگان را با ذکر نمونه هایی از شعرشان بیان کنند، هر چند ممکن است تحقیق ناقص و محدود باشد ولی امید ما بر آن است که با این کار کوچک توانسته باشیم قدمی در راه مهرورزی و عدم خشونت برداشته باشیم.

تحقیق و بررسی درمورد بازتاب موسیقی در ادب فارسی 34 ص

اختصاصی از رزفایل تحقیق و بررسی درمورد بازتاب موسیقی در ادب فارسی 34 ص دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

فرمت فایل word  و قابل ویرایش و پرینت

تعداد صفحات: 37

مقدمه:

بازتاب موسیقی در ادب فارسی

الف) رابطه ی ادبیات و موسیقی

درخشش علوم و صنایع ایران، در دوره ی ساسانی بود. هنر موسیقی نیز در اثر تشویق شاهان رونقی به سزا یافت. در دوره ی اردشیر موسیقی دانان طبقه ی جداگانه ای را تشکیل داده و به مقام ویژه ای نایل شده بودند.

در دوره ی خسرو پرویز موسیقی پیش رفت بسیار کرد. از نوشته های شاهنامه فردوسی و خسرو شیرین نظامی برمی آید که «باربد» بزرگ ترین موسیقی دان این زمان بوده است. (وی را مبتکر ۳٦۰ لحن موسیقی می دانند) از دیگر موسیقی دانان این دوره می توان «نکیسا»، «بامشاد» ، «رامتین» و «آزادوار چنگی» را نام برد. در دوره ی ساسانی ۷۲ نغمه از نغمه های موسیقی رواج داشته است. از آن جمله : پالیزبان ، سبزه، باغ سیاوشان، راه گل ، شادباد، تخت درویش، گنج سوخته، دل انگیزان، تخت طاقدیس ، چکاوک، خسروانی، نوروز، جامه دران، نهفت ، گلزار، در غم، گل نوش و زیرافکن که هنوز برخی از این اصطلاح ها در موسیقی امروز ما رایج است.

این نغمه ها از سده ی چهارم به بعد بیش تر می شود. در زمان ساسانیان برای اوستا، کتاب مقدس زردشتیان تفسیری به نام «زند» نوشتند و آن را هنگام مناجات با لحن موسیقی خواندند. شاید بتوان گفت نخستین ارتباط شعر و موسیقی ما از همین جا سرچشمه گرفته باشد. چنان چه حافظ آن را مطلع یکی از غزل های معروف خود قرار داده است:

بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی / می خواند دوش درس مقامات معنویو فرخی می گوید :

زند و اف زند خوان چو عاشق هجر آزمای / دوش بر گلبن همی تا روز ناله ی زار کرد

ریشه شناسی واژه ی شعر:

اصل کلمه ی شعر عربی نیست، بلکه معرب است از «شیر» عبری به معنی سرود و آواز، و مصدر آن در عربی «شور» است. پس شعر به جای سرود و شور به معنی سرودن است. از همین جا می توان رابطه ی میان ادبیات و موسیقی را دریافت. برخی از شاعران گذشته مانند رودکی و فرخی سیستانی شعرهای خود را در مجالس بزرگان و پادشاهان – اگر صدای خوش داشتند و یا چنگ نیکو می نواختند – با آواز و نوای ساز عرضه می کردند و اگر خود ِ شاعر از این دو هنر مایه ای نداشت، شخص دیگری را مأمور انجام این کار می کرد. این گونه افراد را «راوی» یا «راویه» می نامیدند و هنگامی که عرب می گوید: « انشدُ فلانً شعرن» برابر فارسی آن یعنی: «فلانی قصیده ای سرود و به آواز خواند».

در زبان فارسی رباعی را «ترانه» می گفتند. همچنین نام هایی مانند «خسروانی» ، اورامن، لاسکوی و پهلوی از دوره ی پیش از اسلام به جا مانده که برخی از آن ها در دوره ی اسلامی نیز معمول بوده است. بنا بر نظر استاد جلال الدین همایی در حاشیه ای بر دیوان عثمان مختاری که در مورد غزل نوشته است، وی بدین نتیجه رسیده است که غزلیات مختاری دارای شعرهای دارای لحن موسیقی و از جنس «قول» و «غزل» دوره ی نخست است. این نوع غزل را «قول» می نامیدند و اصطلاح «قوال» به غزل خوان اطلاق می شده است. شعر رودکی «بوی جوی مرلیان آید همی/ یاد یار مهربان آید همی» غزلی است که بنا بر روایت چهار مقاله ی نظامی عروضی رودکی همراه با چنگ آن را در پرده ی عشاق نواخت.

هر هنرمند آهنگساز برای تلفیق «عروض» در شعر و «ضرب و ریتم» در موسیقی ممکن است به دو شیوه عمل کند:

۱ –ارتباط حسی میان شعر و آهنگ متناسب با آن را به کمک قاعده و فرمول صوری عملی کند.

۲ –  بدون محاسبه و فرمول و قاعده ای رابطه ی عروض و دستگاه موسیقی را درک کند که در اصطلاح به آن ادراک شهودی می گویند.

ب – برخی شاعران سرود گوی و آشنا به موسیقی

رابطه ی موسیقی با کلام، سابقه ای دراز و کهن دارد و آن از زمانی آغاز شده است که بشر به تأثیر موسیقی در روان آدمی پی برده است.

پیامبران نخستین بیش ترین بهره را از این رهگذر برده اند. داوود پیامبر با صدای خوش خود اندیشه های مذهبی را در ضمیر پی روان خود قرار می داد و یا سروده های زردشت و مانی و مزدک نمونه های روشنی از پیوند موسیقی با کلام است. ابوخمص سغدی نخستین شاعر پارسی گو نیز با موسیقی الفت داشته و اختراع ِ سازی به نام «شهرود» را به او نسبت می دهند.

شاعران ناآشنا با موسیقی برای خود راوی برمی گزیده اند. اکنون به معرفی سه تن از شاعران سرودگو و آشنا به موسیقی فارسی می پردازیم :

۱– رودکی سمرقندی

ابوعبدالله رودکی، درگذشته در ۳۲۹هـ - ملقب به «استاد شاعران جهان»وی نخستین بار شعر فارسی را در موضوع های گوناگون مانند داستان، مدح، وعظ و رثا به کار برد.

حافظه ای نیرومند داشت و می گویند هشت ساله بود که قرآن را از بر کرد و به شاعری پرداخت.

آشنایی با انواع خواندن های قرآن او را به موسیقی علاقمند ساخت. نوشته اند او آوازی خوش داشت . وی در دوره ی نصربن احمد پادشاه بخارا می زیسته و نصربن احمد شیفته ی ذوق و قریحه ی هوش او شد. از جمله هنگامی که نصربن احمد سامانی در سفر خود میل بازگشت به بخارا را نداشت، درباریان به رودکی متوسل شدند و از او خواستند تا امیر را به عزیمت به بخارا برانگیزد. رودکی شعری سرود و صبحگاه نزد امیر آمد و چنگ برگرفت و با آواز خوش آن را خواند :

بوی جوی مولیان آید همی /  یاد یار مهربان آید همی

ریگ آموی و درشتی های او /  زیر پای پرنیان آید همی ...

میر سرو است و بخارا بوستان / سر و سوی بوستان آید همی