لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
فرمت فایل word و قابل ویرایش و پرینت
تعداد صفحات: 37
جلوه های نمادین پرنده و مرغ در نگاره های ایرانی
گزیده طرح های مرغ هایی که در این کتاب گرد آمده است، بیش از آن که حال و هوای آرایشی و نمایشی داشته باشند و بخواهند در همان نگاه نخست، چشمان نگرنده خوش قریحه را به سوی خود کشند و خیره سازند؛ رنگ و روی آموزشی دارند و با خطزوطی ظریف و طرح هایی استوار، به زبانی ساده که همانا، زبان همگانی آموزش طراحی، یعنی زبان خط ها و حجم ها و سایه روشن طرح ها و تصویرهاست، اصول اولیه طراحی مرغان را تا مراحل پیشرفته باز می نمایانند و در روند آموزش، هنرآموزان را با گونه های سنتی و نوین نگاره های پرنده و مرغ در گستره هنر نگارگری ایرانی آشنا می کنند. این مرغان، آنگاه که با گل ها و گیاهانی پربرگ و بوته های پیچ خورده در می آمیزند، گونه ای طبیعت پردازی اند که آن را در سنت هنری نقش پردازی ایرانی ‹‹گل و مرغ›› نامیده اند. مجموعه ای از گل ها در رنگ ها و جلوه های جادویی و شگفت انگیز که بر صفحه مینیاتور، یا در هم نشینی با طرح ها و نقش های اسلیمی و ختایی، و یا به تنهایی برجلد کتابی می نشینند و پرندگانی که مغمومانه، سر در لاک خویش فرو برده ، یا گردن برافراشته اند تا به گوشه های فراموش شده آفاق بنگرند.
همه ما، این جا و آن جا، به جلوه هایی از این هنر پر رمز و راز برخورده و برای لحظاتی اگر چه کوتاه، سر رشته روح مان را به جادوی خطوط و کیمیای نقش ها و رنگ های آن سپرده ایم: بر زمینه قالی ها و دیوارپوش های سرای، پای رواق بناهایی که از معماری به سبک ایرانی نشان دارند، و یا روی جلد قرآن ها، شاهنامه ها و کتاب های گران سنگ دیگری که دستان پینه بسته صحافان و جلدسازانی گمنام آن را دوخته و مجلد ساخته است. در همه این جلوه ها و یادمان ها، نقش های پرنده و گل و مرغ را همواره وابسته بخش های دیگر کار می یابیم. هم چون گوشه ای از تخته قالی که طرح ها و رنگ های فرو پیچیده در تار و پود آن ، نماد سرچشمه های زاینده هنر ایرانی و ملی ماست؛ یا گرداگرد قطعه ای که با آیه هایی از قرآن یا بیت هایی چند از سروده های شاعران شیرین گفتار ایرانی و به قلم های کوفی و ثلث و نسخ و رقاع عربی و یا نستعلیق و شکسته نستعلق خوانا شده است؛ و یا در کناره های برگ. نگاره های مینیاتور ایرانی در همه این نمونه ها، طرح های پرنده و گل و مرغ، به همراه دیگر نقش ها و نگاره ها خاطره ای را در ما زنده می کند که انگار از دیرباز با زندگی و روان ما در آمیخته است و اینک چشم اندازی از آن باغ دلگشا را فراروی دیدگانمان می گشاید.
گل و مرغ، در سنت هنری نقش پردازی ایرانی، از شاخه های هنر نگارگری به شمار میرود. مجموعه ای از هنرهایی چون مینیاتور، تذهیب، گرفت و گیر (تشعیر)، گل و مرغ، گل و بوته، و... که شیوه برآمدن و بالیدن آن، به گونه ای بنیادی با هنرهای دیگری چون خوشنویسی و به ویژه کتاب آرایی در پیوند بوده است. در حقیقت، این هنرها زمینه های جلوه گری و پویایی نگارگری را در همه شاخه های آن فراهم ساخته اند.
پیوندی که البته، نشانه برتری یکی بر دیگری نبود؛ بلکه، نشانه ای از در هم تنیدگی قلمرو کاربردی این هنرها در یکدیگر؛ و به گونه ای که هم اکنون در می یابیم هم نشینی این هنرها، با روند رو به یگانه شدن ساخت ها، صورت ها و درون مایه ها همراه بوده است. آن چه، این هنرها را با همه گوناگونی طرح ها و رنگارنگی نقش ها در کنار هم می نشاند، گذشته از هم خوانی ها و هماهنگی های کاربردی، برآمدن آن در پیوند با امر قدسی و مینوی است. همین نکته است که به هنر ایرانی و اسلامی ویژگی معنوی و ملکوتی بخشیده و نقاشان نامداری چون رامبراند را وامیدارد تا در تلاش برای ‹‹ملکوتی کردن›› کارهایشان به تمرین و پژوهش، و الگوبردرای و دوباره نگاری نمونه هایی از نگاره های ایرانی و شرقی روی آورند.
پیشینه پرنده و مرغ در هنر ایران
جلوه های پرنده و مرغ در هنر ایرانی پیشینه ای دراز دارد. پیشینه ای که به گونه ای بنیادی از فرهنگ ایرانی مایه گرفته است. در بندهشن، ‹‹دربارة گنجشک و سار، گفته اند که کلام اوستا را بر زبان راند آن چنان که دیوان بر خود لرزیدند و چیزی از او نر بودند››. چنین انگاره ای از مرغ که سخنان ایزدی بر زبان می راند، البته در نگاره هایی که پیشینه آن به سپیده دم بر آمدن هنر پیشینه ایرانی باز می گردد؛ پژواکی ندارد. در کهن ترین نگاره ها بر روی سفالینه های ایرانی به جای مانده از ‹‹سده های نخستین هزاره چهارم قبل از میلاد››، به همراه گرازها و بزهای کوهی، پرندگانی دیده می شوند که با ‹‹خطوط سیاه رنگ بر جام های شکیل سرخ رنگ›› نقش بسته اند. این نقش ها، همچنان که گیرشمن اشاره می کند نشانه احساس دلبستگی تجربی انسان به طبیعتی بود که این موجودات زنده را در اختیار انسان شکارچی می نهاد.
تحقیق درمورد جلوه های نمادین پرنده و مرغ در نگاره های ایرانی
