هر کودک و نوجوان همان قدر که به تعلیم و تربیت احتیاج دارد ، نیازمند تفریح و بازیست و کمک به ترتیب و پرورش تواناییهای جسمی و آموختن مهارتهای لازم به کودک و نوجوان ، باید به شکلی انجام شود که هر کدام از آنها در سایه جاذبه بازیها، به سلامتی روح و روان دست یابند و هم برای قبول مسئولیتهای زندگی، آمادگی بیشتری بیابند. آموختن هنر همزیستی به کودکان همراه با بازی و تفریح، باعث می شود کودکان بیاموزند که با افراد بزرگتر یا ضعیف تر و قویتر ازخود چه رفتاری داشته باشند. احترام به قوانین و درک و فهم آن سبب بالا رفتن آگاهی در آینده می شود و کودکان و نوجوانان با بازی می توان اوقات فراغت خود را با شادی پر کنند.
بازیها بر حسب تواناییها به سه بخش تقسیم می شوند:
1- بازیهای پر تحرک که نیاز به جای وسیع دارد و بیشتر برای حیاط مدرسه، میدان بازی و چمنزارهاست.
2- بازیهای آرام و کم تحرک که مناسب کودکستانهاست.
3- بازیهای خانوادگی که مناسب آپارتمانها و اتومبیلهاست.
در بازیها باید به دو نکته توجه شود:
1- انتخاب اوستا و یارگیری، که در همه بازیها به خاطر رعایت قوانین بازی به یک یا دو اوستا نیازمندیم که اوستا از طرف بچه ها به حکم قرعه یا خواندن شعرهایی خاص انتخاب می شود.
2- بازنده ها و برنده ها: درپایان بازی برنده ها انتخاب می شوند و جایزه می گیرند که جایزه در حد توانایی بچه هاست که می تواند یک لیوان آب یا بستنی باشد.
بازنده ها نیز جریمه می شوند و نوع جریمه هم باید طوری انتخاب شود که هم سبب تنبیه و هم هوشیاری شود مثل پرسیدن چیستان یا تقلید صدای حیوانات و یا کلاغ پر.
در این مجموعه به ذکر چند بازی متداول در شهرستان کلات می پردازیم.
نام بازی: زنجیر
بازی گروهی و پرتحرک
تعداد بازیکنان: نامحدود
سن باز بازیکنان: 9 سال به بالا
محل بازی : فضای باز
هدف بازی: تقویت سرعت عمل – تقویت مهارت و قدرت
وسایل بازی : ندارد
شرح بازی: در این بازی بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند و در هر گروه یک اوستا وجود دارد که رهبری بازی را به عهده می گیرد. گروه اول با انداختن سکه یا سنگ علامت دار انتخاب می شود. گروه شروع کننده بازی دست همدیگر را می گیرند به گونه ای که تشکیل یک زنجیر را می دهند و گروه دیگر سعی بر باز کردن و از هم پاشیدن این زنجیر را دارند گروه زنجیر از غفلت گروه دیگر استفاده کرده و فرار می کنند و در جایی دیگر تشکیل زنجیر دو یا سه نفره یا بیشتر می دهند در این بازی اگر هر یک از افراد توسط یک نفر از گروه دیگر دستگیر شود این زنجیر از هم پاشیده و گروه دیگر بازی را شروع می کند اما اگر یک نفر دیگر خود را به فرد دستگیر شده برساند و او را نجات بدهد و تشکیل زنجیر بدهد بازی ادامه پیدا می کند و زمان تشکیل زنجیر فاصله بین آنها باید حداقل دو متر باشد که امکان فرار برای آنها وجود داشته باشد.
نام بازی: آرپه بوغدی ( جو گندم)
بازی گروهی و پرتحرک
تعداد بازیکنان: 10 نفر
سن باز بازیکنان: 11سال به بالا
محل بازی : فضای باز، زمین صاف و هموار
هدف بازی: تقویت سرعت عمل – تقویت مهارت های حرکتی
وسایل بازی : کمر بند
شرح بازی: در ابتدا یک نفر به عنوان اوستا انتخاب می شود و کمربند را در دست می گیرد و افراد هم پشت سر هم می ایستند ابتدا اوستا نام حیوان یا میوه را در نظر می گیرد و نفر اول از گروه بچه ها نزد اوستا می آید و اوستا سر دیگر کمر بند را که در دست گرفته به او می دهد و او را راهنمایی می کند که نام یک حیوان یا میوه را که در نظر دارد فرد مورد نظر باید حدس بزند و به هر یک از افراد که نام مورد نظر او را حدس بزند کمربند را می دهد و به ترکی می گوید سورایپی( با طناب به دنبالشان برو) و خود اوستا هم پشت سر هم واژه آرپه بوغدی را تکرار می کند. تا زمانی که اوستا این واژه ها را تکرار می کند کسی که کمربند را در سدت دارد می تواند به هر کدام از بچه ها یک ضربه بزند و به دنبال آنها بدود و زمانی که اوستا واژه پالان پس( ایست) را گفت اگر فرد کمر بند به دست خودش را به اوستا رساند برنده است ولی اگر در حین فرار افراد دیگر او را گرفتند وی را روی زمین خوابانده و یک نفر چشمانش را می بندد و بقیه نیز وسایلی مانند کفش کلاه و کمربندش را نزد اوستا می برند و بعد اوستا دستور می دهد که چشمانش را باز کنند بعد از باز شدن چشمانش از اوستا می پرسد سواره بیایم یا پیاده ، اگر اوستا بگوید سواره بیاد یک پایش را بر دارد و لی لی کنان نزد اوستا بیاید و اگر گفت پیاده به صورت معمولی می آید و جلوی پای اوستا زانو می زند و اوستا از او می پرسد که کمربندت ، کلاهتو ... را چه کسی آورده اگر درست بگوید تشویق شده و اگر اشتباه بگوید اوستا با کمر بند یک ضربه به کف دستش می زند و بازی دوباره شروع می شود.
شامل 27 اسلاید powerpoint
دانلود پاورپوینت بازیهای بومی ومحلی
