روستا نخستین تجربه همزیستی بشری است. زندگی ساده مردم روستا و تلاش آنان در عرصه تولید و تاثیر پذیری مردم و روستا بر طبیعت و برعکس آن موجب ایجاد تفاوتهای زندگی روستایی و زندگی شهری شده است. در این شیوه زیستن مسکن محلی برای زندگی تجملاتی نیست بلکه مکانی است برای فراغت و رفع خستگی ساعت ها کار روزانه.
خانه های روستایی به دلیل پیوند با طبیعت مبتنی بر اصول و ارزش هایی است که امروزه همزیستی با محیط زیست و توسعه پایدار نامیده می شود. زیرا از یک سو متناسب با اقلیم جهت یابی و استقرار یافته اند و در نتیجه حداکثر بهره برداری از قابلیت های طبیعی را دارد و از سوی دیگر با استفاده از مصالح بومی احداث شده اند که قابلیت بازیافت پس از تخریب بنا را دارند. ضمن اینکه دارای ایستایی و مقاومت کافی نیز می باشند. لذا آشنایی با معماری و نحوه شکل گیری روستا در بستر طبیعت و الگو گرفتن از آن در طراحی ها موجب طراحی بهینه به صورتی خواهد شد که میزان مصرف سوختهای فسیلی به حداقل برسد و مصالح خانه پس از تخریب به طبیعت بازگردد و آلودگی زیستی نداشته باشد، ایستایی و عمر سازه بیشتر شود و از همه مهمتر هماهنگی کامل با بستر طبیعی خود داشته باشد.
موضوع روستا و بافت معماری آن به دلیل ویژگی های ساختاری و کالبدی آن در ایران همیشه یکی از محورهای برنامه ریزی و تصمیم گیری های اجرایی بوده است و بدیهی است به همین میزان همیشه تحقیق و مطالعه و نوشتن در مورد روستا و مسائل وابسته به آن از کمیت قابل توجهی برخوردار بوده است. امید است این پروژه تحقیقی گام کوچکی باشد در راستای شناخت و درک اصولی یک روستا و معرفی کننده پتانسیل های نهفته در آن.
درباره پروژه:
روستاهای ایران در طول حیات خود که به بلندای تاریخ تمدن کهن این آب و خاک است و به دلیل پیوند های گسترده آنها با بستر های طبیعی و تاریخی خود دارای بسیاری از ارزشهای فرهنگ ایران بوده اند. در ابتدا انتخاب روستایی جهت بررسی و مطالعه میان انبوه روستاهای کهن این سرزمین کاری دشوار به نظر می رسید. روستاهای ایران فارغ از اقلیمی که در آن قرار دارند معمولا به 2 نوع کوهپایه ای (پلکانی) و گسترش یافته در دشت (فشرده یا پراکنده) تقسیم می شوند. روستاهای قدیمی که در دل کوهپایه ها جای گرفته اند به دلیل شرایط خاص اقلیمی و طبیعت موجود خصوصیات منحصر به فردی دارند که آنها را از دیگر بافتها متمایز می کند. علاوه بر این، این روستاها به دلیل شکل گیری متفاوتشان همیشه جذب کننده گردشگران و علاقه مندان طبیعت بوده اند. لذا بر آن شدیم که یکی از روستاهای کوهپایه ای خراسان را مورد مطالعه قرار دهیم. در خراسان روستاهای پلکانی زیبایی وجود دارند که شاید از دید کشوری تا حدی ناشناخته مانده باشند.
کنگ شناخته شده ترین روستای پلکانی، رویین روستایی گسترش یافته در دره ای سر سبز و مغان روستایی دارای تاریخ کهن و پتانسیل های فراوان. در میان این روستاها روستای مغان به دلیل این که نسبت به روستاهای دیگر کمتر مورد مطالعه قرار گرفته بود و دارای شرایط ویژه ای نیز بود انتخاب شد.
این روستا، روستایی با 828 نفر جمعیت و ***** مساحت است که در 35 کیلومتری جنوب مشهد واقع شده و جاده منتهی به آن خاکی است. این روستا به صورت پلکانی روی دامنه کوه در حاشیه جاده منتهی به غار مغان گسترش یافته است. هدف از انجام این پروژه بررسی اطلاعات آماری روستا و مطالعه نحوه شکل گیری آن با توجه به عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و... بوده است، که تا حد امکان سعی شده است با ریز شدن در موضوعات و روش اصولی تحقیق به این مهم دست یافته شود.
تحقیقات میدانی طی 5 مرتبه سفر به روستا و شناخت محیط آن و آشنایی با مردم آن انجام شد و اطلاعات به دست آمده طبق فهرست مدونی گردآوری شده است. در فصل اول اطلاعات آماری و معرفی سیاسی جغرافیایی اقلیمی بیان شده است و در فصل دوم نحوه شکل گیری روستا بررسی شده است و در پایان یک همسایگی از خانه های روستا تحلیل شده است. علی رغم اینکه تحقیقات و گردآوری پروژه به صورت گروهی انجام شده، هر کدام از اعضا مسئولیت یک بخش را به شرح زیر بر عهده داشته اند. (در مورد قسمت همسایگی هر فرد مسئول برداشت یکی از خانه ها بوده است.) :
1-معرفی روستا
1-1-معرفی روستا در نظام تقسیمات کشوری 1-1-1-استان خراسان رضوی :
استان خراسان رضوی به مرکزیت مشهد که پس از تقسیم استان خراسان به 3 استان ایجاد شد، در شمال شرقی کشور ایران در منطقه گرم و خشک قرار گرفته و 31337 کیلومتر مربع مساحت دارد. جمعیت استان بر اساس آمار سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1385، 5593079 نفر بوده که از این تعداد 2809419 نفر مرد، 2783660 نفر زن می باشد که شامل 1427505 خانوار می باشد.
خراسان رضوی به 20 شهرستان و 65 بخش تقسیم شده است. شهرستان ها عبارتند از : سرخس، کلات، درگز، قوچان، چناران، مشهد، تربت جام، فریمان، نیشابور، سبزوار، بردسکن، کاشمر، خلیل آباد، تربت حیدریه، تایباد، رشتخوار، خواف، گناباد، قائن و فردوس است.
1-1-2-شهرستان مشهد :
شهرستان مشهد مرکز استان خراسان رضوی در 36 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی، 59 درجه و 36 دقیقه و 45 ثانیه طول شرقی و در شمال این استان واقع است و 10329.28 کیلومتر مربع وسعت دارد. این شهرستان در حوضه آبریز کشف رود و در انتهای جنوبی دشت رسوبی توس واقع شده است و دو رشته کوه هزار مسجد در شمال و بینالود در جنوب آن قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا حدود 970 متر و فاصله زمینی آن با تهران 934 کیلومتر است.
مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما متعادل و متمایل به سرد و خشک است و تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و مرطوب برخوردار است. این شهر سالانه پذیرای 12 میلیون زائر است.
این شهرستان در پایان سال 1384 دارای 4 بخش به نام های: 1. بخش مرکزی 2. بخش احمدآباد 3. بخش رضویه 4. بخش طرقبه و 5 شهر و 13 دهستان و 660 آبادی بوده که 465 آبادی آن دارای سکنه و 195 آبادی فاقد سکنه است.
جمعیت شهرستان مشهد بر اساس آخرین سرشماری در سال 1385، 2848637 نفر بوده که 2434306 نفر ساکن در نقاط شهری و 414331 نفر در مناطق روستایی ساکن می باشد.
1-1--3بخش طرقبه :
بخش طرقبه به مساحت 1475.61 که یکی از بخش های چهارگانه شهرستان مشهد است که در غرب شهرستان واقع شده است. جمعیت این بخش بنا بر سرشماری سال 85 برابر با 57009 نفر بوده است. این بخش شامل دو دهستان شاندیز و طرقبه است.
1-1-4-دهستان طرقبه :
دهستان طرقبه در جنوب بخش طرقبه و 1006.70 مساحت دارد. وجود شهر طرقبه در مسیر راه مشهد و آب و هوای مطبوع آن باعث شده در اطراف آن آبادی های زیادی به وجود بیاید که تراکم جمعیت را در این مناطق افزایش داده است. بنا بر سرشماری نفوس و مسکن سال 1385 این دهستان 15302 نفر جمعیت دارد. این دهستان شامل روستاهای زیر است : اخترشاه، اردمه، ازغد، باغو، برناباد، تجر، تلخ النقی، جاغرق، چاهشک، چشمه پونه، چشمه عسل، چهار چشمه علیا، حسین آباد جلدک، حصار، خانرود، خلج، دهبار، دهنو، ذکریا، سریرچ، سیرزار علیا، شلگرد، صفی آباد، فیانی، مایان سفلی، مایان علیا، مایان وسطی، مج، مغان، مینوشک، نجفی، نقندر، نوچاه، ویلاشهر، کلاته آهن، کلات درخت بید، کلات عبدل، کنگ.
شامل 28 صفحه فایل word قابل ویرایش
دانلود تحقیق بررسی وتحلیل شکل گیری روستای مغان
