انسان معاصر با مسائل زیادى مواجه است که یکى از آنها موضوع امنیت غذایى است. فقر، قحطى و گرسنگى، پدیده هایى هستند که گرچه ما قاره سیاه را نماد آن مى دانیم اما در گوشه و کنار این جهان پهناور مى توان از آن سراغ گرفت. علت عمده قحطى ها، تباه شدن محصولات کشاورزى است که در اثر عوامل گوناگونى اتفاق مى افتد. خشکسالى، سرماى ناگهانى هوا و شرایط نامناسب انباردارى مى توانند به از بین رفتن این محصولات منجر شوند. اما شاید بتوان گفت نقش آفات و بیمارى هاى گیاهى در این میان برجسته تر است. به عنوان مثال علت قحطى زمان حضرت یوسف که در کتب مقدسى چون قرآن و تورات به آن اشاره شده، به بیمارى زنگ سیاه گندم نسبت داده مى شود.
پدیده شوم آفات و بیمارى هاى گیاهى، از سالیان دور مطرح بوده است. در دوران باستان مردم و حتى برخى فلاسفه، طبق عقاید خرافى وقوع بسیارى از پدیده ها را ناشى از خشم خدایان مى پنداشتند. در آن زمان بلاى آفات و بیمارى هاى گیاهى نیز از این عقیده مستثنى نبوده و آن را مجازات کشاورزان گنهکار از سوى خدایان خشمگین مى دانسته اند. به طورى که رومیان براى زنگ گندم، رب النوعى به نام روبیگو (Robigo) قائل بودند و هر ساله براى رضایت آن و جلوگیرى از وقوع این بلاى آسمانى، مراسم مذهبى گوناگونى شامل قربانى کردن سگ و... انجام مى شده است!
به هر روى هنوز هم کشاورزان در همه جاى دنیا البته به نسبت هاى متفاوت دست به گریبان این پدیده شوم هستند که هر ساله مقادیر زیادى از انرژى زارعین را مى گیرد و در عوض خسارت هنگفتى نصیبشان مى کند. با این همه کشورهاى توسعه یافته با بهره گرفتن از خرد، دانش و تکنولوژى نوین توانسته اند تا حد زیادى از آسیب آفات و بیمارى هاى یاهى در امان باشند تا جایى که بسیارى از این کشورها اکنون با مسئله مازاد تولید مواجه اند. این در حالى است که کشورهاى در حال توسعه متاسفانه همچنان تاوان سنگین ناتوانى خود در بهره گیرى از تکنولوژى مدرن را مى پردازند. ناآگاهى و عدم دسترسى به روش هاى جدید کنترل آفات و بیمارى هاى گیاهى و تکیه بر روش هاى سنتى و پرخطرى چون استفاده مکرر و بى رویه و بدون منطق از سموم آفت کش، باعث شده این کشورها نه تنها موفقیتى در این زمینه نداشته باشند که انسان و محیط زیست را نیز قربانى فعالیت هاى نادرست خود نمایند.
البته در سال هاى اخیر و با توجه بیشتر بشر به محیط زیست، نگاه جستجوگر انسان خردمند توانسته راهى را براى کنترل آفات و بیمارى هاى گیاهى بیابد که مفید و در عین حال بیشتر از دیگر راه کارها به طبیعت نزدیک باشد. یکى از روش هاى مناسب کنترل بیولوژیک نام دارد که در برنامه مدیریت تلفیقى آفات لحاظ شده است. این نوشتار تلاش دارد نگاهى گذرا داشته باشد به چرایى و چگونگى کنترل بیولوژیک آفات گیاهى.
• تاریخچه اى از کنترل بیولوژیک
از زمان هاى بسیار دور حتى از دوران رنسانس در اروپا، نمونه هایى از تلاش بشر آن روز براى بهره جستن از روش بیولوژیک وجود داشته است. در چین باستان از کلنى مورچه ها براى کنترل آفات در باغ هاى مرکبات استفاده مى شده است. علاوه بر نمونه مشهور و موفق استفاده از سوسک هاى ودالیا (کفشدوزک هاى شکارچى) براى مبارزه با شپشک استرالیایى در کالیفرنیا، (این آفت در سال ۱۸۸۰ توسط نهال هاى وارداتى از استرالیا به ایالات متحده وارد شد و خسارات هنگفتى به باغ هاى مرکبات در کالیفرنیا وارد ساخت تا این که در سال ۱۸۸۸ گروهى از کارشناسان وزارت کشاورزى ایالات متحده سوسک هاى ودالیا را از استرالیا به عنوان دشمن طبیعى شپشک به کالیفرنیا بردند) نمونه هاى دیگرى نیز قابل ذکر است از جمله استفاده از یک نوع ویروس براى ایجاد بیمارى در سوسک هاى کرگدنى (از آفات مهم نارگیل) و یا استفاده از حشرات پارازیتوئید در کنترل زنجرک نیشکر در هاوایى. خسارت این آفت در سال ۱۹۰۳ تولید شکر در هاوایى را به شدت کاهش داد.
شامل 11 صفحه word
دانلود تحقیق نگاهى به روش هاى کنترل بیولوژیک آفات گیاهى
