پایان نامه ی بررسی ساختار سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک از لحاظ فرم و محتوا. doc

اختصاصی از رزفایل پایان نامه ی بررسی ساختار سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک از لحاظ فرم و محتوا. doc دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

نوع فایل: word

قابل ویرایش 195 صفحه

پایان‌نامه برای دریافت درجه‌ی کارشناسی‌ارشد(M.Sc.)

رشته تاریخ هنر ایران باستان

چکیده:

سکه سندی مکتوب و معتبر، کتابی کوچک و پر محتواست که ضرورت شناخت و اهمیت آن از جهات مختلف حائز اهمیت است علم سکه‌شناسی توانسته است بزرگ‌ترین خدمت را برای روشن شدن تاریخ گذشته بنماید و گوشههای تاریک و مبهم را روشن و حل کند. سکه هر دوره نماینده: عادات، آداب، خط، زبان، هنر، مذهب، تمدن، ارتقاء، انحطاط وضع اجتماعی، ثروت یا ورشکستگی، ارتباطات تجاری ملت و مملکتی است و در حقیقت منبع اطلاعات صحیح و دقیق از دنیای قدیم، یعنی از دورانی که سکه ایجاد گردیده و تا به حال باشد.

در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به جمع‌آوری تاریخچه سکه، علم سکه‌شناسی اصول ضرب سکه ـ ترتیب اوزان سکه و جنس سکه‌ها بررسی ‌شده و به صورت میدانی و از نزدیک به معرفی و تاریخچه کتابخانه و موزه ملی ملک و بانی این مجموعه پرداخته شد و سپس به معرفی سکههای ایران باستان موجود در این مجموعه پرداخته و آن را توصیف کرده و در انتها نیز با توجه به تجمیع دادههای مورد بحث به پرسش مطروحه که در ابتدای امر پایه اصلی این تحقیق را شکل داده‌اند پاسخ داده می‌شود.

کلمات کلیدی:

سکه و علم سکه‌شناسی، موزه ملک، توصیف سکه‌ها و ساختار و محتوای سکه‌ها.

مقدمه:

سرزمین ایران که دارای یکی از کهنترین تمدنهاست، گذشتة پر افتخاری دارد که آثار آن در طی قرون متمادی با وجود آسیبهای زمانه و نهب و غارت و آتشسوزی و بوالهوسی افراد جاهل هنوز بر پا ایستاده و حکایت از عظمت گذشته و تاریخ و هنر و تمدن مردمان این سامان دارد. در سرزمین پهناور ایران، در اغلب نقاط در زیر تلهای خاک ویرانهها، آثار نفیس و گنجینههای متنوعی نهفته است که روزگاری دست هنرمندان و صنعتگران با نداشتن وسایل و ایزار کافی آن را ساخته و با نقش و نگار، طرح، رنگ یا کندهکاری و برجسته کاری، قدرت دست و روح هنری خود را به ثبوت رسانده و تجسم دادهاند. تحقیق و مطالعه در هر قسمت از آثار کهن مملکت ما نه تنها تاریخ گذشتة این سرزمین را روشن میسازد، بلکه به تغیر و تحول تاریخ تمدن دنیای قدیم و ارتباطی که ملل از لحاظ نژادی، هنری و اقتصادی با یکدیگر داشتهاند، کمک می-نماید. مردمان اولیه و بدوی برای زندگی و رفع حوائج روزانه همیشه در تلاش وضع بهتر و تأمین آسایش بیشتر بودهاند و همین اصل یعنی عشق به حیات بوده که تاریخ  تمدن را به وجود آورد و ملتها را به طرف روزگاران بهتر و اختراعات و اکتشافات واداشت. کشف آتش و به کار بردن فلزات هر یک مبدأ مهمی در سیر تکامل بشر بوده است. از وقتی که زندگی اولیه به صورت خانواده و قبیله درآمد و به طور کلی اجتماع شروع شد، انسانها احساس کردند که به کمک یکدیگر نیاز دارند و ناچار هر یک با سعی و عمل خود به رفع حوائج دیگری پرداخت تا توانست از دسترنج دیگری منتفع گردد. این عمل ابتدایی را باید اولین پایة نظام اجتماع و اقتصاد و اصل داد و ستد دانست. (بیانی، 1389: 1)

در مدتی که مشغول مطالعه بر موضوع پایاننامه خویش بودم متوجه شدم چنانچه به طور دقیق در مورد هر یک از اشیاء باستانی تفکر نماییم نه تنها یک پایاننامه بلکه شاید چند کتاب از درون هر یک از آنها سر درآورد.

پایاننامه حاضر به منظور کمک به دانشجویان رشتههای تاریخ هنر ایران باستان و باستانشناسی تدوین شده است. آشنایی و شناخت دورههای ایران باستان و علاقه به هنر اصیل ایرانی و اشیایی که از این دورهها در موزههای ایران بخصوص سکهها داشتهام عواملی بودند که باعث تحریر این پایان شد پایاننامه حاضر پژوهشی است بر ساخت سکههای ایران باستان موجود در موزه ملی ملک به لحاظ فرم و محتوا که به صورت تحقیق میدانی با توجه به اینکه موضوع به طور اخص در موزهی ملی ملک میباشد به بررسی و مطالعه ساختار و فرم و محتوای سکهها پرداخته شد و برای تکمیل نمودن و چگونگی پیدایش سکه و روشهای ساخت و بکارگیری آنها از کتابهای موجود و مربوط استفاده شده است.

این پایاننامه در چهار فصل مورد بررسی قرار گرفته که بیشتر به معرفی سکههای ایران باستان و بررسی ساختار آنها به لحاظ فرم و محتوا که هدف اصلی این پایاننامه میباشد پرداخته شده است.

فصل اول شامل کلیات پایاننامه میباشد که در آن بیان مسأله، اهداف تحقیق، روش تحقیق، سوال تحقیق، جنبه نوآوری سخن به میان آورده است.

فصل دوم شامل تعریف سکه، چگونگی پیدایش سکه، پیدایش سکه، آشنایی با علم سکهشناسی، معرفی جنس سکه و اصول ضرب سکه و روشهای آن، ترتیب اوزان سکه، سکه و موزه داری، تعریف موزه و تاریخچه موزه در ایران و جهان، معرفی کتابخانه و موزههای ملی ملک و شرح حال مؤسس و واقف آن مورد بررسی قرار گرفته است.

در فصل سوم به معرفی سکههای ایران باستان موجود در موزههای ملک پرداخته شده است.

و در انتها در فصل چهارم به بررسی ساختار سکهها به لحاظ فرم و محتوا پرداخته شده که جهت واضحتر شدن محتوای سکهها ویژگیهای پشت روی هر دوره شامل: ویژگی پیکرهها، فرم چهره و آرایش مو و ریش، پوشاک، خط و تاج شاهان بررسی شده است.

فهرست مطالب:

چکیده

فصل اول: کلیات

مقدمه

1-1. بیان مسأله

1-2. اهداف تحقیق

1-3. روش تحقیق

1-4. سؤال تحقیق

1-5. جنبه نوآوری

فصل دوم: ظهور و تحول سکه

2-1. تعریف سکه

2-2. قبل از پیدایش سکه

2-3. پیدایش سکه

2-4. علم سکه‌شناسی

2-5. جنس سکه

2-6. اصول ضرب سکه

2-7. انواع روش‌های ساخت یا ضرب سکه

2-7-1. قدیمی

2-7-1-1. روش چکشی یا ضربی

2-7-1-2. قالب ریزی

2-7-2. مدرن

2-8. ترتیب اوزان

2-9. سکه و موزهداری

2-9-1. تعریف موزه

2-9-2. تاریخچه موزه در جهان و ایران

2-10. کتابخانه و موزه ملی ملک

2-10-1.شرح حال مؤسس و واقف

2-10-2.کتابخانه

2-10-3. موزه

فصل سوم: سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک

3-1. سکه‌های دوران هخامنشی

3-2. نام سکه‌های دوران هخامنشی

3-2-1. سکه شاهی

3-2-2. سکه شِکِل

3-3. تصاویر سکه‌های دوره هخامنشی موجود در موزه ملی ملک

3-4. سکه‌های دوران سلوکیان

3-5.نام سکه‌های سلوکی

3-5-1. استاتر

3-5-2. چهار درهمی

3-6. تصاویر سکه‌های دوره سلوکیان موجود در موزه ملی ملک

3-7. سکه‌های دوره اشکانی

3-8. نام سکه‌های اشکانی

3-8-1. درهم

3-8-2. کالکوی

3-9. تصاویر سکه‌های دوره اشکانی موجود در موزه ملی ملک

3-10. سکه‌های دوران ساسانیان

3-11. نام سکه‌های ساسانی

3-11-1.دینار

3-11-2. درهم

3-11-3. معا

3-12. تصاویر سکه‌های دوره ساسانی موجود در موزه ملی ملک

فصل چهارم: بررسی ساختار سکه‌های ایران باستان موجود در موزه ملک به لحاظ فرم و محتوا

4-1. ویژگی‌های سکه‌های هخامنشی

4-1-1. ویژگی‌های روی سکه

4-1-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-1-1-2. فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-1-1-3. پوشاک

4-1-1-4. خط

4-1-1-5. تاج

4-2. سکه‌های سلوکیان

4-3.ویژگی‌های سکه‌ها سلوکیان

4-3-1. روی سکه‌ها

4-3-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-3-1-2. ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-3-1-3. پوشاک

4-3-1-4. خط

4-3-1-5. تاج

4-3-2. پشت سکه‌ها

4-3-2-1. ویژگی پیکرها

4-3-2-2.فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-3-2-3.پوشاک

4-3-2-5.تاج

4-4. سکه‌های اشکانی

4-4-1. روی سکه‌ها اشکانی

4-4-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-4-1-2.ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-4-1-3.پوشاک

4-4-1-5.تاج

4-4-2. ویژگی پشت سکه‌ها

4-4-2-1.ویژگی پیکره‌ها

4-4-2-2. ویژگی فرم و چهره و آرایش مو و ریش

4-4-2-3. پوشاک

4-4-2-4. خط

4-4-2-5. تاج

4-5. سکه‌های ساسانی

4-5-1. ویژگی‌های روی سکه

4-5-1-1. ویژگی پیکره‌ها

4-5-1-2. ویژگی فرم چهره و آرایش مو و ریش

4-5-1-3. پوشاک

4-5-1-4. تاج

4-5-1-5. خط

4-5-2. پشت سکه‌ها

4-6. نتیجه‌گیری

فهرست منابع و مأخذ

Abstract

فهرست جداول:

جدول (4-1) توضیح کلی نقوش سکه‌های ایران باستان از لحاظ ویژگی پیکره‌ها

جدول (4-2)  از لحاظ پیکره‌های پشت سکه‌ها

جدول (4-3) از لحاظ آرایش مو و ریش روی سکه‌ها

جدول (4-4) از لحاظ آرایش مو و ریش پشت سکه‌ها

جدول (4-5) از لحاظ خط روی سکه‌ها

جدول (4-6) از لحاظ خط پشت سکه‌ها

جدول (4-7) ویژگی تاج روی سکه‌ها

جدول (4-8) ویژگی تاج‌ها پشت سکه

جدول (4-9) ویژگی پوشاک روی سکه‌ها

جدول (4-10) ویژگی پوشاک پشت سکه‌ها

فهرست تصاویر:

تصویر (2-1) نمونه حلقه‌ها و شمش‌های یافته شده از نوشی جان تپه

تصویر (2-2) قبل از اختراع ماشین‌های منگنه برای ضرب سکه

تصویر (2-3) وزنة 5 مینه وزنة مرغابی شکل

تصویر (2-4) وزنة بیضی شکل

تصویر (2-5) سنگ وزنة موزه ایران باستان

تصویر (4-1) شاه داریوش اول

تصویر (4-2) شاه خشایار شاه

تصویر (4-3) شاه داریوش اول و خشایار شاه

تصویر (4-4) شاه اردشیر اول و شاه اردشیر دوم

تصویر (4-5) شاه اردشیر سوم

تصویر (4-6)

تصویر (4-7)

تصویر (4-8) پشت سکه‌های هخامنشی

تصویر (4-9) آنتیوخوس چهار

تصویر (4-10) دمتریوس اول

تصویر (4-11) دمتریوس دوم

تصویر (4-12) شاه آنتیوخوس ششم

تصویر (4-13) شاه کلئوپاترا و شاه آنتیخوس هشتم

تصویر (4-14) شاه آنتیوخوس چهارم

تصویر (4-15) شاه دیمتریوس اول

تصویر (4-16) شاه دیمتریوس دوم

تصویر (4-17)

تصویر (4-18) شاه آنتیوخوس هفتم

تصویر (4-19) شاه آنتیوخوس هشتم و کلئوپاترا

تصویر (4-20) شاه آنتیوخوس هشتم

تصویر (4-21) شاه آنتیوخوس نهم

تصویر (4-22)

تصویر (4-23)

تصویر (4-24)

تصویر(4-25)

تصویر (4-26)

تصویر (4-27)

تصویر (4-28)

تصویر (4-29)

تصویر (4-30)

تصویر (4-31)

تصویر (4-32)

تصویر (4-33)

تصویر (4-34)

تصویر (4-35)

تصویر (4-36)

تصویر (4-37)

تصویر (4-38)

تصویر (4-39)

تصویر (4-40)

تصویر (4-41)

تصویر (4-42)

تصویر (4-43)

تصویر (4-44)

تصویر (4-45)

تصویر (4-46)

تصویر (4-47)

تصویر (4-48)

تصویر (4-50)

تصویر (4-51)

تصویر (4-52)

تصویر (4-53)

تصویر (4-54)

تصویر (4-55)

تصویر (4-56)

تصویر (4-57)

تصویر (4-58)

تصویر (4-59)

تصویر (4-60)

تصویر (4-61)

تصویر (4-62)

تصویر (4-63)

تصویر (4-64)

تصویر (4-65)

تصویر (4-66)

تصویر (4-67)

تصویر (4-68)

تصویر (4-69)

تصویر (4-70)

تصویر (4-71)

تصویر (4-72)

تصویر (4-73)

تصویر  (4-74)

تصویر (4-75)

تصویر (4-76)

تصویر (4-77)

تصویر (4-78)

تصویر (4-79)

تصویر (4-80)

تصویر (4-81)

تصویر (4-82)

تصویر (4-83)

تصویر (4-84)

تصویر (4-85)

تصویر (4-86)

تصویر (4-87)

تصویر (4-88)

تصویر (4-89)

تصویر (4-90)

تصویر (4-91)

تصویر (4-92)

تصویر (4-93)

تصویر (4-94)

تصویر (4-95)

تصویر (4-96)

تصویر (4-97)

تصویر (4-98)

تصویر (4-99)

تصویر (4-100)

تصویر (4-101)

تصویر (4-102)

منابع و مأخذ:

1. ابوالقاسمی، دکتر محسن، (1388)، راهنمای زبان‌های باستانی ایران، تهران: سمت، چاپ 6، جلد اول.
2. احسانی، محمدتقی، (1390)، هفت هزار سال هنر فلزکاری در ایران، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ 4.
3. امینی، امین، (1389)، سکه‌های ساسانی، تهران: پازینه.
4. آستان قدس رضوی، (1375)، کتابخانه و موزه ملی ملک، تهران: روزنامه اطلاعات، چاپ اول.
5. بابلون، ارنست، (1388)، سکه‌های ایران در دوران هخامنشی، ترجمه ملک‌زاده بیانی، دکتر خان بابا بیانی، تهران: پازینه، چاپ اول.
6. بیانی، ملک‌زاده، (1389، چ 8)، تاریخ سکه از قدیم‌ترین ازمنه تا دوره ساسانیان، تهران: دانشگاه تهران، چاپ هشتم، جلد 1 و 2.
7. پره، نوری، (1390)، سکه‌های عثمانی، ترجمه علیرضا بخشعلی نژاد اصل، تهران: پازینه ، چاپ اول.
8. پوپ، آرتر آپم، (1881 -1969) میلادی، سیری در هنر ایران، تهران: علمی و فرهنگی، 1387، جلد یک و دو.
9. سامی، علی، (1389)، تمدن ساسانی، تهران: سمت، جلد اول.
10. سرفراز، علی‌اکبر، آورزمانی، فریدون، (1379)، سکه‌های ایران از آغاز تا دوران زندیه، تهران: سمت، چاپ 8.
11. شریعت زاده، سید علی‌اصغر، (1390)، سکه‌های ایران‌زمین مجموعه سکه‌های موزه ملک استان قدس، تهران: پازینه، چاپ اول.
12. عبدی ، کامیار ، (1391)، وارسی دوره ماد ؛ مجله باستان شناسی و تاریخ .
13. فلیکس، ژایران، (1386)، اساطیر یونان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: کاروان، چاپ 4.
14. محمدی فر، دکتر یعقوب، (1389)، باستان‌شناسی و هنر اشکانی، تهران: سمت.
15. نفیسی، نوشین دخت، (1387)، موزه‌داری، تهران: سمت، چاپ 4.
16. عکاسی از موزه ملی ملک، توسط نگارنده.
17. www.coinspartin.com
18. www.coinsparsin.com
19. IrancoinsAncient.com