مقدمه:
با توجه به اینکه نظریة اقتصادی اصول مهمی را برای عملیات تجاری دربر دارد و کاربرد آن در مسایل بازرگانی از اهمیت خاصی برخوردار است ابتدا مبنای نظری و تئوریک مربوط به تقاضا را از کتب مربوط به این زمینه را مطالعه نموده و ملاحظه کردیم که تابع تقاضا برای یک بنگاه ، تابعی است از متغیر های قیمت ، تبلیغات ، درآمد مصرف کننده ، ترجیحات و سلیقه مصرف و غیره.
و سپس با توجه به مبنای تئوریک نظری و اطلاعات اخذ شده در رابطه با واحد اقتصادی مورد مطالعه به مسایل و مشکلات عمده در امر تقاضا برای بنگاه پرداخته می شود.و سپس استراتژی لازم برای برنامه ریزی تولید ، توسعة محصول جدید، سرمایه گذاری و سایر شرایط که تصمیم گیرنده در بلند مدت دارد ، اشاره می نماییم.
عنوان: تقاضا
بخش اول: نظریة کردار مصرف کننده و تقاضا
1- نظریة مطلوبیت و رجحان
مقدمه: وظیفه ای که در پیش روی هر خانوار قرار دارد ، این است که درآمد پولی محدود خود را طوری صرف نماید که به بالاترین سطح ارضای اقتصادی زندگیش برسد. کوشش آگاهانه ای بمنظور حداکثر کردن رضایت از طریق صرف درآمد پولی محدود مصرف کننده وجود دارد که تعیین کنندة تقاضای شخصی مصرف کننده برای کالاها و خدمات مختلف است.
بمنظور بدست آوردن تابع تقاضا و منحنی های بی تفاوتی فقط احتیاج به فرض های زیر است:
الف) مصرف کننده از وجود بعضی کالاها و خدمات آگاهی دارد
ب ) نسبت به کالاها و خدمات واکنش نشان می دهد، یعنی بطور مثال بعضی کالا ها به سایر کالاها ترجیح می دهد
ج ) دارای مقداری درآمد پولی است تا بتواند این واکنشها را در بازار نشان دهد
نظریة رجحان مصرف کننده
واحد مصرف کننده بمنظور رسیدن به هدف خود (که همان حداکثر کردن رضایت یا مطلوبیت با توجه به سطح درآمدی است)، باید قادر به طبقه بندی سبدهای مختلف کالا باشد.یعنی مصرف کننده باید بتواند سبدهای مختلف کالا را با هم مقایسه و در بین آنها ترجیحات خود را مشخص کند.
مطلوبیت در رجحان
آنچه که از تابع مطلوبیت مورد انتظار است آن است که منعکس کنندة ترتیب مرتبه ای سبد های مختلف کالا بنحوی باشد که مورد نظر مصرف کننده است.آنچه که از تابع مطلوبیت مورد انتظار است این است که اندازه گیری مطلوبیت حاصل از سبدهای کالا را نه عددی بلکه رتبه ای انجام دهد.
منحنی بی تفاوتی
منحنی بی تفاوتی مکان هندسی نقاطی (یا سبدهای کالاهایی) است که مصرف کننده نسبت به آنها بی تفاوت است. هر نقطه روی منحنی بی تفاوتی نظیر هر نقطة دیگری بر روی همان منحنی مطلوبیت کل یکسانی ایجاد می کند.
شکل: منحنی های بی تفاوتی
نرخ نهایی جانشینی
نرخ نهایی جانشینی Xبه جای Y ، معیاری است برای سنجش تعداد واحدهای از دست رفته Yبمنظور بدست آوردن یک واحد اضافی از X بطوری که سطح رضایت مصرف کننده ثابت باقی بماند.
تحلیل منحنی بی تفاوتی رفتار مصرف کننده
الف) مدل منحنی بی تفاوتی رفتار مصرف کننده ، یک مدل توضیحی رفتار مصرف کننده نیست.دلیل آنکه مردم خرید می کنند و نسبت به تغییرات متغیرهای اقتصادی عمل و عکس العمل نشان می دهند ارتباط عمیقی با خصوصیات روانی آنها دارد. مدل منحنی بی تفاوتی یک مدل پیش بینی رفتار مصرف کننده است.
تعریف: مطلوبیت یک رضایت مندی روانی ، یا احساس رضایت مندی است که مصرف کننده از مصرف کالا ها و خدمات بدست می آورد.مطلوبیت یک کالا برابر با تغییر در کل مطلوبیت ناشی از تغییر در مصرف یک کالا به اندازة یک واحد می باشد.
ترجیح و بی تفاوتی: نظر به اینکه می شود مصرف کننده در جستجوی حداکثر مطلوبیت باشد ، آنها ترکیب کالاها و خدماتی که مطلوبیت کل بیشتری نسبت به ترکیباتی که مطلوبیت کل کمتری دارند، انتخاب می کنند. آنها بین ترکیباتی که مطلوبیت کل یکسانی دارند بی تفاوتند.
2-نظریة جدید کردار مصرف کننده
الف) خط بودجه:
خط بودجه، مکان هندسی سبدهایی از کالاست که اگر تمامی درآمد پولی صرف شود، می توان خریداری کرد. شیب آن برابر است با نسبت قیمتها با علامت منفی.
شکل: خط بودجه
روابط: الف) افزایش در درآمد پولی ، بدون تغییر در قیمتها ، بوسیلةانتقال موازی خط بودجه (بطرف خارج و سمت راستدر حالت افزایش در درآمد پولی، و بطرف مرکز در حالت کاهش در درآمد پولی) نشان داده می شود.
ب ) تغییر در قیمت X ،در حالیکه Y و درآمد پولی ثابت هستند ، بوسیلة چرخاندن خط بودجه بدور عرض از مبداء(به چپ در صورت افزایش قیمت و به راست در صورت کاهش قیمت) نشان داده می شود.
شکلI :خط بودجه در هنگامی درآمد پولی افزایش می یابد و قیمتها ثابت هســتند.
شکلII :خطوط بودجه وقتی که قیمت X افزایش می یابد و قیمت Y و درآمد پولی ثابت باقی می مانند.
شیب خط بودجه برابر با (منفی) نسبت قیمتهاست ، یعنی نسبت قیمت X به Y . همچنین ، همانطور که بخاطر دارید ، شیب منحنی بی تفاوتی در هر نقطه ای ، نرخ نهایی جانشینی X به جای Y خوانده می شود. از این رو نقطة تعادل مصرف کننده بوسیله این رابطه که نرخ نهایی جانشینی برابر با نسبت قیمتهاست تعریف می شود.
شکل: تعادل مصرف کننده
منحنی درآمد ـ مصرف:
منحنی ـ مصرف ، مکان هندسی نقاطی در فضای کالاست که نشان دهندة سبدهای تعادلی کالا منتج از سطوح مختلف درآمد پولی و قیمتهای پولی ثابت است.
منحنی درآمد ـ مصرف
منحنی انگل:
منحنی انگل تابعی است که مقدار تعادلی خریداری شده از یک کالا را به سطح درآمد پولی ربط می دهد.
منحنی های انگل
منحنی قیمت ـ مصرف:
منحنی قیمت ـ مصرف
منحنی قیمت مصرف، مکان هندسی نقاطی در فضای کالاست که نشان دهنده سبدهای تعادلی کالا منتج از تغییر در نسبت قیمتهاست، در حالیکه درآمد پولی ثابت باقی می ماند.
الف) منحنی تقاضا:
ارتباط دهندة مقادیر تعادلی خریداری شده به قیمت بازار آن کالاست ، در حالیکه درآمد پولی اسمی و قیمت اسمی سایر کالاها ثابت نگه داشته می شوند.
اصل: مقدار تقاضا با قیمت بطور معکوس تغییر می کند. در صورتی که درآمد پولی اسمی و قیمت های اسمی سایر کالاها ثابت باقی بمانند.
3ـ عنوان هایی دربارة تقاضای مصرف کننده
مقدمه: منحنی تقاضای انفرادی مصرف کننده ، بطور عادی دارای شیب رو به پایین به طرف راست است(یعنی، مقدار تقاضا با قیمت بطور معکوس تغییر می کند).
اثرات جانشینی و درآمدی:
تغییر در قیمت اسمی یک کالا دو اثر روی مقدار تقاضا شده دارد ؛ اولاً ، تغییری در قیمت نسبی ایجاد می کند(تغییر در نسبتی که در آن ، مصرف می تواند یک کالا را با کالای دیگر معاوضه کند). این تغییر در قیمت نسبی ، به تنهایی دارای اثر جانشینی است. ثانیاً ، تغییر در قیمت اسمی کالا (در حالیکه درآمد اسمی ثابت است)، باعث تغییر در درآمد حقیقی ، یا در تعداد مجموعة کالاها و خدماتی که مصرف کننده می تواند بخرد، می شود.در هر صورت تغییر در درآمد حقیقی باعث اثر درآمدی در مقدار تقاضاست.
اثر جانشینی در حالت کالای عادی یا کالای ممتاز
در شرایط عادی اگر قیمت کالایی کاهش یابد، مقدار بیشتری از آن کالا خریداری می شود و اگر قیمت آن افزایش یابد، مقدار کمتری از آن کالا خریداری می شود. تمامی تغییرات در مقدار تقاضا از یک وضعیت تعادلی به وضعیت دیگر، به وضعیت کل معروف است.
اثر جانشینی :
اثر جانشینی، تغییر در مقدار تقاضا در نتیجة تغییر در قیمت نسبی ، پس از جبران در درآمد حقیقی مصرف کننده است.اثر جانشینی بتنهایی موجب می شود که مقدار مورد تقاضا همواره به صورت معکوس با قیمت تغییر کند.
اثر درآمدی در حالت کالایی نرمال یا ممتاز
در تعیین اثر جانشینی ، ما محدود به حرکت در طول منحنی اولیة بی تفاوتی هستیم.
اثر درآمدی:در قیمت یک کالا عبارت از تغییر در مقدار مورد تقاضا ، تنها در نتیجة تغییر در درآمد حقیقی است، در حالیکه سایر قیمتها و درآمد پولی ثابت نگه داشته شوند.
کالای نرمال یا ممتاز:
کالای عادی یا ممتاز ، کالایی است که مقدار مورد تقاضا از آن مستقیماً با درآمد حقیقی تغییر می کند.بنابراین برای یک کالای عادی یا ممتاز مقدار تقاضا همواره با قیمت بطور معکوس تغییر می کند.
کالاهای پست :
کالای پست ، کالایی است که مقدار مورد تقاضا با درآمد حقیقی بطور معکوس تغییر می کند.
تناقض گیفن: تناقض گیفن مربوط به کالایی است که مقدار تقاضا برای آن بطور مستقیم با قیمت آن تغییر می کند.
کالا باید کالایی پست باشد تا از این مقوله بشمار آید؛ اما این بدان معنا نیست که تمامی کالاهای پست در شرایط تناقض گیفن هستند. دسته ای از کالاها که تناقض گیفن در مورد آنها صادق است تنها استثناهای هستند که قانون تقاضا در مورد آنها صدق نمی کند.کشش مستقیم قیمتی تقاضا تغییر نسبی در مقدار تقاضای کالای X در نتیجة تغییر نسبی در قیمت کالای X است:
کشش متقاطع :
کشش متقاطع قیمتی تقاضا، تغییر نسبی در مقدار تقاضای X در نتیجة تغییر نسبی در قیمت کالای Y مربوط به آن است.بر طبق طبقه بندی کشش متقاطع، کالاهای X و Y جانشین یا مکمل هستند، بسته به آنکه بسته به آنکه کشش متقاطع قیمتی تقاضا ،مثبت باشد یا منفی .
کاربرد تحلیل منحنی بی تفاوتی:
انتخاب بین استراحت و درآمد:مقدار درآمد دریافت شده توسط مصرف کننده، بسته به مقدار زمان تخصیص یافته به کار است. هر چقدر شخصی بیشتر کار کند، درآمد بیشتری نیز کسب می کند. با این مهمه هرچه شخص بیشتر کار کند، ساعات استراحت وی کمتر است. استراحت برای بیشتر مردم دارای مطلوبیت است؛ بنابراین هر مصرف کننده مواجه با مبادلة بین مصرف کالاها و خدمات و مصرف استراحت است.
مشخصات تقاضای بازار
انتقال از تقاضای انفرادی به تقاضای بازار:
تابع تقاضای فردی برای یک تقاضای مشخص، با سطح معینی از درآمد پولی، بوسیلة فرآیند حداکثر کردت رضایت به دست می آید.
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 36 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلودمقاله آموزشی استراتژی برنامه ریزی تولید و توسعه محصولات
