لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه108
فهرست مطالب
مقدمه .
1 ـ کتب مستقل
2ـ کتب علم قرائت .
3ـ کتب علوم قرآنى .
4ـ کتب تجوید.
درس اول : کلیات .
تعریف وقف و ابتدا.
اهمیت وقف و ابتدا.
ضرورت وقف و ابتدا.
وقـف و ابـتـدا از فنون مهم در قرائت قرآن است , قارى قرآن باید بتواند جمله ها وعبارتها را از هم بازشناسد, تا بر جاى نیکو وقف کند و از جاى نیکو مجددا قرائت را آغاز کند, ندانستن مواضع وقف و ابـتـدا, سـبـب مـى شـود که آیات قرآن به طورنادرست تقطیع شده , معانى نادرستى به گوش شـنونده القا شود, على (ع ) درروایتى , رعایت محلهاى وقف در قرآن را یکى از دو رکن اساسى در ترتیل قرآن دانسته اند.عـلـمـاى قرائت در گذشته به این فن توجه کافى مبذول داشته , به طورى که بسیارى از قاریان مشهور, از جمله بعضى از قراى سبعه , در این زمینه داراى تاءلیف بوده اند. نوشته هاى مربوط به وقف و ابتدا را مى توان به چهار دسته تقسیم کرد:
.
مـراد از کـتـب مـستقل , کتبى است که موضوع آنها وقف و ابتداست , دکتر یوسف عبدالرحمن در مـقـدمه اى که بر کتاب المکتفى , اثر عثمان بن سعید دانى نوشته ,78 کتاب را نام برده است که با عـنوان وقف و ابتدا در قرآن به رشته تحریردرآمده است , مشهورترین این کتب , به ترتیب تاریخى , عبارتند از:
الف)المقاطع والمبادى,ازابوحاتم , سهل بن محمد بن عثمان سجستانى (متوفاى 248 ه ق ).
ب) الایضاح فى الوقف والابتداء, از محمد بن قاسم بن بشار انبارى (متوفاى328 ه ق ).
پ)القطع والائتناف,ازابوجعفراحمدبن محمدبن اسماعیل,معروف به ابن نحاس(متوفاى338ه ق
ت) المکتفى فى الوقف والاهتداء, از ابوعمرو, عثمان بن سعید دانى (متوفاى444 ه ق ).
ث) الاهتداء فى الوقف والابتداء, از دانى .
ج) المرشد, از حسن بن على بن سعید عمانى (متوفاى بعد از 500 ه ق ).
چ) وقوف القرآن , از محمد بن طیفور سجاوندى (متوفاى 560 هق ).
ح) الایضاح فى الوقف والابتداء, از سجاوندى .
خ) المقصد لتلخیص ما فى المرشد, از شیخ زکریا انصارى (متوفاى 926 ه ق ).
د) منار الهدى فى الوقف والابتداء, از احمد بن عبدالکریم بن محمد اشمونى , ازاعیان قرن 11.
بـرخـى درضـمن کتب مربوط به علم قرائت,به این بحث پرداخته اند,مانند:ابن جزرى درکتاب النشرفى القرائات العشر,قسطلانى درلطائف الاشارات وسخاوى درجمال القراء و کمال الاقراء.
بـعضى در ضمن مباحث علوم قرآنى , به این بحث پرداخته اند, مانند: بدرالدین زرکشى در البرهان فى علوم القرآن و جلال الدین سیوطى در الاتقان فى علوم القرآن .
تـقریبا در همه کتب مربوط به تجوید, به طور مختصر به مساله وقف و ابتدا واقسام آن اشاره شده است , متاءسفانه در کشور ما این فن شریف قرآنى , موردتوجه لازم قرار نگرفته و تاءلیفى مستقل در ایـن زمینه به انجام نرسیده است ,اکنون که به برکت انقلاب شکوهمند اسلامى , قرائت قرآن کریم به طورروزافزون مورد توجه نوجوانان و جوانان ما قرار گرفته است , شایسته است که متصدیان امر قـرائت , قـاریـان قـرآن را به آموختن فنون مربوط به قرائت و از جمله وقف و ابتدا تشویق کنند, تا قـرائت ریـشـه دار و حرفه اى در کشور رونق گیردنگارنده بعد از چندین بار تدریس وقف و ابتدا, مـنـاسـب دید که نتایج تحقیق وتدریس خود را در اختیار دوستداران قرآن و قرائت آن قرار دهد, امیدوارم که آموزش این فن در دستور کار مؤسساتى که به امر آموزش قرآن مى پردازند قرارگیرد, در اینجا توجه مدرسان و دانش پژوهان را به نکات زیر جلب مى کنم : 1) این کتاب جهت آموزش در یک ترم تحصیلى دانشگاهى تدوین شده است ,از آنجا که معمولا ترم تـحصیلى با یکى دو هفته تعطیلى مواجه مى شود, این کتاب در پانزده درس تدوین شده , تا امکان تدریس تمام آن باشد.
2) بـه جهت جلوگیرى از حجیم شدن کتاب , از ترجمه اکثر آیات اجتناب کردیم ,انتظار این است کـه دانـش پـژوهان , خود به قرآن مترجم رجوع کنند, تا با درک معانى آیات , بر کیفیت یادگیرى خودبیفزایند.
3)ازآنـجـاکـه سوره هاى آغازین قرآن داراى آیات طولانى است وطبیعتامواضع وقف آنها بیشتر اسـت,لذامثالهارا بیشتر از حزب اول قرآن آورده ایم , ودر پایان ضمیمه اى حاوى تجزیه و ترکیب کـلـمات حزب اول , همراه با بیان حکم وقف و ابتداى آنها آورده ایم , پیشنهاد مى شود که مدرسان گـرامـى بـعـد از تـدریـس اقـسام وقف , بخشى از وقت هر جلسه را به تمرین این آیات بپردازند, تادانش پژوهان در زمینه شناخت عبارتهاى قرآنى , مهارت کافى به دست آورند. 4)سـوره هـاى پـایانى قرآن داراى آیاتى کوتاه وبافواصل زیاد است,جهت آشنایى دانش پژوهان با نحوه وقف و ابتدا در این سورها, جهت تمرینات رابیشتر به این سوره ها معطوف داشته ایم .5) عـلامـت سـتـاره (#) در بـین آیات , به عنوان نشانه (وقف ) گذاشته شده است , درپایان , ضمن آرزوى توفیق براى همه کسانى که در جهت تعمیق آموزش قرآن تلاش مى کنند, از همه دانشوران و دانش پژوهان علوم قرآنى و به ویژه قرائت قرآن , درخواست مى شود که معایب کتاب را به نگارنده تذکر دهند و نظرهاى اصلاحى خود را از ما دریغ نفرمایند.
وما توفیقى الا باللّه علیه توکلت والیه انیب .(محمدکاظم شاکر. 15/5/1375) .
وقـف و ابـتدا, فن باارزشى است که با شناخت آن , کیفیت اداى قرائت معلوم مى شود, از این جهت که قارى در چه محلهایى باید وقف کند که معنا تمام باشد,و از چه جاهایى باید شروع کند که معنا را مختل نسازد.
در بیان اهمیت این بحث , همین بس است که بگوییم : خداوند, پیامبر اکرم (ص )را ماءمور کرده که آیات قرآن کریم را با (ترتیل ) بخواند: (ورتل القرآن ترتیلا)), على (ع ) در بیان مراد خداوند در این آیه , فرمود: (الـتـرتـیـل مـعرفة الوقوف وتجوید الحروف , ترتیل , شناخت محلهاى وقف و نیکو ادا کردن حروف است ).همچنین از ابن عباس نقل شده است که گفت : (الـوقـوف مـنازل القرآن , محلهاى وقف , منزلهاى قرآن است ), توضیح اینکه : در گذشته در بـیـن راهـهـا, مـنـزلـهایى براى توقف کوتاه مدت مسافران تعبیه شده بود که مسافران در آنجا به استراحت و تجدید قوا مى پرداختند, تا بتوانندبهتر به راه خود ادامه دهند, اگر مسافرى در یکى از ایـن منزلها متوقف نمى شد,چه بسا توان آن را نداشت که تا منزل بعدى راه را ادامه دهد و مجبور مى شد که بین دو منزل در جاى نامناسبى توقف کند, ابن عباس در این سخن خود, قرآن رابه راه , و قارى را به مسافر, و موارد وقف را به منزلهاى بین راه تشبیه کرده است , ب
تحقیق در مورد وقف
