مقدمه
خشم یکی از پیچیده ترین هیجانات انسانی است و واکنش طبیعی به ناکامی و بد رفتاری محسوب می شود. همه ما در طول زندگی خود مواقعی با برخی موقعیتها مواجه شده ایم که خشم ما را بر انگیخته است. مشکلی در خشم وجود دارد این است که گر چه خشم قسمتی از زندگی ما را تشکیل می دهد، اما می تواند ما را از رسیدن به اهدافمان باز دارد. به همین دلیل هیجان خشم افراد را دچار تصاد می کند. از یک طرف خشم پاسخ طبیعی انسان می باشد و از طرف دیگر می تواند منجر به اختلال در روابط بین فردی ما و بهمریختگی ساختار درونی و روان شناختی می شود و همچنین مانع دستیابی به ا هدافمان می شود. با این حال می توان گفت (به خشم آمدن سهل و آسان است ولی به موقع خشمگین شدن و در جای مناسب به خشم آمدن سخت است).
راسل و فهر (1998) معتقدند بطور کلی پرخاشگری، رفتارهای تهاجمی و خصمانه و واکنشی نسبت به ناکامی و سرکوب امیال است که زاییده تعامل پیجیده بین وضعیت محیطی و تغییرات بیوشیمیایی و عوامل فرهنگی و پاسخهای آموخته شده است و به صورت ضرب و جرح و آزار و اذیت و تخریب و صدمه رسانی به دیگران بروز می کند. می توان پرخاشگری را واکنشی دفاعی دانست که هدف آن رفع مانع و حذف عامل تهدید است و پرخاشگری رفتاری است به منظور آسیب رساندن یا معدوم ساختن کسی یا چیزی، پرخاشگری اغلب به صورت خشونت و عمل تخریبی، علیه افراد یا اموال، جلوه گر می شود. تکاخشهایی پرخاشگرانه به صورت عملی (تخریب و آسیب رساندن به خود و دیگران) و گاه به صورت کلامی صورت می گیرد.
خلاصه پژوهش
پرخاشگری به عنوان یک حوزه مطالعاتی، حتی برای زادگاه مطالعاتی و تحقیقاتی آن که اروپا باشد تازگی دارد. نخستین جست و جوهایی که در این زمینه صورت گرفته، دارای سابقه کوتاهی است که هنوز حتی به نیم قرن نمی رسد. تازه بودن آن ایجاب می کند که تلاشی برای آشنایی با مفاهیم به تعاریف و دیدگاههای آن و سرانجام راههای کنترل و پیشگیری از آن انجام گیرد. تحقیق خاضر با هدف مقایسه میزان پرخاشگری در دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی و گروهی آغاز شد. فرضیه اصلی تحقیق حاضر این است که بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معناداری وجود دارد و سایر فرضیه ها به مقایسه میزان پرخاشگری فیزیکی پرخاشگری کلامی، خشم و خصومت در دانش آموزان ورزشکار رشته
های گروهی و انفرادی می پردازد برای این منظور کلیه دانش آموزان پسر ورزشکار شرکت کننده در مسابقات قهرمانی کشور سال 1384 به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند که از این جامعه، با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی نمونه ای به شرح زیر انتخاب شدند. رشته ورزشی کشتی 50 نفر، وزنه برداری45 نفر، دو و میدانی 70 نفر، فوتبال 72 نفر، والیبال 60 نفر و هندبال 60 نفر و این افراد از تیمهای شهرستانهای مختلف انتخاب شدند. در این تحقیق نوع ورزش که به صورت انفرادی یا گروهی است به عنوان متغیر مستقل و میزان پرخاشگری به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه پرخاشگری است این پرسشنامه در سال 1992 توسط آرنولد اچ باس و مارک پری ساخته شد و دارای 29 سوال می باشد که 4 چیز پرخاشگری را می سنجد که شامل پرخاشگری فیزیکی، پرخاشگری کلامی، خشم و خصومت است. تحقیق حاضر از نوع زمینه یابی است. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از نرم افزار آماری sp15 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی: استفاده از میانگین انحراف معیار، جداول فراوانی و در صد و در سطح آمار استنباطی استفاده از آزمون را در گروههای مستقل و همچنین تحلیل واریانس یک طرفه (ANOVa) استفاده شد.
یافته های تحقیق
درتحقیق حاضر 165 پرسشنامه از ورزشکاران رشته های انفرادی جمع آوری شد و 15 پرسشنامه به علت مخدوش بودن به کنار گذاشته شد بدین صورت که کشتی 45 پرسشنامه، وزنه برداری 39 پرسشنامه و 65 پرسشنامه از رشته دو و میدانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، تا در مجموع 150 پرسشنامه مربوط به رشته های انفرادی می باشد. در بخش ورزشهای گروهی از 192 پرسشنامه جمع آوری شده 15 پرسشنامه به علت مخدوش بودن بکنار گذاشته شد بدین صورت که فوتبال 68 پرسشنامه، والیبال 54 پرسشنامه و 55 پرسشنامه از رشته هندبال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تا در مجموع 177 پرسشنامه مربوط به رشته های گروهی باشد. و در مجموع دو رشته 327 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. که از این تعداد 9/45 درصد مربوط به رشته های ا نفرادی و 1/54 درصد مربوط به رشته های گروهی هستند. در تحقیق حاضر 5/27 درصد آزمودنیها فرزند اول، 9/33 درصد فرزند دوم،3/18درصد فرزند سوم،2/20 درصد فرزند چهارم و بعد از آن هستند. در تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها نتایج زیر به دست آمد:
1- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد.
2- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد
3- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد
4- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد
5- - بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد.
6- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.
7- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.
8- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.
9- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.
10- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد.
11- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
12- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
13- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
14- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
15- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
16- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
17- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
18- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد
19- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد
20- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد
21- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
22- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
23- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
24- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
25- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی تفاوت معنی داری وجود ندارد.
26- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
27- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
28- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
29- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
30- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی با ترتیب تولدهای مختلف، تفاوت معنی داری وجود ندارد.
بحث، تحلیل و نتیجه گیری
برای تبیین یا پیش بینی رفتار لازم است که علت های احتمالی آن را بشناسیم. دانشمندان، تا مدتها تبیین های زیستی و روان اجتماعی برای رفتار خشونت آمیز در انسانها ارائه می کردند. این نگره ها، راههایی برای کنترل و جهت دهی ابراز خشونت به شیوه ای پیش بینی پذیر و مثبت پیشنهاد می کنند. البته در صورتی که بتوان آن را کنترل کرد و جهت داد. برای نمونه، مشاهده کردن و شرکت جستن در رقابت ورزشی را به عنوان روزنه ای خروجی برای نیازهای درونی به ابراز خشونت نگریسته اند. اما به نظر می رسد که برخی به این روزنه بیشتر از دیگران نیاز دارند. در تحقیق حاضر تمام فرضیه ها تایید شد که به شرح زیر می باشد.
1- بین میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد. از آنجا که میانگین پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی معادل 39/79 و میانگین پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های انفردای معادل 23/89 است می توان نتیجه گرفت که میزان پرخاشگری دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی بیشتر است.
2- بین میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد. از آنجا که میانگین پرخاشگری فیزییکی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی معادل 90/22 و میانگین پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی معادل 93/25 است می توان نتیجه گرفت که میزان پرخاشگری فیزیکی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی بیشتر است.
3- بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد. از آنجا که میانگین پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی معادل 73/14 و میانگین پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی معادل 2/16 است می توان نتیجه گرفت که میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی بیشتر است.
4- بین میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد. از آنجا که میانگین خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی معادل 58/19 و میانگین خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی معادل 57/22 است می توان نتیجه گرفت که میزان خشم دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی بیشتر است.
5- بین میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی و انفرادی تفاوت معنی داری وجود دارد. از آنجا که میانگین خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های گروهی معادل 18/22 و میانگین خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی معادل 53/24 است می توان نتیجه گرفت که میزان خصومت دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی بیشتر است.
در بخش یافته های اضافی تنها یک فرضیه تایید شده که عبارت است از:
بین میزان پرخاشگری کلامی دانش آموزان ورزشکار رشته های انفرادی با ترتیب تولدهای مختلف تفاوت معنی داردی وجود دارد. در آزمون تعقیبی مشخص شد این تفاوت مربوط به فرزندان اول و سوم می باشد و از آنجا که میانگین نمرات پرخاشگری کلامی فرزندان اول بیشتر است می توان نتیجه گرفت فرزندان اول نسبت به فرزندان سوم از میزان پرخاشگری بیشتری برخوردار هستند.
نتایج به دست آمده با اکثر تحقیقات انجام شده داخل و خارج کشور همخوان است:
بیچ (2004) ، اشپیگل (2002) ، الیوت (2004) ، کلارک و اسمیت (2002) ، پاترسون (2003) ، اللهقلی پور (1379) ، چلونگر (1374) ، باقرزاده (1374) ، حسین زاده (1380)،
آنچه در ادبایت و پیشینه تحقیق آمده این است که بطور کلی یکی از راههای کاهش و کنترل میزان پرخاشگری ، ورزش است اما آنچه این تحقیق و تحقیقات مشابه به دست آمده این است که ورزشهای گروهی در کاهش پرخاشگری موثرتر است یا به عبارتی دیگر ورزشکاران رشته های گروهی میزان پرخاشگری کمتری را گزارش می کنند از این جا می توان نتیجه گرفت که در جمع و گروه بودن می توان تاثیر مثبتی در کاهش پرخاشگری داشته باشد.
پیشنهادهای تحقیق:
پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های تحقیق
1- یکی از بهترین راههای کاهشی پرخاشگری، انجام ورزش است، لذا توصیه می شود سئولین به این مهم بیشتر توجه کنند و شرایط حضور تمام اقشار جامعه در میادین ورزشی را بیشتر فراهم آورند تا در نهایت از بسیاری از نزاعها و درگیریها جلوگیری شود.
2- از آنجا که انجام ورزش های گروهی تأثیر مثبت تری در کاهش پرخاشگری نسبت به ورزش های انفرادی دارد، لذا توصیه می شود که انجام ورزش هایی چون والیبال، فوتبال، بسکتبال و هندبال بیشتر از طرف مسئولین مورد حمایت و پشتیبانی قرار گیرد.
پیشنهاد برای تحقیقات آینده
فرمت این مقاله به صورت Word و با قابلیت ویرایش میباشد
تعداد صفحات این مقاله 14 صفحه
پس از پرداخت ، میتوانید مقاله را به صورت انلاین دانلود کنید
دانلود مقاله پرخاشگری