لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*
فرمت فایل:Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحه15
فهرست مطالب
شامل: صفحه
سخنی چند000 19
علم واقسام آن 21
علم حضوری وعلم حصولی وتفاوت آن ها 23
علم حضوری نافع تر ازعلم حصولی 25
انسان درلحظه ی تولد علم حصولی ندارد 29
علم خلقت 31
علم غیب 33
علم التزام 37
علم و عمل 39
علم ویقین . 41
علوم عجیب 43
علوم عملی 53
علم خداوند 59
علم هرچیز نزد خداوند است 63
محدودیت علم انسان وموجودات 63
« علوم اجتماعی چه وظیفه ا ی دارند»
در فصل گذشته دانستیم که علم در مرتبه بالایی نسبت به ظن وگمان وشک قرار داردونیز غیر عادی وثابت بودن علم از دید مفسران قرآن که دیدی جز دیدحقیقی واستنادی جز استناد به کلام ا000
ندارند مورد بررســی قرار گرفت اکنون ببینـیم وظیفه ی علوم اجتماعی از دیدگاه قرآن چیست؟
وچه نظراتی دارند.
«علم واقسام‌آن»
علمی که درقرآن مکرر ازآن یادشده ودربسیاری از سوره هاوآیه ها وبطورمختلف گاه تعریف از گذشتگان وگاه گفتگو از افکارآن هاگاهی به صورت پندواندرز وگاه به صورت دستورالعمل وغیره
همه وهمه علم به مفهوم خاص است و از نظرمنطق گونه های مختــلـف دارد.از آن جمله است علم حصولی وآن علمی است که ازآن صورتی ازمعلوم نزد عالم حاصل می شود.مثلا وقتی به درخت سروی بنگریم یا آن را درنظر آوریم صورتی ازآن درما بر انگیخته می شود000درعلم حصولی،علم مابه اشیای خارجی به میانجیگری صورت ذهنی است.
واماعلم حضوری آنست که معلوم خوددرنزدعالم حاضرباشدنه صورتش.
«علم حصولی وعلم حضوری وتفاوت آن ها»
استاد علامه توضیح داده اندکه البته برای آن معنی دقیق تری نیز هست که آن معنی ازنتایج بحث های
حقیقه ای که درعلم النفس وجود دارد، استخراج می شود.آن عبارتند ا زنظردرآیا ت آفاقیه ومعرفت حاصله ازآن ومعرفتی فکری وعلمی است حصولی برخلاف نظــردرنفس وقـوا و اطوا ر وجودی آن،
معرفتی که خود ازتجلیات وآثارآن است که نظر درآن نظری است شهودی وعلمی است حضوری.
فرق است بین علم حصولی وحضوری،چه علم حصولی احتیاج به میانجیگری صورت معلوم درذهن داردولی درعلم حضوری احتیاج به میانجی وواسطه ای بین عالم ومعلوم نمی باشد.
«علم حضوری این است که علم ومعرفت حصولی درتحققش محتاج است به استعمال برهان ورچ کردن قیاس به طوری که قوام آن به این مقدمات است تازمانی که این مقدمات رچ کرده ی درذهن
منعکس ومنتقش هست وانسان راازآن غافل ومنصرف نداردآن تصدیق وعلم هم باقی است.همین که اشراف ازبین رفت وکم ترین غفلتی رخ داد،کوچک ترین شبهه ای تاروپود آن معرفت را متلاشی می سازد،ولی معرفت وعلم حضوری چنین نیست زیرا مراد ازآن علم عارف است به نفس خودیابه قواواطوار وجودیش ،این علم ازقبیل مشاهده وعیان است وحاجت به رچ کردن مقدمات ندارد».3
«علم حضوری نافع تر ازعلم حصولی است»
دربحث گذشته گفته شدکه علم حضوری احتیاج به میانجی نداردولی علم حصولی نیازمند واسطه است .برای مثال آنجا کهمصداق خوبی یاعدالتو یاظلم وامثال اینها درذهن شکل می گیردوبالامی رودتا زمانی که به جایی می رسدجزخود وخدایش نمی بیندوازهرگونه ریاونیرنگ وتزویربه دوراست وهیچ چیزمانع اووخدایش نیست.این همان معرفت به حق استولی درعلم حصولی چون پای واسطه ومیانجی درکار است چه بساممکن است واسطه ومیانجی به خطا رفته باشد.علاوه برآن بازهم پرده ای است میان نفس ومعرفت.
استادمی فرماید«علم حضوری نافع ترازعلم حصولی است» بدان معنی است که نفس انسانی کازهایش جزدر خودش انجام نمی شودوچیزی نیست که اوراازخودش بیرون وجدا سازد واو جزسیر قهری واضطراری وبه عبارت دیگرفطری در باره ی مسیر خود کاری ندارد.اوازهرچیزی
که برحسب ظاهربا آن اختلاط واجتماع دارد جداوبیگانه است،مگرازپروردگار خود،چه او محیط است به باطن وظاهر نفس وبه هر چیزی که با نفس است.با این حساب انسان مشاهده می کنــــــد ودرمی یابدکه نفسش اگر چه درظاهربا مردم است ولی دائم باپروردگارخود درخلوت است. این
جاست که ازهر چیزی منصرف ومنقطع شده به سوی خدای خود متوجه می شودوهرچیزی ازیادبرده تنهابه یادخدایش درمی آیدکه دیگر حجاب وستره ای وجود ندارداین همان حق ومعرفتی است که برای آدمیان میسور وممکن دانسته شده است.سزاوار است نام آن را-خدارابه خداشناختن-نهاد.
و امامعرفت فکریه که ازآثارسیرآفاقی است وازرچ کردن قیاس ویاحدسیات ویا مقدمات دیگری به دست می آیددرحقیقت معرفت صورت هایی استاز صورت های دیگر ذهنی که د رذهن منقوش شده است .
«انسان درلحظه تولد علم حصولی ندارد»
درآیه ی77ازسوره ی نحل آنجا که میفرماید(ا0000شیئا)«خدا شماراازبطن های مادرانتان برون آورددرحالی که هیچ چیز نمی دانستید»گروهی در استنباط این آیه می گفتند:انسان همه چیز را
بعدازتولد می یابدپس هرچه راکه کسب می کندچه روح متعالی وچه روح سرکش وطاغی،همه وهمه بعد از
تحقیق در مورد شک به علم
